Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk Collegeversie 15 juni 2010

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk
“van afval naar grondstof”

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk
“van afval naar grondstof”
Ellen Hermens (HVC) en Jesca Faber (Gemeente Langedijk)
Datum 7 juni 2010
Vastgesteld door het College van B&W d.d. 15 juni 2010
1

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
Inhoudsopgave
Samenvatting ...........................................................................................................................................4
1. Inleiding ...........................................................................................................................................6
2. Kaders en ontwikkelingen ...............................................................................................................8
2.1 Wettelijke kaders................................................................................................................................8
2.2 Lokale kaders.....................................................................................................................................8
2.3 De afvaldriehoek ................................................................................................................................9
2.4 Landelijke Ontwikkelingen ...............................................................................................................10
3. Huidige situatie afvalbeheer Langedijk .........................................................................................12
3.1 afvalinzameling ................................................................................................................................12
3.2 Organisatie van het afvalbeheer......................................................................................................15
3.3 Afvalverwerking................................................................................................................................17
3.4 Dienstverlening ................................................................................................................................17
3.5 Kosten ..............................................................................................................................................17
3.6 Analyse huidige situatie ...................................................................................................................18
4. Toekomst van het afvalbeheer......................................................................................................20
4.1 Toekomstig afvalbeheer per afvalstroom.........................................................................................20
4.2 Algemene kaders voor toekomstig afvalbeheer ..............................................................................24
4.3 Organisatie van het afvalbeheer in Langedijk..................................................................................28
5. Communicatie ...............................................................................................................................30
2

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
3

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
Samenvatting
Deze Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk geeft een overzicht van relevante ontwikkelingen en
te maken keuzes op het terrein van afvalbeheer. Als die keuzes gemaakt zijn kan uitvoering
gegeven worden aan de bestuursopdracht uit 2004. Namelijk de vraag of de afvalinzameling
uitbesteed zou moeten worden.
De wettelijke kaders voor afvalbeheer worden gevormd door Europese wet- en regelgeving, de wet
Milieubeheer, het Landelijk Afvalbeheerplan (LAP) en het Milieubeleidsplan van de gemeente.
Uitgangspunt is dat afvalbeheer bijdraagt aan het realiseren van een duurzame samenleving. Afval
wordt niet langer beschouwd als een product waar we van af moeten, maar als energiedrager of
een grondstof voor nieuwe producten. Afvalverbranding wordt ontmoedigd. De gemeente is in dit
proces een onmisbare speler die deze transitie faciliteert en stimuleert. Binnen het afvalbeheer
wordt gezocht naar een goede balans tussen milieurendement, de inspanningen die van de
inwoners verlangd kunnen worden op het gebied van afvalscheiding en de kosten.
De gemeente heeft de zorgplicht om ten minste een maal per week huishoudelijk afval in te
zamelen en te voorzien in haal- en brengvoorzieningen voor grof huishoudelijk afval.
Materiaalhergebruik wordt mogelijk door het afval in zoveel mogelijk aparte stromen te scheiden. In
het landelijk beleid wordt sinds 2009 gekozen voor doelstellingen voor materiaalhergebruik in
plaats van scheidingsdoelen per inwoner zoals die in het gemeentelijk milieubeleidsplan nog zijn
opgenomen.
Door Langedijkers wordt goed meegewerkt aan gescheiden inzameling van afval, het percentage
bronscheiding ligt echter met 52% (2009) onder de landelijke doelstelling van 60% (LAP1). En het
scheidingspercentage voor grof huishoudelijk afval ligt met 54% (2009) nog ver onder de landelijke
doelstelling van 75% (LAP1). De beperking zit hem vooral in de ruimte op de huidige milieustraat
om stromen te scheiden en de nadruk op het ophalen van grofvuil aan huis dat vervolgens niet
gescheiden wordt in verschillende afvalstromen. Om daarin verbetering te brengen is het goed om
te bedenken dat de kosten voor de baten uitgaan. Verbeteringen in de inzamelstructuur kunnen
zichzelf terugverdienen door vermindering van de af te voeren hoeveelheid restafval.
In hoofdstuk 4 worden de volgende algemene kaders geformuleerd voor het afvalbeheer:
- het afvalbeheer is er op gericht om zoveel mogelijk herbruikbare stoffen uit het restafval te
houden;
- Langedijk volgt de ontwikkelingen met betrekking tot materiaalhergebruik in relatie tot
huishoudelijke afval en zal ook in de toekomst meewerken aan initiatieven hieromtrent;
- periodiek worden sorteeranalyses van het restafval uitgevoerd om het milieueffect van
maatregelen en wijzigingen in de bedrijfsvoering na te gaan;
- er wordt een containermanagementsysteem ingevoerd ter verbetering van de
inzamelstructuur;
- er is continue aandacht voor het aantal te rijden kilometers per inzamelroute en
optimalisatie van aanbiedlocaties van minicontainers;
- bij voortzetting van kunststofinzameling na 2012 wordt de inzamelmethode opnieuw
bekeken;
- bij de aanleg van nieuwbouw wordt vanwege de ruimtelijke kwaliteit uitgegaan van
ondergronds inzamelen, de kosten komen voor rekening van de
projectontwikkelaar/woningbouwvereniging;
- met de stichting Kringloop wordt een overeenkomst gesloten over de verdeling van
verantwoordelijkheden, kosten en baten.
Structurele communicatie en het inzetten van gerichte communicatieactiviteiten ondersteunen het
gemeentelijke afvalbeleid. Bewoners worden voorgelicht over de wijze van inzameling en het
belang van gescheiden inzameling.
4

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
Per afvalstroom is in hoofdstuk 3 in beeld gebracht hoe de inzameling anno 2010 is ingericht en
vervolgens is in hoofdstuk 4 gekeken welke optimalisaties mogelijk zijn:
afvalstroom optimalisatie korte lange
termijn termijn
gft structurele communicatie over apart inzameling X X
stimuleren apart houden tuinafval door gerichte
gemeentelijke inzamelingsacties
X
papier structuur aanbrengen in de inzameling X
structurele inzameling door gemeente door inzet
minicontainers en ondergrondse containers
X
glas dekking glaslocaties uitbreiden X
gemeentelijke inzameling glas X
textiel registratie textielinzameling verbeteren X
centrale inzamelcontainers plaatsen X
plastic inzameling voortzetten X
na 2012 inzamellogistiek herzien X
KCA optimalisatie inzameling X
aanpassen huidig depot op milieustraat X
AEEA onderzoek inzameling kleine apparaten via chemocar X
structurele communicatie over apart inzamelen kleine
apparaten
X
Grof afval aanpassen systeem van nadruk op halen naar brengen X
afschaffen betaalverplichting voor brengen bepaalde
afvalstromen
X
verruimde nieuwe openingstijden X
herinrichting huidige locatie zodat beschikbare ruimte
maximaal wordt benut voor scheiden van stromen GHA
X
Kort samengevat is het mogelijk om het volume restafval te verminderen. Door het apart laten
houden van tuinafval kan biomassa geleverd worden. Er liggen verder kansen om het scheiden
van plastic, textiel en papier te verhogen. Door de regie te nemen voor het inzamelen van de
afvalstromen papier, textiel en elektrische en elektronische apparaten kan het milieurendement
verhoogd worden maar ontvangt de gemeente ook inkomsten om de kosten te dekken. Op de
langere termijn kan de afvallogistiek aangepast worden omdat meer met ondergrondse containers
gewerkt kan worden voor papier, glas en het afnemende volume restafval. Daar tegenover kan dan
de service geleverd worden dat plastic vaker wordt opgehaald via bijvoorbeeld door inzet van de
minicontainer.
Ondergronds inzamelen wordt in de toekomst verder uitgebreid.
Het is verder mogelijk om materiaalhergebruik te vergroten door het grof huishoudelijke afval in
meerdere afvalstromen te scheiden. Enerzijds door de nadruk te verleggen van halen, naar
brengen bij de milieustraat. Verruiming van de openingstijden en het gratis maken van het brengen
van afval stimuleren deze gewenste ontwikkeling. Hiervoor is het nodig om op de langere termijn in
plaats van de huidige milieustraat een afvalbrengstation (ABS) te realiseren buiten het
woongebied. Regionale samenwerking biedt kansen om een dergelijk ABS rendabel te maken. De
bestaande overlast voor omwonenden van de milieustraat wordt dan ook opgelost.
Ten slotte wordt in een onderzoek naar de toekomst van de gemeentelijke huisvuilophaaldienst
aangegeven wat de effecten zijn voor de dienstverlening, het milieu en de kosten van intern of
extern uitvoeren van deze dienstverlening of een combinatie van beide. Samenwerking met
omliggende gemeenten wordt expliciet op meerwaarde onderzocht.
Voor zowel het afvalbrengstation als de huisvuilophaaldienst gaat de voorkeur uit naar een
samenwerkingsverband met omliggende gemeenten omdat daarmee naar verwachting de invloed
op de kwaliteit van de dienstverlening beter gewaarborgd kan worden maar ook het kosten- en
milieueffect van het gemeentelijke afvalbeheer beter beïnvloed kan worden. Via een dergelijke
samenwerking kan ook het verzorgingsgebied van een afvalbrengstation worden vergroot
waardoor verplaatsing uit de woonwijk wellicht mogelijk wordt.
5

