F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

www.cgfdejong.nl
aangebroken. Reeds in 1934 merkte hij t.a.v. de Javaanse kerken op “dat het
nu tijd is voor de opkomende Javaansche kerken voor het zoeken naar
eenheid, eer de reeds nu bestaande verscheidenheid in kerkvorm zoo is
samengegroeid met hun godsdienstig leven, dat een onderlinge overeenstemming
als het loslaten van een essentieel deel hunner geloofsbelijdenis wordt
gevoeld”. 179 Naast dit praktische motief wees Bergema ook op een theologisch
motief: de verdeeldheid der kerken zou afbreuk doen aan het getuigenis
van de kerk. “Het ontbreken van die eenheid der inheemsche Christelijke
kerk op Java staat mede de erkenning van Jezus Christus als den Gezondene
des Vaders in den weg”. 180
In januari 1947 begonnen Rumambi en Bergema in een voortreffelijke
samenwerking het voorbereidend werk voor de “Makassar-Conferentie”.
“Vanaf 21 januari kwamen wij geregeld enkele dagen per week de gehele
ochtend samen ten mijnen huize”, schreef Bergema, “om alles wat met de
Maart-Conferentie samenhing te bespreken. We begonnen met het vaststellen
van het programma, het opmaken van een voorlopige begroting, een
korte bespreking van al de te houden referaten, en na afloop daarvan werd
een rondschrijven gericht aan al de Kerken en Zendingsinstanties in Oost-
Indonesië, Borneo en Nieuw-Guinea ... Daarna togen wij aan het werk, om
de statuten en het huishoudelijk reglement van de op te richten Madjelis
Keristen op te stellen en een grondslag te concipiëren voor het onderwijs van
de op te richten Theologische School te Makassar”. 181
De Malino-conferentie van kerken en zending
Dankzij de zorgvuldige voorbereidingen van Rumambi en Bergema vond
van 15 tot 25 maart 1947 – in hetzelfde gebouw als de politieke Malinoconferentie
van het jaar daarvoor – plaats de Konperensi Geredja-geredja
dan Zending untuk daerah Indonesië bahagian Timur. 182
Er waren veertig afgevaardigden uit zestien kerken en zendingsvelden: uit
Sangir Talaud, de Minahasa, Bolaang Mongondow, Luwuk-Banggai, Toraja
179 Ibidem, 373.
180 Ibidem, 374.
181 H. Bergema, “Kwartaal-overzicht van werkzaamheden gedurende de periode van 6 Januari-
6 April 1947”, in Archief Gen. Dep. voor de zending te Utrecht. Het briefboek van de
Madjelis Keristen (ISGIT, I,3,2,1.) vanaf 23 januari 1947-7 april 1948, toont de enorme
activiteit die Bergema ontwikkelde.
182 Zie voor literatuur betreffende de kerkelijke Malino-conferentie Holtrop, Selaku perintis
jalan, 22, aant. 42. De notulen zijn integraal opgenomen op pp. 110-141.
117