F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

120www.cgfdejong.nl
agenda: onderwijs, kerkelijke werkers, sociale arbeid, gezondheidszorg,
voorlichting en de verhouding tussen kerk en staat. Wat dat laatste betreft
zag de Raad zijn taak in eerste instantie in deelname aan het parlementaire
werk in de Deelstaat Oost-Indonesië. Hij heeft zich met succes gemengd in
de discussies over de vorming van een departement voor godsdienstzaken en
later vooral ook in de vragen betreffende de religieuze grondslag van de
staat. Bergema vertegenwoordigde de Raad in het parlement van de deelstaat
in 1947 tot aan de zomer van 1948, toen hij met verlof ging. Het werk werd
tijdens en na Bergema’s verlof – dat in verband met ziekte tot de zomer van
1950 zou gaan duren – overgenomen door de toenmalige secretaris van de
Raad, de Minahasische predikant R.M. Luntungan (1907-1979). Omdat een
ander artikel in deze bundel aan Bergema’s politieke werk in dat jaar gewijd
is, ga ik er op deze plaats aan voorbij.
Wie de stukken van de kerkelijke Malino-conferentie leest, komt onder de
indruk van het feit dat hier mensen bijeenwaren met een heel duidelijke en
concrete visie: gestalte te geven aan de belijdenis dat Christus Heer is op alle
terreinen van het leven. Het was de taak van de Madjelis Keristen om de
kerken van de gemeenschappelijke roeping te doordringen, hen in de uitvoering
van die taak van dienst te zijn en op te treden als de “ambassadeur” van
de kerken op politiek terrein. Ds. Marantika heeft eens gezegd:
Voor ons hier in oostelijk Indonesië kreeg het streven naar eenheid een
eerste vorm op een stille berghoogte, en met uitzicht op Makassar:
Malino, tuin van vrede. Zowel in staatkundig als in kerkelijk opzicht
heeft Malino geschiedenis gemaakt als de geboorteplaats op weg naar
een nieuwe orde, waar de geest van broederschap alles droeg, zowel in
het huis van de kerk als in de staat. 185
Ik vind dit een mooie typering, maar je moet er iets aan toevoegen: het is
diegenen die aan die gemeenschap gestalte moesten geven vergaan als al die
anderen van wie de bijbel vertelt dat zij hoog op de berg een visioen hadden
ontvangen, maar daarna weer moesten afdalen om in de laagvlakte te ervaren
185 “Bagi kita di Indonesië bahagian Timur ini, maka usaha keesaan ini pernah mendapat
rupanja jang pertama diatas sebuah pegunungan jang teduh dan pemandangan diatas kota
Makassar: Malino – tamasja perdamaian. Mau tjara Tata Negara, mau tjara persekutuan
umat Keristen, maka nama Malino sudah ditjatatkan pada sedjarahnja: selaku tempat
kelahiran semula arah kepada satu susunan baru, dimana roh persaudaraan mendjadi batu
alasan, mau di perumahan Geredja pun di Negara”. Zie “Pidato Pembukaan Sidang Madjelis
Keristen Indonesia bahagian Timur, 27 oktober 1949”, ISGIT I/2/2.