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
1. Inleiding
Deze notitie wil richting geven aan de ontwikkeling van het afvalbeheer in de gemeente Langedijk
voor de komende jaren.
De gemeente Langedijk is in 2008 Millenniumgemeente geworden en onderschrijft daarmee de
acht millenniumdoelstellingen. Een van die doelstellingen is dat “meer mensen leven in een
duurzaam leefmilieu”. Het afvalbeheer draagt bij aan het realiseren van een duurzame
samenleving. In 2009 is het tweede Landelijke Afvalbeheerplan in werking getreden en de
gemeente Langedijk heeft in datzelfde jaar een nieuw milieubeleidsplan vastgesteld. Het landelijke
en lokale beleid concretiseert dit duurzaamheidsdenken.
Daarnaast is de gemeente bezig met het verder ontwikkelen van haar dienstverlening aan de
burgers, ondernemers en instellingen binnen de gemeente. Wanneer je burgers vraagt om afval te
scheiden dan is het van belang om dat te faciliteren met haal en brengmogelijkheden en de
dienstverlening daar omheen adequaat in te richten.
Deze notitie afvalbeheer geeft een overzicht van relevante ontwikkelingen en te maken keuzes op
het terrein van afvalbeheer. Het is belangrijk om hierin keuzes te maken zodat daarna uitvoering
kan worden gegeven aan de bestuursopdracht uit 2004. Namelijk de vraag of de afvalinzameling
uitbesteed zou moeten worden. Deze notitie laat zien dat sinds 2004 verschillende ontwikkelingen
invloed hebben op het gemeentelijke afvalbeheer. Doel van de notitie is de kaders voor het
afvalbeheer in Langedijk helder neer te zetten en daarbij te kijken naar het effect op
dienstverlening, milieu en kosten. Vervolgens kan het bedoelde onderzoek naar de wijze van
organiseren van het afvalbeheer uitgevoerd worden.
"Van afval naar grondstof" is het thema voor deze notitie. De laatste jaren ontwikkelt het
afvalbeheer zich van afval-denken naar grondstof-denken. Het afval wordt niet langer beschouwd
als een product waar we van af moeten, maar als energiedrager of een grondstof voor nieuwe
producten. De gemeente is in dit proces een onmisbare speler die deze transitie faciliteert en
stimuleert. Binnen het afvalbeheer wordt gezocht naar een goede balans tussen milieurendement,
de inspanningen die van de inwoners verlangd kunnen worden op het gebied van afvalscheiding
en de kosten.
Deze notitie maakt de balans op van het huidige afvalbeheer van de gemeente Langedijk en geeft
een overzicht van relevante ontwikkelingen op dat terrein. De notitie gaat in op noodzakelijke en
mogelijke aanpassingen in het gemeentelijk afvalbeheer. De focus ligt daarbij op het
consumentenafval namelijk het huishoudelijk afval.
Leeswijzer
In hoofdstuk 2 wordt kort ingegaan op de wettelijke en lokale beleidskaders en de actuele
ontwikkelingen in het afvalbeheer. Daarnaast wordt de zogenaamde afvaldriehoek geïntroduceerd.
Hoofdstuk 3 gaat in op de huidige situatie van het afvalbeheer in Langedijk.
Hoofdstuk 4 geeft inzicht in de mogelijke betekenis van ontwikkelingen in relatie tot het toekomstig
afvalbeheer.
Hoofdstuk 5 ten slotte gaat in op communicatieaspecten van het afvalbeheer
6

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
7

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
2. Kaders en ontwikkelingen
2.1 Wettelijke kaders
De wettelijke kaders voor de kadernota worden gevormd door:
- de Europese wet- en regelgeving
- de wet Milieubeheer
- het Landelijk Afvalbeheer Plan [LAP]
Deze kaders zijn aan verandering onderhevig. Momenteel is op Europees en nationaal niveau de
ontwikkeling van afvalbeheer sterk gericht op materiaalhergebruik en wordt afvalverbranding
ontmoedigd.
In hoofdstuk 10 van de Wet milieubeheer wordt voorgeschreven welke verantwoordelijkheden
gemeenten hebben wanneer het gaat om de inzameling van huishoudelijk afval. Het gaat dan om
het gescheiden inzamelen van diverse verschillende afvalstromen en de middelen hiervoor
beschikbaar moeten worden gesteld. Zo moet een gemeente ervoor zorgen dat tenminste één
maal per week huishoudelijk afval wordt ingezameld, moet groente, tuin en fruit afval apart worden
ingezameld en moeten er haal- én brengvoorzieningen zijn voor grof huishoudelijk afval. De
gemeente is verplicht tot het vast stellen van een afvalstoffenverordening die zich richt op de
bescherming van het milieu.
De Wet Milieubeheer en diverse internationale richtlijnen verplichten Nederland om één of meer
afvalbeheerplannen op te stellen. Het eerste Landelijk Afvalbeheer Plan [LAP] had een
geldingsduur tot 2009. Het tweede LAP [LAP2] is geldig van eind 2009 tot 2015 met een doorkijk
tot 2021.
Het LAP2 beschrijft het beleidskader voor afvalbeheer en afvalpreventie. De focus van het LAP2 is
gericht op minimalisering van verbranden van het restafval en maximalisering van
materiaalhergebruik. De verwerking van afval moet gericht zijn op materiaalhergebruik en nuttige
toepassing.
Het LAP2 heeft de scheidingsdoelstellingen per inwoner losgelaten en geeft doelstellingen voor
materiaalhergebruik. Dit wordt mogelijk gemaakt door het gescheiden inzamelen van afvalstoffen.
2.2 Lokale kaders
Het beleid van gemeente Langedijk is gericht op een duurzaam gebruik van het leefmilieu en op
duurzame ontwikkeling. “De gemeente houdt rekening met de dag van morgen” stelt het
gemeentebestuur in de Visie en Missie “Ondernemend samenleven”. In het afvalbeheer kan dat
zich vertalen naar een focus op stimuleren van afvalscheiding t.b.v. producthergebruik en
materiaalhergebruik, een efficiënt ingerichte inzamellogistiek en het opwekken van energie uit
bepaalde afvalfracties.
In het Milieubeleidsplan gemeente Langedijk 2009-2012 (MBP) wordt de bestuurlijke ambitie voor
milieubeleid omschreven. Naast het correct uitvoeren van de wettelijke taken wil de gemeente
gestructureerd en weloverwogen extra’s doen op de terreinen waar de gemeente zelf veel invloed
kan uitoefenen en veel milieurendement kan boeken. Voor het afvalbeheer zijn preventie en
scheiding van afval, zowel bij inwoners als bedrijven als speerpunt benoemd.
De doelen voor afvalbeheer worden geformuleerd:
- het behalen van de doelen uit het afvalbeheerplan (LAP) voor scheiding van huishoudelijk
afval in 2010. De focus ligt op het halen van doelen voor GFT-afval en plastic
- Stimuleren dat meer huishoudelijk afval gescheiden wordt aangeleverd op de
gemeentewerf.
8

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
- Het behouden van een optimale afvallogistiek ten aan zien van het kostenbeheer in
combinatie met een goede kwaliteit van de gescheiden ingezamelde afvalstromen
- Een schone openbare ruimte (minder vervuild door zwerfafval).
In het milieubeleidsplan worden tenslotte concrete activiteiten geformuleerd om bovenstaande
doelstelling te realiseren:
- tweejaarlijks uitvoeren van een sorteerproef om beeld te krijgen van de mate van
afvalscheiding
- verkenning van de wijze waarop invulling gegeven kan worden aan gescheiden inzameling
van kunststof
- optimaliseren effectiviteit en efficiency afvalinzameling
- onderzoeken wenselijkheid en mogelijkheden van het optimaliseren van de milieustraat
- plaatsen en in gebruik nemen van ondergrondse containers.
De eerste doelstelling uit het MBP is met het in werking treden van LAP2 minder relevant omdat in
het landelijk beleid doelstellingen worden gehanteerd voor materiaalhergebruik. De laatste
doelstelling –een schone openbare ruimte- is geoperationaliseerd in het groenbeleid en valt buiten
de scope van deze notitie. De beleidsuitgangspunten uit het MBP krijgen in deze notitie een
verdere uitwerking.
2.3 De afvaldriehoek
Binnen het afvalbeheer wordt gezocht naar een goede balans
Milieu
tussen milieurendement, de inspanningen die van de inwoners
verlangd kunnen worden op het gebied van afvalscheiding en de
kosten. Als hulpmiddel voor het vinden van balans wordt gebruik
gemaakt van de "afvaldriehoek" (zie figuur).
In de wet Milieubeheer is de zorgplicht van gemeenten vastgelegd
en via het landelijke afvalbeheer plan (LAP2) de hergebruik- en
recyclingdoelstellingen. Om invulling te geven aan de
duurzaamheidgedachte van de gemeente, wordt gestreefd naar de Dienstverlening
optimale balans tussen de dienstverlening (inzameling, transport en
verwerking van het huishoudelijke afval), een maximaal milieurendement en de laagst mogelijk
verantwoorde kosten.
Milieu
In het LAP2 wordt het percentage hergebruik en recycling gesteld op 60%. In deze notitie wordt
aangesloten bij deze norm. Daarnaast ligt de focus in het LAP2 op materiaalhergebruik. Dit wordt
vooral bereikt door afvalscheiding. In deze kadernota wordt ingegaan op de maatregelen die
hiervoor nodig zijn. Deze maatregelen bestaan bijvoorbeeld uit aanpassingen aan het huidige
inzamelsysteem waardoor het afval beter gescheiden kan worden. Dit heeft als gevolg verbetering
van het milieu (minder grondstoffen nodig) en verlaging van de verwerkingskosten.
De ladder van Lansink geeft een volgorde aan van hoe
om te gaan met ons afval. Preventie oftewel het
voorkomen van afval is hierin het hoogste streven. En
het moeilijkste. Als het gaat om preventie dan ligt de
verantwoordelijkheid voor het voorkomen van afval
buiten bereik van de gemeente. Hier spelen producenten
een belangrijke rol.
Hergebruik en recycling liggen wel binnen het bereik van
de gemeente. Het gaat hier dan om bronscheiding, of
afvalscheiding bij de bewoner thuis. Verderop in
hoofdstuk 3 (tabel 3) wordt zichtbaar gemaakt, dat door
de Langedijkers goed meegewerkt wordt aan de
gescheiden inzameling maar dat er nog winst is te
bereiken. Een tweede manier om een bijdrage te leveren
aan materiaalhergebruik is het brengen van grof
9
Kosten

