n&mspecial 2005gert.indd - Wijkcentrum Ceintuur

2005
Openbare ruimte zkt gebruikers m/v
Groen in de stenen stad
Aanvraag geveltuin 2005
Samenbruggen bouwen in het Sarphatipark
Activiteitenagenda natuur en milieu

2
Colofon
Uitgave:
Stichting Wijkcentrum Ceintuur
Wijkopbouworgaan Zuid-West
Wijkopbouwcentrum
Vondelpark-Concertgebouwbuurt
Oplage:
Dit Magazine verschijnt jaarlijks
en wordt verspreid in een oplage
van 50.500 ex. in Amsterdam
Oud Zuid.
Bijdragen:
Anna Schoemakers
Diana van Putten
Eveline Meulenberg
Gaby Steindl
Piet Hoens
Jongeren Milieu Actief
Karin Mantel
Marijke Kooiman
Mine Yapar
Mini Groot
Moniek Donkers
Nora Essenstam
Paul van den Boogaard
Peter Lange
Roy Slaterus
Sanne Koolwijk
Saskia Grootegoed
Shirley Clement
Stephen Scholte
Eindredactie:
Anna Schoemakers
Lilian Voshaar
Nora Essenstam
Roy Slaterus
Thea Dammen
Fotografie:
Peter Lange
Stephen Scholte
Trudy van der Winkel
Saskia Grootegoed
Sander Otto
Vormgeving:
Gert Meijerink
Druk:
Dijkman Offset Diemen
Redactieadres:
Gerard Doustraat 133
1073 VT Amsterdam
tel. 020-400 45 03
Natuur-enmilieuteam@wijkcentru
mceintuur.nl
Foto Omslag:
Zwaantjes in de Boerenwetering
Tonnie Hoekstra
Inhoud:
Openbare ruimte zkt gebruiker(s) m/v 1-6
Proef de streek in Amsterdam Oud Zuid 6
Hoe groen zijn de vingers van Amsterdam? 7
Bomenridder zijn 8
Huismus op de rode lijst 9
Onbekommerd 9
Maak van een oude colafles een vogelvriend 10
Groen in de Stenen Stad 11
Samen bruggen bouwen in het Sarphatipark 12
Aanvraag Geveltuin 2005 13
Watertuinieren 15
Agenda 16-19
Mooiste geveltuinen van 2004 20
De andere waarde van bomen en struiken 21
Kom in actie met JMA 22
Jongerenfilms Oranjekerk 22
Kom mee naar buiten allemaal… 23
De Flora- en faunawet, wat is dat? 24
Natuur in de buurt 26
Milieubeleidsplan kan onder de loep 27
Klimaatverandering beinvloedt ook Amsterdam Oud Zuid 27
Vondsten in 2004 van bijzondere planten in Oud Zuid 28
Open Tuinendag De Pijp 28
Met zijn allen aan tafel… 29
Wie wat waar 30
Doorlopende activiteiten 2005 32

Openbare ruimte
zkt gebruiker(s) m/v
“Na een dag hard werken kom je
thuis. Je steekt de sleutel in het
slot, opent de voordeur en gaat
naar binnen. De avondzon verlicht
de kruinen van de bomen op
het plantsoen, terwijl een merel
zijn melodieuze liedje laat horen.
Als je de gordijnen dichttrekt,
valt het je op dat er een man op
het bankje in het plantsoen zit.
Hij rookt een sigaartje. Je vraagt
je af wie hij is, want normaal gesproken
zie je nooit iemand in het
plantsoen.”
De openbare ruimte is van iedereen
en voor iedereen. Echter meer dan
ooit lijkt het erop dat niemand er
nog gebruik van wenst te maken. Op
veel plaatsen overheerst het gevoel
dat de openbare ruimte niet uitnodigt
tot alledaags gebruik en dat
het stukje bij beetje zijn betekenis
verliest. Het is het décor geworden
van rozenstruiken, prullenbakken,
bankjes en bomen. Wie geen hond
of klein kind heeft, vertoont zich er
zelden.
En toch hebben bewoners behoefte
aan openbare ruimte en aan groen.
Juist die ene zingende merel, die
fladderende dagpauwoog of monumentale
eik kunnen de buurt enorm
verlevendigen. Veel bewoners van
Amsterdam zijn zich daar wel degelijk
van bewust. Maar wat niet iedereen
beseft is dat je op een actieve
manier gebruik kunt maken van
het groen in je omgeving. Om daar
verandering in te brengen wordt hier
een aantal leuke en belangrijke initiatieven,
waaruit de betrokkenheid
van bewoners bij hun buurt naar
voren komt, beschreven.
Jacob Marisplein
Als je door je oogharen kijkt, dan zie
je prachtige woningen, statige bomen
en vrolijke bloemen. Maar als
je beter kijkt dan zie je dat zwerfvuil
vaak het fraaie uitzicht op het Jacob
Marisplein bederft en dat het onderhoud
aan de beplanting te wensen
overlaat. Nu is het zo dat sommige
bewoners hun nek uitsteken om ervoor
te zorgen dat het plein er netjes
bij ligt. En deze inspanningen moeten
zeker worden aangemoedigd.
Eén bewoonster kwam echter op
het idee dat het leuk zou zijn als de
buurt zich zou verenigen en het beheer
van het plein tot een gezamenlijke
activiteit zou maken. Behalve
dat het plein daardoor schoon en
groen blijft, vindt ze het belangrijk
dat bewoners meer contact met
elkaar hebben. Op dit moment leeft
iedereen teveel langs elkaar heen.
Het gezamenlijk beheren van het
plein kan een middel zijn om het
groepsgevoel te vergroten.
Samen met het Wijkopbouworgaan
Zuid-West is ze bezig om een soort
adoptieplan te bedenken. Binnen dit
plan is het voor iedereen die zich
betrokken voelt bij het Jacob Marisplein
mogelijk om zijn of haar stem
te laten klinken. Maar behalve praten
wordt er ook een hoop gedaan.
Misschien gaat men er op den duur
met hark, schoffel en plantjes in de
weer, of organiseert iemand er een
activiteit voor omwonenden. Door
al deze inspanningen kan het Jacob
Marisplein er de komende jaren een
stuk fleuriger uitzien. Het project
bevindt zich momenteel nog in de
beginfase en daarom worden geïnteresseerden
verzocht contact op te
nemen met Roy Slaterus, 020-662
03 89 of r.slaterus@woozw.nl.
3

4
Woestduinstraat
Op de hoek van de Woestduinstraat
en de Vogelzangstraat staat de Jacobuskapel.
Voor het kerkgebouw is er
een paar jaar geleden een aanzienlijke
ruimte in beheer gekomen van
een groep vrijwilligers. Zij hebben er
een prachtig stukje groen gecreëerd.
In de zomer bloeien er ontzettend
veel bloemen en staan de bomen
prachtig in het blad. Het is een waar
genot voor het oog. Om deze plek
zo mooi en groen te houden, verzetten
de vrijwilligers een hoop werk.
En daarbij kunnen ze best wat hulp
gebruiken. Wie o wie komt ze een
handje helpen? Bent u geïnteresseert,
neem dan eens een kijkje ter
plekke of neem contact op met Bob
Reinders, 020-617 65 05.
Pieter Lastmankade
Afgelopen september hebben bewoners
van de Pieter Lastmankade en
leerlingen van Het Amsterdams Lyceum
een start gemaakt met het opknappen
van het plantsoen ter hoogte
van de Okeghemstraat. Onder
begeleiding van vrijwilligers van de
werkgroep natuur en milieu hebben
de leerlingen vlinderstruiken geplant
op de kale plekken in het plantsoen.
Spannend, want dit voorjaar zal
het resultaat zichtbaar worden! Als
de bewoners vanaf dit voorjaar het
plantsoen een grote onderhoudsbeurt
geven en de leerlingen doen
het in het najaar, dan zorgen zij er
samen voor dat er genoeg struiken
blijven bloeien en groeien. Meer
informatie: Anna Schoemakers, 020-
662 82 37 of wocvpc@xs4all.nl.
Speeltuin ’t Bannetje
De speeltuin in de Banstraat is vorig
jaar weer heropend. Er werden nieuwe
speelattributen geplaatst en de
woeste tuin eromheen werd door de
groenmannen van het stadsdeel rigoreus
gesnoeid. Bij de opening gaf
de werkgroep natuur en milieu Vondelpark-Concertgebouwbuurt
’t Bannetje
twee nestkasten kado. Deze
hangen nu achter in de speeltuin in
de hoop dat er wellicht dit jaar vogels
een nestje in gaan bouwen.
De ouders van de kinderen die de
speeltuin bezoeken, houden in de
gaten of de speeltuin wel in goede
staat blijft. Zij beheren mede de
speeltuin. Het zou mooi zijn als
dit ook met de tuin eromheen zou
gebeuren. Ouders van kinderen
of buurtbewoners, die van groen
houden en graag in de tuin zouden
willen bezig zijn, zijn wat mij betreft
van harte welkom om een datum te
prikken en aan de slag te gaan. U
kunt contact opnemen via WijkopbouwcentrumVondelpark-Concergebouwbuurt,
Anna Schoemakers,
020-662 82 37, wocvpc@xs4all.nl.
Vondelpark
Zoals in het Sarphatipark vrijwilligers
bezig zijn met het ecologisch
beheer van het park, zo zouden
wij dat in de toekomst ook in het
Vondelpark willen doen. Een stukje
van dit grote stadspark onder onze
hoede nemen en verzorgen met
vrijwilligers uit de buurt, dat is toch
eigenlijk een droom. Er zouden
bijvoorbeeld nestkasten opgehangen
kunnen worden, houtwallen
gebouwd kunnen worden en wilgen
worden geknot. Ook de rozentuin
zou een prachtige plek zijn om te
leren over de verzorging van verschillende
soorten rozen. Het is nog
niet zover, maar we kunnen er wel
alvast over dromen.
Meer informatie: Anna Schoemakers,
020-662 82 37 of wocvpc@xs4all.nl.
Diamantbuurt & Jozef Israëlskade
Genieten aan de Jozef Israëlskade
van bomen en bloemen, kijken naar
het water, de voorbijkomende bootjes
en de watervogels. Met vrienden
afspreken voor een picknick of samen
met buurtbewoners een gezellige
barbecue organiseren. Binnenkort
wordt de Israëlskade heringericht
door het Stadsdeel. U kunt erover
meedenken hoe het er straks uit
komt te zien. Ook is er ruimte voor
bewoners die zelf willen tuinieren
aan de kade. Het stuk tussen de Amsteldijk
en de Van Woustraat is als
eerste aan de buurt. Wilt u betrokken
zijn bij het bedenken van mooie
dingen of straks bij het uitvoeren van
plannen? Meld u dan aan bij Gaby
Steindl, 020-676 48 00, g.steindl.
nmt@wijkcentrumceintuur.nl
Van Woustraat
In 2004 heeft een groepje bewoners
en enkele winkeliers in de Van
Woustraat tussen de Lutmastraat en
de Jozef Israëlskade, rond de bomen
tuintjes ingericht en voorzien van

provisorische hekjes. De werkgroep
heeft het initiatief genomen voor een
lasproject met jongeren voor mooie
stevige hekjes om de Van Woustraat
te verfraaien. In november zijn de
opgehaalde handtekeningen samen
met de aanvraag op de Verordening
op de Wijkbudgetten, overhandigd
aan Wijkwethouder Joep Blaas. Binnenkort
wordt bekend of de wens
van de bewoners wordt gehonoreerd.
Bolletjes
Begin december kwamen de
bollen voor het park binnen bij
de vrijwilligers van het Sarphatipark.
In totaal 1250 bijzondere
bolletjes, zoals bosanemonen,
sneeuwklokjes, lelietjes van
dalen, salomonszegel, daslook
en herfsttijloos moesten voor de
vorst de grond in. We hebben
met een groep kinderen van de
basisschool op feestelijke manier
bollen geplant bij de speelweide.
Verder hebben we op mistige,
stille herfstmiddagen de overige
bollen geplant in het park. Er komen
nu al groene spruiten tussen
het kreupelhout op. Het wordt
misschien toch nog een mooi
voorjaar in het Sarphatipark.
Shirley Clement
vrijwilligster medebeheergroep
Nu in het voorjaar, de bloembollen
komen al uit, willen we binnenkort
weer aan de slag met het tuinieren.
Wanneer u mee wilt helpen met de
boomtuinen kunt u zich opgeven
bij Gaby Steindl, 020-676 48 00,
g.steindl.nmt@wijkcentrumceintuur.
nl. Of kom langs in het Buurtmuseum,
Van Woustraat 182-d en geef
u op.
Legmeerplein
Het Legmeerplein moet nog groener
worden en vooral: het moet bloeien!
Sinds mei 2004 zijn bewoners aan
de slag met het uitwerken van een
nieuw inrichtingsplan. Drie november
overhandigde een delegatie de
opgehaalde handtekeningen en het
herinrichtingsplan voor een bloeiend
Legmeerplein aan de Wijkwethouder
Lieke Thesingh.
Het nieuwe plein moet straks, naast
de bewoners met kleine kinderen of
honden, ook andere gebruikers wat
te bieden hebben zodat iedereen er
graag verblijft. Bloeiende planten
borders en vloeiende randen moeten
het nu hoekige plein verzachten en
opfleuren. Verhoogde terrasbakken
moeten het senioren makkelijk
maken om te kunnen tuinieren en
kunstelementen in de sierbestrating
en een met mozaïek versierd GEBhuisje
zullen het groene plein de
finishing touch geven.
Op dit moment worden de details
nog verder uitgewerkt en wordt een
plan opgesteld wat wanneer en door
wie zou moeten gebeuren. Want
niet alle werkzaamheden kunnen
bewoners zelf doen. Straks bij de
uitvoering zijn alle handen welkom.
Verder zijn nog bewoners nodig met
specifieke kennis, bijvoorbeeld voor
het leggen van de sierbestrating,
lassen, voor het inplanten van de
schaduwplantenwal of de geurende
kruidentuin. Maar ook bewoners die
de harde werkers willen verzorgen
met koffie en lekkere broodjes zijn
welkom.
De verordening op de Wijkbudgetten,
welke september 2004 in de
stadsdeelraad is vastgesteld, biedt
bewoners de gelegenheid om ideeën
voor de wijk ook gerealiseerd te
krijgen. De Legmeerpleinbewoners
hopen dat hun initiatief gewaardeerd
zal worden. Zij willen naast het bedenken
van het plan namelijk zoveel
mogelijk zelf doen bij de herinrichting
en het beheer.
De bewonersgroep ging niet over
een nacht ijs. Iedereen heeft zo
zijn eigen belangen, voorkeuren
en wensen. Over de onderwerpen
hondenpoep en fietsenrek is tijdens
de bijeenkomsten dan ook herhaaldelijk
gediscussieerd. En wat te doen
met het al eeuwig durende strontprobleem.
De hondeneigenaar met
zijn hond de hoek om sturen of toch
een plekje op het plein inrichten als
hondentoilet. Hondeneigenaren en
bewoners die zich aan de vervuiling
van de straat door niet opgeruimde
hondenpoep ergeren kwamen er
toch samen uit.
Wanneer u denkt iets voor het bloeiend
Legmeerplein te kunnen betekenen
of wanneer u meer informatie
wilt hebben kunt u contact opnemen
met Gaby Steindl, 06 22 197 472.
Sarphatipark
In januari 2004 begon een enthousiaste
groep vrijwilligers met het medebeheerproject
in het Sarphatipark.
De bedoeling was door de inzet van
omwonenden wat extra zorg aan het
park te besteden en een aantal activiteiten
uit te voeren waaraan stadsdeelmedewerkers
nooit toekomen.
Wat hebben we het afgelopen jaar
bereikt?
De eerste actie begon meteen in februari.
Met een groepje vrijwilligers
timmerden we vijftien nestkasten
in elkaar en hingen die in het park
op. Bij controle dit najaar bleek dat
er wel in de kastjes geslapen was,
maar nog niet genesteld. De spechtenkast
die met een hoogwerker bij
de ingang 1ste Sweelinckstraat werd
opgehangen wordt op dit moment
uitgebreid gekeurd door een paartje
Halsbandparkieten. En de Grote
bonte specht, waarvoor de kast was
5

