F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

132www.cgfdejong.nl
Politieke partijen bestonden in Oost-Indonesië wel, in groten getale zelfs,
doch die waren niet via gekozen afgevaardigden rechtstreeks in het parlement
vertegenwoordigd. 7 De bevoegdheden van de regering in Makassar bleven
beperkt tot de interne zaken van de deelstaat. 8 De eerste en enige president
van de NIT was de Balinees Tjokorde Gde Rake Soekawati; de “grondwet”
bleef, in afwachting van een eigen grondwet, vooreerst de Wet op de
Indische Staatsregeling (I.S.) van 1926, aangevuld met de “Regeling tot
Vorming van den Staat Oost-Indonesië” (de “Denpasar-regeling”) van 23
december 1946 en met tal van wetten, ordonnanties en regels, die door
regering en parlement van Oost-Indonesië werden vastgesteld. Vooral het
van kracht worden van het mede door Bergema opgestelde “Rechtsreglement”
op 29 mei 1948, waarin de bevoegdheden van het parlement formeel
werden vastgelegd en afgebakend tegenover de regering, betekende een
grote stap voorwaarts op het gebied van de Oost-Indonesische staatsvorming.
Op basis van de overeenkomst van Linggajati (11-13 november 1946, getekend
25 maart 1947) zou de NIT deel gaan uitmaken van de Republiek der
Verenigde Staten van Indonesië (VSI; Republik Indonesia Serikat, RIS). 9
Deze werd opgericht in november 1949 te Den Haag. De VSI omvatte toen
drie deelstaten, de Republiek (bestaande uit Java, Madura en Sumatra),
Borneo/Kalimantan en Oost-Indonesië, doch heeft niet lang bestaan. Na de
formele soevereiniteitsoverdracht op 27 december 1949 werd een begin
gemaakt met de ontbinding van de VSI. Als laatste ging de NIT op in de
Republiek (16 augustus 1950), waarna de Republiek Indonesië het grondge-
7 In Oost-Indonesië bestonden in 1946/1947 vijftien geregistreerde politieke partijen.
Daarnaast waren er sociale organisaties, vakorganisaties, godsdienstige organisaties,
jeugdorganisaties, Chinese en nog enkele andere organisaties, in totaal 58.
8 Over de kwestie van de verdeling der bevoegdheden tussen de Nederland-Indonesische
Unie, de federale staat/het Ned.-Indië gouvernement en de deelstaten, zie W.A. van
Goudoever, Den Pasar bouwt een huis. Een overzichtelijke bewerking van notulen en
tekstueele redevoeringen ter Conferentie van Denpasar, 7-24 December 1946. Batavia,
1947.
9 De overeenkomst van Linggadjati hield in dat de Nederlandse regering en de regering van
de Republiek vóór 1 januari 1949 de Verenigde Staten van Indonesië (VSI) en de
Nederlands-Indonesische Unie zouden vormen. Het Nederlandse staatshoofd zou het hoofd
van de Unie worden. De Unie zou eigen “organen” krijgen (die niet werden genoemd) om
besluiten te nemen ter behartiging der gemeenschappelijke belangen. In de Verenigde
Naties zouden de Verenigde Staten van Indonesië een eigen vertegenwoordiger krijgen. L.
de Jong, Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog, dl. 12 (’s-Gravenhage:
SDU-Drukkerij, 1988) II, 775-778.