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
huishoudelijk afval naar de gemeentewerf.
Het huidige scheidingspercentage grof huishoudelijk afval ligt rond de 54% (2009). Langedijk
voldoet nog niet aan de niet aan de landelijke doelstelling van 75% (LAP1). Door de beperkte
ruimte op de gemeentewerf is het niet mogelijk om in een groot aantal stromen te scheiden. Om
materiaalhergebruik te bevorderen is dit wel gewenst.
Dienstverlening
Om bewoners blijvend mee te laten werken aan afvalscheiding, zijn drie aspecten belangrijk:
motivatie, capaciteit en gelegenheid [het zgn. triademodel van Poiesz]. Door gerichte
communicatie en het faciliteren van bewoners met diverse mogelijkheden om op eenvoudige wijze
van hun afval af te komen, wordt afvalscheiding bevorderd. Communicatie met bewoners vormt
hier een belangrijke factor. De gemeente Langedijk zorgt voor regelmatige communicatie met haar
bewoners, via internet, de lokale media en haar wijksteunpunten en dorpsplatforms.
Het verbeteren van de scheiding van afval komt uiteindelijk op de schouders van de inwoners neer.
Door een goede dienstverlening kan het scheiden voor de inwoners zo makkelijk mogelijk worden
gemaakt. Het bieden van goede faciliteiten (inzamelstructuur) is daarbij een eerste vereiste.
Kosten
Het streven is een efficiënte bedrijfsvoering tegen zo laag mogelijke kosten, met inachtneming van
de geldende wet en regelgeving (o.a. Arbo). Bij het beter scheiden van afvalstromen gaan in een
aantal gevallen de kosten voor de baten uit. Verbeteringen in de inzamelstructuur (bijvoorbeeld via
containermanagement) kunnen zichzelf terugverdienen door vermindering van de af te voeren
hoeveelheid restafval en het aantal aangeboden containers.
Bij het opmaken van de balans van het huidige afvalbeheer (hoofdstuk 3) en het inzichtelijk maken
van het toekomstige afvalbeheer (hoofdstuk 4) wordt waar nodig ingegaan op de drie aspecten van
de afvaldriehoek namelijk milieueffect, dienstverlening en kosten.
2.4 Landelijke Ontwikkelingen
Verbetering afvalscheiding
Het scheiden van afval is en blijft een speerpunt in het afvalbeheer. Het grof huishoudelijk afval
wordt ook steeds meer onderwerp van gescheiden stromen en materiaalhergebruik. Via een
afvalbrengstation kan grof huishoudelijk afval in maximaal 24 stromen gescheiden worden.
Hiermee wordt een hoge mate van materiaalhergebruik bereikt.
Om hier vorm aan te geven worden gebruiksvriendelijke afvalbrengstations gebouwd, waar
bewoners op eenvoudige wijze hun grof huishoudelijke afval in zoveel mogelijk aparte stromen
kunnen aanbieden. Door afvalbrengstations uit te rusten met weegbruggen wordt het mogelijk
afvalbrengstations te delen met buurgemeenten of bedrijven toegang te verschaffen.
Producentenverantwoordelijkheid
In de afgelopen jaren heeft het verantwoordelijk stellen van producenten voor een verantwoorde
verwerking van hun producten een steeds grotere vlucht genomen. De producentenverantwoordelijkheid
heeft daardoor indirect invloed op de afvalinzameling. Voor een aantal
afvalstromen is de producentenverantwoordelijkheid al in de bestaande wet- en regelgeving
opgenomen, zoals batterijen, autobanden en elektrische en elektronische apparaten.
Met het oog op producentenverantwoordelijk is een Afvalfonds opgericht. Dit
fonds ontstaat doordat de producenten verantwoordelijk zijn geworden voor de
kosten van het inzamelen en recyclen van verpakkingsmateriaal. Bedrijven die
verpakte producten op de markt brengen, betalen een verpakkingenbelasting.
Het ministerie van VROM stort jaarlijks € 115 miljoen in het Afvalfonds. De
hoogte van de vergoeding aan een gemeente is afhankelijk van de
10

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
ingezamelde hoeveelheden van de afvalstromen glas, papier en sinds 2009 ook plastic.
De uitvoeringsorganisatie NVMP regelt, in opdracht van de producenten, de inzameling en
verwerking van elektrische apparaten, die betaald wordt uit een verwijderingsbijdrage.
Door de producentenverantwoordelijkheid kunnen gemeenten verplicht worden gesteld om hieraan
mee te werken. Hierdoor kunnen meerdere afvalstromen gescheiden ingezameld worden. Het
gescheiden inzamelen van plastic verpakkingen is hier een voorbeeld van, als onderdeel van het
Besluit Beheer Verpakkingen. Dit besluit heeft een geldigheid tot en met 2012. Deze korte looptijd
brengt onzekerheid met zich mee, waardoor het doen van investeringen risicovol is.
11

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
3. Huidige situatie afvalbeheer Langedijk
3.1 Afvalinzameling
De afvalinzameling in de gemeente Langedijk bestaat uit afvalstromen die gehaald worden,
afvalstromen die door bewoners naar inzamellocaties gebracht moeten worden en afvalstromen
die zowel gehaald als gebracht kunnen worden. Per afvalstroom wordt in deze paragraaf
aangegeven hoe de inzameling in Langedijk ingericht is maar wordt eerst ingegaan op de
resultaten van de eerste sorteeranalyse van de in het milieubeleidsplan voorgenomen periodieke
analyses.
Sorteeranalyse 2010
Zoals voorgenomen in het milieubeleidsplan is in april 2010 een sorteeranalyse uitgevoerd van het
restafval. Het meest opvallende resultaat is dat er veel GFT afval als restafval aangeboden word.
Ruim de helft van de hoeveelheid GFT bestaat uit tuinafval. Dit tuinafval is er de oorzaak van dat er
veel meer GFT in het restafval aanwezig is ten opzichten van het gemiddelde bij gemeente in de
stedelijkheidsklasse 4 en 5.
Herbruikbaar papier, glas en textiel in het restafval wijkt overwegend niet veel af ten opzichte van
het gemiddelde laagbouw van gemeenten in stedelijkheidsklasse 4 en 5. Wel is aangegeven dat,
van de fractie papier in het restafval, 60 % makkelijk te scheiden is. Het gaat dan om periodiek
papier (kranten,folders en tijdschriften) en golfkarton.
Ten slotte kwam uit deze eerste analyse naar voren dat er nog relatief veel metaal voorkomt in het
restafval.
Restafval
Het restafval bij laagbouwwoningen wordt ingezameld via minicontainers.
Elke woonhuisaansluiting heeft de beschikking over een grijze minicontainer.
De inzameling wordt uitgevoerd met een zijlader.
Bij hoogbouw of gestapelde bouw wordt het restafval ingezameld via
minicontainers [die op eigen terrein staan] of via ondergrondse
verzamelcontainers. De minicontainers worden meegenomen in de
zijladerroutes. De ondergrondse verzamelcontainers worden wekelijks met
een apart inzamelvoertuig geleegd. Restafval mag ook aangeleverd worden op de milieustraat.
12

