Bezuiniging van 20% kan ik mij niet voorstellen • Brandweermensen

Helft van alle rangen verdwijnt en functie komt centraal te staan
Veiligheidsregio wil
brandweermensen volledig
toerusten op de praktijk
6 Focus
‘De praktijk wordt vanaf nu het
uitgangspunt. Het opleiden, oefenen en
bijscholen van brandweermensen wordt
helemaal gericht op hun specifieke
functie. De taken die de brandweerman
of -vrouw in de praktijk uitvoert, dáár
moet hij of zij optimaal voor zijn
toegerust. Verder moet je vanuit je
functie heel goed met je eigen collega’s
en met de andere hulpdiensten kunnen
samenwerken. Het resultaat moet zijn
dat de brandweer veiliger werkt en nóg
beter en met meer slagkracht gaat
optreden.’ Projectleider Ingrid Lichteveld
is binnen de Brandweer Zuid-Limburg
belast met de invoering van het nieuwe
kwaliteitsstelsel voor brandweer -
personeel. Dat is een onderdeel van de
Wet Veiligheidsregio’s die per 1 oktober
in werking is getreden. Op 1 oktober
2011 moet de invoering helemaal zijn
afgerond.
‘De organisatie van de brandweer was altijd nogal
ranggericht. In totaal kenden we vijftien rangen. Daar
blijven er in het nieuwe systeem nog maar zeven van
over, die rechtstreeks gekoppeld zijn aan de functie
die je vervult. Voorop moet staan dat je de
kwaliteiten en competenties hebt om je taak goed te
vervullen. En vooral dat je je vaardigheden ook op
peil houdt. Dat is een verantwoordelijkheid van de
werkgever, maar nadrukkelijk ook van de werknemer.
Die moet ervoor zorgen dat hij of zij niet alleen
vakbekwaam is bij de start in een functie, maar het
ook blijft. In de oude situatie kon het in theorie
voorkomen dat mensen in de loop der jaren achterop
waren geraakt en niet meer goed waren toegerust
voor hun taak. In de nieuwe opzet kan dat niet meer,
omdat dan bij het oefenen en bijscholen vanzelf een
paar ontwikkelpunten aan het licht zullen komen.’
Kwaliteit en veiligheid
De nadruk komt veel meer te liggen op de
inhoudelijkheid van taken en op het adequaat
functioneren van brandweermensen in hun specifieke
rol, legt Ingrid Lichteveld uit. ‘Ze hoeven alleen nog
geoefend en bijgeschoold te worden voor de taken
die ze in de praktijk daadwerkelijk uitvoeren. Met het
oog hierop is ook de hele opleidingsstructuur de
afgelopen tijd veranderd. De nieuwe aanpak zal niet
alleen de kwaliteit van het product brandweer ten
‘Slagkracht van de Veiligheidsregio
als geheel gaat erop vooruit’
goede komen, maar ook de veiligheid van zowel
onze eigen mensen als de burgers. Je moet als
brandweerman blind kunnen vertrouwen op de
kwaliteiten van je collega’s. En mensen van andere
hulpdiensten moeten op jouw vakbekwaamheid
kunnen rekenen. Want het uiteindelijke doel is dat de
slagkracht van de Veiligheidsregio als geheel erop
vooruit gaat.’
Ingrid Lichteveld:
‘Van de huidige 15 rangen
blijven er nog maar 7 over’
Ster inleveren
‘De kwaliteit binnen ons korps is gelukkig heel
behoorlijk op peil. Hier is in het kader van de
regionalisering al veel aandacht besteed aan opleiden
en oefenen en aan multidisciplinair samenwerken.
Wij kunnen het nieuwe plaatje met de huidige
bezetting kwalitatief prima invullen. Toch is er nog
een stukje opvoeding van onze mensen nodig om ze
te laten beseffen dat ze ook zelf verantwoordelijk zijn
voor het op peil houden van hun vakbekwaamheid.
Verder vindt niet iedereen het leuk dat er rangen
gaan verdwijnen. Dat kan qua status en emotie bij
sommigen best moeilijk liggen. Er moet nog wel wat
water door de Maas voordat iedereen daaraan
gewend zal zijn. De oude rangonderscheidingstekens
blijven wel bestaan, al worden het er dus minder en
wordt de indeling anders. Hierdoor zal zelfs de
regionaal commandant één van zijn twee sterren
moeten inleveren.’
Niet duurder of goedkoper
De overgang naar het nieuwe systeem moet zoals dat
heet budgettair neutraal kunnen verlopen, zo is de
inschatting van Ingrid Lichteveld. ‘Het wordt hierdoor
onder de streep niet duurder of goedkoper.
Beroepsbrandweermensen zijn aangesteld in een
functie, waar een bepaald salaris bij hoort. Voor hen
heeft deze conversie geen financiële consequenties. Zij
krijgen hoogstens een andere rang. Bij vrijwilligers ligt
het wat moeilijker. Zij worden niet langer aangesteld
in een rang, maar op basis van hun kwalificatieprofiel
in een functie; manschap A, manschap B of
bevelvoerder, elk met bijbehorende rang. Afhankelijk
van de situatie kunnen vrijwilligers er qua
vergoedingen iets op voor- of achteruit gaan. De
vakbekwaamheidseisen voor beroeps en vrijwilligers
blijven overigens volkomen gelijk aan elkaar.’
Nóg betere samenwerking
Behalve dat ze vaak de waarom-vraag van
medewerkers moet beantwoorden, loopt het project
van Ingrid Lichteveld goed. Maar dat betekent niet
dat de uitvoering geheel vlekkeloos verloopt. ‘Er
duiken problemen op die niet voorzien zijn in de wet
en in het personeelsbesluit Veiligheidsregio’s. Daar
‘Je moet als brandweerman
blind kunnen vertrouwen op
kwaliteiten van collega’s’
kun je aan zien dat het achter Haagse schrijftafels is
bedacht door mensen die ver van de praktijk af
staan. Maar hun bedoeling is wel goed. Ze willen een
nóg betere samenwerking binnen de brandweer en
met de andere hulpdiensten. Daardoor kan de
kwaliteit van de hulpverlening verder omhoog en
zullen de nieuwe Veiligheidsregio’s echt kunnen
bijdragen aan de veiligheid van hun burgers.’
Focus 7