Fase 0 - Selwvl.be
Fase 0 - Selwvl.be
Fase 0 - Selwvl.be
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Creatief omgaan met<br />
agressie<br />
bij mensen met dementie<br />
Verdieping en oefening
Module 7:<br />
Crisisontwikkelingsmodel<br />
Het Crisis -<br />
Ontwikkelingsmodel
HET CRISISONTWIKKELINGSMODEL<br />
Algemeen toepasbaar<br />
Beschrijvend model<br />
Parallel gedrag hulpvrager / aanpak hulpverlener<br />
Handvaten voor hulpverleners<br />
Evaluatie-instrument achteraf<br />
Vertrekkend vanuit ‘normaal’ gedrag<br />
Ken de hulpvrager en jezelf<br />
Ken de <strong>be</strong>levingswereld van de hulpvrager, zijn<br />
realiteit kan anders zijn.<br />
Kennis van de problematiek
Module 7:<br />
Crisisontwikkelingsmodel<br />
Hulpvrager<br />
<strong>Fase</strong> 0:<br />
Normaal gedrag<br />
<strong>Fase</strong> 1:<br />
Gevaar voor controleverlies<br />
<strong>Fase</strong> 2:<br />
Verlies van controle<br />
<strong>Fase</strong> 3:<br />
Acting-out of chaos<br />
<strong>Fase</strong> 4:<br />
Ontspanning<br />
<strong>Fase</strong> 0:<br />
Normaal gedrag<br />
Hulpverlener<br />
Basishouding<br />
Ondersteunen<br />
Directief zijn<br />
Actief ingrijpen<br />
Onderhoud contact - evalueer<br />
Preventie
FASE 1<br />
Gevaar voor controleverlies<br />
• Sneller spreken<br />
• Luider praten<br />
• Heftig gesticuleren<br />
• Ogen opensperren of dicht<br />
knijpen<br />
• Boze, achterdochtige, angstige<br />
blik<br />
• Versnelde of geblokkeerde<br />
ademhaling<br />
Ondersteunen<br />
• Praat op rustige toon<br />
• Haal ze zo mogelijk weg uit de<br />
situatie – of ga zelf even weg<br />
• Noem en herhaal zijn / haar<br />
naam<br />
• Gelijke ooghoogte<br />
• Als je de hulpvrager voldoende<br />
kent, raak schouder of arm aan<br />
• Pro<strong>be</strong>er aandacht af te leiden “<br />
Ik ga vogel eten geven, ga je<br />
mee”“ Ik kom je halen om een<br />
tas koffie te drinken”
FASE 2<br />
Verlies van controle<br />
• gillen,<br />
• dreigen,<br />
• fysiek uithalen naar<br />
hulpverleners of<br />
mede<strong>be</strong>woners,<br />
• schoppen tegen meubilair<br />
• met deur slaan<br />
Begrenzen en directief zijn<br />
• Ga niet mee in de agressie,<br />
geen dreigende, provocerende<br />
taal “ als je durft te gooien, dan<br />
)<br />
• Geef assertief aan wat niet<br />
kan. Stem en blik aanpassen.<br />
Breng rust in omgeving –<br />
indien mogelijk bron van<br />
agitatie verwijderen<br />
• Geef letterlijk en figuurlijk<br />
ruimte zonder contact te<br />
verliezen, let op juiste houding,<br />
houding moet bij je passen
FASE 3<br />
Acting-out of chaos<br />
• Het gebruik van destructief<br />
gedrag<br />
• Aan de haren trekken,<br />
uitschelden,slaan, trappen,<br />
• materiaal stuk maken.<br />
Het gebruik van aangeleerde<br />
technieken die voldoen aan<br />
de normen :<br />
• Veilig<br />
• Legaal<br />
• Humaan<br />
• Uitvoerbaar<br />
Zo mogelijk in teamverband<br />
werken waarbij 1 iemand de<br />
leiding neemt.
FASE 4<br />
Ontspanning<br />
Hulpvrager wordt weer rustig,<br />
terug naar fase 0<br />
Herstel contact<br />
• Vermijd hierbij schuldinducties,<br />
mogelijks herinnert de<br />
<strong>be</strong>woner zich niets.<br />
• Vraag dus niet naar het<br />
waarom van het incident.<br />
• Vermijd nieuwe frustratie, blijf<br />
uit de buurt van de uitlokkende<br />
factor.<br />
• Zorg voor <strong>be</strong>trokken collega’s<br />
(vermijd hierna-interpretatie)<br />
• Zorg voor mede<strong>be</strong>woners en<br />
<strong>be</strong>zoek
Casus Julia<br />
Julia is een 79 jarige dame. Tot 2 jaar terug leefde ze nog thuis met haar<br />
man. Toen ging het al niet goed met haar. Toen haar man overleed kwam<br />
Julia heel snel terecht in ernstige verwaarlozing. Ze heeft 5 kinderen doch<br />
de band is niet zo goed en ze liet niemand binnen. Ze was heel gericht<br />
agressief naar iedereen die in haar buurt kwam.<br />
Met hulp van de politie werd Julia opgenomen op een afdeling<br />
ouderenpsychiatrie en na een tijd kwam ze terecht in een WZC.<br />
In het WZC verloopt het contact met Julia heel wisselend. Al bij het<br />
binnenkomen zie je aan haar blik of ze goed- of slechtgeluimd is. Ze leeft<br />
volledig in het verleden en hallucineert vaak.<br />
Op een morgen kwam Sarah binnen in de kamer van Julia voor de<br />
ochtendverzorging. Julia had afgelopen nacht nauwelijks geslapen maar<br />
riep heel monter dat ze vandaag zou trouwen. Haar trouwkleed lag in<br />
haar kast en moest alleen nog gestreken worden. Breed gesticulerend<br />
commandeerde ze Sarah wat ze moest doen. Sarah ging hier niet op in.<br />
Ze vulde een was<strong>be</strong>kken aan de lavabo en zette het naast het <strong>be</strong>d van<br />
Julia. Ze riep meteen dat het niet dit was wat ze nodig had en duwde de<br />
nachttafel met het water erop hard van zich af. Ze had haar trouwkleed<br />
nodig en geen water.