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
Groente fruit en tuin afval (GFT)
Het gft-afval bij laagbouwwoningen wordt ingezameld via minicontainers. Elke woonhuisaansluiting
heeft de beschikking over een groene minicontainer. De inzameling wordt uitgevoerd met de
zijlader. Bij die hoogbouw wordt GFT-afval niet gescheiden ingezameld. GFT-afval mag ook
aangeleverd worden op de milieustraat. Uit de sorteeranalyse is gebleken dat de helft van de
hoeveelheid GFT in het restafval bestaat uit tuinafval.
Oud papier en karton
Het oud papier en karton in de gemeente wordt ingezameld door scholen, verenigingen en het
kringloopbedrijf. Deze laatste partij heeft hiervoor opdracht gegeven aan Roele de Vries. In de
praktijk wordt het overgrote deel ingezameld door het kringloopbedrijf. Als derde mogelijkheid kan
een bewoner het oud papier en karton ook naar de gemeentewerf, op diverse scholen of andere
inzamelpunten brengen.
De gemeente zelf heeft geen containers in de gemeente geplaatst voor oud papier.
Glas
Verpakkingsglas kan op een aantal centrale punten in de gemeente ingeleverd worden in
bovengrondse glasbakken. Deze staan vooral bij winkelcentra. De bovengrondse containers voor
glas bieden de mogelijkheid om het glas in drie kleuren gescheiden in te zamelen.
Textiel
De gemeente heeft geen structurele textielinzameling georganiseerd. Wel wordt op basis van de
APV vergunning verleend aan maximaal vier charitatieve instellingen die elk maximaal eens per
kwartaal een huis-aan-huis inzameling mogen houden. Ook kan textiel naar de gemeentewerf of
naar het kringloopbedrijf gebracht worden of kan een bewoner gebruik maken van de
verzamelcontainers van enkele charitatieve instellingen die hier en daar op eigen terrein staan.
Plastic verpakkingsafval
Sinds november 2009 kunnen inwoners van Langedijk ook hun plastic verpakkingsafval
gescheiden aanbieden. In speciale inzamelzakken mag plastic verpakkingsmateriaal eens per
maand aan de straat gezet worden.
Klein chemisch afval (KCA)
Er rijdt periodiek een chemocar door de gemeente. Er zijn vaste ophaalpunten bepaald. Hier kan
het klein chemisch afval worden gebracht. In de praktijk wordt hier weinig gebruik van gemaakt.
Ook bestaat de mogelijkheid om KCA af te geven op de gemeentewerf. Het totaal aantal tonnages
KCA bedraagt ca. 28 ton op jaarbasis. De opslagmiddelen c.q. verpakkingen voor de diverse
gevaarlijke (afval)stoffen staan in de huidige situatie opgesteld op het afgesloten vloerveld naast de
sorteerunit. Tijdens de laatste inspectie van de milieuinspecteur is het depot afgekeurd, het voldoet
niet aan PGS 15. PGS 15 is een wettelijke norm die gehanteerd wordt voor opslagvoorzieningen
voor KCA waarbij eisen worden gesteld aan brandwerendheid (60 minuten-norm), afsluitbaarheid,
vloeistofopvang, enzovoort. Aangezien het huidige KCA-depot, de huidige ‘voorsorteerunit’ en
afgiftepunt van de gevaarlijke (afval) stoffen en de werkplek van de depothouder niet voldoet aan
de wettelijke eisen, dient het huidige depot te worden vervangen.
Afgedankte Elektrische en Elektronische Apparatuur (AEEA)
Afgedankte elektrische en elektronische apparatuur kan door de bewoner naar de gemeentewerf
gebracht worden of wordt door de gemeente na telefonische afspraak opgehaald. Ook is het
mogelijk AEEA bij het kringloopbedrijf in te leveren, ook als sprake is van defecten. Bij
ruimtegebrek op de gemeentewerf kan er doorverwezen worden naar het kringloopbedrijf.
Daarnaast geldt voor alle AEEA dat ze bij levering van nieuwe apparaten meegegeven kunnen
worden aan de leverancier of ingeleverd kunnen worden bij de winkelier. Dit conform de oud-voornieuw-verplichting
uit de Regeling Beheer Elektrische en Elektronische apparatuur.
13

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
Grof Huishoudelijk Afval (GHA)
Het grof huishoudelijk afval (GHA) kan gebracht worden naar de gemeentewerf. Hier wordt GHA in
een beperkt aantal stromen gescheiden. Voor het aanleveren van bepaalde afvalstoffen moet door
de bewoners betaald worden. Daarnaast wordt op afspraak drie keer per maand het grof
huishoudelijk afval opgehaald. Hiervoor worden geen kosten berekend en het opgehaalde grof
huishoudelijke afval wordt niet gesorteerd. Het wordt na inzameling echter wel door de verwerker
namelijk de HVC gescheiden in verschillende herbruikbare stromen. Doordat relatief veel grof
huishoudelijk afval gehaald wordt ligt de realisatie van de doelstelling voor gescheiden grof
huishoudelijke afval in Langedijk nog ver de landelijke doelstelling.
Tabel 1: overzicht diverse afvalstromen en wijze van inzameling
Afvalstroom Gemeente zamelt in Brengen bij
milieustraat
Derde partij zamelt in
Groente, fruit en tuinafval via minicontainers bij
ja
(GFT)
laagbouwwoningen
Papier, karton etc. Ja Diverse stichtingen en
verenigingen. St. Kringloop*
Glas Via bovengrondse
Alleen
glasbakken. Op kleur
gescheiden
vlakglas
Textiel Nee Eens per kwartaal huis aan
huis door charitatieve
instelling**. Diverse
containers op grond derden
en inbreng bij St. Kringloop.
Klein chemisch afval (kca) Op afspraak Ja
Plastic*** Via zakken eens per maand Ja
Huishoudelijk restafval Via minicontainers en/of
boven of ondergrondse
verzamelcontainers
Ja
Grof huishoudelijk afval
(GHA)
Op afspraak Ja*** St. Kringloop
Afgedankte Elektrische en Op afspraak (koel en
Ja St. Kringloop, leveranciers
Elektronische Apparatuur
[AEEA]
vriesapparaten)
Bouw en sloopafval en
Ja*** (tegen
asbest (consumenten)
betaling)
* gemeente betaalt vergoeding voor inzameling; ** via APV vergunning elk kwartaal andere instelling; *** voor het brengen
van asbest, tuinafval, autobanden, olie en bouw-&sloopafval moet door de bewoners betaald worden.
14

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
3.2 Organisatie van het afvalbeheer
Huisvuilophaaldienst
De gemeente Langedijk werkt met een eigen vuilnisophaaldienst. Op 6 april 2004 heeft de
gemeenteraad besloten om de huisvuilophaaldienst tot en met 2008, in eigen beheer uit te voeren
en in dat jaar een evaluatie uit te voeren gericht op de toekomst van de huisvuilophaaldienst.
Vanwege de organisatieontwikkeling en het vormen van een afdeling openbare werken is de
evaluatie nog niet uitgevoerd.
Destijds is na onderzoek gekozen voor het continueren van de eigen vuilophaaldienst. Er is toen
afgewogen dat de voordelen van het zelf doen zwaar wegen. De kwaliteit van de
huisvuilophaaldienst was destijds goed. Bovendien werd de flexibele inzet van de
reinigingsmedewerkers voor de storingsdienst en gladheidbestrijding gewaardeerd. Een deel van
de groep (is nog steeds) lid van de vrijwillige brandweer. Bij de besluitvorming is wel gesteld dat de
destijds gesignaleerde aandachtspunten opgelost moesten worden. De reinigingsmedewerkers
worden inmiddels minder belast door roulatie met collega’s van het groenbeheer op
reinigingstaken. En in 2005 is gemeente Langedijk overgestapt op mechanisering van de
inzameling door het inzetten van de zogenaamde zijladers. Inmiddels heeft ook het ondergronds
inzamelen zijn intrede gedaan in Langedijk. De gemeente werkt nu met meerdere systemen naast
elkaar die elk een eigen inzamellogistiek hebben.
Milieustraat
Sinds 1997 heeft de gemeente aan het Vroedschap 1 in Zuid Scharwoude een milieustraat
ingericht.
Doel van een milieustraat is dat gebracht afval in zoveel mogelijk verschillende afvalstromen kan
worden gescheiden. Momenteel is de ontwikkeling om op afvalbrengstations het grof huishoudelijk
afval in 24 afvalstromen gescheiden te hebben. In tabel 2 wordt zichtbaar hoe de huidige situatie
op de milieustraat zich tot die ontwikkeling verhoudt. Er worden momenteel 16 van de 24
onderscheiden afvalstromen apart gehouden.
De huidige locatie van de milieustraat is qua ruimte beperkt, hierdoor kan het verder scheiden van
het grof vuil niet plaatsvinden. De gemeente heeft diverse regelingen vormgegeven waarbinnen
derden zorg dragen voor de inzameling van afvalstromen (zie tabel 1). Op de milieustraat staat een
beperkt aantal containers en het verder scheiden van het grof vuil kan niet plaatsvinden omdat er
geen containers voor aparte afvalstromen meer bijgeplaatst kunnen worden. Momenteel ligt voor
GHA de nadruk op het halen op afspraak. Door ruimtegebrek kan ook een groot deel van het
AEEA niet op de milieustraat worden aangenomen. Er is destijds een keuze gemaakt om te laten
betalen voor verschillende afvalstromen die gebracht worden bij de milieustraat terwijl het afhalen
van bijvoorbeeld grof huisvuil gratis is.
15

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
Daarnaast speelt bij de huidige locatie van de milieustraat dat omwonenden geluidsoverlast
ondervinden van de milieustraat. De milieustraat ligt dicht op de woonbebouwing. Ook hebben
omwonenden last van de soms lange rijen auto’s die afval komen brengen, met name op zaterdag.
Beide aspecten hebben de aandacht van de Provincie als vergunningverlener, de vergunning is
medio 2010 nog steeds niet verleend.
Tabel 2: 24 primaire grof huishoudelijke afvalfracties plus gft- en restafval
Onderscheiden afvalstroom Huidige situatie Milieustraat
Langedijk
AEEA (wit- en bruingoed)
Ja
Asbest
Ja
Autobanden
Ja
Bouw- en sloopafval
Ja
Brandbaar (fijn)restafval
Ja
Dakbedekking
Ja
Frituurvet
Ja
Gasflessen
Nee
Gips
Nee
Grof huishoudelijk restafval (nog na te
scheiden)
Ja
Grof tuinafval (snoeihout)
Ja
Grond (schoon)
Nee
Hout (A-, B-, C-hout)
Ja
Isolatiemateriaal (glas- / steenwol)
Nee
KCA
Ja
Kunststoffen (PVC, EPS, plastic verpakkingen) Ja
Matrassen
Nee
Metalen (ferro en nonferro)
Ja
Papier en Karton
Ja
Puin (schoon)
Ja
Textiel
Nee
Verpakkingsglas
Nee
Vlakglas
Ja
Vloerbedekking (tapijt)
Nee
Gft-afval
Restafval
16
Ja
Ja

