F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

www.cgfdejong.nl
thema van de wajang: de strijd tussen licht en duisternis, moest volgens hem
de zendeling kennis hebben. Want voor de Javaan zijn goed en kwaad geen
tegenstellingen. Ze zijn beide nodig voor het kosmisch evenwicht. De handhaving
van dit evenwicht is voor de Javaan het allerbelangrijkst.
Henny werd vaak uitgenodigd om wajangvoorstellingen bij te wonen. Zo’n
voorstelling duurde vaak uren en uren. Hij vertelde dat als in de wajang de
‘narren’ aan het woord kwamen, die de spanning moesten breken, hij zelf in
zo’n tussenspel ook enige keren in de maling werd genomen.
Henny heeft in deze Javaanse periode veel over de Javaanse cultuur gepubliceerd
in zendings- en kerkbladen. Geen wonder dat de hoofdredacteur van
Het Kerkblad van de Gereformeerde Kerken in Nederlandsch-Indië, ds. J.H.
Sillevis Smitt, hem node zag vertrekken, toen hij in 1935 werd overgeplaatst
naar Sumba. Hij schreef: “Een van Gods meest beminnelijke arbeiders hier
op Java gaat ons verlaten. Hij is jarenlang een krachtig medewerker geweest
aan ons blad; niet één van de missionairen, die zooveel en zoo geregeld in
ons blad geschreven heeft als hij.”
Het aanvaarden van de benoeming aan de Theologische School in Karuni op
Sumba was voor Henny en Jitske moeilijk. Mijn ouders hadden zich op Java
goed ingewerkt. Henny had het vertrouwen van de bevolking gewonnen, wat
onder andere bleek uit zijn benoeming in de Regentschapsraad van het
regentschap Kebumen. Het gezin had zich inmiddels uitgebreid tot drie
kinderen en het onderwijs zou voor de kinderen op het afgelegen Sumba
problematisch worden. En last but not least wilde Henny zijn predikantschap
niet verliezen door zijn benoeming tot docent. Dit laatste werd ingewilligd.
Hij aanvaardde de benoeming “in gehoorzaamheid aan Gods roepstem”.
Henny bleef tot begin 1936 op Java om zijn werk af te ronden. Daarnaast
ging hij voor zijn vertrek nog langs Medan om daar de opleiding tot inlands
voorganger van de Rheinische Mission te bestuderen, als voorbereiding voor
zijn taak op Sumba. Typisch iets voor hem om bij een ander zendingsgenootschap
te kijken hoe het daar toeging. Later in zijn leven bezocht hij op zijn
vele reizen steeds universiteiten en seminaries. De ideeën die hij daar opdeed,
paste hij toe bij de opleidingen waar hij werkte.
Vóór zijn overplaatsing naar Sumba kreeg Henny studieverlof in Nederland
om doctoraalexamen te doen en te promoveren.
Verlof in Nederland: 1936-1938
Met de Johan van Oldenbarnevelt vertrokken Henny, Jitske en hun kinderen
Leneke, Pieter en Agatha naar Nederland.
15