OPERATIEKWARTIER - Studenten - AZ Damiaan

2013
Az Damiaan
Mollet Kevin – Thierry Claeys
Cel begeleiding en retentie
OPERATIEKWARTIER
INTRODUCTIEBROCHURE
STUDENTEN VERPLEEGKUNDE

Beste student
Om jullie stage op het operatiekwartier zo vlot mogelijk te laten verlopen, hebben we een introductiemap
opgesteld. We zijn er ons van bewust dat een OK sterk verschilt van een gewone dienst. Het is dan ook in jullie
belang de introductiebrochure grondig te lezen en als werkinstrument te gebruiken.
De introductiebrochure is zo opgesteld dat je stap voor stap ons operatiekwartier met al zijn noden leert kennen.
Dit is zeker geen eenvoudige opdracht, maar weet dat je er niet alleen voor staat. Elke werknemer in het
operatiekwartier zal u steeds te woord staan indien u vragen hebt en die zullen er ongetwijfeld zijn!
Mogen we jullie dan ook via deze weg welkom heten bij het operatieteam van het Az Damiaan !

ORGANISATIE
Verpleegkundig departement
Adjunct
Carla Spiesschaert
Medisch departement
Hoofdverpleegkundige
Operatiekwartier vplk & planning
Annelies Vangheluwe
Zorgmanager
Martine Museeuw
Adjunct
Sabrina Frejean
Hoofdgeneesheer
Diensthoofd
Operatiekwartier
dr. De Vlieger
Hoofdverpleegkundige
Operatiekwartier Logistiek (CSA)
Marianne Lammens

ALGEMENE GEGEVENS
HOOFDVERPLEEGKUNDIGE
Annelies Vangheluwe
avangheluwe@azdamiaan.be
059 41 42 02
VERPLEEGKUNDIG TEAM
Ons team bestaat uit 2 hoofdverpleegkundigen , 2 adjuncten en een 30-tal verpleegkundigen, 2
afdelingsassistenten en 1 secretaresse .
Op de recovery en sterilisatie is er een apart team en er werkt ook nog een team poetsvrouwen
AANTAL OPERATIEZALEN
Negen operatiezalen in blok 1 op niveau.
Er is een recovery en een sterilisatie op niveau 1.
ARTSEN
Algemene heelkunde
• Dr. S. Depuydt
(Endo)vasculaire heelkunde, vasculair labo, senologie
• Dr. A. Janssen
Oncologische heelkunde, senologie
• Dr. F. Olivier
Endoscopische heelkunde, bariatrische heelkunde, proctologie
• Dr. L. Parmentier
(Endo)vasculaire heelkunde, vasculair labo
• Dr. S. Schepers
(Endo)vasculaire heelkunde, vasculair labo

Anesthesie – Reanimatie
• Dr. R. Ameloot
• Dr. L. De Vlieger
• Dr. C. Grumbers
• Dr. F. Hoogmartens
• Dr. G. Nackaerts
• Dr. L. Nuytten
• Dr. C. Pottiez
• Dr. J. Tomassen
• Dr. D. Van Wulpen
• Dr. Ph. Vuylsteke
• Dr. De Bakker
Mond-, kaak- en aangezichtsheelkunde – Stomatologie
• Dr. G. Orbie
Neurochirurgie
• Dr. G. Buyse
Nek- en wervelzuilchirurgie, Ruggenmergchirurgie, Hoofd- en hersenchirurgie, Perifere
zenuwchirurgie
Neus- keel- en oorziekten
• Dr. P. Lambert
Gelaats- en halschirurgie, oormicrochirurgie, stemstoornissen, endoscopische sinuschirurgie
• Dr. G. Clement
Gelaats- en halschirurgie, oormicrochirurgie, endoscopische sinuschirurgie
• Dr. J. Patou
Gelaats- en halschirurgie, oormicrochirurgie, endoscopische sinuschirurgie
Oogheelkunde
• Dr. A. Declerck
• Dr. B. Pollet
Orthopedie
• Dr. M. Backaert
Orthopedie, Sportgeneeskunde, Traumatologie
• Dr. T. De Geest
Heup- en wervelzuilchirurgie
• Dr. G. De Loore
Traumatologie, Wervelzuil, Heupchirurgie
• Dr. J. De Vos
Hand- en voetchirurgie, Traumatologie
• Dr. J. Van Oyen
Traumatologie, Schouderchirurgie, Wervelzuil
• Dr. P. Willaert
Knie- en sportpathologie, pediatrische orthopedie