Sarah ruimde sussend op en startte opnieuw. Ze ontweek de eisen en<br />
<strong>be</strong>gon over het mooie weer in de hoop Julia zo te kunnen afleiden.<br />
Terwijl Sarah het dek<strong>be</strong>d wat omlaag wou doen <strong>be</strong>gon Julia haar uit te<br />
schelden. Ze <strong>be</strong>schuldigde Sarah van jaloezie en keek hierbij heel<br />
achterdochtig.<br />
Opnieuw pro<strong>be</strong>erde Sarah haar te sussen en af te leiden. Even leek dit te<br />
werken, Julia stopte met schelden maar keek nog erg dreigend.<br />
Toen Sarah zich bukte om het gezicht van Julia te wassen, gaf die haar<br />
een harde klap in het gezicht en spuwde. Geschrokken en kwaad <strong>be</strong>rispte<br />
Sarah haar. Ze draaide zich weg om even te <strong>be</strong>komen. Ondertussen bleef<br />
Julia maar razen.<br />
Toen Sarah zich terug omdraaide <strong>be</strong>gon Julia te gooien met alle gerief die<br />
zich rond haar <strong>be</strong>vond. Sarah was het mikpunt en kreeg zo een stuk zeep<br />
en een <strong>be</strong>ker tegen zich.<br />
Geschrokken verliet Sarah de kamer. Na een korte overweging <strong>be</strong>sloot ze<br />
hulp te halen.
Module 7:<br />
Crisisontwikkelingsmodel<br />
Het signaleringsplan
Module 7:<br />
Crisisontwikkelingsmodel<br />
Normaal gedrag<br />
Beschrijf wat je observeert als de hulpvrager in zijn gewone doen is<br />
Gevaar voor controleverlies<br />
Beschrijf wat je ziet en hoort als er sprake is van ‘uit zijn gewone doen<br />
zijn’<br />
Verlies van controle<br />
Beschrijf wat je ziet en hoort als de agitatie<br />
duidelijk aanwezig is.<br />
Acting-out of chaos<br />
Beschrijf het agressief gedrag van de hulpvrager<br />
Ontspanning<br />
Hoe merk je dat de rust terugkeert?<br />
Het signaleringsplan<br />
Op te maken met eigen observaties of in samenwerking met familie<br />
Basishouding<br />
Ondersteunen<br />
Directief zijn<br />
Actief ingrijpen<br />
Onderhoud contact - evalueer
Module 7:<br />
Crisisontwikkelingsmodel<br />
SIGNALERINGSPLAN<br />
Dit signaleringsplan is van:<br />
- Adres:<br />
- Plaats:<br />
- Telefoon:<br />
- Vertrouwenspersoon (naam/relatie)+ telefoon:<br />
- Huisarts + telefoon:<br />
- Hulpverlener/<strong>be</strong>handelaar + telefoon:<br />
Hieronder staan de <strong>be</strong>langrijkste uitlokkers<br />
UITLOKKERS: REACTIES:<br />
Hieronder staan <strong>be</strong>schreven:<br />
• de <strong>be</strong>langrijkste signalen per niveau<br />
• De acties die in de verschillende niveaus kunnen uitgevoerd worden<br />
Niveau SIGNALEN ACTIES<br />
0<br />
1<br />
2<br />
3<br />
.
Module 7:<br />
Crisisontwikkelingsmodel<br />
observatieschaal
OBSERVATIE<br />
SCHAAL<br />
UUR/DATUM 6/10/2012 7/10/2012 8/10/2012 9/10/2012 10/10/2012 11/10/2012 12/10/2012 13/10/2012 14/10/2012 15/10/2012 16/10/2012 17/10/2012 18/10/2012<br />
7 u<br />
8 u<br />
9 u<br />
10 u<br />
11 u<br />
12 u<br />
13 u<br />
14 u<br />
15 u<br />
16 u<br />
17 u<br />
18 u<br />
19 u<br />
20 u<br />
21 u<br />
22 u<br />
23 u<br />
24 u<br />
0 u<br />
1 u<br />
2 u<br />
3 u<br />
4 u<br />
5 u<br />
6 u<br />
groen slaap blauw x onderhoud<br />
blauw rustig bruin x stoelgang<br />
roze agitatie<br />
rood agressie<br />
geel gesedeerd
Module 7:<br />
Crisisontwikkelingsmodel<br />
Methodisch <strong>be</strong>naderen<br />
van uitlokkende factoren
• Direct uitlokkende factoren: persoonlijke kleuring<br />
• Indirect uitlokkende factoren: niet persoonlijk
Metode toepassen (Cuvelier)<br />
• M Moeilijkheid (definitie)<br />
• E Erkennen (analyse)<br />
• T Toekomstmogelijkheid (brainstormen)<br />
• O Optie (keuze maken)<br />
• D Doen (plannen en uitvoeren)<br />
• E Evaluatie (na drie maanden )
Module 7:<br />
Crisisontwikkelingsmodel<br />
fysieke verweervormen
Fysiek <strong>be</strong>dreigende situaties<br />
• Afstand en positie kiezen<br />
• Haar trekken<br />
• Polsen vastgrijpen<br />
• Kledij vastgrijpen<br />
• Bijten<br />
• Immobiliseren met twee hulpverleners
Change language