6
bedoeld, zit in een populier bij de
vijver druk te timmeren. Onderin
diezelfde boom zitten twee gaatjes,
waarin – zo vertelde een bewoner
- Boomkruipers broeden.
De afgelopen week is de tweede
serie nestkasten in elkaar gezet: 11
pimpelmezenkastjes en vier speciale
kastjes voor Boomkruipers. De
kasten zijn in kaart gebracht en van
een nummer voorzien. Dus als u ziet
dat er iets aan het broeden is, meldt
het dan alsjeblieft bij het Natuur- en
milieuteam De Pijp of bij het Groen
Gemaal in het park, met vermelding
van het nestkastnummer.
Een andere voorjaarsactie was het
aanleggen van takkenrillen van het
snoeihout dat vrijkwam uit het park.
Proef de streek in
Amsterdam Oud Zuid
Op 11 juni wordt er in Oud Zuid een
promotiemarkt gehouden voor producten
die in en om Amsterdam Oud Zuid
worden geproduceerd. Dit zou wel
eens de eerste echte streekmarkt in
Amsterdam kunnen worden. Op deze
dag zal er bijvoorbeeld wijn van het
platteland ten noorden van Amsterdam
te proeven zijn, er zal informatie over
recreatie en verblijf bij boeren in Noord-
Holland te vinden zijn en informatie over
agrarisch natuurbeheer te zien zijn. Ook
worden er producten aangeboden, die in
Amsterdam worden gemaakt, zoals het
bekende IJbier van brouwerij het IJ, of
honing en zelfgemaakt olie.
In de aanloop van de promotiemarkt
zullen er verschillende activiteiten
plaatsvinden rondom het thema ‘Proef
Deze houtstapelingen
moeten dit jaar
wat steviger gemaakt
worden.
De natuurlijke oevers
die in het voorjaar
2004 door een
aannemer tot twee
keer toe werden
ingeplant werden
net zo hard weer
leeggegeten door de
eenden. In mei 2005
wagen we de derde poging: daarvoor
zal het nodig zijn de plantjes
een jaar lang te beschermen door
middel van wilgentenen en gaas.
In juli volgde een grote inplantactie:
vlinderstruiken, allerlei bijzondere
varens en oeverplanten werden met
man en macht in de plantsoenen gezet,
vlak voor de feestelijke afsluiting
van de grotere werkzaamheden. Bij
het wieden kregen we onverwachts
hulp van “de meiden van de Oscar
Carré”. Een groepje leerlingen kwam
na schooltijd enthousiast meeheIpen
met gras trekken en wieden.
In de zomer moest veel water worden
gegeven en onkruid gewied. De
herfst was ook nog druk: we pootten
– samen met klas 6 van de Oscar
de streek’. Er zullen informatieavonden
georganiseerd worden, met als
onderwerpen ‘proef de smaak van
streekproducten’; hoe combineren
boeren zorg voor de natuur en een
gezond bedrijf?; welke diensten kunnen
boeren aan bewoners van de stad
bieden? Dit alles is ontstaan als initiatief
van het Platform Milieu/ Lokale Agenda
21 Oud Zuid. Dit is een denktank voor
duurzame plannen en projecten in het
stadsdeel. Meer hierover kunt u lezen op
pagina 30.
Een consumentenpanel
De natuur- en milieuteams van
Amsterdam Oud Zuid hebben
nadrukkelijk de vraag gekregen om
een consumentpanel op te richten. Dit
panel zal in gesprek gaan met boeren
rondom de stad Amsterdam. Want, wat
verwachten of verlangen de bewoners
van Amsterdam van het platteland
rondom de stad. En andersom, wat
kunnen boeren bieden aan de stad en in
Carréschool - 1250 bloembolletjes
en op een zondag ruimden we met
omwonenden een deel van de kastanjebladeren
op, waarin de Mineermotlarven
overwinteren. Deze klus
moet nog afgemaakt worden (zie
activiteitenagenda).
Activiteiten 2005
Rest van de bladeren van de Paardekastanjes
opruimen: zondag 27 februari.
Inplanten natuurvriendelijke
oevers: april. Takkenrillen aanvullen
februari tot maart. Inventariseren
broedvogels: maart tot mei. Daarnaast
zijn er de klussen die het hele
jaar door terugkomen, zoals het wieden
en mooi inrichten van een aantal
plantsoenen die de vrijwilligers
zelf beheren en het schoon houden
van de natuurlijke oevers.
Zoals u ziet, is er genoeg te doen.
Zin om aan een van deze activiteiten
mee te doen? Bel of mail Thea
Dammen, Natuur- en milieuteam De
Pijp, 020-400 45 03 of mail natuurenmilieuteam@wijkcentrumceintuur.
nl
welke richting wil het boerenbedrijf zich
ontwikkelen?
Wij zijn op zoek naar bewoners die
het interessant vinden om in gesprek
te gaan met boeren en producenten uit
Waterland, de Beemster en Amstelland.
meld je hiervoor aan bij Anna, Joke of
Lilian.
Vrijwilligers voor de organisatie van de streekmarkt
Om onze plannen allemaal uit te
kunnen voeren, bestaat er momenteel
een werkgroep streekmarkt. Deze
komt iedere maand bijeen om de
organisatie van de promotiemarkt,
het consumentenpanel en een aantal
informatieavonden te organiseren.
Hierbij kunnen we zeker nog extra
hulp gebruiken. Dus als je wat tijd
hebt of ideeën, meld je aan bij:
Anna Schoemakers, 662 82 37,
wocvpc@xs4all.nl, Joke Jongejan, 662
0389 of Lilian Voshaar, 400 45 03.

Hoe groen zijn de vingers
van Amsterdam?
Als je vanuit de lucht naar Amsterdam
kijkt, dan vallen er een
paar dingen op. Niet alleen is de
structuur van de grachtengordel
onmiskenbaar, maar ook de contour
van de stad is opmerkelijk.
Doordat water en groen van diverse
kanten als ‘vingers’ de stad
binnendringen, heeft Amsterdam
een grillige vorm. En dat is fijn,
want zo ontstaat er variatie. Enerzijds
biedt het bewoners de kans
om te ontsnappen aan de drukte
van de stad, anderzijds is het
van invloed op de verspreiding
van planten en dieren in dit door
mensenhanden gevormde milieu.
Eén van die groene vingers is een
uitloper van het Amsterdamse Bos
en omvat de Schinkeleilanden.
Hoewel dit gebied grenst aan de
bebouwing rondom het Olympisch
Stadion, kun je er nog rustige en
ontoegankelijke plekjes vinden waar
het planten- en dierenleven voor
stadse begrippen opvallend rijk is.
Op het eerste gezicht lijkt het er
misschien wat ruig en rommelig,
maar dat is juist de charme van het
gebied. Het is typisch zo’n plek om
zuinig op te zijn.
Metamorfose
De Schinkeleilanden, die de oostelijke
oever van de Schinkel vormen,
ondergaan binnenkort – als het aan
het stadsdeel Oud Zuid ligt – een
transformatie. Met de restauratie van
het Olympisch Stadion en de bouw
van meer dan 900 woningen zal de
omgeving ingrijpend veranderen en
naar verwachting zal daardoor de
behoefte aan recreatie op de Schinkeleilanden
toenemen. Het inrichtingsplan
van het stadsdeel voorziet
in deze behoefte. Het laat zien hoe
het gebied zal worden omgetoverd
in een klein paradijsje waar blije
pimpelmeesjes hun nestjes bouwen,
lachende kinderen een potje
voetballen en werkende mannen
en vrouwen in hun lunchpauze van
hun boterhammetjes genieten.
Het stadsdeel heeft benadrukt dat,
hoewel het gebied op de schop zal
gaan, het behoud van het unieke
karakter van de eilanden voorop
zal staan. Zo is er gezocht naar
een aantrekkelijke mix van zowel
nieuwe als bestaande functies. Ook
het stadsdeel (er)kent namelijk de
natuurwaarden van deze uitloper
van de zogenaamde Amsterdamse
Bos-scheg.
Het beeldmateriaal, waarmee het
stadsdeel schermt om voldoende
draagvlak voor dit plan te creëren,
ziet er overtuigend uit. Roeien in
een roeiboot, de eendjes voeren
vanaf een bruggetje, fietsen door een
bomenlaantje, zonnen in het gras,
voetballen en tennissen. In dit fraaie
stadspark is het allemaal mogelijk…
Parkachtig natuurlijk
Hoe aantrekkelijk dit ook mag klinken,
toch zijn er mensen die vrezen
dat door deze metamorfose het
unieke karakter van de Schinkeleilanden
verloren zal gaan. Zij hebben
zich verenigd in het Platform
Groene Schinkeloevers. Dit platform
heeft als doel om het groene karakter,
dat voor een deel wordt bepaald
door de aanwezige volkstuinen, te
behouden en waar mogelijk te versterken.
Met recht wijzen zij erop
dat het gebied door een flink aantal
mensen als zeer waardevol wordt
beschouwd. De belangen van de
huidige gebruikers en de huidige
natuurwaarden kunnen volgens het
platform niet zomaar aan de kant
worden geschoven.
In het inrichtingsplan van het stadsdeel
is er nauwelijks ruimte voor de
moerasachtige natuur die er nu is.
Ook zullen veel volkstuinen langs
de spoorlijn moeten wijken voor
een fietspad en is er geen plek meer
voor het charmante jachthaventje.
Daarvoor in de plaats verschijnt
een parkachtig landschap waarbij
gazons, bomen, een voetbalveld en
tennisbanen het meest in het oog
springen. Als het gaat om de bestemming
van de Schinkeleilanden
verschillen het stadsdeel en het platform
niet erg van mening, maar over
de invulling ervan zijn zij het zeker
niet eens. Het is parkachtig versus
natuurlijk.
Het platform hecht veel waarde aan
het mysterieuze en ietwat gesloten
karakter van de Schinkeleilanden.
De mensen vinden er een stukje
vrijheid en rust. De variatie aan
planten, vogels, zoogdieren en
insecten is er hoog. Met de ingrijpende
aanpak van het stadsdeel gaat
dat allemaal verloren. Het stadsdeel
wil een fietspad aanleggen dat het
Vondelpark met het Amsterdamse
Bos verbindt, dwars over de laatste
volkstuinen van Oud Zuid. En dat
terwijl het platform een alternatief
heeft aangedragen. Dit alternatief
ligt niet alleen op steenworp afstand
van het door het stadsdeel beoogde
fietspad, maar doordat er gebruik
kan worden gemaakt van bestaande
bestrating is het ook veel goedkoper.
Het platform en Amsterdam Anders/
De Groenen zien het fietspad liever
achter het Olympisch Sta- >>>
7

8
Bomenridder zijn
Begin vorig jaar werd in het
buurtblaadje mijn aandacht getrokken
door een interessante
oproep “Bomenridders gezocht”.
Bomenridder? Wat een mooi
woord, dacht ik. In deze tijd
jezelf ridder noemen, wat edel.
We kennen natuurlijk wel een
paar beroemde voorgangers die
ook wel wat goeds hebben gedaan.
En nu voor bomen? Wauw,
intrigerend en interessant, dus ik
heb gelijk het betreffende telefoonnummer
gebeld en om een
nadere toelichting gevraagd.
Op heldere manier werd mij uitgelegd
wat het bomenridderschap
allemaal inhield en ook juist niet
zou inhouden. Niet één of ander
klaagclubje uit de buurt, nee, het
was een intitatief (naar Rotterdams
voorbeeld) om nu echt eens wat
meer voor bomen in de stad te doen.
De Bomenridders dus
Niet zweverig of geitenwollensokkerig,
maar juist een nuchtere club
waar krachten, kennis en wensen
van bewoners en beleidsmedewerkers
met al hun verschillende motivaties,
gebundeld worden. Bewoners
>>> dion verschijnen waardoor
de volkstuinen gespaard blijven. Het
mag duidelijk zijn hoe de tuinders
over deze kwestie denken.
Van de beloofde mix van functies
zal in de praktijk weinig terecht
komen, zo verwacht het platform.
Ongeveer 80% van het gebied zal
– zoals in het bestemmingsplan is
aangegeven – in beslag worden genomen
door sportterreinen, terwijl
de overige 20% waarschijnlijk niet
veel meer zal zijn dan een hondenuitlaatplek.
De beelden die gebruikt
worden om de bevolking gunstig te
stemmen vindt het platform mislei-
van allerlei pluimage kunnen nu iets
betekenen voor het milieu. Met andere
woorden, eindelijk.
Afgelopen jaar hebben deze bomenridders
in spe in een viertal werksessies
de eerste benodigde informatie
gekregen. Zo hebben we geleerd
hoe het bomenbeleid werkt en wat
de Amsterdamse Bomenverordening
is. Zo zijn we met al deze info
weer een beetje beter gewapend
om de Bomenstand in Amsterdam
Oud Zuid te bewaken. Niet door
ouderwets voor de bomen te gaan
liggen, te gaan protesteren, of te
mopperen, maar door constructief
met de beleidsregels in de hand o.a.
de kapactiviteiten van het stadsdeel
te scannen.
In een aantal andere sessies werd
ons nog meer geleerd over monumentale
bomen, landschapsarchitectuur
en andere bomenbeleidsregels.
Daarnaast kunnen Bomenridders de
taak op zich nemen andere buurtbewoners
erbij te betrekken en bewust
te maken van -uiteraard binnen de
beleidskaders- haalbare plannen
voor de bomen in de buurt.
Kortom. De Bomenridders zijn een
eigentijds en professioneel opgezet
dend. Zo kan een klein kind bedenken
dat de hoge bomen die in de
folders staan afgebeeld, de realiteit
niet weergeven als de bestaande natuur
eerst met de grond gelijk wordt
gemaakt.
De toekomst
Dankzij de voortdurende inhoudelijke
kritiek van het platform op de
verschillende ontwerpen, heeft het
stadsdeel het plan steeds weer een
beetje aangepast. Telkens bleven er
wat meer bomen gespaard en was er
weer een nieuw hoekje voor ruige
natuur. Op 8 februari organiseert
initiatief dat kan dienen om alle vragen
en meningen van bewoners over
benodigde bomenkap, herplantingen
en zorg voor monumentale bomen
in je leefomgeving, gestructureerd
bij elkaar te brengen.
Zelfs de beleidsmedewerkers van het
stadsdeel zijn gecharmeerd en raken
steeds meer overtuigd van de manier
waarop we werken. We worden met
name serieus genomen door onze
oprechte realistische manier van
handelen.
Ook in 2005 zullen daarom weer
werksessies worden gehouden en
nieuwe Bomenridders worden aangetrokken.
Om meer te leren, ons
nog meer te profileren en de bomen
waar we zo trots op mogen zijn in
Amsterdam Oud Zuid te beschermen.
Onlangs hebben wij, Bomenridders
- van de lichting 2004 - onze oorkonde
ontvangen en zijn officieel
geridderd. Net zoals alle ridders zullen
we gepassioneerd doorgaan.
Moniek Donkers
Lomanstraat, Amsterdam Oud Zuid
De Bomenridders Amsterdam is
een initiatief van Lilian Voshaar van
Natuur- en Milieuteam de Pijp en zij
wordt daarin ondersteund door Anna
Schoemakers van Natuur- en Milieuteam
Vondelpark-Concertgebouwbuurt.
Lees ook op achterpagina.
het stadsdeel opnieuw een informatieavond
over de Schinkeleilanden.
Dan zal blijken hoe het werkelijk zit
met de groene vingers van stadsdeel
Amsterdam Oud Zuid.
Roy Slaterus
Voor meer informatie over Platform
Groene Schinkeloevers kunt u contact
opnemen met Joke Jongejan (020-662
03 89 of j.jongejan@woozw.nl). Wordt
vervolgd.

Huismus
op de
rode lijst
Jac. P. Thijsse – de schrijver van
de Verkade albums – had een
zwak voor spreeuwen. Hij was
zelfs zo op hen gesteld dat zijn
ex-libris bestond uit een plaatje
van een paar spreeuwen die in
een kale struik zitten te twinkeleren.
Het onderschrift luidde:
onbekommerd.
Lopend langs het Sarphatipark om
een uur of vijf ’s middags viel me
op dat op de stoep rijen mensen
omhoog stonden te kijken. In de
populieren boven het urinoir verzamelden
zich enorme wolken
spreeuwen, zoveel dat het leek alsof
de kale bomen weer helemaal in
het blad zaten. En wie kent niet de
groepen spreeuwen die in herfst en
voorjaar als rookpluimen door de
lucht vliegen?
Dat het slecht gaat met de huismus
is inmiddels wel tot iedereen
doorgedrongen. Inmiddels
is deze typische stadsvogel zelfs
op de rode lijst geplaatst. De rode
lijst waarop alleen de bedreigde
soorten staan. Is het tij nog te keren
voor onze huismus? Kunnen wij iets
doen om de huismus voor de stad te
behouden? Het is zeker de moeite
van het proberen waard. Elders in
dit blad worden in verschillende
artikelen een paar problemen waar
de huismus mee kampt beschreven.
Dat spreeuwen een opgeruimd en
onbezorgd karakter hebben is natuurlijk
een menselijke interpretatie.
Met een gemiddelde levensverwachting
van nog geen anderhalf jaar
heeft de spreeuw een weinig zorgeloos
bestaan. Waarschijnlijk is het
zo, dat het drukke spreeuwengedoe
op ons een onbekommerde indruk
maakt. En als we daar naar kijken
vergeten we onze sores even.
De dag daarop werd het natuur- en
milieuteam gebeld: er zaten in een
achtertuin honderden spreeuwen in
een paar bomen en die poepten en
maakten lawaai, en wat kon je daartegen
doen? Zo zie je maar weer,
dat de een zijn lust voor een ander
een last is. Inderdaad, veel spreeuwenpoep
stinkt en wat de een als
een heerlijk geluid beschouwt kan
voor een ander lawaai zijn. Behalve
Illustraties Peter Vos
De oplossingen daarvoor liggen
voor de hand. Met een minimum
aan aandacht en moeite is het voor
iedereen mogelijk om een musvriendelijke
omgeving te houden en zelfs
te creëren. De teruggang van de mus
toont duidelijk aan dat wij mensen
niets voor vanzelfsprekend mogen
nemen. Laten we niet alleen wat
meer rekening houden met elkaar,
maar ook met de dieren en planten
om ons heen.
Thuismus
er op uitgaan met een jachtgeweer,
is er weinig aan te doen.
Er is één troost: het is maar tijdelijk.
Grof gezegd komt het er op neer
dat “onze” spreeuwen ’s winters
naar Engeland trekken en dat wij
dan gastheer zijn voor spreeuwen
uit Oost- Europa. In voor- en najaar
trekken de vogels van hun broedgebied
naar hun overwinteringsgebied
en vice versa. Tegen zonsondergang
verzamelen zij zich in grote groepen,
waarin zij gemeenschappelijk
de nacht doorbrengen. Zo krijgen de
vogels een beeld van ‘met z’n hoevelen’
ze zijn. Is het aantal te groot
in verhouding tot het aanwezige
voedsel, dan ontstaat bij de vogels
de drang om weg te trekken. Nog
even dus, genieten of je ergeren.
Thea Dammen
9