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
3.3 Afvalverwerking
Het afval dat in Langedijk wordt ingezameld vindt zijn weg naar verschillende verwerkers. De
gescheiden ingezamelde afvalstromen worden aangeleverd aan verwerkers, zoals Sortiva, VAOP
en Beneluxvet, die deze stromen weer als grondstof [laten] inzetten. Het gft-afval wordt tot compost
verwerkt en het restafval gaat naar de Afvalcentrale van HVC in Alkmaar waar het verbrand wordt
met opwekking van elektriciteit en warmte.
De ontwikkelingen in het afvalbeheer waarbij afval steeds meer een grondstof wordt, maken dat
ook verwerkers moeten voldoen aan de duurzaamheidcriteria die een gemeente stelt.
3.4 Dienstverlening
Aan de inwoners van Langedijk wordt gevraagd om mee te werken aan afvalscheiding. De
gemeente zorgt dat afvalstromen regelmatig worden opgehaald bij huishoudens en dat er
mogelijkheden zijn om afvalstromen te brengen op een moment dat het de burger uit komt.
Langedijk krijgt van de burger een goed rapportcijfer voor de verzorging van de vuilophaal in de
gemeente: een 7,5 in 2008. Een cijfer dat boven het gemiddelde in het onderzoek ligt namelijk 7,3.
In 2006 kreeg Langedijk een 7,2. (Bron waarstaatjegemeente.nl rapport burgerrollen).
Tot 2010 waren de openingstijden van de milieustraat beperkt namelijk maandag t/m zaterdag van
10-12 uur. In een onderzoek onder inwoners komt naar voren dat verruiming van de
openstellinguren gewenst is. De gemeente gaat medio 2010 de openingstijden verruimen. (bron:
Toetsing van de normen voor dienstverlening, oktober 2009, I&O research)
Via het telefonische service en meldpunt kunnen inwoners elke werkdag meldingen kwijt over het
afvalbeheer of informatie krijgen over de inzameling van het huisvuil. En bovendien een afspraak
maken voor het halen van grof huishoudelijk afval (GHA).
De burgers zijn ook tevreden over de het schoon en opgeruimd zijn van de wijk. In 2008 kreeg de
gemeente van de burger een 6,4, een cijfer dat gelijk was aan het gemiddelde in het onderzoek.
(Bron waarstaatjegemeente.nl rapport burgerrollen).
Een niet onbelangrijk aspect is de veiligheid bij het inzamelen van afval. In bestaande bouw en in
het het ontwerp van nieuwbouwlocaties is er steeds vaker onvoldoende ruimte voor het keren van
de vuilniswagens waardoor er achteruit gereden moet worden. Uit veiligheidsoogpunt is dit
ongewenst. Daarvoor zijn verschillende oplossingen mogelijk bijvoorbeeld het introduceren van
vaste opstelplaatsen voor containers of het plaatsten van ondergrondse containers langs
verkeersroutes.
3.5 Kosten
De kosten voor het gemeentelijke afvalbeheer zijn opgebouwd uit de kosten voor preventie (in de
praktijk gaat het om communicatie zie hoofdstuk 5), inzameling en verwerking.
Het voert te ver om de kosten voor afvalbeheer hier gedetailleerd te behandelen. Bij het maken van
keuzes voor het toekomstige afvalbeheer zullen kostenanalyses gemaakt moeten worden. Een
aantal aspecten wordt hier genoemd om enig inzicht te geven in de kostenaspecten.
De kosten voor preventie hebben in de praktijk betrekking op communicatie zoals het uitbrengen
van de jaarlijkse afvalkalender. Binnen de bedrijfsvoering zijn er verschillende eisen vanuit de
arbowetgeving die invloed hebben op de inzamelingssystematiek en daarmee de kosten. De
gemeente werkt nu met meerdere systemen naast elkaar die elk een eigen inzamellogistiek
hebben.
In de afvalstoffenverordening wordt voor laagbouw uitgegaan van 1 restafval en 1 gft-container per
huishouden en hierop is het tarief gebaseerd. Er zijn in de gemeente in de afgelopen jaren een
groot aantal containers uitgegeven. Het vermoeden bestaat dat er een aantal huishoudens
beschikken over meerdere minicontainers.
17

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
Voor de afvalstroom papier ontvangen verenigingen een garantievergoeding van de gemeente
voor de inzameling. De stichting Kringloop haalt in Langedijk meer dan de helft van het oude papier
op, waardoor het merendeel van de vergoedingen niet naar scholen en verenigingen gaat maar
naar de stichting Kringloop.
De kosten worden voor een belangrijk deel gedekt uit de afvalstoffenheffing. Daarnaast ontvangt
de gemeente bijdragen uit het afvalfonds voor de afvalstromen glas, papier en kunststof. Vanaf
2010 wordt voor AEEA een bijdrage ontvangen uit het NVMP-fonds.
Voor de afvalstoffenheffing worden in Langedijk in principe kostendekkende tarieven geheven. Het
tarief van de afvalstoffenheffing is onderverdeeld in een tarief voor eenpersoons- en
meerpersoonshuishoudens. De tarieven zijn in periode 2008-2010 nagenoeg gelijk gebleven. In de
programmabegroting 2010 zijn de in Langedijk gehanteerde tarieven vergeleken met omliggende
gemeenten en dan blijkt dat het tarief voor Landelijker huishoudens gemiddeld fors lager ligt ten
opzichte van de buurgemeenten. Door ontwikkelingen zoals plasticinzameling, ondergrondse
containers en verruiming van de openstelling van de milieustraat is er sprake van veranderingen in
de exploitatiekosten. Daarnaast zijn de verwachte opbrengsten van de afvalstoffenheffing in 2010
te hoog geraamd. De uitkomst is dat vanaf 2011 de afvalstoffenheffing verhoogd moet worden om
kostendekkend te kunnen werken.
3.6 Analyse huidige situatie
Tabel 3: hoeveelheid afval in kilo per inwoner die ingezameld is in de periode 2006 – 2009, in
combinatie met de doelstellingen uit LAP1
LAP1
doelstelling 2006 2007 2008 2009
gft afval 125 126 128 127 123
papier 90 92 94 89 78
glas 23 34 61 58 23
textiel 5 0,2 0,4 0,3 0,5
kca 2 1 1 1
restafval 220 226 226 217
Huishoudelijke
afval
Bronscheiding% 60% 52%
GHA
Bronscheiding% 75% 26%
Tabel 3 geeft inzicht in de ontwikkeling van de hoeveelheid kilo’s afval per inwoner per afvalstroom
over de periode 2006 - 2009. Opgemerkt wordt dat net als in 2008 de basisgegevens 2009 voor
het berekenen van de bronscheidingspercentages nog niet helemaal volledig zijn. Zo zijn er voor
2009 geen gegevens voorhanden over de afvalstromen autobanden, vlakglas en asbesthoudend
afval en de gebrachte hoeveelheden rest en gftafval. De werkelijke percentages liggen wellicht iets
hoger, maar nog steeds belangrijk lager dan de landelijke doelstellingen zoals hierna wordt
toegelicht.
In LAP1 worden de landelijke doelstellingen geformuleerd voor bronscheiding. Een gemeente kan
deze doelstellingen realiseren door gft, papier en karton, glas, textiel en grof huishoudelijk afval
gescheiden in te zamelen. Voor gemeente Langedijk, met een stedelijkheidsklasse 4 (bron: Senter
Novem), geldt dat 60% van het huishoudelijk afval (inclusief GHA) nuttig moet worden toegepast.
Voor GHA geldt dat 75% van de afvalstroom door apart inzamelen, hergebruikt kan worden.
Uitgaande van de situatie over 2009 voldoet Langedijk over het geheel genomen niet aan de LAP1
doelstellingen. De doelstelling voor bronscheiding ligt 8 % onder de landelijke doelstelling van 60%.
De bronscheiding GHA ligt met 54% ver onder de landelijke doelstelling. Ten opzichte van 2008 is
de bronscheiding GHA echter wel belangrijk toegenomen. Het lage bronscheidingspercentage
18
52%
54%

