Editie 10 van 2013 - t Periodiekske

Perio-stripke
Oude strips van Marc Sleen van onder het
stof gehaald
Dankzij Brabant Strip wordt het Vlaamse
strippatrimonium dat niet eerder in albumvorm
is verschenen eindelijk gepubliceerd. We
beperken ons hier tot de vaak bizarre strips
van de in december jl. negentig geworden
Marc Sleen die naar aanleiding van zijn
tachtigste verjaardag besloot ermee te
stoppen. Zijn huiskrant, De Standaard, wuifde
hem toen met een hele Standaard (die Sleen
mocht voltekenen) uit en zorgde voor de
allerlaatste aflevering van de 217 Nero-verhalen (Zilveren tranen).
Wie kent er nog Tom en Tony, de gagstrip
die dateert uit de periode 1945-1946 en
die zowat de voorloper waren van Stropke
en Flopke, die op hun beurt de voorbode
waren voor de eerste Nero in oktober
1947. Leuk detail: de toen 23-jarige
Sleen tekende zichzelf aan het begin
van het eerste verhaal van Tom en Tony,
met wekelijks bij elkaar geïmproviseerde
‘holderdebolderavonturen’.
“Niet altijd even verstandig”, vinden
Sleenkenners, “maar zijn hang naar ongerijmde oplossingen was
al duidelijk zichtbaar”. (Heruitgave van Tom en Tony verschenen
in 2 delen van resp. 48 en 36 pag. bij uitg. Adhemar, 9,99 euro
per deel)
Tussen 1945 en 1965 (!) verschenen van Marc Sleen niet minder
dan 850 gags van Piet Fluwijn en Bolleke. Ook die zijn intussen
van stoffige zolders heropgevist, Sleen-bewonderaars vinden dit
naast Nero zijn grappigste strips. Vooral de gags van het jongetje
met de stropdas en het gekke hoedje hebben de tand des tijds
weerstaan. De ‘look’ van de oude strips is wel weggevallen omdat
ze nu op een witte achtergrond zijn afgedrukt. Wij vinden dat
helemaal niet storend. (Omgedoopt in De avonturen van een vader
en zijn zoon, 1-5, uitg. Adhemar, 9,90 euro)
Ook Oktaaf Keunink, de zogenaamde neef van Nero, is opnieuw te
bewonderen. (Hij was zowat Willy Vandersteens tegenhanger van
diens De Familie Snoek.)
Tussen 1952 en 1965 tekende Sleen ongeveer 600 afleveringen
hiervan voor Ons Zondagsblad. Oktaaf Keunink heeft het warm!
dateert uit de periode 1964-65. Een geslaagd tijdsbeeld van
de jaren 1950-1960 met het titelpersonage als een soort Nero,
maar meer burgermannetje met een bazige roddelende vrouw.
Verouderd? Helemaal niet. Menselijke tekortkomingen zijn van alle
tijden. (Oktaaf Keunink heeft het warm! Uitg. Brabant Strip, 48
pag. 9 euro; Oktaaf Keunink ligt in de knoop met gags uit de
periode 1963-64, uitg. Brabant Strip, 48 pag. 9 euro)
De lustige kapoentjes, die Sleen tekende tussen 1950 en 1965 in
het weekblad ’t Kapoentje, verschenen eerder al in albumvorm
(tien deeltjes), maar de destijds ‘vergeten’ gags (het zijn er een
70-tal) werden gerecupereerd in twee ‘nieuwe’ albums, met een
omslagtekening die nooit eerder werd gepubliceerd en uit het
archief van Sleen opdook. De avonturen, de grappen van de
kapoentjes doen af en toe denken aan Quick en Flupke van Hergé
60
en aan De vrolijke bengels van Vandersteen. Waar is de tijd dat
er nog champetters waren? En nee, hoor, de grappen en grollen
zijn niet verouderd. (De lustige kapoentjes I en II, Brabant Strip,
40 pag. 9 euro elk)
Voor velen onder ons is Sleen op zijn best wanneer hij de draak kan
steken met bepaalde maatschappelijke trends, als het feminisme
in De dolle dina’s, een Neroverhaal uit 1970. “Neron! ’t Is ik hem
peur en veel!”, zegt Meneer Pheip want Madam Pheip grijpt naar
de macht en alles eindigt met een knieval voor zijn echtgenote: “’t
Is ik ben ton humble serviteur!” (De dolle dina’s, uitg. Standaard
Uitgeverij, 40 pag. 6,95 euro)
Sleen bedacht de anarchistische ‘gepensioneerde kaper der
acht wereldzeeën’ Tuizentfloot voor het eerst in 1957 in De
Granaatslikker, maar werd in de loop van de jaren 1990 afgevoerd.