Plastische heelkunde
• Dr. Budihaudi
• Plastische heelkunde, Reconstructieve heelkunde, Esthetische heelkunde, Esthetische laser heelkunde
Tandheelkunde
• Lth. Surmont P.
• Centrum voor bijzondere tandheelkunde, Narcodontie
Urologie-Andrologie
• Dr. P. Mattelaer
• Dr. D. Ponette
• Dr. J. Darras
Verloskunde en Vrouwenziekten
• Dr. S. Bafort
• Dr. B. Rombaut
• Dr. B. Timmermans
• Dr. R. Vercamer

DE MEEST VOORKOMENDE INGREPEN
Gynaecologie
• hysteroscopie en curettage
• endometriumresectie
• sectio
• abdominale hysterectomie
• vaginale hysterectomie
• laparoscopie
• TVT
• conisatie
• borsttumorectomie, mastectomie, okselevidement
• …
ORL
• tonsillectomie
• adenoïdectomie
• diabolo’s
• tympanoplastie
• otosclerose
• FESS
• septoplastie
• …
Neurochirurgie
• trepanatie
• chronisch subduraal hematoom
• ventriculoperitoneale drainage
• cerebraal aneurysma
• cervicale fusie
• lumbale fusie
• PLIF
• discushernia
• ulnaristranspositie
• intracraniële drukmeting/ drainage
• carpal tunnel syndroom
• …

Algemene heelkunde
• (laparoscopische) anteriorresectie
• (laparoscopische) galblaas
• borsttumorectomie, mastectomie, okselevidement
• (laparoscopische) breuk
• (laparoscopische) appendectomie
• gastrectomie
• splenectomie
• aortobifemorale bypass
• embolectomie
• aneurysma
• schildklier
• …
Orthopedie/ traumatologie
• PFN
• Cervicale fusie
• Lumbale fusie, laminectomie
• Os enkel
• Os pols
• UTN/ UHN
• Peessutuur
• Bipolaire heupprothese
• Osteosynthese schouder
• …
DE VERPLEEGKUNDIGE
De taken van de verpleegkundige kunnen als het ware in drie verdeeld worden.
We spreken dan ook van :
• de anesthesieverpleegkundige
• de omloopverpleegkundige
• de instrumenterende verpleegkundige
De anesthesieverpleegkundige
• Tijdig opbellen van de patiënt op de afdeling (± 15 minuten voor de start van de volgende ingreep).
• Optrekken van medicatie volgens wensen van de anesthesist: analgeticum, hypnoticum en curare (indien
algemene anesthesie), eventueel ook een antibioticum.
• Klaarleggen van intubatiemateriaal, eventueel plaatsen van een maagsonde (indien algemene anesthesie).
• Hulp bij positioneren patiënt.
• Plaatsen van infusen, bloedprikken.
• Helpen bij intubatie (! crushinductie).
• Hulp bij plaatsen rachi of epidurale.
• Hulp bij het plaatsen van een CVD en arteriële lijn.

Op het moment dat de omloopverpleegkundige zich gaat schrobben, neem jij, als anesthesieverpleegkundige, de
taken van de omloopverpleegkundige op jou.
De omloopverpleegkundige
Je staat dan in voor :
• sonderen
• wassen, ontvetten en ontsmetten van de patiënt (hou hierbij steeds het principe van minst naar meest
bevuild in acht)
• aangeven van steriel materiaal
• tellen van de kompressen
• bij grotere operaties wordt de zaal aangevuld: naalden, spuiten…
Daarnaast blijven ook de taken van de anesthesieverpleegkundige jouw verantwoordelijkheid.
De instrumenterende verpleegkundige
De taak van de instrumenterende verpleegkundige is in de eerste plaats gericht op het binnen bereik klaarzetten
van het juiste instrumentarium in de juiste volgorde. Men zal ook dikwijls met speciale wensen van de chirurg
rekening moeten houden:
• preoperatieve desinfectie van de handen
• aantrekken van steriele handschoenen
• steriel aankleden
• opdekken van de steriele tafel
• afdekken van de patiënt
• nazorg van de steriele instrumenten
Recovery
Volgen van de patiënt post-op - parameters:
- P-BD-Sat (02)
- UD
- Nakijken wonde
- Redondrain
Houding van patiënt en installatie.
Pijnopvolging eventueel pompen.