10
Vooral in het winterhalfjaar kunnen
de vogels in uw tuin wel
wat extra voedsel gebruiken. Een
stuk oud brood, een appel of wat
rijst; ze zijn er dol op. Maar u
kunt ze ook verwennen met iets
anders. En als u dat doet, dan zult
u merken dat het aantal vogels
dat uw tuin (of balkon) bezoekt
enorm zal toenemen. Het enige
dat u daarvoor nodig heeft, zijn
een plastic fles, een deksel, wat
ijzerwaren en een zak met zonnebloempitten.
Hierna volgen de
instructies.
1 Verzamel een plastic colafles (andere
drank mag ook). Zorg ervoor
dat hij leeg en schoon is.
2 Verwijder het etiket, bijvoorbeeld
met warm water.
3 Boor vier gaten in de fles, bijvoorbeeld
twee boven en twee onder.
Zorg ervoor dat ieder gat ongeveer
even dik is als een (volwassen) wijsvinger.
4 Schroef vier stevige, ca 10 cm
lange schroeven in de fles. Zorg ervoor
dat iedere schroef schuin onder
één van de gaten wordt bevestigd en
voor ca 6 cm uitsteekt.
5 Neem een deksel van een koektrommeltje
o.i.d. en sla er met een
hamer en een spijker flink wat
gaatjes in. Regenwater kan hierdoor
weglopen.
6 Bevestig met een paar kleine
spijkertjes de dop van de fles aan
de binnenzijde van de deksel. Om
te voorkomen dat u zich daarna
bezeert, is het aan te raden om de
uiteinden van de spijkers die aan de
buitenzijde van de deksel uitsteken
Illustraties
Roy
Slaterus
goed krom te slaan.
7 Schroef een klein haakje in de
bodem van de fles, of bedenk een
constructie van enkele spijkertjes
waaraan een touwtje kan worden
bevestigd.
8 Vul de fles met zonnebloempitten
en draai de dop met deksel er weer
op.
9 Gebruik het haakje en een touwtje
om de fles op te hangen. (De fles
hangt dus op zijn kop.)
Een goede plek om de fles op te
hangen is op circa 1,5 m hoogte in
een boom. Op deze hoogte kunt u
er zelf gemakkelijk bij, bijvoorbeeld
om hem opnieuw te vullen wanneer
hij leeg is. Maar tegelijkertijd maakt
de hoogte het voor een kat niet eenvoudig
om een vogel te verschalken.
Het is aan te raden om de fles in een
boom te hangen, omdat die boom
de vogels dekking verschaft als er
gevaar dreigt. Mocht u geen boom
in de tuin hebben, kies dan een andere
plek die voldoende uitwijkmogelijkheden
biedt.
U zult merken dat met name kool-
en pimpelmezen graag gebruikmaken
van deze voedselvoorraad.
Meestal duurt het even voordat ze
het ontdekt hebben, maar daarna
zullen ze af en aan vliegen. En er
zijn diverse andere soorten die
de aantrekkingskracht niet kunnen
weerstaan. Sommige soorten
vertonen zich misschien niet op de
colafles, maar zij eten wel de zaadjes
die op de grond vallen. Als u de
buis niet ver bij een raam vandaan
plaatst, dan kunt u vanuit huis, van
zeer nabij genieten van de schitterende
vogels van Amsterdam. Houdt
eens een lijstje bij, welke vogels uw
voederstation bezoeken en u zult
zich nooit meer vervelen. Veel knutsel-
en kijkplezier!
Roy Slaterus

Als we om ons heen kijken in
ons stadsdeel, dan zien we dat
het met het jaar groener wordt.
Vooral door het enthousiasme en
de inzet van onze medebuurtbewoners.
Met soms verrassende
resultaten, zoals plantsoenen
die door buurtbewoners worden
onderhouden en veranderen in
kleine paradijsjes. Er zijn meer
van dit soort initiatieven, waar
het stadsdeel direct of indirect
via het wijkcentrum een helpende
hand biedt.
Een intussen erg bekend fenomeen is
de geveltuin. Deze vergroening van
de straten in Amsterdam wordt al 12
jaar in Oud Zuid actief ondersteund
door de wijkcentra en het stadsdeel.
Met prachtige resultaten!
Hoe vraag ik een geveltuin aan?
Mensen kunnen een aanvraag met
tekening indienen vóór 3 maart bij
één van de drie wijkcentra. Vóór de
geveltuinendagen van 23 en 24 april
wordt die dan gratis aangelegd door
de stratenmakers van het stadsdeel.
Maximaal 45 cm breed (60 cm
inclusief de stenen band) en lengte
naar gelang de ruimte voor de eigen
gevel. Soms wordt van deze breedte
afgeweken als de andere geveltuinen
in de straat al breder zijn. Op de
geveltuinendag kunnen de nieuwe
geveltuin’eigenaren’ in spé het zand
uit het tuintje inleveren en gratis
tuinaarde meenemen om hun tuintje
mee te vullen.
Maar…het onderhoud!
Nou denken we dan, klaar, groen,
iedereen blij. Maar zo’n tuin is net
een huisdier, die vraagt om regelmatig
onderhoud. Groene vingers is
handig, maar met een grote interesse
in de natuur, gecombineerd met
nieuwsgierigheid hoe iets werkt,
kom je ook heel ver. En regelmatig
water geven helpt ook.
Uw wijkcentra bieden extra ondersteuning
aan buurtbewoners door
een snoeicursus in het voor- en
najaar en op de geveltuinendag
gratis advies van experts over
groeien en snoeien. Of wordt lid
van de Natuur- en milieugroep van
uw wijkcentrum, want daar leer je
van elkaar en van de verschillende
projecten. Kijk in de agenda van dit
blad voor inspiratie.
Groen in een stad doet veel. Het
maakt de harde steen zachter en
de leefomgeving vriendelijker. Dat
geldt vooral voor geveltuinen zo kort
aan de stoep en langs de weg.
En het is makkelijker om een praatje
te maken met een buurvrouw of
–man die zijn tuintje aan het verzorgen
is. Sommige mensen bouwen
zelfs een lekker bankje in de geveltuin
om op zwoele zomeravonden
buiten te zitten en te genieten.
Onderzoek heeft aangetoond dat
groen ervoor zorgt dat mensen
zich beter voelen, omdat ze meer
ontspannen door groen in hun omgeving.
Binnen (een paar planten
op kantoor doen al veel) maar ook
buiten.
Geur
Wat is er heerlijker dan in de schemering
buiten te lopen, omdat dan
veel planten hun geur loslaten.
Geur is een machtig instrument.
Het wekt herinneringen op, die we
soms al lang vergeten waren. De
boenwas die onze oma gebruikte,
de geur van vers gebakken brood
en koekjes staan voor huiselijkheid.
De geur van oude boeken geeft je
een gevoel alsof je een schatkist van
kennis opent, de geur van bloeiende
brem en lavendel voert je terug
naar vakanties in Frankrijk. Helaas
bestaat er ook de geur van hondenpoep
op een zonnige dag.
Geurig in de geveltuin
In een zonnige geveltuin valt best
wat te doen met geur. Kamperfoelie
is een bekende geurverrukkingsfabriek,
net zoals clematis. Maar ook
kruiden zijn decoratief en geurig.
Meestal pas als je er met je handen
langs gaat, maar wat een heerlijkheid,
wat een genoegen voor de
zintuigen!
Er zijn weinig planten die de laatste
jaren zo populair zijn geworden als
de lipbloemigen. Dat is ook niet verwonderlijk,
want je kunt met deze
planten alle kanten op. Gedroogde
takjes lavendel(Lavendula) geven
wanneer ze in een stoffen zakje tussen
de lakens worden gelegd, een
heerlijke geur aan het beddengoed.
Deze aromatische planten geven
extra smaak aan het eten of zijn
heerlijk om thee van te zetten, bijvoorbeeld
rozemarijn (Rosmarinus),
tijm (Thymus) en salie (Salvia officinalis).
Schermbloemige planten, zoals venkel
(prachtig loof) en wortel geuren
heerlijk. Ook knoflook, prei en alle
andere loken (uienfamilie) en mierikswortel
doen het goed. Klimplanten
(kamperfoelie is al genoemd)
hebben zo ook hun sterke geurmakers:
b.v. de akebia, buddleia,
klimroos en natuurlijk blauwe regen,
waarnaar de hele straat geurt als hij
in het voorjaar in bloei staat.
Voor meer ideeën of informatie: kom
naar het Groen Gemaal, ons ecologisch
plantenruilcentrum in het Sarphatipark.
Elke werkdag geopend tussen 13.00 en
17.00 uur voor hulp en advies. Telefoon
664 13 50 of groengemaal@wijkcentrum
ceintuur.nl.
11

12
Samen bruggen bouwen
in het Sarphatipark
Wie helpt er mee om het
“Liefdesbruggetje”in het Sarphatipark
in oude glorie te doen
herrijzen? Wie kan er timmeren,
metselen, plannen, verhalen
schrijven, maar ook mensen
enthousiast maken om sponsors
en budgetten te zoeken om dit
romantische tafereel weer in ere
te herstellen?
Als onderdeel van de opknapbeurt
van het Sarphatipark vroegen het
stadsdeel en het waterschap verleden
jaar de monumentenstatus aan
voor het gemaalgebouwtje en voor
brug 172, het ‘liefdesbruggetje’. Het
Bureau voor Monumentenzorg en
Archeologie adviseerde het gemaalhuis
aan te wijzen als gemeentelijk
monument, maar van de waterval
met brug was te weinig over om het
nog als monument aan te kunnen
wijzen. Aan de ene kant jammer,
aan de andere kant laat dit meer vrijheid
over om de oude brug zo goed
mogelijk in ere te herstellen zonder
dat de bestaande beplanting daaronder
hoeft te lijden.
De huidige brug past niet in het historische
ontwerp van het park. De
vervallen rotspartij herinnert aan het
idyllische tafereel uit vervlogen tijden.
Restauratie van de oorspronkelijke
brug met waterval heeft in vele
opzichten voordelen: het ‘verhaal’
van de vijvers is weer compleet, het
park heeft haar belangrijkste romantische
uitzichtpunt weer terug en de
waterkwaliteit verbetert, doordat het
neerstorten van water het zuurstofgehalte
verhoogt.
Brug 172 is een bijzonder element
in het park. Wanneer de brug in
zijn oude glorie zou worden teruggebracht
zou dat een enorme
kwaliteitsslag voor het park zijn, immers
het park zou haar belangrijkste
tafereel teruggewonnen hebben. De
onderbouw is nog altijd aanwezig
en doordat de originele bouwtekeningen
beschikbaar zijn, is restauratie
een reële optie.
Het stadsdeel zou graag zien dat
restauratie van de brug gerealiseerd
wordt, maar heeft hiervoor onvoldoende
geld. Daarom vraagt de vrijwilligersgroep
van het park zich af
of er in ons stadsdeel niet een groepje
mensen te vinden is, die zich in
de restauratie van de brug zou willen
verdiepen. Zoals al eerder bleek
bij activiteiten van het Natuur- en
milieuteam: ons stadsdeel bevat vele
talenten. Zijn er meubelmakers, timmerlieden,
metselaars, architecten,
historici en anderen die mee willen
helpen? De plannen zijn om bij voldoende
belangstelling bij elkaar te
komen, plannen te maken en aan de
slag te gaan. Laat ons weten wat je
kunt vóór vrijdag 11 maart!
Sanne Koolwijk/Thea Dammen
Voor nadere informatie: Natuur- en
milieuteam De Pijp (Thea Dammen), tel.
400 45 03.

Aanvraagformulier 2005. Aankruisen of invullen wat van toepassing is.
Naam: …………………………..….…………………………..…………….. (svp in blokletters!)
Adres: …………………………..….………………............................…….. Postcode: ……………….........
Telefoon 1:…………………………………..…...... e-mail………………...................................................
Datum aanmelding:……………………………….
Nieuwe Geveltuin:
O Ik wil graag een geveltuin voor:
huisnummer……………….……straat……………………..……...……………….......................………
Afmeting geveltuin: ……………………………….meter lengte ………………..………..meter breedte
MAAK EEN TEKENING OP DE ACHTERZIJDE (LET OP! GEEN TEKENING = GEEN GEVELTUIN)
O Ik bestel hierbij gratis aarde voor mijn geveltuin en ik kom deze op de geveltuinendag ophalen.
Bestaande Geveltuin:
O Ik wil graag de bestaande geveltuin voor:
O
Aanvraag Geveltuin 2005 13
huisnummer………….straat……………….……………….…............uitbreiden/verlengen/verbreden
MAAK EEN TEKENING OP DE ACHTERZIJDE (LET OP! GEEN TEKENING = GEEN GEVELTUIN)
ik heb nog …….........................…..m3 aarde nodig voor mijn geveltuin. Ik kom deze zelf ophalen.
Vrijwilligers Geveltuinendag
O Ik wil meehelpen op de geveltuinendag.
O Ik kom planten en/of zaden brengen om te ruilen, weg te geven of voor weinig geld te verkopen aan
andere buurtbewoners.
Deze bon inleveren vóór 3 maart
Uw geveltuin wordt door het stadsdeel aangelegd in de periode van half maart tot en met half april.
Als u samen met uw buren of voor het huis van uw buren een geveltuin aanlegt, vraagt u dan van te voren
toestemming aan uw buren: (Indien van toepassing in te vullen door de bewoner(ster) op de begane grond.)
Naam: …………………………..….…………………………..….………..... (svp in blokletters!)
Adres: …………………………..….…………………………………............ Postcode: ……………..….
Telefoon 1: ……………………………………..…..…..................... en/of telefoon 2: ….……………..
Verklaart hierbij geen bezwaar te hebben tegen het plaatsen van een geveltuin.
Amsterdam, datum.: ........................................
Handtekening bewoner begane grond:...........................................................................................

14
Wat is een geveltuin?
U kunt aan de straatkant van uw huis
een tuin aanleggen. Deze tuin heet een
geveltuin, omdat de planten voor en
tegen de gevel van uw huis aangroeien.
Een geveltuin is meestal 1 stoeptegel
diep en zo breed als uw huis. U
kunt allerlei verschillende planten
bloembollen en kleine struiken in uw
tuin laten groeien. In de zomer en de
lente worden de straten erg mooi door
alle bloemen in de geveltuinen.
Wilt u ook een geveltuin?
1. Vult u het formulier in en maak
daarbij een tekening van uw huis en de
geveltuin.
2. Het formulier kunt u inleveren
bij het wijkcentrum bij u in de wijk
(zie hiervoor de adressen in de
rechterkolom).
3. Dit betekent dat uw geveltuin vanaf
11 maart maar uiterlijk 22 april wordt
aangelegd door de stratenmakers:
zij halen stoeptegels uit de straat en
brengen betonranden aan.
4. U moet zelf het witte zand uit
de bak scheppen en deze op de
geveltuinendag vervangen door zwarte
tuinaarde.Op de geveltuinendagen kunt
u gratis aarde afhalen bij de wijkcentra.
5. Tot slot moet u nog zelf plantjes in
de tuin zetten en water geven!
U bent van harte welkom op de
‘Geveltuinendag’ op 23 en 24 april!
In Zuid-West en in de Vondelpark-
Concertgebouwbuurt is de
geveltuinendag op zaterdag 23 april
en in De Pijp is de geveltuinendag op
zondag 24 april.
Deze worden georganiseerd door
de vrijwilligers van de werkgroepen
natuur en milieu en vinden plaats
rondom de wijkcentra. U kunt op die
dag terecht voor gratis tuinaarde en
snoei- en plantadvies. Tevens kunt u
op deze dag tegen een klein bedrag
een plantenpakket kopen en zaden,
stekjes of planten weggeven of ruilen
of nieuwe planten kopen op de
groenmarkt.
Er zijn ook activiteiten voor kinderen
en er is koffie en thee.
Wij wensen u veel plezier toe met uw geveltuin
Inleveradressen voor uw formulier:
De Pijp
- Groen Gemaal, Sarphatipark
(6641350 of groengemaal@wijkcentru
mceintuur.nl) of
- Natuur- en milieuteam De Pijp,
Wijkcentrum Ceintuur, Gerard
Doustraat 133, 1073 VT Amsterdam
(4004503 of natuur-enmilieuteam@wij
kcentrumceintuur.nl)
Vondelpark-Concertgebouwbuurt
- Natuur- en milieuteam,
Wijkopbouwcentrum Vondelpark-
Concertgebouwbuurt
H. Jacobzstraat 4-6, 1075
PD Amsterdam (6628237 of
wocvpc@xs4all.nl)
Zuid-West
- Natuur- en milieuteam,
Wijkopbouworgaan Zuid West,
Achillesstraat 85, 1076 PX Amsterdam
(6620389 of info@woozw.nl)

Watertuinieren
Al sinds een paar jaar draai
ik mee in het team van de
watertuiniers van de Boerenwetering,
het water dat
de westgrens van De Pijp
vormt, met aan onze kant
de Ruysdaelkade en aan de
overkant de Hobbemakade.
We zijn met meer dan tien mensen
een gemêleerd, internationaal, en
zeker hecht clubje dat ervoor zorgt
dat de vlotten met waterplanten er
netjes bij liggen en schoon zijn.
Elke eerste zaterdag van de maand
trekken we erop uit om met handige
tangen, die wij 'knijpers' noemen,
vanaf de vaste wal en vanuit drie
bootjes afval te verzamelen. Dat
levert meestal wel een vuilniszak
of tien aan allerhande rotzooi op.
Vooral in de zomer, als de meerkoeten
uitgebroed zijn en zij hun nest
verlaten hebben, kunnen wij veel
werk verrichten. Die vogels verzamelen
voor ons enorme hoeveelheden
plastic zakken waar zij hun nesten
mee bouwen. Kieskeurig zijn zij
niet! Soms kan het verwijderen van
één zo'n verlaten nest wel een hele
vuilniszak aan troep opleveren.
Zomer, zover is het nog lang niet.
Nu liggen de vlotten er dor en grauw
bij. Het is nu tijd om de vlotten
zomerklaar te maken. Vooral waar
zij door wind of scheepvaartverkeer
zijn losgeslagen is onze actie
nu vereist. Zij moeten weer in het
gelid worden gebracht met touw en
ijzerdraad, zodat zij de doorvaart
niet hinderen of op drift raken en in
de Singelgracht terecht komen. Als
straks het voorjaar begint, is het tijd
om nieuwe aanplant te poten. Dan
zullen we weer grote hoeveelheden
één- of meerjarige planten op de
vlotten uitzetten, zodat er een grote
variëteit aan planten zal groeien:
we helpen de natuur een handje om
zich in de stad te kunnen handhaven.
Niet alleen de meerkoeten profiteren
van de watertuinen. Ook eenden,
futen en zelfs zwanen hebben het
reuze naar hun zin tussen het groen.
Het grootste compliment kregen
wij verleden jaar van een koppel
zwanen dat naast de brug bij de
Eerste Jacob van Campenstraat had
besloten een nest te bouwen. Na de
voorgeschreven broedtijd waren er
ineens vijf kuikens die het zelfs tot
televisiehelden bij AT5 schopten en
figureerden in een vele pagina's tellend
fotoportret in het Parool. Wie
heeft ze niet gezien, die grijze donspropjes
die het maar heel gewoon
vonden om als Amsterdamse zwaan
geboren te worden?
Ook onder water bruist het dankzij
de groene beplanting van het leven.
De wortels van de planten zijn een
ideale kraamkamer voor allerlei
vissen en zoetwatermossels. De watervogels
vinden hier een belangrijk
deel van hun voedsel, naast de oude
boterhammen die zij vanaf bruggen
en oevers krijgen toegeworpen.
Als de watertuinen over een paar
maanden weer groen zijn, ziet het
er weer prachtig uit: insecten zullen
zoemen, bloemen bloeien, vogels
broeden, enzovoort. Maar toch is
dat niet het enige waarom ik me met
die tuintjes bezighoud. Het geeft me
bovendien een goed gevoel samen
met anderen iets moois aan de wijk
toe te voegen. En … we worden
altijd verwend met lekkere koekjes
bij de koffie voordat we 's ochtends
beginnen en een heerlijke lunch na
afloop van de werkzaamheden.
Peter Lange
15