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
GHA drukt het totaalpercentage. De sorteeranalyse van het restafval laat immers zien dat er geen
belangrijke afwijking is ten opzicht van de vergelijkingsgroep als het gaat om afvalscheiding door
huishoudens. Huishoudens werken dus relatief goed mee aan bronscheiding.
Het aantal kilo’s restafval per huishouden ligt in 2009 wat lager dan voorheen. Een verdere afname
ligt in de lijn der verwachting omdat vanaf november 2009 plastic afval apart wordt ingezameld.
Opmerkelijk is de ontwikkeling van de hoeveelheid glas. Er zijn ernstige twijfels over de juistheid
van de opgegeven kilogrammen glas die ingezameld zijn binnen de gemeente Langedijk. Het
vermoeden bestaat dat de kilogrammen van een aantal gemeente bij elkaar opgeteld zijn. Deze
vergissing is niet eenvoudig te herstellen. Het uitgangspunt is om vanaf 2009 de juiste opgave te
hanteren. Uit de sorteeranalyse blijkt dat de hoeveelheid glas in het restafval niet afwijkt van de
vergelijkingsgroep.
De hoeveelheid KCA die per inwoner ingezameld wordt blijft achter bij de doelstelling. Van textiel
zijn slechts beperkt cijfers bekend, niet alle charitatieve instellingen en het kringloopbedrijf geven
hun ingezamelde hoeveelheden door aan de gemeente.
Het niet behalen van de doelstelling GHA wordt enerzijds veroorzaakt doordat de capaciteit en
mogelijkheden van de huidige milieustraat die niet toereikend zijn voor een optimale afvalscheiding
in het grof huishoudelijk afval. Door in meerdere afvalstromen te scheiden kan een besparing op de
verwerkingskosten en een hoger milieurendement worden gerealiseerd. Een tweede punt is dat in
Langedijk gratis grof huishoudelijk afval aan huis wordt opgehaald. Dit is een laagdrempelig
systeem waarbij GHA ongescheiden wordt ingezameld en bij de verwerker wordt aangeboden. Dit
draagt niet bij aan het halen van de doelstelling en bovendien zijn de kosten voor het aanleveren
van ongescheiden GHA bij de verwerker hoog.
De inzameling van KCA blijft ook achter op de doelstellingen. Met het aanpassen van de KCA-lijst,
waarop staat welke KCA producten wel en niet in het restafval mogen, is het aantal KCA producten
dat gescheiden ingezameld moet worden fors kleiner geworden. Dit kan een oorzaak zijn van de
lage inzamelhoeveelheden in Langedijk.
Het halen van de scheidingsdoelstelling voor textiel is voor veel gemeenten een lastige taak.
Terwijl juist deze afvalstroom zich uitstekend voor product- en materiaalhergebruik leent. Textiel
heeft echter een andere gevoelswaarde als het om weggooien gaat, het wordt vaak niet als afval
gezien. Veel nog bruikbaar textiel vindt daarom zijn weg naar de kringloopwinkel of wordt door een
charitatieve instelling via huis aan huis inzameling opgehaald.
De cijfers van Langedijk geven een helder beeld van de huidige situatie. Door het regelmatig
uitvoeren van sorteeranalyses, bijvoorbeeld om het effect van genomen maatregelen te meten,
wordt duidelijk in hoeverre er nog mogelijkheden zijn om de hoeveelheden gescheiden ingezameld
afval te verhogen en tot meer materiaalhergebruik te komen.
Ook in de toekomst is het zinvol om de afvalstromen te monitoren zodat registraties compleet zijn.
De gemeente vraagt derden, bijvoorbeeld de inzamelaars van glas, papier en textiel, om die
gegevens te leveren.
De beperkte ruimte van de milieustraat en de nadruk op het ophalen van GHA speelt een rol in het
niet halen van de bestaande doelstellingen en beperken het verder ontwikkelen van het
afvalbeheer in het kader van materiaalhergebruik. Echter inzetten op een toename van door
inwoners naar de milieustraat gebracht afval zal de al ervaren verkeers- en geluidsoverlast alleen
maar vergroten.
In het tweede LAP wordt de nadruk gelegd op zoveel mogelijk afvalstoffen gescheiden in te
zamelen om materiaal hergebruik te maximaliseren. In hoofdstuk 4 zal per afvalstroom worden
bekeken welke optimalisaties mogelijk zijn.
19

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
4. Toekomst van het afvalbeheer
De subtitel van deze notitie is “van afval naar grondstof’. De gemeente wil in haar afvalbeheer
verder en meer invulling geven aan een milieuverantwoorde wijze van inzamelen, verhoging van
het materiaalhergebruik en stimuleren van producthergebruik.
In de voorgaande hoofdstukken is ingegaan op de landelijke ontwikkelingen rond afvalbeheer en
de kaders vanuit het gemeentelijk milieubeleid. Daarnaast is de huidige situatie rond afvalbeheer in
de gemeente Langedijk beschreven. Daaruit komt naar voren dat er veel ontwikkelingen zijn die
aanleiding geven tot een herijking van het afvalbeheer in de gemeente. In dit hoofdstuk worden
algemene beleidsuitgangspunten voor Langedijk geformuleerd en per afvalstroom voor
optimalisatiemogelijkheden gekozen.
Op basis van deze herijking en de keuzes die gemaakt worden kunnen vervolgonderzoeken
worden gestart naar de optimalisatie van de bedrijfsvoering. Concreet gaat het om de toekomst
van het afvalbrengstation en de eigen huisvuilophaaldienst. Voor de huisvuilophaaldienst moet een
keuze gemaakt worden tussen het intern of extern uitvoeren van de taken of een combinatie van
beide. De voorkeur van de afdeling gaat uit naar een samenwerkingsverband met de omliggende
gemeenten omdat daarmee naar verwachting de invloed op de kwaliteit van de dienstverlening
beter gewaarborgd kan worden maar ook het kosten- en milieueffect van het gemeentelijk
afvalbeleid beter beïnvloed kan worden. Via een dergelijke samenwerking kan ook het
verzorgingsgebied van een afvalbrengstation worden vergroot waardoor verplaatsing uit de
woonwijk wellicht mogelijk wordt.
Voor het afvalbeheer van de gemeente gelden de volgende uitgangspunten:
- Scheiden van afvalstromen waarbij de scheiding zodanig is dat er zoveel mogelijk
hergebruik kan plaatsvinden en het restafval zo weinig mogelijk herbruikbaar materiaal
bevat;
- De gemeente Langedijk sluit daarin aan op landelijke ontwikkelingen en ingezet beleid.
- Hieruit volgt dat gekeken wordt hoe de inzameling van de diverse afvalstromen
geoptimaliseerd kan worden;
- Daarna kan de toekomstige organisatie van het afvalbeheer in Langedijk concreet gemaakt
worden.
Aspecten van dienstverlening, milieueffecten en kosten worden hierbij in samenhang bezien om tot
een afgewogen keuze te komen. De voorgestelde keuzes zijn aangegeven in kaders.
4.1 Toekomstig afvalbeheer per afvalstroom
De mogelijkheden voor verbetering en optimalisatie van de afvalverwijdering namelijk inzameling,
brengmogelijkheden, hergebruik worden hieronder per afvalstroom beschreven, gesplitst naar
korte termijn en [middel-]lange termijn acties.
Restafval
Het restafval is het enige ‘echte’ afval binnen het thema “van afval naar grondstof”. Dit restafval
mag in het meest optimale scenario alleen dat afval bevatten dat niet meer geschikt is voor
hergebruik of recycling. Dit restafval wordt ingezet voor verbranding met opwekking van energie en
warmte [nuttige toepassing]. In het milieubeleidsplan is al geformuleerd dat de focus ligt op de
scheiding van GFT-afval en plastic. De recente sorteeranalyse bevestigt dit maar laat ook zien dat
20

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
er kansen liggen om door het scheiden van tuinafval, papier en metaal het restafval verder te laten
afnemen in de toekomst en hergebruik te vergroten.
GFT-inzameling
De gescheiden inzameling van gft-afval wordt zoveel mogelijk
gestimuleerd. Vooral het tuinafval (T-deel) van het gft-afval moet
meer aandacht krijgen. HVC heeft een Bio-energie Centrale. Hierin
wordt grof snoeiafval verbrand waardoor het als energiedrager
fungeert. Door gft-afval via compostering of de bio-energie centrale
te verwerken, levert het een positieve bijdrage aan het milieu omdat
er biogas en compost van gemaakt wordt.
De composteerinrichting van HVC in Middenmeer, waar het gft-afval
verwerkt wordt, wordt momenteel omgevormd tot
vergistinginstallatie. Hierdoor wordt van gft-afval niet alleen compost
gemaakt maar wordt ook hier bio-gas gemaakt.
Op korte en langere termijn kan structurele communicatie met bewoners over het belang van de
gescheiden inzameling van groente, fruit en tuinafval bewoners stimuleren tot het meer scheiden
van groente-, fruit- en tuinafval. De nadruk hierbij wordt gelegd op het stimuleren van de T-fractie.
Bovendien zal de gemeente acties organiseren die het inzamelen van de T-fractie stimuleren zoals
het plaatsen van bladkorven tijdens het snoeiseizoen en wanneer de bladeren vallen of het
inzetten van greenbags. Deze kuubzakken zouden inwoners dan kunnen afhalen bij het
gemeentehuis waarbij meteen een afspraak wordt gemaakt voor het ophalen van het tuinafval.
Papierinzameling
De papierinzameling ligt in de huidige situatie buiten de regie van de gemeente terwijl de gemeente
wel kosten maakt voor de inzameling van deze afvalstroom. Belangrijkste inzamelaar is het
kringloopbedrijf, daarnaast halen verenigingen het papier op en ten slotte wordt er papier gebracht
naar de gemeentewerf. Het scholen en verenigingensysteem is erop gericht om deze partijen een
extraatje te laten verdienen voor hun school of vereniging. Nu gaat veel van dit geld naar de
Stichting Kringloop.
De doelstelling uit het LAP1 voor papier wordt net gehaald en de sorteerproef laat zien dat in elk
geval 60% van het aangetroffen papier in restafval geschikt is voor scheiding. Uitgangspunt is dat
het volume gescheiden papierafval verhoogd kan worden door meer structuur aan te brengen in de
inzameling. Door het bieden van capaciteit en gelegenheid zal het scheidingsgedrag van bewoners
positief beïnvloed worden.
Landelijke ontwikkelingen laten zien dat met het toepassen van minicontainers voor papier de
hoeveelheid papier die gescheiden ingezameld wordt flink stijgt. Daarnaast heeft niet elke bewoner
de ruimte om oud papier en karton te bewaren. Het plaatsen van [ondergrondse]
verzamelcontainers bij appartementencomplexen en dergelijke biedt ook deze bewoners de
mogelijkheid om hun papier gescheiden aan te bieden.
Op korte termijn kan de papierinzameling verbeterd worden door structuur aan te brengen in de
inzameling en aan te geven welke partijen mogen inzamelen
Op langere termijn is vanuit het oogpunt van dienstverlening maar vooral vanuit de verhoging van
het milieueffect een structurele inzameling met inzet van minicontainers en ondergrondse
verzamelcontainers een prima vervolgstap.
Wanneer gekozen wordt voor deze professionalisering van de papierinzameling, zal de rol van de
vereniging veranderen of zelfs komen te vervallen. Het is mogelijk om verenigingen mee te laten
21

