Editie 10 van 2013 - t Periodiekske

Wie schrijft die blijft
Hugo De Ridder: een tjokvolle boekenkast
Hugo De Ridder werd vorig
jaar tachtig. Hij studeerde
aan het Xaveriuscollege
in Borgerhout, was
scoutsmentor in Mortsel,
studeerde wijsbegeerte
en letteren aan de KU
Leuven en aan de Facultés
Universitaires Notre-Dame
de la Paix. Hij woonde en
werkte in Mortsel (Walter Pompelaan) van 1959 tot 1994, waar zijn
dochter, mevr. Chris Dexeler-De Ridder sinds 2001 schepen voor
welzijn en gezin was, nu OCMW-voorzitter.
Hoe Hugo De Ridder (°1932) het beste te omschrijven? Politiek
journalist? Wetstraatkenner en -insider? Essayist? Publicist?
Partijsecretaris? Onderzoeksjournalist? Redactiechef? Succesvol
auteur? Wij zouden met elk van bovenstaande aanduidingen
ten minste één aflevering van dit rubriekje kunnen stofferen. Als
bibliofiel geven we de voorkeur aan zijn publicaties.
Te beginnen met Waar is nu mijn mooie boomgaard? Tien politieke
portretten die hij in 1971 schreef met Frans Verleyen. De Ridder
had toen de politiek (hij was partijsecretaris van de CVP en
secretaris van Tindemans) al de rug toegekeerd en was vooral
actief als redacteur bij De Standaard waar hij naam maakte als
gedegen onderzoeksjournalist (die schandalen rond de Belgische
ziekenfondsen en de ‘Regie van Telegraaf en Telefoon’ openbaarde).
Die mooie, poëtische titel bedekt de lading, geschreven door twee
gewetensvolle redacteurs die eropuit trokken om lange gesprekken
te voeren met staatslui van alle slag en kleur. Zij tekenden tien
haarfijne politieke portretten: Théo Lefèvre, Leo Collard, Leo
Tindemans, Omer Vanaudenhove, Edmond Leburton, Paul Van den
Boeynants, Jos Van Eynde, Alfons Vranckx, Maurits Coppieters en
Gaston Eyskens. Een schot in de roos en meteen goed voor de
Prijs van de Vlaamse Journalistenclub!
Kort vooraleer De Ridder chef van de politieke redactie van De
Standaard werd, publiceerde hij Zes maanden met dossier Demaegt
(1974), zijn persoonlijke belevenissen, die van een journalist die
plots een explosief dossier toegespeeld krijgt en daar zes maanden
dag en nacht mee bezig is. Onthullend ook voor de verhouding
pers en bewindslui, de journalist en zijn krant, zijn krant en de
andere kranten.
In 1983 verschijnt zijn grote bestseller De keien van de Wetstraat,
een onthullend en openhartig boek over de achterzijde van de
politieke besluitvorming. Belangrijke politieke momenten van de
jaren 1970 worden erin beschreven, niet zoals de buitenwereld
ze zag, maar zoals de politici, industriëlen en ook de auteur ze
echt hebben beleefd. Hij sprak urenlang met de hoofdrolspelers,
Het unieke naslagwerk Literaire vogelvlucht over Mortsel, Edegem, Boechout, Hove en Kontich, van John Rijpens,
265 bladzijden, 2012, uitgeverij ’t Periodiekske is te koop voor 18 euro bij ’t Periodiekske (Sint-Benedictusstraat
104 Mortsel), De Boekuil (Antwerpsestraat 32 Mortsel), en de dagbladhandels Ennordi (Hove), Pirroen (Boechout) en
Berghmans (Hof van Rieth, Mortsel).
46
kreeg verrassend veel medewerking en mocht ongepubliceerde
documenten en dagboeken inkijken. Hij kon hiermee een beeld
schetsen van het besluitvormingsproces in ons land dat op vrijwel
alle punten afwijkt van wat er in de handboeken over geschreven
staat. Wetteksten zijn bijzaak, maar de ambities, de grootheid en
de tranen van politici staan centraal. Een boek dat aardig wat stof
deed opwaaien.
Na het succes van De keien van de Wetstraat beet De Ridder
zich in Geen winnaars in de Wetstraat vast in de besluitvorming
rond drie gebeurtenissen: de opmerkelijke goedkeuring door de
socialisten van het NAVO-dubbelbesluit in 1979, de onthutsende
regeringscrisis in het politieke crisisjaar 1981 (met de vervanging
van Martens door Eyskens) en de felle rakettenstrijd, vooral
binnen de CVP in 1984-1985. Opnieuw een boek dat inzicht geeft
en weer stof deed opwaaien. Men begon hem zelfs de Walraff van
de Wetstraat te noemen.
Het derde Wetstraatboek van De Ridder, Sire, geef me honderd
dagen (1989), doet het verhaal van de langste politieke crisis die
België ooit kende (die van onlangs uiteraard niet meegerekend),
van oktober 1987 tot mei 1988. Maar vooral toont het hoe politiek
concreet wordt bedreven. Op zijn onnavolgbare wijze schildert
Hugo De Ridder een boeiend portret van mensen en toestanden:
de CVP-trojka in de Pullmansuite, het Egmont-trauma van Schiltz,
de woede-uitbarsting van Van Miert, het schokkende ontwaken
van Verhofstadt, de belofte van Deprez aan de koning. Het
fabricagegeheim van Dehaene, de verdwijntruc van Spitaels, de
verscheurende tweestrijd van Martens en de groeiende invloed van
het staatshoofd worden uiterst minutieus ontleed.
Ondertussen rommelde het na een woelige periode bij De
Standaard. Er volgde een faillissement (1976), maar dankzij De
Ridder en Manu Ruys bleven de identiteit van de krant en de
autonomie van de redactie overeind toen De Standaard werd
overgenomen door de Vlaamse Uitgevers Maatschappij.
In 1990 diende De Ridder zijn ontslag in bij De Standaard. Omdat
hij niet tot hoofdredacteur werd benoemd na het vertrek van Manu
Ruys? Hoe ook, hij had nu tijd zat om zich nog meer toe te leggen
op nog verdere politieke onthullingen.
In Omtrent Wilfried Martens (1991) peilt hij naar de ware
persoonlijkheid en het geheim van Wilfried Martens als premier.
Veel onopgehelderde politieke gebeurtenissen en koerswijzigingen
van de periode 1970-1990 worden uitgediept en met veel details
besproken. De Ridder schrijft opvallend open over Martens’
relaties met de koning, met Tindemans, Dehaene, Verhofstadt, Jef
Houthuys en Guy Spitaels en voert de lezer mee in de salons
en kantoren van de Wetstraat, maar ook naar buitenverblijven en
villa’s waar vaak de echte besluitvormers bijeenkomen. Destijds
onthaald als “een must” voor iedereen die politiek bij wil zijn of
nieuwsgierig is naar welke prinsen dit land precies besturen.
Met Het ultieme transfer (1992) waagt De Ridder zich aan een
(sublieme) politieke satire. Hij vertrekt van actuele gebeurtenissen
en stromingen om een hard, verrassend en schokkend beeld van
de toekomst te schetsen.
In De strijd om de 16 (1993) keert hij terug naar de realiteit
en gaat De Ridder nauwgezet na wat er zich afspeelde tussen