DAGINDELING VAN HET OPERATIEKWARTIER:
Het operatieprogramma loopt iedere dag van 07.45 tot 18.00 uur in 7 zalen.
Eén verpleegkundige maakt om 07.00 uur de 6 zalen klaar, de rest van de verpleegkundigen
hebben dienst tussen 11.00 en 20.30 uur.
Een vast uur voor het middagmaal is er niet, er wordt gegeten tussen twee operaties door en dit gedurende een
half uur.
STUDENTEN OP HET OPERATIEKWARTIER:
Op de eerste stagedag zal de student een rondleiding krijgen door de verantwoordelijke van dienst en zal er tevens
besproken worden wat er precies van de student wordt verwacht.
Op de eerste stagedag ligt het accent voornamelijk op een algemene kennismaking met de afdeling.
De basisdoelstelling van de stage kan worden omschreven als:
De student de mogelijkheid bieden om kennis te maken met basisattitudes, vakkennis en technische vaardigheden
van verpleegkundigen op een operatiekwartier.
● Kennisname betekent niet dat de stage uitsluitend een kijkstage is.
Het hangt grotendeels van de student af hoe de stage verloopt en wat er in de stage allemaal aan bod komt.
Toon voldoende interesse en geef aan dat je actief wenst te participeren in de werking van de afdeling.
Aan het einde van de stage moet je in staat zijn de verschillende verpleegkundige aspecten op een
operatiekwartier te beschrijven.
● Basisattitude betekent dat je spontaan een houding aanneemt die geen risico’s inhoudt, voornamelijk met
betrekking tot steriliteit en hygiëne.
● De specifieke vakkennis op een operatiekwartier is heel ruim.
Het betreft kennis met betrekking tot het verloop van de ingreep, gebruik van apparatuur en instrumentarium.
Het is een ideale gelegenheid om de theoretische bagage die je verzameld hebt tijdens de opleiding aan de
praktijk te toetsen !
● De specifieke technische vaardigheden hebben rechtstreeks te maken met het takenpakket van de OKverpleegkundige,
zoals het hanteren van de pakketten met steriele inhoud of het positioneren van een patiënt op
een operatietafel.
Indien je als student blijk geeft van voldoende interesse, kennis en handigheid zal het zeker mogelijk zijn in een
aantal taken te participeren.
DE DOELSTELLINGEN VOOR HET VERDERE VERLOOP VAN DE STAGE
• In de loop van de korte stageperiode toch zoveel mogelijk verschillende operaties bijwonen, dit om een
algemeen beeld te krijgen van een operatiekwartier.
• Hulp bieden bij de anesthesie.
• Aanleggen van een perifeer infuus.
• Installatie en positionering van een patiënt (belangrijk !).
• Voorbereiden van de operatiestreek.
• Aangeven van steriel materiaal aan de instrumentist.
• Steriele hulp aan de chirurg.
Al deze taken gebeuren onder toezicht van een verpleegkundige !

VERPLEEGKUNDIGE TAKEN BIJ HET BEGIN VAN EN TIJDENS EEN OPERATIE
• De juiste tafel met patiënt op de zuil plaatsen.
• Tafel verhogen en het onderstel verwijderen.
• De armsteunen op de juist hoogte aanbrengen, fixeren.
• Perfusiestaander plaatsen aan het hoofdeind.
• Naaldje prikken of hulp bij aansluiten perfusie en fixeren.
• Monitorstickers kleven.
• Bloeddrukmanchet aanbrengen.
• Aanbrengen diathermieplaat afh van ingreep, zuiger installeren.
• Saturatiemeter aanbrengen.
• Larynxmasker of tube klaarleggen.
• Hulp bij inductie.
• Set openleggen en steriel materiaal aanbrengen.
• Reinigen intubatie materiaal.
• Ontsmetten operatiestreek.
• Aansluiten coagulatie en zuiger.
• Emmers plaatsen.
• Na de operatie hulp bij verband of gips.
• Patiënt begeleiden naar de recovery en installatie in bed aanbrengen van monitoring.
• Zaal opruimen en klaarmaken voor de volgende ingreep.
Heb je vragen of suggesties m.b.t. deze introductiebrochure, aarzel dan niet
contact te nemen met de begeleidingsverpleegkundigen van Az Damiaan
tclaeys1@azdamiaan.be – kmollet@azdamiaan.be