16
Tenzij anders vermeld zijn de
activiteiten gratis.
Februari
Zondag 20 februari 10.00 uur
Ontluikend voorjaar. Gids Roel
Opbroek verzorgt een drie uur durende
excursie door de Amsterdamse
Waterleidingduinen. Er wordt met
name gelet op diverse tekenen die
wijzen op het naderende voorjaar. Met
wat geluk zijn er onderweg tijdens de
excursie reeën te zien, herten of zelfs
een vos. Deze excursie is bedoeld
voor volwassenen. Kinderen zijn ook
welkom, als ze stil kunnen zijn en niet
door het gebied hollen. Start: voor
het restaurant ‘De Duinrand’ aan de
Zandvoortselaan 130a te Zandvoort.
Het gebied is verboden voor honden
en niet toegankelijk voor rolstoelers.
Oude schoenen of laarzen dragen is
gewenst, want er wordt regelmatig
buiten de paden gelopen. Aangeraden
wordt eten en drinken mee te nemen
voor onderweg. Kosten: €1,00, parkeren:
€1,00. Maximaal aantal deelnemers:15.
Reageer snel op 0172-51 89 29 of via
info@alliantie-shantih.nl
Maandag 21 februari 11:00-13:00
Stadsvogels en hun voeding.
Natuurmiddag 50+. Kosten € 3,00.
Buurtcentrum De Pijp, 2e van der
Helststraat 66. Informatie: Stephen
Scholte (570 96 40)
Dinsdag 22 februari 20.00-22.00 uur
Lezing over ‘de vijver’. Buurtcentrum
De Pijp, 2e van der Helst-straat 66.
Informatie: Stephen Scholte (570 96 40)
Dinsdag 22 februari
20.00 uur
Dialezing
kerkuilen. Door
Luc Smit van
de Kerkuilenwerkgroep.
Start: De Omval,
Ouddiemerlaan
104 in Diemen.
Informatie: 06
- 29 59 03 72.
Zondag 27 februari
13.00 – 16.00 uur
Blad ruimen in
het Sarphatipark.
Ter bestrijding
van de kastanje
mineermot.
Samen een paar uurtjes ruimen zodat
onze kastanjes het dit jaar beter gaan
doen. Informatie: Thea Dammen (400
45 03)
Maart
Donderdag 3 maart 20.00-22.00 uur
Filosofisch Café. Thema: ‘Dood’. Wat
betekent eindigheid en hoe gaan we er
mee om? Zaal Moria, Speerstraat 7. Info
en opgave: Joke Jongejan (662 03 89 of
j.jongejan@woozw.nl)
Zondag 6 maart 14.00 uur
Rijkdommen van het Beatrixpark.
O.l.v. Henk Wolters (IVN). Start: bij het
Nicolaaslyceum, Prinses Irenestraat 21
info: 664 45 06 na 19.00 uur
Donderdag 10 maart 19.30 uur
Workshop gifvrije cosmetica. De
werkgroep ectoteams organiseert een
avond over schadelijke stoffen in
cosmetica door Mine Yapar en een
workshop zelf cremes maken door Agnes
ten Haken. Materiaalbijdrage: € 2,50.
Info: Anna Schoemakers (662 82 37)
Zaterdag 12 maart 10.00 uur
Jaarlijkse ganzenfietstocht KNNV/
IVN. Met Jan Maarten Fiedeldij Dop,
Evert Pellenkoft en Maarten Hoeve.
Fietsen naar Waterland. Start: bij de
kruising Flevoweg/Zuiderzeeweg en
Zeeburgerdijk, bij het begin van de brug
naar Schellingwoude. Wij sluiten af om
ongeveer 15.00 uur. Vergeet niet warme
kleding, eten, drinken, en een kijker mee
te nemen. Aanmelden: Jan Maarten (075
614 33 46).
Zondag 13 maart 11.00- 12.30
uur
Mossen en korstmossen
in de Oeverlanden.
Excursie met Willem
Colebrander en Dini
Nugteren. Start: leslokaal
‘De Waterkant’ Anton
Schleperspad 1.
Kosten: Є 1,15 Leden
en kinderen gratis.
Info: Jan Kees van
Dijk (617 19 15 of 06
291 528 70)
Maandag 14 maart 20.00
uur
Werkgroep
Streekmarkt.
De werkgroep
streekmarkt komt
bijeen op maandag
14 maart, 11 april, 23
mei om 20.00 uur om
een activiteit in juni
voor te bereiden.
Wilt u hierbij
aanwezig zijn,
dan kunt u contact
opnemen met één
van de wijkcentra
voor de locatie en het
programma van de
avond.
Dinsdag 15 maart 20.00 uur
Lezing 'Polen'. Door
Jan van Holten. Veel
vogelaars zijn wel
eens naar Polen
afgereisd, naar
de oerbossen bij
Bialowieska of het
stroomgebied van
de Biebrza. Jan van
Holten is zo'n tien
keer in het Biebrzagebied
geweest en
heeft daar inmiddels
een indrukwekkende
hoeveelheid dia's
geschoten. In de
lezing wordt aandacht
geschonken aan het
landschap en de
plaatselijke cultuur,
maar de focus ligt op
de rijke vogelwereld.
Heemtuin De
Wiedijk, S.F. van Ossstraat
1, Amsterdam-
Osdorp (vlakbij de
Pieter Calandlaan), tram 1, 17 en bus
23. Zaal open vanaf 19.30. Info: Edial
Dekker (693 31 40)
Zaterdag 23 april 10.00-15.00 uur
Geveltuinenactiedag Achi
centrum Zuid-West.
Groen- en informatiemark
muziek. Informatie, aanvr
Joke Jongejan, 662 03 89.
Zaterdag 23 april 10.00-15.00 uur
Geveltuinendag Vondelpa
U bent van vanaf 10.00 u
langs te komen voor koffie
lijk om planten te kopen!
Vondelpark-Concertgebou
jaar gehouden in de Hend
over nummer 29-31. De w
de ACOB en Ons Huis ge
Krusemanstraat vieren hun
binnentuin zal er in het w
april een tentoonstelling o
getoond worden. In de tui
aanwezig waar drankjes t
dags zijn er ook muziekui
aanvragen en /of meehelp
662 82 37.
Zondag 24 april 10.00 tot 15.00 uur
12 e geveltuinendag in De
Geurig Groen in de Geve
Quellijnstraat rondom Wi
deze feestelijke dag krijgt
geveltuin een vrolijk tintje
fleurd met muziek en kind
gratis aarde voor de nieuw
worden er plantjes, plante
tie aangeboden op de Gro
Informatie, aanvragen en/
Voshaar, 400 45 03

Woensdag 16 maart ’s
middags
Boomfeestdag in
speeltuin Henrick de
Keijser. Buurtcentrum
De Pijp, 2e van der
Helststraat 66 Info:
Stephen Scholte (570
96 40)
Woensdag 16 maart 11.00
uur
Mini-excursie naar
Frankendael. O.l.v.
Ria Simon (KNNV).
llesstraat 85, vóór Wijk- Frankendael is de
enig overgebleven
buitenplaats in de
t, kinderprogramma,
Watergraafsmeer.
agen en/of meehelpen: Het park bestaat
uit drie zones:
het wooneiland
rond het huis, het
speelgedeelte en
rk-Concertgebouwbuurt
het werkgedeelte
ur harte uitgenodigd om met de schooltuin
, een drankje en natuur- en volkstuin. Het
De geveltuinendag in de wooneiland is na een
wbuurt wordt dit voor- restauratie, waarbij
een 18de-eeuwse
rik Jacobszstraat tegen
stijltuin is aangelegd,
ooncomplexen van
in de zomer van 2004
legen aan de Cornelis weer opengesteld.
85-jarig bestaan. In de Dit gedeelte en
eekend van 23 en 24 de heemtuin gaan
we in deze korte
ver Cornelis Kruseman
excursie van ongeveer
n is een terras met bar twee uur bekijken.
e verkrijgen zijn. ‘s Mid- Misschien zijn
tvoeringen. Informatie, er al wat vroege
en: Anna Schoemakers, stinsenplanten te
ontdekken! Neem ook
een kijker mee.
Start: bij de kerk,
hoek Middenweg/
Pijp
Hugo de Vrieslaan. Te
ltuin.Gerard Doustraat/ bereiken met tramlijn
jkcentrum Ceintuur. Op 9 en de buslijnen 59,
120, 126 en 136.
het aanleggen van uw
. De dag wordt opge- Zaterdag 19 maart 10.00
eractiviteiten. Naast
tot 13.00 uur
e geveltuineigenaren Snoeicursus
npakketten en informa- geveltuinhouders
en- en informatiemarkt. De Pijp. Gerard
of meehelpen: Lilian
Schuitemaker leert u
in theorie en praktijk
hoe u uw planten het
beste kunt snoeien.
Dus neem uw eigen
snoeischaar mee,
want het blijft niet bij praten. Aanmelden
en info: Lilian Voshaar (400 45 03)
Zondag 20 maart 13.00
uur
Stadswandeling
‘Dieren in
Amsterdam’.
O.l.v. Katja
Sienknecht rond
de tentoonstelling
in het Amsterdams
Historisch
Museum. Start:
ingang Kalverstraat
bij de kassa
v/h Amsterdams
Historisch Museum
Opgeven bij
het Amsterdams
Historisch
Museum. Ma.
t/m vr.: 523 17 43 of educatie@ahm.
amsterdam.nl
Maandag 21 maart 10.00-14.00 uur
Naar de duinen bij Overveen. Excursie
50+. Kosten: € 3,00 + treinreis en
strippenkaart. Buurtcentrum De Pijp,
2e van der Helststraat 66. Info: Stephen
Scholte (570 96 40).
Dinsdag 22 maart 20.00-22.00 uur
Lezing over zelfkweken van éénjarige
planten. Buurtcentrum De Pijp, 2e van
der Helststraat 66. Info: Stephen Scholte
(570 96 40)
Zaterdag 26 maart 9.30-13.00 uur
Werkdag natuurbeheer westelijke
schinkeloever. Georganiseerd door
Wijkcentrum Zuid-West. Start: Jaagpad,
Riekerhavenbrug. Info en opgave: Joke
Jongejan (662 03 89)
Zaterdag 26 maart 10.00 uur
Snoeicursus in de Vondelpark-
Concertgebouwbuurt. Op deze zaterdag
kan iedereen leren snoeien. Liefst wel
een eigen snoeischaar meenemen.
Vooraf opgeven bij Anna Schoemakers
(662 82 37 of wocvpc@xs4all.nl)
April
Zondag 3 april 13.00 uur
Opening tentoonstelling ‘Groen in eigen
hand’. Over buurtbewoners die stukjes
openbaar groen in Amsterdam beheren.
Marleen van Tilburg, ecologisch
hovenier, zal een lezing geven over
natuurlijk tuinieren in het nieuwe IVN-
Informatiecentrum in het Amstelpark.
Het paviljoen is elke zondagmiddag van
13.00 tot 17.00 uur geopend, elke eerste
zondag van de maand vanaf 12.00 uur.
Dinsdag 5 april 19.30 uur
Werkgroep Geveltuinen. Op dinsdag
5 april om 19.30 uur wordt de
geveltuinendag voor de Vondelpark-
Concertgebouwbuurt voorbereid. Kom
een handje helpen met plantenverkoop,
aarde scheppen of broodjes smeren.
Neem contact op met Anna Schoemakers
(662 82 37 of wocvpc@xs4all.nl)
Dinsdag 5 april 19.30-21.30 uur
Balkonplantencursus voorjaar/zomer
Kosten: € 13,00 Buurtcentrum De Pijp,
2e van der Helststraat 66. Info: Stephen
Scholte (570 96 40)
Donderdag 7 april om 19.00 uur
Fietsen langs bijzondere bomen.
Diana van Putten vertelt over
bomen en hun functie(s) in de stad.
Bomenridderfietstocht voor maximaal
12 personen. Verzamelen bij Hendrik
Jacobszstraat 4-6. Opgeven en Info: Anna
Schoemakers (662 82 37)
Donderdag 7 april 20.00-22.00 uur
Filosofisch Café. Thema: ‘Liefde:
chemie of ideaal?’ Locatie: zaal
Moria, Speerstraat 7. Info en
opgave: Joke Jongejan (662 03 89 of
j.jongejan@woozw.nl)
Zondag 10 april 10.30 tot ca.13.00 uur
Sarphatipark Lentewandeling. O.l.v. Wim
Notenboom. Een botanische wandeling
over knoppensoorten, beginnend blad
en kroonstructuur gelardeerd met
verhalen over het park. De wandeling
gaat ook langs de Fladderiep, die
afgelopen december is geplant door de
Bomenridders en Bomenconsulent Hans
Kaljee. Max. 15 deelnemers. Start: Groen
Gemaal Sarphatipark. Aanmelden tot 4
april. Info: Lilian Voshaar (400 45 03)
17

18
Maandag 11 april 20.00 uur
Werkgroep Streekmarkt komt bijeen.
Doel: het voorbereiden van een activiteit
in juni. Wilt u hierbij aanwezig zijn,
neem dan contact op met één van de
wijkcentra voor locatie en programma.
Dinsdag 12 april 19.30-21.30 uur
Balkonplantencursus voorjaar/zomer.
Kosten: € 13,00. Buurtcentrum De Pijp,
2e van der Helststraat 66. Info: Stephen
Scholte (570 96 40)
Zaterdag 16 april 20.00 uur
Muurplanten geteld en beschermd.
Een KNNV-Lezing in samenwerking
met FLORON. Over bijzondere varens
in Amsterdam, de laatste trends en
hoe ze sinds 2003 actief worden
beschermd. Presentatie door de Werk-
en adviesgroep muurplanten, Valentijn
ten Hope en Ton Denters. Locatie:
Nivon-centrum Linnaeushof 6-B/hoek
Middenweg. Zaal open om 19.15 uur.
Maandag 18 april 10.00-14.00 uur
Excursie 50+ naar het Thijssepark
in Amstelveen. Kosten: € 3,00 +
strippenkaar. Buurtcentrum De Pijp,
2e van der Helststraat 66 Info: Stephen
Scholte (570 96 40)
Zaterdag 23 april 10.00 - 13.00 uur
Werkdag Pieter Lastmankade. Op
zaterdag 23 april wordt het plantsoen
aan de Pieter Lastmankade bij de
Okeghemstraat opgeknapt. Planten,
aarde en scheppen zijn voorradig,
omdat het tevens geveltuinendag is.
Er volgt een brief voor de buurt. Info:
Anna Schoemakers (662 82 37 of
wocvpc@xs4all.nl)
Zaterdag 23 april 10.30 uur
KNNV-excursie in het Dr. Jac. P.
Thijssepark in
Amstelveen.
O.l.v. Stieni
Reijnders. Start:
het bouwterrein
waar voorheen
de school van
het Leger des
Heils was. Dit
is vlak bij de
bushalte Prins
Bernhardlaan.
Zondag 24 april 11.00
– 12.30 uur
Wandelen in
het Siegerpark.
Rinus Hofs en
Frans Houts
leiden u rond in buurpark het Siegerpark.
Sloterweg, 100 meter van Manege de
Ruif. Verzamelen bij het gebouwtje in
het park. Start: Leslokaal ‘De Waterkant’
Anton Schleperspad 1. Kosten: Є 1,15.
Leden en kinderen gratis. Info: Jan Kees
van Dijk (617 19 15 of 06 291 528 70)
Mei
Maandag 9 mei 20.00-22.00 uur
Vervolgopleiding Bomenridder. Info:
info@bomenridders.nl of 400 45 03 of
662 82 37
Zondag 15 mei 05.00 uur
Excursie Vroege Vogels. In de
Oeverlanden met Tello Neckheim
Start: leslokaal ‘De Waterkant’Anton
Schleperspad 1. Kosten: Є 1,15. Leden
en kinderen gratis. Info: Jan Kees van
Dijk (617 19 15 of 06 291 528 70)
Zondag 15 mei 14.00 uur
De 4e Prof. Lever-wandeling. O.l.v.
Henriëtte Zoetelief (KNNV). Dit keer is
het Beatrixpark aan de beurt. Verzamelen
voor station RAI, te bereiken met tramlijn
4 en de sneltrams 51 en 50.
Maandag 23 mei 10.00-14.00 uur
Excursie 50+ naar ‘de Slatuinen
in Amsterdam’ Kosten: € 3,00 +
strippenkaart. Buurtcentrum De Pijp,
2e van der Helststraat 66. Info: Stephen
Scholte (570 96 40)
Maandag 23 mei 20.00 uur
Werkgroep Streekmarkt. Komt bijeen om
een activiteit in juni voor te bereiden.
Wilt u hierbij aanwezig zijn, dan
kunt u contact opnemen met één van
de wijkcentra voor de locatie en het
programma van de
avond.
Dinsdag 24 mei 20.00-22.00 uur
Lezing over ‘rotstuinen’
Buurtcentrum De Pijp,
2e van der Helststraat
66. Info: Stephen Scholte
(570 96 40)
Woensdag 25 mei 20.00-22.00 uur
Opleiding Bomenridder: Eerste hulp
bij kap. Oefenen in het lezen van
kapaanvragen en bomenrapporten onder
begeleiding van mensen met ervaring.
Info: info@bomenridders.nl of 400 45 03
of 662 82 37
Zaterdag 28 mei 9.30-13.00 uur
Werkdag westelijke Schinkeloever
Wijkcentrum Zuid-West Info en opgave:
Jongejan (662 03 89)
Zondag 29 mei 11.00 – 12.30 uur
Spinnenexcursie de Oeverlanden
Dick Langerak neemt u mee op een
speurtocht. Na afloop worden de
kleurenpracht van de spinnen onder een
microscoop bekeken. Vooral leuk en
leerzaam voor kinderen. Start: Leslokaal
‘De Waterkant’Anton Schleperspad 1.
Kosten: Є 1,15. Leden en kinderen gratis.
Info: Jan Kees van Dijk (617 19 15 of 06
291 528 70)
Juni
Zondag 12 juni 11.00-12.30 uur
Waterdiertjes bekijken. Spinnenexcursie
gemist? Grijp dan je kans om
Waterspinnen te vangen in de poeltjes
van de Oeverlanden en in de Nieuwe
Meer. Je kunt van alles tegenkomen in je
schepnetje zoals de Waterschorpioen, de
Spinnende waterkever, de Geelgerande
watertor, libellenlarven en natuurlijk
bloedzuigers. Kees Wabeke gaat met
jullie deze beestjes vangen en bekijken
onder de microscoop. Vooral voor
kinderen is deze excursie leuk en
leerzaam. Start: Leslokaal ‘De Waterkant’
Anton Schleperspad 1. Kosten: Є 1,15.
Leden en kinderen gratis. Info: Jan Kees
van Dijk (617 19 15 of 06 291 528 70)
Maandag 13 juni 20.00-22.00 uur
Vervolgopleiding Bomenridder Info:
info@bomenridders.nl of 400 45 03 of
662 82 37.
Maandag 13 juni 10.00-14.00 uur
Excursie 50+ naar ‘het Westerpark’