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
werken in de rol van motivator en daar een inspanningsvergoeding voor te geven. Daarnaast kan
de gemeente een alternatieve subsidie mogelijkheid voor verenigingen ontwikkelen.
Glasinzameling
De glasinzameling wordt momenteel uitgevoerd door een ingehuurde
partij. De registratie van de hoeveelheden glas is vanaf 2007 niet
betrouwbaar. De cijfers van 2009 laten zien dat de inzameling van
glas in 2009 op 23 kg per inwoners ligt, dit is gelijk aan de LAP1
doelstelling.
Het is zinvol na te gaan hoe de dekking van de glaslocaties is en
indien nodig het aantal locaties uit te breiden. Inmiddels is voor
ondergronds inzamelen gekozen.
Op de langere termijn gaat de gemeente de glasinzameling zelf uitvoeren.
Textielinzameling
Voor textielinzameling is op dit moment geen structurele inzameling beschikbaar in Langedijk. Wel
wordt op kwartaalbasis door een door de gemeente aangewezen charitatieve instelling een huis
aan huis inzameling georganiseerd. De gemeente heeft nagenoeg geen zicht op het milieueffect,
er zijn slechts beperkt cijfers beschikbaar over de afgelopen jaren.
Het halen van de scheidingsdoelstelling voor textiel is voor heel veel gemeenten een lastige taak.
Terwijl juist deze afvalstroom zich uitstekend voor product- en materiaalhergebruik leent. Textiel
heeft echter een andere gevoelswaarde als het om weggooien gaat, het wordt vaak niet als afval
gezien. Veel nog bruikbaar textiel vindt daarom zijn weg naar de kringloopwinkel of het goede doel.
Het gaat hier dus om een vorm van uitstel van afval.
De structurering van de textielinzameling bestaat enerzijds uit het verbeteren van de huidige
aanpak op het gebied van registratie en monitoring. Dat textiel door bewoners met voorkeur
meegegeven wordt aan een charitatieve instelling of gebracht wordt bij de kringloopwinkel, hoeft
niet te betekenen dat deze vorm van textiel inzamelen een slecht rendement heeft. Registratie van
hoeveelheden die ingezameld worden en die ontvangen worden door de kringloop is echter
noodzakelijk.
Via het plaatsen van centrale verzamelcontainers krijgen ook bewoners die niet meedoen aan de
huis aan huis acties of geen zin hebben om kleding bij de kringloop te brengen, de gelegenheid om
textiel gescheiden aan te bieden. De uitbreiding van de huidige inzameling met het plaatsen van
containers zal de inzamelresultaten positief beïnvloeden.
Op korte termijn wordt de registratie van textielinzameling opgezet.
Met het oog op het milieueffect kan op termijn besloten worden om de huidige wijze van inzamelen
te ondersteunen met het plaatsen van centrale verzamelcontainers.
Plastic verpakkingen
De gescheiden inzameling van plastic is per 2010 een verplichting voor de gemeente, bovendien is
in het Milieubeleidsplan van de gemeente uitgesproken dat dit een speerpunt vormt. In Langedijk is
hier per november 2009 mee gestart. Het vertrekpunt is de uitkomst van de landelijke
inzamelproeven kunststof verpakkingen geweest, waarin aangegeven staat dat een haalsysteem
met zakken het beste rendement voor hoeveelheid en kosten oplevert. Na een opstartperiode is
duidelijk dat het restafval voor 40% tot 60% uit plastic verpakkingsmateriaal bestaat. Hoe de
afvalstroom plastic verpakkingsmateriaal op een adequate wijze kan worden ingezameld bij
huishoudens vormt hierdoor een blijvend aandachtspunt voor de komende jaren. Er wordt nog
volop gekeken naar de optimalisatie van de wijze van inzameling waarbij tegelijkertijd de beperkte
22

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
geldigheid van het Besluit Verpakkingen [het besluit geldt tot en met 2012] het onaantrekkelijk
maakt om grote investeringen te doen in deze optimalisatie.
Gelet op de gemeentelijke duurzaamheiddoelstellingen is het zinvol om werk te maken van het
scheiden van plastic verpakkingsmateriaal.
Inzameling Klein Chemisch Afval
Op dit moment wordt er een nieuwe milieuvergunning aangevraagd voor de milieustraat op de
huidige locatie van de gemeentewerf. Aangezien het huidige depot van het klein chemisch afval
niet meer voldoet aan de nieuwe eisen, is de verwachting dat de Provincie eisen zal stellen om
binnen een afzienbare periode het inzameldepot aan te passen dan wel te vervangen.
Met de aanpassing van de KCA-lijst sinds 1 januari 2001, kan meer afval dat voorheen apart
gehouden moest worden mee met het restafval. Ook kunnen producten als batterijen, medicijnen
en fotochemicaliën ingeleverd worden bij de winkels waar ze zijn gekocht. De hoeveelheid KCA die
gescheiden ingezameld kan worden, is hierdoor flink gedaald. Het grootste deel van het KCA wordt
gebracht naar de milieustraat waar een depot aanwezig is.
Het inzamelen van KCA met de chemokar is geen goedkope voorziening omdat naast het voorzien
in transport ook gekwalificeerd personeel nodig.
Vanuit het kostenaspect is optimalisatie van de inzameling van KCA nodig.
Het huidige KCA inzameldepot moet aangepast worden naar wettelijke en provinciale vereisten.
Afgedankte Elektrische en Elektronische apparatuur (AEEA)
Met ingang van 13 augustus 2004 is het nieuwe Besluit Beheer Elektrische en Elektronische
Apparaten in werking getreden. Hiermee is geregeld dat afgedankte elektrische en elektronische
apparaten van huishoudens kosteloos bij gemeenten en/of detaillisten ingeleverd kunnen worden.
Het besluit en de daarbij behorende regeling voorzien in producentenverantwoordelijkheid voor de
afgedankte elektrische en elektronische apparaten. Hierin is ook geregeld dat elke gemeente via
zijn gemeentewerf of afvalbrengstation de AEEA
inzamelt en voor transport naar de verwerker geschikt
maakt. Hiervoor ontvangt de gemeente een vergoeding
vanuit het fonds van de NVMP.
Uit onderzoek blijkt dat het deel van de AEEA dat grote
apparatuur betreft, bijna altijd zijn weg terug vindt via de
‘oud-voor-nieuw’-regeling, via de afvalbrengstations of
kringloopwinkels. Grote Elektrische Apparaten zullen we
dus niet snel in het restafval terugvinden. Een deel bestaat uit kleine elektrische apparaten zoals
koffiezetapparaten, scheerapparaten en haarföhns. Deze verdwijnen helaas nog te vaak in de
restafvalcontainer. Door bijvoorbeeld een mogelijkheid te bieden om deze apparaten samen met
KCA aan te bieden aan de chemocar zal de hoeveelheid kleine apparaten die nu nog in het
restafval belanden verminderen. Daarnaast zorgt het gecombineerd inzamelen voor een beter
rendement van de huidige KCA routes.
Nagegaan wordt of het mogelijk is om kleine apparaten op te halen met de chemocar.
Daarnaast is structurele communicatie met bewoners over het belang van de gescheiden
inzameling van afgedankte elektrische en apparaten noodzakelijk voor het stimuleren van
bewoners tot het scheiden van kleine apparaten door deze in te leveren bij de detailhandel, de
kringloopwinkel of de milieustraat.
23

