F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

Inleiding
Het oecumenisch werk van Henny Bergema in Indonesië,
1945-1955
P.N. Holtrop
In maart 1947 werd de conferentie van Kerken en Zending te Malino in
Zuid-Sulawesi, Indonesië, gehouden. Tijdens deze conferentie werd, op 17
maart, besloten tot de oprichting van de Madjelis Oesaha bersama Geredjageredja
Keristen, jang berpoesat di Makassar (Raad van Samenwerking
tussen christelijke kerken, gevestigd te Makassar). Deze oecumenische raad
van kerken in Oost-Indonesië, die gewoonlijk als Madjelis Keristen werd
aangeduid, neemt in de geschiedenis van de eenheidsbeweging der kerken in
Indonesië een belangrijke plaats in. Hij heeft, in een periode waarin het
streven naar kerkelijke eenheid in geheel Indonesië om politieke redenen
nog niet verwezenlijkt kon worden, de zichtbare en effectieve eenheid van
een groot aantal protestantse kerken in Oost-Indonesië tot stand gebracht,
maar is ook een stimulans geweest voor de oprichting van de Raad van
Kerken in Indonesië (Dewan Geredja-geredja di Indonesia, DGI) in mei
1950. Met recht kan men de Madjelis Keristen, die na de opheffing van de
deelstaten en na de oprichting van de DGI geleidelijk aan betekenis inboette,
beschouwen als een van de belangrijkste wegbereiders van de oecumene der
kerken in Indonesië.
In de voorbereiding van de (kerkelijke) Malino-conferentie en in de vroegste
geschiedenis van de Madjelis Keristen speelde Henny Bergema een belangrijke
rol. Hij was echter eveneens betrokken bij de oprichting van de oecumenische
Middelbare Theologische School te Makassar, waartoe op de
Malino-conferentie werd besloten. Deze school, waarvan Bergema als rector
gedurende de eerste jaren de leiding had, bestaat tot op heden en levert nog
steeds een belangrijke bijdrage aan de oecumenische predikantenopleiding
van de kerken in Indonesië. Over de Madjelis Keristen, de eerste jaren van
de theologische school en Bergema’s betrokkenheid daarbij handelt deze
bijdrage. 161
161 Gaarne verwijs ik naar eerdere publicaties van mijn hand over deze periode: Selaku perintis
jalan. Keesaan gerejani di Indonesia [Als wegbereiders. Kerkelijke eenheid in Indonesië],
Ujung Pandang, 1982 en Dari Malino ke Makassar. STT Intim 1947-1957 [Van Malino
naar Makassar, De Theologische Hogeschool voor Oostelijk Indonesië], Ujung Pandang,
1982. Daar ook gedetailleerde literatuuropgave. Die publicaties zijn gebaseerd op materiaal
dat in origineel of in kopie verzameld is in het door mij in 1980 opgerichte Instituut voor