Kosten: € 3,00
+ strippenkaart.
Buurtcentrum De Pijp,
2e van der Helststraat
66. Info: Stephen
Scholte (570 96 40)
Zondag 26 juni 11.00-12.30 uur
Grassen in de
Oeverlanden. Met Ger van Zanen op
onderzoek hoeveel soorten grassen
er in de Oeverlanden te vinden zijn.
Start: Leslokaal ‘De Waterkant’Anton
Schleperspad 1. Kosten: Є 1,15. Leden
en kinderen gratis. Info: Jan Kees van
Dijk (617 19 15 of 06 291 528 70)
Woensdag 29 juni 20.00-22.00 uur
Opleiding Bomenridder: Buurten met
bomen. Welke middelen kunnen
we bedenken om onze buurt te
mobiliseren bij onnodige kap? Info:
info@bomenridders.nl of 400 45 03 of
662 82 37.
September
Dinsdag 6 september 19.30 uur
De werkgroep natuur en milieu
organiseert op een aantal dinsdagen
interessante, leerzame avonden, waarbij
een specifiek onderwerp aan bod komt.
Info: Anna Schoemakers (662 82 37)
Zondag 11 september, 11.00-12.30 uur
Slakkenspeurtocht. Ooit stilgestaan bij
de vraag waarom het ene slakkenhuisje
rechts- en het andere linksgewonden
is? Maak kennis met de wonderlijke
wereld van de slakken. In de
Oeverlanden komen veel soorten land-
en waterslakken voor. Tello Neckheim
laat ons zien waar te kijken om ze ook
echt te vinden. Na deze speurtocht
bekijken we de lege slakkenhuisjes
onder de microscoop. U zult heel
anders tegen deze niet zo populaire
beestjes aan kijken! Start: Leslokaal ‘De
Waterkant’Anton Schleperspad 1. Kosten:
Є 1,15 Leden en kinderen gratis. Info:
Jan Kees van Dijk (617 19 15 of 06 291
528 70)
Maandag 19 september 20.00-22.00 uur
Vervolgopleiding Bomenridder. Info:
info@bomen ridders.nl of 400 45 03 of
662 82 37
Zaterdag 24 en zondag 25 september
Geveltuinen onderhoud. In dit weekend
zullen er bij de wijkcentra activiteiten
plaatsvinden, die in het thema van het
onderhouden
van geveltuinen
staan. Snoeien,
klussen, bollen
planten en
de tuin is
winterklaar. Ook
gezamenlijk
anderen helpen,
die dat fysiek niet
meer aankunnen.
Oktober
Zondag 2 oktober
11.00-12.30 uur
Paddenstoelen
in de herfst. Wat
is de herfst zonder
Paddenstoelenexcursie?
Ook dit jaar gaan Ger
van Zanen en Jenny Brey
u alles vertellen over
deze mooie en soms
smakelijke schimmels
in de Oeverlanden. De
Judasoor en decoratieve
Gekraagde Aardster
zullen zeker weer te
bewonderen zijn. Het
fotoverslag van 2004 is
nog te bekijken.
Start: Leslokaal ‘De
Waterkant’Anton
Schleperspad 1. Kosten:
Є 1,15 Leden en
kinderen gratis. Info: Jan Kees van Dijk
(617 19 15 of 06 291 528 70)
Woensdag 5 oktober 20.00-22.00 uur
Opleiding Bomenridder: Maak een
monument. Waar moet je op letten
en hoe draag je een boom voor als
monument? Info: info@bomenridders.nl
of 400 45 03 of 662 82 37
In de week van 10-16 oktober
School Omgeving Schoon en Veilig.Er
zal in week 41 weer een themamiddag
plaatsvinden met de leerlingen van Het
Amsterdams Lyceum en de buurt rondom
de school. Info: Wijkopbouwcentrum
Vondelpark-Concertgebouwbuurt (662
82 37)
Dinsdag 11 oktober 19.30 uur
De werkgroep natuur en milieu
organiseert op een aantal dinsdagen
interessante, leerzame avonden, waarbij
een specifiek onderwerp aan bod komt.
Info: Anna Schoemakers (662 82 37)
Maandag 17 oktober 20.00-22.00 uur
Vervolgopleiding Bomenridder. Info:
info@bomenridders.nl 400 45 03 of 662
82 37)
November
Woensdag 9 november 20.00-22.00 uur
Opleiding Bomenridder: Welke boom
past bij jouw straat.Welke soort heeft
de beste overlevingskans in welke
omgeving? Info: info@bomenridders.nl
of 400 45 03 of 662 82 37
Dinsdag 15 november en 13 december 19.30 uur
De werkgroep natuur en milieu
organiseert op een aantal dinsdagen
interessante, leerzame avonden, waarbij
een specifiek onderwerp aan bod komt.
Info: Anna Schoemakers (662 82 37)
19

20
Mooiste geveltuinen van 2004
De geveltuinen in de Vondelpark-
Concertgebouwbuurt zijn ieder
jaar schitterend. De bewoners
van bijvoorbeeld de Valeriusstraat,
Van Breestraat, en de
Johannes Verhulststraat maken er
jaar op jaar weer iets moois van.
Een aantal bewoners werd onlangs
aangenaam verrast. Zij kregen afgelopen
7 januari een mooie foto
van hun geveltuin aangeboden. Een
jury, samengesteld uit de geveltuinen
werkgroep, heeft zestien tuinen
uitgekozen als mooiste geveltuinen
uit de wijk. De buren wonend aan
de Van Breestraat 48 en 50 wonnen
een prijs, omdat de werkgroep
geveltuinen van mening was dat de
geveltuinen een aangename sfeer
uitstralen. De verzorgers van de
geveltuinen hebben zeker weten
groene vingers!
De werkgroep geveltuinen gaf de
bewoners van de Palestrinastraat 8
een prijs, omdat de geveltuin een
mooie, weelderige uitstraling geeft.
Het is de echt een tuin!
De Wanningstraat 11 verdiende
zeker een prijs, omdat de geveltuin
een mooie, weelderige uitstraling
geeft. Het is de mooiste rozentuin
van de Wanningstraat. Bovendien
vertelde de bewoner dat hij de geveltuin
al in de jaren 70 zelf heeft
aangelegd door een aantal stoeptegels
uit de straat te halen en er rozen
te laten groeien. Dit is een geveltuin
uit de periode voordat er stoepbanden
werden aangelegd door het
stadsdeel.
Kim Arends en Enny Hartogensis
hebben ontzettend veel foto’s gemaakt
gedurende het voorjaar en de
zomer van 2004. Met veel dank aan
de fotografen!
Wie heeft er zin om in het aankomende
voorjaar geveltuinen in de
Vondelpark-Concertgebouwbuurt te
gaan fotograferen? Bel Anna Schoemakers
(662 82 77)
Mooiste geveltuin Zuid-West
De milieugroep uit ons stadsdeel
had onze voorkant genomineerd
voor de titel van “mooiste geveltuin
van Zuid”. Een hele eer – zeker als
je je realiseert dat dit al de tweede
keer is. Want een jaar of vijf geleden
heeft de zonnebloem bij de regenpijp
het al eens tot ansichtkaart geschopt.
De plek bij de regenpijp is al
lang door een passiebloem overgenomen
– maar de zonnebloem heeft
nog jaren voortgeleefd als afbeelding
op een gratis Boemerang-kaart.
En deze keer leek onze HELE
geveltuin in de prijzen te vallen.
Oorspronkelijk wilden we helemaal
geen geveltuin aanleggen. Want je
Nomineer voor 2005 de
mooiste geveltuin in
De Pijp!
De natuur- en milieugroep van
De Pijp en het buurtbeheer van
Combiwel zijn weer op zoek
naar groene juweeltjes. Weelderig,
creatief, interessante plantenkeus
en/of sociaal karakter
zijn de normen die er gehanteerd
worden in het nomineren van de
geveltuinen.
Is er in uw straat of buurt een tuin
die een prijs verdient, laat het ons
weten en de jury komt langs.
Bel Lilian Voshaar, 020-400 45 03 of
mail natuur-enmilieu@wijkcentrumc
eintuur.nl.
ziet het wel eens bij anderen: nog
voordat de eerste afrikaantjes zijn
uitgebloeid is het tuintje veranderd
in een hondentoilet dat alleen met
dagelijks onderhoud nog een beetje
toonbaar gehouden kan worden.
Maar omdat we een gevel zonder
begroeiing saai en kaal vinden
kozen we voor een praktische oplossing:
bloembakken. Dat heeft
ook nadelen: zo moet je je bakken
zeker in de zomer elke dag water
geven. Op de Sloterkade niet zo’n
probleem, met een sloot voor de
deur. Maar in een gewone straat
soms een hoop gedoe. Na vijf jaar
zijn bij ons de die-hards overgebleven:
hortensia, skimmia, wilg (met
katjes), viburnum, vlinderbloem,
sering. Bij elkaar was dit blijkbaar
genoeg om ons een nominatie op
te leveren. En een prijs, uit handen
van de voorzitter van de natuur- en
milieugroep Zuid-West: een zak crokusbollen,
een kaart van de Nieuwe
Meer en een gratis lidmaatschap van
de natuur- en milieugroep. En nu
maar hopen dat het lidmaatschap
ook over een paar jaar nog geldig is.
Want voor actieve deelname hebben
we voorlopig even geen tijd.
Piet Hoens

Een boom is een boom, een
struik is een struik. Levende
organismen waaraan je de
seizoenen kunt aflezen. Bij de
waarde van bomen en struiken
denk je al gauw aan euro’s.
Maar er is meer. Een boom
geeft schaduw in een hete
zomer, een struik verfraait je uitzicht,
een fruitboom geeft voedsel. Allemaal
redenen voor de mens om bomen en
struiken te waarderen. Voor vogels en
kleine zoogdieren hebben bomen en
struiken nog heel veel andere waarden.
Uitkijkpost, schuilplaats, ontmoetings-
en slaapplaats, voedselvoorraad en
nestmogelijkheid.
Neem nou eens de huismus, dat kleine
brutale vogeltje dat overal en altijd
gezien en gehoord werd. Huismussen
zijn dol op dicht struikgewas, of heggen.
Daar kunnen ze met de hele familie in
rondscharrelen, vergaderen, slapen en
nestelen. Een flinke klimop tegen een
muur is ook favoriet. Zomer en winter
altijd groen, dus altijd voldoende plek
om te schuilen bij gevaar. Sinds in de
stad de dakpannen vervangen zijn door
shingles, alle gaten en kieren in gevel,
goot en dak door mensen zijn dicht
gemaakt, is de huismus steeds meer
aangewezen geraakt op struiken, heggen
en klimplanten. Die brutale stadsrakker
heeft een groot aanpassingsvermogen,
dus dat ging allemaal wel goed. Tot de
mens in al z’n wijsheid bedacht dat het
toch veel netter was om alle struiken
weg te halen. Minder onderhoud en
bovendien veel veiliger: enge mannen
met boze bedoelingen konden zich
dan nergens meer achter verstoppen
om vanuit die hinderlaag onschuldige
voorbijgangers aan te randen. Zo
gezegd, zo gedaan. En de stad was nu
toch echt veel veiliger geworden en
vergde bovendien minder onderhoud.
Met tuinen ging het net zo. Heggen
werden vervangen door onderhoudsvrije
schuttingen of muren, grasvelden
veranderden in stenen terrassen en die
boom of struik moest ook maar weg
want de mens wilde geen rotzooi van
afgevallen blad. Bovendien was zo’n
gevel begroeid met klimop maar een
lastig iets. Altijd vol met kwetterende
vogeltjes, vol met spinnen en ander
ongedierte dat misschien wel eens door
een open raam in huis kon komen. En
die klimop maar groeien, voor je het
wist hadden uitlopers zich in kleine
kiertjes gewurmd en zou de gevel wel
eens ontzet kunnen raken. Weg met
die klimop, zandspuit op de gevel en
zie eens hoe blank en kraakhelder ons
pandje weer is. Een lust voor het oog.
Dat daarop de spreeuwen wegbleven uit
de stad was niet zo erg. Eindelijk rust en
geen vogelpoep meer. Dat er nergens
meer een roodborstje
te bekennen was werd
gecompenseerd met een
afbeelding op kerstkaarten.
Dat het winterkoninkje
niet meer werd gehoord
viel niet op door al het
verkeerslawaai. Dat
er geen mus meer de
kruimeltjes van je bord
pikte…… Hé waar zijn
de huismussen gebleven,
ik zie ze bijna nergens
meer. Vroeger zat er altijd
een groep in de klimop
of in de heg, maar sinds
die weggehaald is, is
het eigenlijk maar bar
stilletjes. En de struiken
langs het fietspad zijn
ook verwijderd, daar
zaten ook altijd musjes
in. Zelfs in de parken
wordt nauwelijks nog een
mus gehoord of gezien.
Ook daar zijn struiken en
andere onderbegroeiing weggehaald,
in naam van de veiligheid en om
onderhoudskosten te besparen.
Raar eigenlijk, dat de mens zijn materiele
bezit wel goed onderhoudt, de auto krijgt
jaarlijks een beurt, het eigen huis zit strak
in de verf, maar de leefomgeving dient
volledig vrij van inspanning te zijn. Glad,
strak en hygiënisch. Om de kozijnen een
verfbeurt te geven, klimmen we tot aan
de hoogste verdieping, maar de mens is
te lui om de klimop te snoeien dus die
moet maar weg. Die kleine moeite om te
snoeien heeft hele grote gevolgen.
De stad is stiller geworden omdat de
mens dat wat ‘ie vanzelfsprekend vindt,
niet de moeite van onderhoud en zorg
waard acht.
Wat zou het een goed idee zijn voor de
stad, voor mensen, dieren en planten, als
tuinen slechts voor 15% mogen worden
verhard. Zijn we meteen af van het o
zo grote probleem van waterberging,
kunnen bomen en struiken weer veel
regenwater opnemen, vinden merels
en andere grondscharrelaars voldoende
voedsel, kan de huismus weer een
zandbad nemen. Want ook een niet
betegelde tuin kan onderhoudsarm
worden ingericht, in het voordeel van
alles en iedereen.
Nora Essenstam
21

22
Ga jij ook voor meer natuur en milieu?
Kom in actie met JMA!
De bossen sterven, het klimaat
verandert en diersoorten verdwijnen.
Jongeren Milieu Actief (JMA)
laat met creatieve acties en ludieke
materialen zien hoe makkelijk
het is om hier zelf iets tegen te
doen; Right here, Right now! JMA
is een organisatie voor en door
jongeren tussen de 12 en 28 jaar.
Voor meer informatie mail naar
info@jma.org of bel 5507436.
Wat heeft JMA jou te bieden?
EKOokcursus Elk jaar in verschillende
steden: lekker, makkelijk en
milieuvriendelijk koken.
Verenigingsactiviteiten Regelmatig
organiseren we excursies, trainingen
en (zeil)weekenden. Bovendien kun
je via ledenactiviteiten meebeslissen
over de koers van de vereniging.
Actienetwerk Iedere maand een
milieuactie. Geef je geheel
Jongerenfilms Oranjekerk
vrijblijvend op voor de
actienieuwsbrief en je krijgt alle
informatie over de acties.
Materialen en Advies Posters, stickers,
actiehandleidingen, lespakketten,
spellen … JMA levert handige
materialen voor het opzetten
van je eigen activiteiten rond
duurzaamheid.
Locale groepen Verspreid door het land
heeft JMA een aantal locale groepen.
De groepen organiseren activiteiten
in hun eigen stad. Kijk op de website
of er een groep is bij jou in de buurt.
Econaction Scholierennetwerk: gratis
advies en materialen voor scholieren
en docenten.
Kijk voor een compleet overzicht
van JMA activiteiten op www.jma.
org of bel 550 74 36