Tuizentfloot werd door de uitgeverij Standaard weer tevoorschijn
gehaald in Nero: De Tuizentfloot-trilogie, de zesde Nero-trilogie
sinds Nero’s pensioen. Naast De Granaatslikker viel de keuze op
De mosterd van Abraham (1974) en De Dolle Vloot (1977). (Nero:
De Tuizentfloot-trilogie, Standaard Uitgeverij, 116 pag. 12,95 euro)
In De Far West-trilogie worden drie
albums gebundeld waarin Nero en de
zijnen te maken krijgen met cowboys
en indianen. Het oudste verhaal
dateert van 1956 (Het ei van oktober),
Het geheim van Slappe Bizon is van
1966 en De indiaanse neusfluit is van
1987. Nero blijft steeds zichzelf, bang
voor niemand, laconiek. Ook de gags
ontbreken niet, zoals Sinterklaas die
het indianenopperhoofd een koersfiets
schenkt. Sleen, die wat graag politieke
en andere bekende figuren met een gastrolletje opvoert, heeft het
hier gemunt op Jean Gol, de toenmalige minister van Justitie. Leuk
in die tijd, maar vandaag: wie kent Jean Gol nog? (De Far Westtrilogie,
Standaard Uitgeverij, 144 pag. 12,95 euro)
De domme, maar goedige Nero evolueert niet te veel in al die
retrospectieve toestanden. En Marc Sleen behoudt zijn stijl, zijn
genre, zijn conceptie van de strip, zijn persoonlijke dynamiek, zijn
soms bijtende satire (toen eigen aan de Vlaamse strip). Sleen zelf
zou nooit erg in de wolken geweest zijn met zijn stipheld Nero, die
hem nochtans welvaart en roem schonk. Sleen zou in een helder
moment beweerd hebben dat Nero “een snul van een vent is, dom
en handelt vooraleer na te denken”. Het beeld van de doorsneeburger
of doorsnee-Belg?
Er is veel meer te vinden in deze prettige verhalen waarover dit
clichébeeld zweeft. Er zijn vooral de absurde situaties, zeer los,
zeer luchtig, niet te melodramatisch, noch zwaartillend. De humor
is het hoofdzakelijke element geworden van deze verhalen, de
humor onder alle vormen. Of, zoals stripautoriteit Danny De Laet,
het omschrijft: “Nu dat Sleen de jongeren niets meer hoeft te
leren, dat zijn werk ons ook niet meer zal verbazen, rest ons het
genot om doorheen zijn vaak voorbeeldig oeuvre een brok humor
te (blijven) herontdekken.”
Standaard Uitgeverij, de recentste uitgeverij die de albums van
Nero op de markt bracht en brengt, zocht en vond enkele tientallen
bekende en minder bekende Vlamingen die bereid gevonden
werden om de loftrompet over Sleen te steken (Gaston Durnez,
Herman Van Rompuy, Jeroen Meus, Koen Meulenaere).
Was een liber amicorum vroeger iets dat alleen voor intimi of
genodigden bij een huldiging bestemd was, dit boek kan de
liefhebber ook gewoon in de stripwinkel om de hoek in huis halen.
(Marc Sleen 90: Liber Amicorum, Standaard Uitgevrij, 128 pag.
49,99 euro)
John Rijpens