F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

www.cgfdejong.nl
speeld. 158 In Pare-Pare leerden de zendingsarbeiders uit verschillende kerken
en zendingsorganisaties, die in Oost-Indonesië werkzaam waren, elkaar beter
kennen en waarderen. Het verlangen kwam op om na de oorlog meer samen
te werken op het terrein van de lectuurdienst, de opleiding van verpleegkundigen,
de theologische opleiding e.d. Met het laatste was voor de komst van
de Japanners trouwens al een begin gemaakt. Op de conferentie van de
Nederlands-Indische Zendingsbond in 1941 te Karangpandan (Java) had
Bergema de opdracht gekregen om een rapport op te stellen over de theologische
opleiding. Hij zou een verslag maken van de door hem gegeven cursus
aan de TOS (1939-1941). Dit verslag zou aan de docenten van de andere
theologische opleidingen in Nederlands-Indië worden toegezonden, opdat zij
het zouden aanvullen met hun verslagen. Op die manier hoopte men elkaar
beter te informeren over de gebruikte onderwijsmethoden, dictaten, leerboeken
e.d., in de hoop dat het uiteindelijk zou komen tot meer samenwerking
en uniformiteit in de theologische opleiding. Als gevolg van de Japanse bezetting
is van het rondzenden van deze verslagen niet veel terecht gekomen.
In Pare-Pare werd echter een commissie gevormd van geïnterneerden die
werkzaam waren aan theologische opleidingen in de Grote Oost. In deze
commissie werd door leden van verschillende kerken en zendingsorganisaties
gesproken over de mogelijkheid meer samen te werken en eventueel
zelfs een gemeenschappelijke theologische opleiding te stichten. Als resultaat
van de besprekingen schreef Bergema eind 1945 een rapport – het
rapport Bergema of de nota Bergema – waarin de oprichting werd aanbevolen
van een centrale theologische opleiding op middelbaar niveau te Makassar
ten dienste staande van de kerken in Oost-Indonesië. 159 In maart 1947
besloten de kerken en zendingsinstanties van Oost-Indonesië op de conferentie
van Malino tot de oprichting van deze opleiding over te gaan. In september
1948 ging zij van start.
Zo was uit de ellende van het Jappen-kamp toch iets goeds geboren. Door
zijn oecumenische gezindheid had Bergema zozeer het vertrouwen gewonnen
van de andere predikanten en zendingsarbeiders, dat bijna vanzelfspre-
158 Zie: P.N. Holtrop, Selaku Perintis Jalan. Keesaan Gerejani di Indonesia, Ujung Pandang,
1982 en Dari Maliono ke Makassar, STT INTIM 1947-1957, Ujung Pandang, 1982.
159 Rapport van de commissie voor de eenheid van theologische opleiding, Makassar 3 dec.
1945. Zie de Indonesische vertaling ervan in : Holtrop, Dari Malino ke Makassar, 18-21.
Vgl.: A.G. Hoekema, Denken in dynamisch evenwicht (Zoetermeer, 1994) 192-196.
107