In Buurtcentrum De Pijp kunnen
kinderen en volwassenen
meedoen met allerlei leuke en
interessante natuuractiviteiten:
tuinclubje voor vrouwen, tuinclubje
voor kinderen, natuurclubjes
voor kinderen, balkonplantencursussen,
lezingen over
natuuronderwerpen, natuurexcursies
voor 50 plussers en natuur
vakantie-activiteiten.
In de agenda 2005 van deze natuur
& milieu special kunt u meer
informatie vinden over bovenstaande
activiteiten. En natuurlijk
kunt u ook meer informatie krijgen
bij mij.
Stephen Scholte
natuureducatief medewerker
Buurtcentrum De Pijp
2e van der Helststraat 66
570 96 40
Boven: Brood bakken. Midden:
Ronald en Wil op de daktuin. Onder:
Nahum met zijn zelfgemaakte
duizendpoot. (foto’s Stephen Scholte)
Kom mee naar buiten
allemaal ...
Natuuractiviteiten voor 50 + in Buurtcentrum De Pijp
Iedereen heeft wel op één of
andere manier iets persoonlijks
met de natuur . De geur van pas
gemaaid gras, de zang van een
merel, je prikken aan een brandnetel,
het ritselen van populierenblaadjes,
...
Maar als je woont in een van de
drukste delen van Amsterdam blijkt
het voor velen niet eenvoudig om
de natuur op te zoeken. Toch is er
altijd en overal natuur om ons heen;
je moet het alleen wel weten te vinden.
Voor Buurtcentrum De Pijp een
goede reden om in 2003 te starten
met een nieuw project: “natuuractiviteiten
voor 50-plussers”. Ook het
komende jaar gaan we met u zowel
binnen als buiten de natuur ervaren.
Met de "natuuractiviteiten voor 50+"
willen de docenten Karin Mantel
en Marijke Kooijman u op een
ontspannen wijze de natuur laten
beleven en herbeleven. Zo wordt u
geleid naar mooie en verrassende
natuurplekjes in en rond Amsterdam.
Een enkele keer blijven we in
het Buurtcentrum. Aan de hand van
meegebracht natuurlijk materiaal
of bijvoorbeeld dia’s vertellen wij u
wetenswaardigheden van de natuur,
daarnaast is er een doe-activiteit in
het teken van het seizoen.
Het belangrijkste doel is: in een
gezellige sfeer natuurindrukken opdoen.
In 2005 gaan we onder andere op
excursie naar het Gaasperplaspark,
de duinen bij Overveen, het Thijssepark
in Amstelveen en de Slatuinen
in Amsterdam. Meer informatie over
het programma vindt u in de agenda
elders in deze natuur en milieu special.
Karin Mantel en Marijke Kooijman
docenten natuuractiviteiten 50 +
Buurtcentrum De Pijp
23

24
De Flora- en faunawet, wat is dat?
Illustratie: Peter Huigen)
Voor 2002 hadden we in Nederland
verschillende wetten die de
natuur moesten beschermen. Zo
waren er vroeger de Vogelwet, de
Jachtwet en de Natuurbeschermingswet.
Maar toen er vanuit de
Europese Unie natuurregelgeving
kwam, de Vogelrichtlijn (1979)
en de Habitatrichtlijn (1992), zijn
onze aparte wetjes tot één Flora-
en faunawet samengevoegd. Deze
Flora- en faunawet biedt ‘uit het
oogpunt van het natuurbehoud,
bescherming aan inheemse en
uitheemse plantensoorten (flora)
en diersoorten (fauna) die in het
wild leven’. Maar wat betekent
dat nu precies?
Zorgplicht
Iedereen heeft de plicht om te zorgen
voor alle aanwezige natuur, dus
planten en dieren. Dat betekent dat
iedereen moet voorkomen dat de
natuur (planten en dieren), beschadigd,
vernield, verstoord of gedood
wordt. Hiermee is alle aanwezige
natuur beschermd. Van paardenbloem
tot stadsduif, of het nu overal
Al jaren organiseert de Gierzwaluwwerkgroep
Oud Zuid
excursies en voorlichtingsavonden
over de gierzwaluw. Elk jaar worden
de steeds schaarser wordende
kolonies en andere broedplaatsen
geïnventariseerd. Bij een excursie
in juni 2004 ging een groepje
belangstellenden opgewekt op
weg naar een hele oude kolonie
boven in het dak van een pand
op de hoek van de Tweede Jan
Steenstraat en het Sarphatipark. En
tot onze ontzetting bleek het dak
open te liggen en gierden de gierzwaluwen
vergeefs boven het dak.
De Gierzwaluw is een beschermde
heel veel voorkomt of uitzonderlijk
zeldzaam is. Alle aanwezige natuur
is beschermde natuur.
Maar er zijn natuurlijk ook planten
en dieren die wel wat extra
bescherming kunnen gebruiken
omdat ze zeldzaam zijn. Dat zijn de
bedreigde soorten. Voor hen is de
Habitatrichtlijn en de Vogelrichtlijn
opgesteld en gelden strenge regels
volgens de Flora- en faunawet.
De Habitatrichtlijn
Dit is een regeling om leefgebieden
(‘habitats’) en soorten in stand te
houden en de biologische verscheidenheid
te bevorderen. Op Europees
niveau gaat het dan om grote Speciale
Beschermingszones.
Wie heeft er niet gehoord van de
korenwolf (een soort hamster) in
Limburg? Men dacht dat hij uitgestorven
was in Nederland, tot
iemand er één vond op één plek in
Limburg. Een bedreigde soort dus.
Na onderzoek bleek de korenwolf
alleen maar in dat kleine gebiedje te
leven, en in dat gebiedje mocht niet
vogel. De nesten en broedplaatsen
mogen niet verstoord, vernield of
verwijderd worden, ook niet buiten
het broedseizoen.
De volgende dag hebben we meteen
de Algemene Inspectiedienst
gebeld, die verscheen onder
begeleiding van twee agenten in
een politiebus. De politie bleek
gelukkig in staat de naam van de
– nieuwe - eigenaar te achterhalen
en deze mijnheer was zich natuurlijk
van geen kwaad bewust. Hij
wist helemaal niet dat er gierzwaluwen
in zijn dak zaten. Omdat de
nesten al waren opgeruimd door
de bouwvakkers kon de inspecteur
gebouwd worden om de korenwolf
niet te storen. Dit alles volgens de
Flora- en faunawet en de Europese
Habitatrichtlijn.
De Vogelrichtlijn
Het doel van deze regeling is om
alle in het wild levende vogels te
beschermen en hun leefgebieden
(‘habitats’) te beheren. De lidstaten
van de Europese Unie zijn verantwoordelijk
voor de instandhouding
van al deze vogelsoorten, in het
bijzonder de trekvogels en voor de
instandhouding van de verschillende
natuurlijke habitats die het leefmilieu
van de wilde vogels vormen.
Door Speciale Beschermingszones
aan te wijzen wordt het ecologisch
netwerk van natuurgebieden in
Europa beschermd. De Speciale
Beschermingszones van de Habitatrichtlijn
horen ook bij dit ecologische
netwerk.
In het IJmeer bij Amsterdam ligt ook
zo’n Speciale Beschermingszone.
Amsterdam wil graag nog meer woningen
bouwen in het IJmeer. Dat
IJmeer is dan nog groot genoeg voor
van de AID niet constateren dat er
gierzwaluwen gezeten hadden en
kon hij geen bekeuring uitschrijven.
De eigenaar kreeg een gierzwaluwboekje
in de bus en beloofde
bij de restauratie niets aan
het boeideel te veranderen. Of dat
gelukt is, weten we pas volgende
jaar april. Het is jammer dat er niemand
alarm heeft geslagen toen ze
aan het dak begonnen, dan hadden
we veel meer kunnen doen.
Thea Dammen

de vogels die daar overwinteren.
Maar toch is er een probleem wat
betreft de instandhouding van de
habitat van deze vogels en daarmee
ook de instandhouding van
de vogelsoorten zelf. Dat probleem
is namelijk dat het voedsel van de
vogels verdwijnt wanneer nog meer
land zal worden opgespoten voor
woningbouw. Daarom heeft de Raad
van State, op grond van de Flora-
en faunawet, de Vogelrichtlijn en
de Habitatrichtlijn, bepaald dat er
eerst zeer grondig onderzoek moet
worden gedaan naar alle gevolgen
van de geplande woningbouw in het
IJmeer.
De toepassing van de wet in
de stad
Pas enkele maanden geleden stond
er in een landelijk dagblad een
prachtige foto van een enorme vis
die verhuisd werd van de ene vijver
in het Vondelpark naar een ander
vijver, omdat er werkzaamheden
moesten worden verricht, zoals uitbaggeren
en vergroten van de vijver.
Voor dergelijke werkzaamheden is
een vergunning nodig en een ontheffing
op de Flora- en faunawet. Zodat
er niet onnodig dieren worden gedood
of verstoord.
De handhaving van de wet
Maar er zijn ook werkzaamheden
waar men geen vergunning voor
hoeft aan te vragen. Bijvoorbeeld
het vernieuwen van dakbedekking,
of het verwijderen van klimplanten
of heggen. Gebeuren deze dingen in
het broedseizoen en zitten er onder
de dakpannen nesten van gierzwaluwen
of in de klimplanten en heggen
nesten van spreeuwen of mussen,
dan wordt toch de Flora- en faunawet
overtreden. Helaas is het in de
praktijk zo, dat oplettende buurtbewoners
dan vaak net te laat zijn om
deze nesten nog voor de ondergang
te behoeden. Het kwaad is meestal
al geschied, er volgt hooguit een
boete. En weer zijn er minder nest-
Aan het begin van de zomer
komt er een telefoontje
binnen over een enorme bruidssluier
in de Van Ostadestraat die
van de woningbouwvereniging
acuut naar beneden moest
worden gehaald omdat deze de
gevel moest reinigen. Midden in
het broedseizoen van de mussen.
Hoewel de huismus toen
nog niet op de lijst van bedreigde
diersoorten stond, waren ze
tijdens het broedseizoen toch
beschermd dankzij de Vogelwet.
Na onderhandelingen met
de woningbouwvereniging werd
de reinigingsactie uitgesteld tot
in de herfst. De bruidssluier is
wel volledig weggehaald en
daarmee zijn de mussen verdwenen.
gelegenheden over voor onze broedvogels.
Een gat in de handhaving
van de wet.
Net als buiten het broedseizoen.
Voor de gierzwaluw een regelrechte
ramp. Na duizenden kilometers gevlogen
te hebben om uit Afrika hier
in Amsterdam te komen broeden,
kan de vogel zijn nestplek niet meer
vinden. De dakpan waaronder hij
vaak al meerdere jaren achter elkaar
z’n jongen groot brengt is verdwenen.
En dat is een tweede gat in de
handhaving. Op die manier verdwijnen
er steeds meer vogelsoorten uit
de stad, en komen er meer op de
rode lijst van bedreigde soorten.
Let op
Voor een betere handhaving van de
Flora- en faunawet zijn nu oplettende
burgers nodig. Mensen die waarschuwen
wanneer ergens een plek
waar al jaren gebroed wordt dreigt
te verdwijnen door renovatieplannen,
herinrichting of het snoeien dan
wel verwijderen van klimplanten en
dergelijke. Dat is de zorgplicht van
alle mensen voor alle natuur.
Nora Essenstam
ECO-TEAMS: Hoe kan je jouw
milieu gezond houden?
OORLICHTINGSOCHTENDEN EN
–AVONDEN IN OUD-ZUID. Kort geleden
Vzijn
veel Nederlanders geschrokken door
de satellietfoto’s waarop je kon zien dat hemel
boven Nederland het meest vervuilde van de
hele aarde is. Het is geen nieuws dat Nederland
vervuild is, maar zo vervuild? We zijn door
die satellietbeelden weer met onze neus in
de feiten gedrukt. Gaan we dan onze kop in
zand steken? Nee, er is een beter alternatief.
Veel oude en nieuwe informatie over hoe we
ons milieu gezond kunnen houden kan je
krijgen in de Eco Team voorlichtingsbijeenkomsten.
Gemeente Amsterdam Oud-Zuid
heeft het startsein gegeven voor het project dat
Mine Yapar gaat leiden. In Eco-teams kan je
informatie en tips krijgen (of uitwisselen) over:
- De milieu-impact van onze huishoudelijke
activiteiten, hoe dit te verminderen
bijvoorbeeld minder energie gebruiken
zonder comfort te verliezen en welke
milieuvriendelijke huishoudelijke artikelen
zijn er?
- Gifstoffen in onze dagelijkse consumptie
artikelen. Weinig mensen weten dat er in
cosmetica (bijvoorbeeld kindertandpasta)
stoffen zitten die door diverse onderzoeken
in verband gebracht worden met
hormoonstoornissen en borstkanker. Of dat
nare lucht van een nieuw tapijt door giftige
vlamvertragers komt. Na de informatie over
onveilige, komen ook de veilige producten
aan bod.
Tijdens Eco-teambijeenkomsten maken
we gebruik van zowel schriftelijke
informatiemateriaal als beeldmateriaal bijv.
filmpjes, digitale presentaties, internet. We
doen spelletjes, tests, nodigen waar nodig
gastsprekers uit en doen excursies. Als je op
de hoogte gehouden wilt worden van Ecoteambijeenkomsten
kan je je opgeven bij mine.
yapar@wanadoo.nl
W
25
Schadelijke stoffen in cosmetica en workshop cremes maken.
AAR ZIJN JE SHAMPOO, tandpasta of
mascara van gemaakt? Op de verpakking
staan de ingrediënten vermeld. Maar
wat betekenen al die vreemde woorden?
Is het metylparabeen in kindertandpasta
veilig of de triclosan in je shampoo? In deze
bijeenkomst geeft Mine Yapar informatie
over de kunstmatige toevoegingen in
verzorgingsproducten en hun (mogelijke)
gezondheidsrisico’s (neem wat van je
cosmetica mee). De veilige producten komen
ook aan bod. De avond sluiten we met een
leuke workshop “zelf cosmetica maken”
door kruidendeskundige Agnes ten Haken.
Bijdrage in materiaalkosten: € 2,50 Wanneer?
Donderdag 10 mrt 19:30 uur bij WCC, Hendrik
Jacobszstraat 4-6

26
Natuur in de buurt
Kraai op fiets. (foto Stephen Scholte)
Hoe natuurlijk is Amsterdam?
We hebben mooie parken met
prachtige bomen. Natuurlijk is
het allerminst, want alles is aangeplant
en bedacht. In dit kader
spreken we van natuurbeleving.
Toch sluipt er zo af en toe wat
natuur Amsterdam binnen in de
vorm van dieren die er eigenlijk
niet thuis horen.
Half januari was ik in het Amstelpark
bij de opening van het nieuwe
onderkomen van de IVN (Vereniging
voor natuur- en milieueducatie). Het
Paviljoen heet het gebouwtje waar
tentoonstellingen gehouden worden
en excursies starten. Stadsecoloog
Martin Melchers gaf een dialezing
over dieren in de stad. Een heel opmerkelijke
lezing die voornamelijk
ging over hoeveel onverwachte dieren
de stadsecoloog wel tegenkwam.
Om een voorbeeld te geven: hij had
onderzocht, na de opspuiting van
zand voor de eilanden die IJburg
gaan vormen, welk van de dieren
het eerst aan land kwam. Dat bleek
de groene kikker te zijn.
Niet alleen gaat hij zelf op onderzoek
uit, ook worden veel dieren
naar hem toegebracht ter verzorging,
omdat niemand er raad mee weet. In
een geval was dit een jonge wezel
die moederloos was geworden. Melchers
vertelt opgetogen over zijn belevenissen
met het diertje en dat hij
het op een gegeven moment weer
uitzet als het oud genoeg is. Door
de dierenambulance werd hem een
boommarter gebracht, aangereden
en helaas dood. Midden in de stad
gevonden en sterk vermagerd. Melchers
denkt dat het dier was meegelift
met vrachtwagen of caravan. Bij
elke dia weet hij smakelijke verhalen
te vertellen, zodat je denkt: die
man heeft een leuk vak. Hij vertelt
over de mannetjesvossen (rekels) die
op het KNSM-eiland zijn gevonden,
dood door aanrijding. Die beesten
hebben daar niets te zoeken, maar
zijn vanwege de paartijd op stap en
door middel van tunnels daar aangekomen.
Wist u dat er in het IJdiep
haring en zeebaars wordt gevangen?
Door zoute onderstromen hier verzeild
geraakt. Ze zijn goed te eten,
zei hij er nog bij.
Onlangs was ik bij een workshop
van NatuurNetwerken. Ik zal het
even uitleggen voor degenen die
denken waar heeft ze het over. Na-
tuurNetwerken heeft werkgroepen
door het hele land. Deze groepen
houden zich bezig met de ecologische
verbindingen in het land. Ecologische
verbindingen zijn de paden
waarover dieren zich kunnen bewegen
van het ene groengebied naar
het andere. Soms door middel van
stapstenen en dat zijn weer rustpunten
onderweg naar de plaatsen die
dieren nodig hebben om te leven.
Hier werd een spel gepresenteerd
dat eind februari begin maart te
koop zal zijn. Een spel voor kinderen
van 10 tot 12 jaar, maar heel
goed te spelen door geïnteresseerde
volwassenen. Tijdens het spel op
de kaart van Nederland voert men
opdrachten uit en beantwoordt men
meerkeuzevragen. Op deze manier
ervaren de spelers hoe moeilijk het
kan zijn voor dieren om zich door
Nederland te verplaatsen. De egel
kan geen kanaal oversteken bijvoorbeeld.
Het spel is een aanbeveling!
In het Amsterdams Historisch Museum
begint op 13 maart 2005 de tentoonstelling:
‘Dieren in Amsterdam’,
het gaat niet alleen over dieren die
mensen hebben uitgekozen maar
ook over dieren die al eeuwenlang
in de buurt van mensen wonen. Dieren
in parken, tuinen, aan de stadsranden
en in en op het water dat de
stad rijk is. Bij de tentoonstelling is
een speciaal kinderspoor met vragen
en opdrachten.
Excursie: stadswandeling ‘Dieren in
Amsterdam’ o.l.v. Katja Sienknecht,
start ingang Kalverstraat bij de kassa
van het. Amsterdams Historisch Museum;
opgeven ma t/m vr: 523 17 43
of mail: educatie@ahm.amsterdam.
nl. Wilt u meer weten over de activiteiten
van IVN dan kunt u de site
bezoeken: www.ivn.nl of www.ivnamsterdam.nl.
Diana van Putten

Milieubeleidsplan
Kan onder
de loep!
Beste bewoner,
Procedure van het Stadsdeel: reageer!
Wonen, werken en verkeer
belasten het milieu. In het concept
Milieubeleidsplan 2005 – 2008
staan de milieueffecten omschreven
met concrete doelstellingen, de
instrumenten voor het realiseren
en sturen van acties en het meten
daarvan. Het milieubeleidsplan
ligt ter inzage van 27 januari tot
en met 24 februari 2005 op de
beide stadsdeelkantoren en de
wijkservicepunten. Ook is het te
De meeste wetenschappers zijn
het er inmiddels over eens: de
mens beïnvloedt het klimaat en
het klimaat beïnvloedt de flora
en fauna om ons heen. Hoe is
klimaatverandering terug te zien
in de stad?
Eind jaren ’80 werd er veel gesproken
over het broeikaseffect. Te veel aan
CO2 uitstoot zorgt ervoor dat de aarde
opwarmt. Dat heeft weer als gevolg
dat de aarde op sommige plaatsen heel
droog wordt, terwijl het op andere
plaatsen veel gaat regenen. Deze
veranderingen in het weer hebben
gevolgen voor alles wat leeft op de
aarde. Ook Nederland wordt warmer
en natter, maar in de zomer juist
ook langdurig droog. In een stad als
Amsterdam is het te merken wanneer
het regent. Er is dan veel water in de
stad. De putten stromen over en er
blijven grote plassen water liggen op de
stoepen. Dat was vroeger niet zo. Het
water kan niet in de aarde zakken, omdat
Kort geleden is het concept-milieubeleidsplan
2005-2008 van
Stadsdeel Oud Zuid ter inzage
neergelegd. Maar liefst 44 pagina‘s
groot. Binnen de Natuur- en milieuteams
hebben we met elkaar
bedacht dat het slim en efficiënt zou
zijn als per onderwerp een of twee
mensen bestuderen welke kritische
downloaden op de website van
Stadsdeel Oud Zuid (www.oudzuid.
amsterdam.nl).
Indien u opmerkingen heeft dan
verzoeken wij u dat schriftelijk
kenbaar te maken. U kunt
bij voorkeur reageren via het
reactieformulier op de website. Ook
kunt u reageren per brief: Stadsdeel
Amsterdam Oud Zuid, t.a.v. REO
RB milieu, postbus 51160, 1007 ED
Amsterdam.
de bodem van de stad uit stenen, asfalt
en een grote infrastructuur aan buizen
onder de grond bestaat. Om de enorme
hoeveelheid water te kunnen verwerken,
bouwt Amsterdam bergbezinkbassins.
Dit zijn grote ondergrondse bakken,
waar vele liters water tijdelijk opgeslagen
kunnen worden. In de zomer is de stad
juist droger dan voorheen. De stad
houdt geen water vast en kan dus niet
zweten, zoals mensen, dieren en bomen
dat wel doen om zichzelf te koelen.
Het temperatuurverschil tussen stad
en platteland wordt dan ook groter.
In de zomer en in de winter is het in
de stad een paar graden warmer. Een
zichtbaar voorbeeld hiervan is het
sneeuwklokje, dat vroeger in februari
begon met bloeien. Tegenwoordig staat
het sneeuwklokje soms al in december
in bloei.
Een direct gevolg van de opwarming
van Amsterdam is dat nieuwe soorten
planten en dieren in de stad kunnen gaan
wonen. Voorbeelden kunt u terug vinden
in de Natuurkalender. Deze wordt
bijgehouden op www.natuurkalender.
vragen gesteld kunnen worden. Help
ons mee om in kaart te brengen wat
er straks staat tegebeuren. Op basis
van uw input gaan we dan een goed
inspraakstuk in elkaar zetten
Doe mee
Laat ons weten of je mee wilt
denken! Je kunt bellen of mailen
met: Joke Jongejan (6620389
of j.jongejan@woozw.nl),
Anna Schoemakers (6628237
of wocvpc@xs4all.nl) of Lilian
Voshaar (4004503 of l.voshaar.
nmt@wijkcentrumceintuur.nl)
Onderwerpen
Milieubeleidsplan onderwerpen zijn:
klimaat, gevaarlijke stoffen, geluid,
groen en water, duurzaam gebruik
van grondstoffen, lucht, bodem
Lilian Voshaar
Klimaatverandering beïnvloedt ook Amsterdam Oud Zuid
nl. U kunt uw eigen waarnemingen ook
achter laten op deze website.
Een aanrader
Bent u geïnteresseerd in
klimaatverandering dicht bij huis, in
Nederland, dan is het boek Opgewarmd
Nederland een aanrader. Het is het eerste
uitputtende overzicht over de effecten
van de klimaatverandering in ons land.
Het legt in overzichtelijke hoofdstukken
uit dat het klimaat verandert, hoe plant
en dier daarop reageren, hoe vervolgens
de landbouw zich op klimaatverandering
kan en moet aanpassen en tot slot welke
beleidskeuzes er gemaakt worden of
zouden moeten worden. Want, zoals de
auteur van het slot hoofdstuk zegt ‘er is
alle reden om ons in te spannen voor een
zo klein mogelijke klimaatverandering’.
Opgewarmd Nederland (boek en dvd),
Uitgeverij Jan van Arkel. Rolf Roos en
Saskia Woudenberg, €34,95 (ISBN 90
80815 829) www.opgewarmdnederland.
nl
Anna Schoemakers
27

28
Vondsten in 2004 van
bijzondere planten in Oud Zuid
In het boek Stadsplanten
staan veel
planten, die zich nieuw
gevestigd hebben in
Nederland. Een prachtig
boek vol foto’s van
deze planten die nog
niet opgenomen zijn in de laatste
druk van de Nederlandse Flora.
Zeer aanbevolen, ook door de beschreven
wandelingen langs deze
planten in Amsterdam en andere
steden in Nederland. Het boek is
geschreven door Ton Denters en
uitgegeven bij Uitgeverij Fontaine
te ’s Graveland. ISBN: 90 5956
0752.
Het afgelopen jaar hebben verschillende
mensen weer uitgekeken naar
allerlei planten in Amsterdam ter
registratie bij de stichting Floristisch
Onderzoek Nederland (FLORON),
die alle gegevens van het verleden
en heden in heel Nederland bijhoudt.
Hier noemen we slechts de
bijzondere planten van Oud-Zuid in
2004.
De zeer zeldzame plant
Goudknopje werd door Martin
Melchers gevonden in het Vondelpark.
Op de Hobbemakade vond Josie
Dubbeldam met Rina Ruesink
de Brede Wespenorchis.
In de Hacquartstraat werd door
Robbert Bouman de nieuwkomer
Donzige Klaproos met
oranje bloemen en donzig behaarde
bladeren aangetroffen.
In de Govert Flinckstraat vond
Ton Denters de zeer zeldzame
Kleine Duizendknoop langs
een gevelmuur. Samen met
Robert Bouman vond hij Hoge
Fijnstraal op het bouwterrein
van het Olympisch Stadion en
in de Govert Flinckstraat.
Aan de walmuur van de Stadiongracht
zijn een dertigtal
wettelijk beschermde Tongvarens
ontdekt door Ton Denters.
Samen met Norbert Daemen
(coördinator van het Plantenonderzoek
in Amsterdam),
vond hij de uiterst zeldzame
Stijve Naaldvaren en de Gebogen
Driehoeksvaren op een
kademuur in westelijk deel van
Oud-Zuid.
Open Tuinendag De Pijp
Nieuwe tuinparadijsjes gezocht
Ook dit jaar is er weer een Open
Tuinendag in De Pijp. U kunt op
die dag (een zaterdagmiddag)
rondkijken en genieten in zeker vijftien
tuinen in De Pijp. U brengt een
bezoek aan diverse privé tuinen en
aan enkele gemeenschappelijke tuinen
van tuinliefhebbers: schaduwtuinen,
stadstuintjes, groentetuinen,
tuinen met vijvers, tuinen met wilde
planten, klimplanten of zomerbollen,
tuinen met mooie zitjes en
prachtige bomen. Kortom u zult versteld
staan van de aanwezigheid van
zoveel groen verborgen achter de
gevels van de huizen. In deze tuinen
heerst een heel andere sfeer dan aan
de straatkant.
Wij zijn op zoek naar tuinliefhebbers
in De Pijp die mee willen doen
met de Open Tuinendag 2005. Heeft
u een mooie of bijzondere tuin of
dakterras en zou u misschien willen
meedoen bel of e-mail dan naar ons.
Namens de werkgroep Open Tuinendag
De Pijp,
Mini Groot
Zelf vond ik in de Karel Du
Jardinstraat het wettelijk beschermde
Klein Glaskruid.
Met de wettelijke bescherming
gaat het slecht. De Tweede
Kamer heeft besloten enige
beschermde planten en dieren
uit de Flora en Faunawet
te verwijderen, die bouwers
slecht uitkomen. Zonder ontheffing
kan men op de plekken
waar ze voorkomen nu aan
het werk gegaan worden. In
praktijk werd dat al gedaan: op
de Hobbemakade werd door
het Stadsdeel bij renovatie van
de kademuur Tongvarens verwijderd.
Aan het Amstelkanaal
werd de kademuur vol beschermde
planten zonder pardon
afgebroken, evenals aan
de Lijnbaansgracht. Teleurstellend
voor de in hun voortbestaan
bedreigde planten.
Gelukkig komen er nieuwe
planten bij, zoals uitvoerig en
kleurig te lezen is in het boek
Stadsplanten op 434 pagina’s.
671 97 65
minigroot@planet.nl
Stephen Scholte
Buurtcentrum De Pijp
570 96 40
s.scholte@combiwel.nl
Paul van den Boogaard

Met zijn allen aan tafel …
In buurtcentrum Cascade komt al
enige tijd op donderdagochtend
een groep vrouwen van met name
Marokkaanse afkomst bij elkaar
om samen te koken. Iedere keer
wordt een ander gerecht klaargemaakt.
In december nodigden
de vrouwen de Natuur- en Milieugroep
van Wijkcentrum Zuid-
West uit om eens een ochtend
mee te koken. Want wat is een
betere manier om elkaar te leren
kennen dan tijdens een lekkere
maaltijd?
En zo gebeurde het dat op een gure
ochtend in december een groep
vrouwen van zeer uiteenlopende
achtergrond, druk in de weer gingen
met potten en pannen. Op het
menu stond een heerlijke cous-cous
schotel, een gerecht dat in Marokko
vooral bij speciale gelegenheden
wordt gegeten. De bereiding op zich
was al een spektakel. De cous-cous
werd in een speciale, blinkende
pan, langzaam gaar gestoofd terwijl
de groenten, in een andere pan er
bovenop meteen werden meege-
stoomd. Op gezette tijden werd de
cous-cous vermengd met olijfolie,
een karwei waar de Marokkaanse
vrouwen hun hand niet voor omdraaien
maar wat veel bewondering
oogstte bij de Natuur- en Milieugroep.
De cous-cous werd in een
grote lage schaal verdeeld en terwijl
iemand behendig het graan omschepte
voegde een ander langzaam
de olijfolie toe. Het resultaat was
een heerlijke, gezonde maaltijd, eigenlijk
te mooi om op te eten.
Natuur en milieu is een onderwerp
dat ook bij allochtonen in Nederland
leeft. Veel mensen van allochtone
afkomst hebben of hadden een
moestuin waar ze allerlei gewassen
verbouwden. Met de biologische
keuken zijn ze dus goed bekend.
Maar ook andere aspecten van het
milieu houden de mensen bezig. Dit
bleek uit de verschillende Natuur-
en milieu-educatielessen die Wijkcentrum
Zuid-West organiseerde bij
onder andere de Communityschool
in De Pijp en bij buurtcentrum Cascade.
Zo vinden veel mensen het
Samen aan de slag in de keuken.
(foto: Saskia Grootgoed)
belangrijk dat er zuinig met energie
omgegaan moet worden. ‘s Avonds
op tijd de verwarming laag en niet
in alle kamers de lichten laten branden.
En door zuinig met energie om
te gaan verbeter je niet alleen het
milieu maar kun je ook nog eens
behoorlijk geld besparen!
Wijkcentrum Zuid-West organiseert
het hele jaar door maaltijden,
kookbijeenkomsten, natuur- en milieu-educatie
en vele andere bijeenkomsten
met zowel autochtone als
allochtone bewoners. Wilt u meer
informatie hierover of een keertje
meedoen, neem dan contact op met
Wijkcentrum Zuid-West op 020-
6620389 of stuur een e-mail naar
s.grootegoed@woozw.nl.
Ook zoeken wij vrijwilligers die het
leuk vinden om een paar keer per
jaar een milieuvoorlichting te geven
aan allochtonen. Bij voldoende
belangstelling organiseren wij een
training.
Saskia Grootegoed
29

30
Platform Milieu / Lokale Agenda 21 Oud Zuid
Hoe mooi zou het zijn als we met zijn
allen perfect waren, netjes met de
wereld omgingen en alles ten goede van
iedereen kwam. Gelukkig is het Platform
Milieu realistischer van opzet, praktisch
maar toch wel idealistisch bezig. Met
alle betrokkenen zetten wij ons in voor
mondiale duurzaamheid op lokaal
niveau. In het Platform werken bewoners,
ambtenaren, politici en medewerkers
van diverse organisaties samen in het
bedenken van allerlei projecten op
het gebied van duurzaamheid. De
werkgroepen duurzaamheidsmeter,
streekmarkt, waterspeelplaats en
bomenridders zijn voorbeelden van
mensen die de projecten in de praktijk
initiëren.
Bomenridders Oud Zuid
De werkgroep bomen en de
bomenridders volgen kritisch het beleid
en de acties van het stadsdeel op het
gebied van bomen. Wilt u zich ook
aanmelden? Voor een uitgebreide uitleg
over bomenridders, zie pagina 8 en 32.
Meer info: www.bomenridders.nl
Werkgroep Streekmarkt
Een paar mensen van het Platform Milieu
hebben onderzocht of een streekmarkt
haalbaar is in Oud Zuid. Het idee
erachter is dat door het kopen van
producten uit de directe omgeving van
Amsterdam flink op transport bespaard
wordt, wat beter voor het milieu is en
wat kleinschalige boerenbedrijven een
extra overlevingskans biedt. Er wordt
een proef gestart met een mobiele
streekproductenkar, die wekelijks ergens
in Oud Zuid te vinden zal zijn.
Werkgroep Waterspeelplaats
Het realiseren van een waterspeelplaats
op het Henrick de Keijserplein is een
meerjarenproject, bedoeld om een
plek te creeren waar stadskinderen
ervaren hoe heerlijk het is om met
water te spelen. In samenwerking met
de dienst Waterbeheer en Riolering
(DWR), Stadsdeel Oud Zuid, Combiwel
en anderen wordt gewerkt aan de
realisatie en aan een gezamenlijke
watereducatieaanpak voor De Pijp met
een waterspeeldag en win-de-water-prijswedstrijd
voor scholen in de buurt.
Werkgroep Duurzaamheidsmeter
Eens per vier jaar gaat een aantal
vrijwilligers bij de ambtenaren van
het stadsdeel het milieubeleid toetsen.
Aan de hand van vragenlijsten wordt
getracht in kaart te brengen hoe goed
het stadsdeel scoort op duurzaamheid.
De score wordt dan ingevoegd in een
landelijk overzicht. Thema’s die dit jaar
getoetst worden zijn klimaat, lucht, water,
sociale- en mondiale duurzaamheid.
Meer info bij een van de drie wijkcentra
van Oud Zuid.
Wijkopbouworgaan Zuid-West
Achillesstraat 85, 1076 PX Amsterdam
T 662 03 89, F 676 86 45,
j.jongejan@woozw.nl, www.woozw.nl
Natuur en Milieugroep Zuid-West
Deze werkgroep zet zich in voor
een groenere wijk. Het werkgebied
omvat de Apollobuurt, Stadionbuurt,
Marathonbuurt, Schinkelbuurt en
Hoofddorppleinbuurt. Activiteiten
zijn onder meer: geveltuinen,
watertuinenbeheer, meewerken aan het
beheer van de Westelijke Schinkeloever,
beplanten van boomspiegels, enz.
Opgave en info: Joke Jongejan
Platform Groene Schinkeloevers
Het platform houdt zich bezig met het
versterken van het groene karakter van
de oevers van de Schinkel en hoopt de
planvorming in dit gebied te beïnvloeden.
Bij het platform zijn buurtbewoners,
volkstuinders en groeperingen op het
gebied van natuur en milieu aangesloten.
Info en aanmelden: Joke Jongejan. Zie
verder www.schinkeloevers.nl.
Vereniging de ‘Oeverlanden Blijven’
De vereniging zet zich in voor
het behoud van de Noordelijke
Oeverlanden van de Nieuwe Meer als
natuur- en recreatiegebied. Er loopt
een educatieprogramma voor scholen
en groepen, er is een natuurclub voor
kinderen van 8-12 jaar en er worden
excursies georganiseerd. Meer info: Jan
Kees van Dijk, T 617 19 15.
De Oeverlanden Natuurclub
De natuurclub bestaat uit een groep
kinderen van 8-12 jaar. We kijken naar
allerlei dingen om ons heen. Zo hebben
we bij de waterdiertjes de waterjuffer
uitgebreid bestudeerd en hebben we ook
geprobeerd een libellenlarve te vangen.
Daarnaast besteden we veel aandacht
aan het bestuderen van vogels en allerlei
andere dieren. Je kunt je aanmelden
als lid door een briefje met je gegevens
(naam, adres, geboortejaar) te schrijven
aan: Jan Kees van Dijk, Jacob Marisstraat
3-I, 1058 HW Amsterdam. T 617 19 15
of 06-29 152 870.
Groengroep Woestduin
Een groep actieve bewoners zet zich
in voor het beheer van het
plantsoen aan de Woestduinstraat
met ondersteuning van het
Wijkopbouworgaan Zuid-West.
Info en aanmelden bij Joke
Jongejan.
Wijkopbouwcentrum Vondelpark-
Concertgebouwbuurt
Van Boven af: Hannah Auer en Sefa Aydogan van het Groen Gemaal; Joke Jongejan en Roy Slaterus van
Natuur- en milieuteam Zuid-West; Anna Schoemakers van het Natuur- en milieuteam Vondelpark-Concert-
Hendrik Jacobszstraat 4-6, 1075
PD Amsterdam. T 662 82 37, F 662
90 79,wocvpc@xs4all.nl, www.
wocvondelpark.nl
Werkgroep Natuur & Milieu
De vrijwilligers van de werkgroep
ontvangen regelmatig een uitnodiging
om rondom een bepaald thema bij
elkaar te komen. De bijeenkomsten zijn
informatief, interactief en bedoeld om
activiteiten en projecten voor te bereiden
en te organiseren. Zowel denkers als
doeners zijn van harte welkom. In de
komende maanden passeren thema’s
als gezond en eerlijk voedsel, gifvrije
cosmetica en architectuur en natuur in
de wijk de revue. Op 10 maart is er een
avond over gifvrije cosmetica. Daarna
zullen er in ieder geval bijeenkomsten
zijn op 6 september, 11 oktober, 15
november en 13 december
Info en aanmelden: Anna Schoemakers.
School Omgeving Schoon en Veilig
Er zal in week 41 weer een themamiddag
plaatsvinden met de leerlingen van
Het Amsterdams Lyceum en de buurt
rondom de school. Meer informatie:
Wijkopbouwcentrum Vondelpark-
Concertgebouwbuurt. Info: Anna
Schoemakers en Frank Agterkamp
Werkgroep Geveltuinen
In het voorjaar organiseert de werkgroep
een geveltuinendag. De bewoners die
een nieuwe geveltuin hebben,
kunnen aarde, planten en advies
over de inrichting en verzorging
van hun geveltuin komen halen.
Zowel in het voorjaar en najaar
gaat de werkgroep door de buurt
om de kunst van het snoeien te
leren aan bewoners. Tegelijk
wordt er onderhoud gepleegd
aan geveltuinen, die er minder
verzorgtd uitzien. In
de winter organiseert
de werkgroep
geveltuinen de
mooiste geveltuinen
verkiezing. Info en
aanmelden: Anna
Schoemakers

Groengroep ’t Bannetje
De groengroep streeft ernaar
om de binnentuin achter het
gebouw van de Sociale Dienst
in de Banstraat op te knappen.
De tuin is het afgelopen jaar
geopend als speeltuin voor
kinderen uit de buurt. Binnenkort vindt er
overleg plaats over de toekomst van
de speeltuin en de binnentuin. Wilt
u meer weten over dit project? Info
en aanmelden: Anna Schoemakers
Groengroep Pieter Lastmankade
Bewoners aan en vlakbij de Pieter
Lastmankade hebben aangegeven
bereid te zijn om het plantsoen
op de hoek met de Okeghemstraat in
het voorjaar een opknapbeurt te geven.
In het najaar zal er weer een werkdag
volgen met de leerlingen
van Het Amsterdams
Lyceum. Wilt u meer
weten over dit project?
Info en aanmelden: Anna
Schoemakers
Vereniging Vrienden van het
Vondelpark
De vereniging streeft
naar behoud van het
Vondelpark als park en
zet zich in voor goed
beheer, onderhoud en
verfraaiing van aanleg
en inrichting, kijkt
met kritisch oog naar
veranderingen in de
randbebouwing en
het sterk toenemende
gebruik, geeft
informatie, overlegt met
belanghebbenden en
overheidsinstanties. Info
en aanmelden: dhr. R.F.
Reinders Folmer, Postbus
76809, 1070 KC, T 06-
2197 8014, vriendenvanhet@vondelpark.
tv, www.vondelpark.tv
Werkgroep Verkeer
De werkgroep Verkeer bespreekt
verkeersproblemen in de wijk en
zet zich in voor verbetering van de
verkeersveiligheid, met name van
voetgangers en fietsers. De werkgroep
onderhoudt onder andere contact met de
Fietsersbond, de politie en
stadsdeel Oud Zuid. Info en
aanmelden: Myrte Derks
Werkgroep Verkeers- en
Geluidshinder Hobbemakade
De werkgroep bestaat
uit bewoners van de
Hobbemakade en omgeving en ijvert
voor een verkeersveilige en leefbare
Hobbemakade. Meer info: www.
wocvondelpark.nl, ga via ‘buurtoverleg’
en ‘Hobbemakade’ naar ‘Bewonersnota
Herprofilering Hobbemakade’.
Werkgroep WORO
De werkgroep Woonomgeving en
Ruimtelijke Ordening zet zich in voor de
kwaliteit van de bebouwde omgeving en
de ontwikkelingen die zich op dat punt
in de buurt voordoen. De werkgroep
richt zich met name op ontwikkelingen
die in bestemmingsplannen of
structuurplannen worden vastgelegd.
Concrete problemen die aan de orde
komen, zijn de kantorisering van
de buurt; de grondwaterstand en
geluidsoverlast.
Platform Vliegoverlast Amsterdam
Het platform is een vereniging die
zich keert tegen het laag overvliegen
van vliegtuigen over het centrum
van Amsterdam en Oud Zuid. Info
en aanmelden: Wijkopbouwcentrum
Vondelpark-Concertgebouwbuurt.
info@vliegoverlast.nl, www.vliegoverlast.
nl
Wijkcentrum Ceintuur
Gerard Doustraat 133, 1073 VT
Amsterdam.T 400 45 03, F 676 57 51,
natuur-enmilieuteam@wijkcentrumceintu
ur.nl, www.wijkcentrumceintuur.nl
Werkgroep Geveltuinen
Dit jaar voor de 12e keer organiseert
de werkgroep Geveltuinen een
geveltuinendag. Op die dag worden
nieuwe tuintjes aangelegd en heem-
, klim- en andere plantjes op een
groenmarkt verkocht. Een deel van
de opbrengst gaat naar een goed doel.
Verder wordt er advies en hulp gegeven
bij het aanleggen en onderhouden van
de geveltuinen.
Werkgroep Watertuinen
De werkgroep Watertuinen onderhoudt
de watertuinen en voorzetoevers langs
de Ruysdael- en de Hobbemakade.
Vanuit drie bootjes en vanaf de kant
wordt zwerfvuil rondom de tuinen
verwijderd. Elk jaar in mei worden de
tuinen waar nodig opnieuw ingeplant.
Lees meer op www.ecologischgroen.
be/bib/watertuin
Werkgroep Binnentuinen
Wanneer groepen bewoners samen
gemeenschappelijke binnentuinen willen
opknappen, krijgen ze daarbij hulp van
het Natuur- en milieuteam De Pijp. Het
team biedt hulp bij het organiseren, leent
materialen uit, helpt met het verkrijgen
van subsidies voor planten e.d. Het
uiteindelijke doel is dat er een tuingroep
wordt gevormd, die de tuin verder gaat
onderhouden.
Werkgroep Gierzwaluwen Amsterdam
Gierzwaluwen dreigen uit te sterven
in Amsterdam, omdat er te weinig
plekken zijn om te broeden. De
werkgroep probeert bestaande
gierzwaluwkolonies te beschermen en
nieuwe nestgelegenheid te scheppen
voor deze bijzondere vogels door middel
van voorlichting en het laten inbouwen
of ophangen van nestkasten.
Werkgroep Vleermuizen
Voor vleermuizen geldt hetzelfde als voor
gierzwaluwen: ze hebben bescherming
nodig. De werkgroep Vleermuizen gaat
op avondexcursie om met behulp van
een ‘batdetector’ de vleermuizen op
te sporen en de nestplaatsen in kaart
te brengen. Aan een boekje over de
bijzondere beestjes wordt gewerkt.
Werkgroep Verkeer
De werkgroep Verkeer probeert
de verkeerssituatie in de wijk te
verbeteren, waarbij de belangen van
voetgangers en fietsers voorop staan.
Het stedelijk beleid wordt goed in de
gaten gehouden er worden knelpunten
gesignaleerd en concrete voorstellen
tot verbetering voorgelegd. Altijd na
overleg met bewoners, maar ook met
de buurtregisseurs, de wijkbeheerder en
wijkcoördinator, het stadsdeel Oud Zuid,
politieke partijen, individuele raadsleden,
de politie, de dienst Infrastructuur
Verkeer en Vervoer, het GVB, etc. Meer
info op verkeer.wocceintuur.nl
Medebeheer Sarphatipark
Het Sarphatipark is een intensief gebruikt
en geliefd park. Sinds een jaar wordt
samen met vrijwilligers gewerkt aan het
meer ecologisch maken van het park.
De waterhuishouding is aangepakt, de
oevers worden natuurlijker en er worden
nestkasten opgehangen voor de vogels.
Groen Gemaal
Het ecologisch ruilcentrum in
het Sarphatipark In dit prachtige
monumentaal gebouwtje midden in het
Park waar u langs kunt gaan om planten,
zaden en stekken te halen en te brengen.
Vrijwilligers geven hulp en advies bij het
onderhoud van uw geveltuin. Dagelijks
open van 13.00 tot 17.00 uur. Info bij
Sefa Aydogan en Hannah Auer.
gebouwbuurt; Thea Dammen, Gaby Steindl en Lilian Voshaar van Natuur- en milieuteam De Pijp (foto’s Peter Lange)
31

32
Elke 1e zaterdag van de maand 10:30 – 14:00 Bomenridder. Elke avond begint vanaf uitvoering www.bomenridders.nl. De
Werken aan de watertuinen
19:30 met koffie, thee en koekjes, start Pijp 4004503 Lilian Voshaar Vondelpark
(Ruysdaelkade 163) Informatie en om 20:00 met een korte inleiding en 6628237 Anna Schoemakers Zuid-West
aanmelden: Thea Dammen, 4004503 eindigt rond 22:00 met een drankje. 6620389 Joke Jongejan.
Elke donderdag van 13:30 – 16:00
Werken in het Sarphatipark. Informatie:
Thea Dammen 4004503
t/m 26 april
Tentoonstelling ‘vleermuizen’
Vleermuizen zijn dieren waarover
veel misverstanden bestaan en waar
men in vroeger tijden van gruwelde.
Maar in deze tentoonstelling wordt
het tegenovergestelde verteld. De
tentoonstelling Vleermuizen is vooral
voor kinderen vanaf 8 jaar, maar ook is
er aan volwassenen en jonge kinderen
gedacht. Locatie: Bezoekerscentrum ‘de
Molshoop’, Bosbaanweg 5, Amstelveen
Informatie: 545 61 00 Toegang gratis.
Open alle dagen van 12:00- 17:00
(behalve 1 jan en 25 dec.)
Vanaf april t/m oktober donderdag 10:00 – 11:30
Tuinclub voor vrouwen. Kosten: €
75,00 Buurtcentrum De Pijp, 2e van
der Helststraat 66 Informatie: Stephen
Scholte, 5709640
Vanaf april t/m oktober woensdag 13:30 –15.00
Tuinclub voor kinderen. Kosten: €
50,00 Buurtcentrum De Pijp, 2e van
der Helststraat 66 Informatie: Stephen
Scholte, 570 96 40
Word ook Bomenridder!
Vanaf mei t/m november woensdag
20:00-22:00 en maandag 20:00-22:00.
De gezamenlijke bomenwerkgroepen
Oud Zuid zijn in 2004 gestart met een
opleiding tot bomenridder. De eerste
opleiding was een groot succes, want
intussen zijn er al ruim 25 bomenridders
beëdigd. In 2005 start de 2e serie voor
bomenridders in opleiding en een
vervolgopleiding voor de tweedejaars.
De naam zegt het al: ridders zijn de
beschermers van de zwakkeren in de
wereld. In dit geval de bomen in een
stad. In een viertal avonden leer je
de basis van het bomen beschermen.
Als bomenridder sta je er niet alleen
voor! Je kunt terugvallen op het
bomenriddernetwerk, waarin ridders
elkaar ondersteunen en geholpen worden
door allerlei deskundigen. Dat netwerk
komt één keer per kwartaal bij elkaar
om bij te praten. De eerste keer is in
de week van 7 maart. De opleiding tot
Aan de hand van praktijkvoorbeelden
wordt in groepjes geoefend. Het laatste
half uur discussiëren we met zijn allen
over wat je is opgevallen en hoe daar
mee om te gaan.
Een opleiding in 4 avonden voor aspirant
Bomenridders op woensdagavond
• Eerste hulp bij kap op woensdag
25 mei Oefenen in het lezen van
kapaanvragen en bomenrapporten
onder begeleiding van mensen met
ervaring.
• Buurten met Bomen op woensdag
29 juni.Welke middelen kunnen
we bedenken om onze buurt te
mobiliseren bij onnodige kap.
• Maak een monument op woensdag
5 oktober. Waar moet je op letten
en hoe draag je een boom voor als
monument?
• Welke boom past bij jouw straat op
woensdag 9 november. Welke soort
heeft de beste overlevingskans in welke
omgeving?
Een opleiding in 4 avonden voor
gevorderde Bomenridders op
maandagavond
• Eerste hulp bij kap II op maandag
9 mei. Een uitgebreide casus over
brug 84 bij het Weteringcircuit. Een
lastig geval, waar bestuursrecht,
bevoegdheden en belangen erg door
elkaar lopen. Samen analyseren we
wat er de volgende keer anders kan.
• Buurten met Bomen II op maandag 13
juni. Een straat wordt geherprofileerd.
Bewoners worden betrokken bij de
keuze van de bomen. Maar een ander
deel van de bewoners voelt zich
buitengesloten en komt in verzet.
• Maak een monument II op maandag
19 september. Een paardekastanje
leek gedoodverfd als monumentaal
exemplaar. Ok, hij stond een beetje
scheef. Ondanks vele verzoeken,
bezwaarschriften, hoorzittingen en
alle andere middelen is dat niet gelukt.
Welke tactiek zou wel gewerkt kunnen
hebben?
• Grondverbetering, boomspiegels of
bescherming op moeilijke plaatsen op
maandag 17 oktober. Onderwerpkeuze
in overleg met bomenridders.
Meld je aan vóór 25 april 2005 op een
van onderstaande telefoonnummers of
mail info@boomridders.nl. Website in
IVN-cursus ‘Wegen voor de natuur’
Het is voor dieren, insecten en ook
planten belangrijk om niet aan een
beperkte plaats gebonden te zijn, maar
zich te kunnen verplaatsen naar andere
groengebieden. Wegen en bebouwing
verhinderen dit vaak. Het is aan de mens
die deze belemmeringen veroorzaakt om
ecologische verbindingen te maken. Dit
kan in het groot maar ook in het klein
door de aanleg van natuurvriendelijke
oevers, natuurvriendelijke stads- en
volkstuinen.
Woensdag 13 april; Zondag 17 april;
Zondag 24 april; Zondag 22 mei; Zondag
29 mei; Woensdag 1 juni. Locatie: het
nieuwe IVN-Paviljoen in het Amstelpark.
Kosten: leden/donateurs € 24,=, niet
leden € 29,=. Info en/ of opgeven bij: Jet
Neijman, 020-610 44 02.
Cursus vogels herkennen 2005
In maart 2005 start de Vogelwerkgroep
Amsterdam weer met een cursus vogels
herkennen. De cursus bestaat uit 7
lesavonden met daarop aansluitend 7
excursies. Tijdens de lesavonden zal er
aandacht zijn voor biologie, systematiek,
gedrag, leefwijze, biotoop en tal van
andere zaken, die van belang zijn om
vogels beter te leren kennen. Tijdens de
excursies wordt het geleerde in praktijk
gebracht. Een goede determinatiegids
en kijker zijn onontbeerlijk maar vooral
(leren) luisteren en observeren zijn van
belang. Inschrijving: via cursussen@v
ogelwerkgroepamsterdam.nl (max. 15
deelnemers) Data: woensdagavond 2
maart, 30 maart, 20 april, 11 mei, 21
mei, 5 oktober, 9 november. Zaterdag 5
maart, 2 april, 23 april, 14 mei, 24 mei,
8 oktober, 12 november. Kosten: ca. 25-
30 Euro inclusief cursusboek, exclusief
reiskosten en entreegelden. De leslocatie
en verdere bijzonderheden worden nog
bekend gemaakt.t/m 27 maart
‘In Memoriam’
Over de oude IVN-gebouwtjes in het
Amstelpark… en een deel van de oude
tentoonstelling ‘Dieren in de stad’
tentoonstellingen in het nieuwe IVN-
Informatiecentrum in het Amstelpark.
Het paviljoen is elke zondagmiddag van
13.00 tot 17.00 uur geopend, elke eerste
zondag van de maand vanaf 12.00 uur.