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
Grof Huishoudelijk Afval
Het grof huishoudelijk afval en overige niet in de grijze minicontainer horende afvalstromen kunnen
gebracht worden naar de milieustraat of opgehaald na telefonische melding.
Het grof huishoudelijk afval bestaat voor het grootste deel uit zeer goed te recyclen materialen.
Door bewoners een gratis systeem te bieden waarin het grof huisafval aan huis opgehaald wordt,
is de bereidheid van de bewoners om het grof huishoudelijk afval naar de milieustraat te brengen
laag. Voor de gemeente echter gaat deze dienst gepaard met hoge kosten en een laag
milieurendement. Bij het ophalen van grof huishoudelijk afval gaat al het afval ongesorteerd in de
vuilniswagen. Later bij de verwerker wordt dit afval dan alsnog gesorteerd naar herbruikbare
stromen. Wanneer een bewoner zijn grof huisvuil brengt naar de milieustraat vindt daar al sortering
plaats. Uit kostenoverweging, maar ook uit milieuoverweging, moet bij het grof huishoudelijk afval
de voorkeur liggen bij brengen en niet bij halen. Het brengen kan gestimuleerd worden door ruime
openingstijden van de milieustraat. Het halen kan ontmoedigd worden door het beperken van de
hoeveelheid die aangeboden mag worden en het verlagen van de inzamelfrequentie.
Een tweede aspect van het grof huishoudelijk afval is het deel dat bestaat uit herbruikbare
producten. Deze moeten eigenlijk hun weg vinden naar een tweede leven via de kringloopwinkel.
Communicatie speelt hier een belangrijke rol. Daarnaast werkt het plaatsen van een speciale
kringloopcontainer op de milieustraat ondersteunend maar daar ontbreekt de ruimte voor.
Het aanpassen van het grof huishoudelijk afvalsysteem van halen naar brengen kan op korte
termijn ingevoerd worden. Communicatie en verruiming van de openingstijden spelen hierin de
grootste rol.
Op de langere termijn is het noodzakelijk een andere locatie te realiseren voor de milieustraat
zodat er meer grof huisvuil kan worden ingenomen, het afval in meer fracties kan worden
gescheiden en de huidige overlast voor omwonenden tot het verleden behoort.
4.2 Algemene kaders voor toekomstig afvalbeheer
In het LAP2 ligt de nadruk op materiaalhergebruik en nuttige toepassing. Afvalscheiding speelt hier
een belangrijke rol. Verbetering van afvalscheiding is bij elke ontwikkeling telkens weer een
afweging tussen dienstverlening, milieu en kosten.
Het afvalbeheer van de gemeente Langedijk is er op gericht om zoveel mogelijk herbruikbare
stoffen uit het restafval te houden.
Bronscheiding of nascheiding?
De ontwikkelingen in afvalland volgen elkaar snel op. Bronscheiding heeft nog steeds de voorkeur.
Vooral omdat door het scheiden aan de bron, dus bij de bewoner, het beste resultaat oplevert,
zowel in hoeveelheden als in kwaliteit. Nascheiding komt steeds meer in het nieuws. In Nederland
is tot op heden nog niet voldoende capaciteit beschikbaar om over te gaan tot nascheiding.
Daarnaast geldt dat de kwaliteit van nagescheiden afvalstromen door vervuiling achterblijft
waardoor een lager percentage geschikt is voor hergebruik. Met uitzondering van kleine, lokale
initiatieven is op korte termijn geen grote nascheidingscapaciteit in Nederland te verwachten.
Het landelijke uitgangspunt is dat er nog meer afvalsoorten zijn die nu nog meegaan met het
restafval, maar die geschikt zijn voor materiaalhergebruik. Van elke afvalsoort moet bepaald
worden of het rendabel is om dit afval gescheiden in te zamelen. Hier is dus nog geen sprake van
optimalisatie maar van een structurele situatie van onderzoek.
De verwachting is dat er in de toekomst een systeem ontstaat waarin droge herbruikbare
materialen in een container verzameld gaan worden. Denk hierbij aan glas, hout, kunststof, papier,
metaal en steen. Daarnaast word rest en GFT afval apart ingezameld.
24

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
Langedijk volgt de ontwikkelingen met betrekking tot materiaalhergebruik in relatie tot het
huishoudelijk restafval en zal ook in de toekomst meewerken aan initiatieven hieromtrent.
Sorteeranalyses
Tot nog toe werd de mate van scheiding gemonitord via een administratie van aangeboden
volumes per afvalstroom omgerekend naar huishoudens. Voor de totale afvalinzameling geldt dat
sorteeranalyses duidelijk kunnen maken hoeveel van een afvalsoort nog aanwezig is in het
restafval, zodat de inspanning die nodig is om deze afvalsoort uit het restafval te krijgen bepaald
kan worden. In het milieubeleidsplan is een tweejaarlijkse sorteeranalyse uitgangspunt maar gelet
op de ontwikkelingen in het afvalbeheer is periodiek uitvoeren van een sorteeranalyse een goed
instrument om zicht te krijgen op de kwaliteit van de afvalscheiding in Langedijk. De
sorteeranalyses krijgen een verdiepingslag om gedetailleerd vast te stellen welke soorten papier en
plastic bijvoorbeeld nog in het restafval aanwezig zijn.
Sorteeranalyses worden niet 2 jaarlijks maar periodiek uitgevoerd om het milieueffect van
maatregelen en wijzigingen in de bedrijfsvoering na te gaan. De eerste analyse uit april 2010 geldt
als nulmeting.
Containermanagementsystemen
Een hulpmiddel voor de gemeente om zicht te krijgen op de afvalinzameling en het aanbiedgedrag
van de bewoners is een containermanagementsysteem. Met deze systemen heeft de gemeente
zicht op het aantal aanwezige containers bij bewoners en de ontwikkeling hierin. Bij een
containermanagementsysteem wordt een container gekoppeld aan een woonadres. Voor elk adres
is dan bekend welke en hoeveel containers er aanwezig zijn. Ook is een
containermanagementsysteem geschikt ter ondersteuning van de handhaving in de gemeente,
waardoor overlast die ontstaat door minicontainers die te vroeg of te laat op straat worden gezet
“adresseerbaar” wordt en aangepakt kan worden. Het is mogelijk om containers te voorzien van
identificatiestickers, stickers met uitleesbare chips of alleen uitleesbare chips. Langedijk hanteert
momenteel geen containermanagementsysteem. Het toepassen van een
containermanagementsysteem draagt bij aan professionalisering van de afvalinzameling. Wellicht
heeft een dergelijk systeem op termijn toegevoegde waarde.
Op de middellange termijn wordt een containermanagementsysteem ingevoerd. Concreet betekent
dit dat uitgegeven en uit te geven containers worden genummerd en gekoppeld worden aan een
huisadres.
Mechanisering inzameling
Enige jaren terug is de ontwikkeling van de mechanisering van de inzameling gestart. Met als
achtergrond de Arbo-wetgeving is gezocht naar werkwijzen die minder arbeidsbelastend zijn voor
de vuilnismannen. De mechanisering van de inzameling bij de laagbouw heeft geresulteerd in de
invoering van de zijlader.
Optimalisatie van de rijroutes van de zijlader brengt het aantal te rijden kilometers terug met een
positief effect op het milieu tot gevolg. In deze zelfde context moet gekeken worden naar de
aanbiedlocaties van de minicontainers. De locaties moeten beoordeeld worden op bereikbaarheid
voor de zijlader, veiligheidsrisico’s tijdens inzameling, in relatie tot gebruiksvriendelijkheid en
laagdrempeligheid voor de bewoners.
25

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
In verband met het milieu is het gewenst om het aantal te rijden kilometers per inzamelroute te
verkleinen en zullen de plaatsen van de aanbiedlocaties voor het aanbieden van minicontainers
worden geoptimaliseerd.
In de communicatie met inwoners wordt gemotiveerd waarom van bewoners wordt gevraagd om
de minicontainers op verzamelplaatsen aan te bieden. Dit gaat wellicht ten koste van de huidige
dienstverlening in die zin dat de loopafstanden wat groter worden ten opzichte van de huidige
situatie.
Ondergrondse inzameling
Wat betreft ondergrondse inzameling, hier speelt een aantal aspecten een rol. In de nieuwe
ministeriele regeling worden geen limieten meer gesteld aan de loopafstanden naar
inzamellocaties. Hierdoor blijft een locatie altijd een compromis tussen efficiënt inzamelen,
kostenaspecten en gebruiksgemak voor de bewoner. Maar ook (verkeers)veiligheidsaspecten
spelen een rol. In meerdere buurten is het steeds vaker onmogelijk (geworden) voor vuilniswagens
om te keren, het plaatsten van ondergrondse containers langs verkeersroutes is dan een logischer
keuze.
De landelijke ontwikkelingen laten zien dat de ondergrondse container ook zijn intrede doet bij
laagbouwwoningen. In sommige situaties wordt dan zowel restafval als gft-afval ondergronds
ingezameld, vaker zien we de combinatie met ondergronds restafval en het gft-afval in de groene
minicontainer.
De kunststofinzameling heeft zoals inmiddels bekend, gevolgen voor het volume van het restafval.
De eerste resultaten geven aan dat tussen de 40% en 60% minder volume in de grijze
minicontainer zit als plastic verpakkingen apart ingezameld worden.
Wanneer in 2012 besloten wordt dat de inzameling van kunststof voortgezet wordt, dan moet
onderzocht worden of de inzameling van restafval bij laagbouw niet veel efficiënter via een
ondergrondse container kan. Het plastic kan dan bijvoorbeeld via de minicontainer worden
ingezameld op opgehaald.
De gemeente Langedijk heeft in 2008 gekozen voor het ondergronds inzamelen van restafval in de
nieuwe wijk Twuyverhoek. Verder is bestuurlijk uitgesproken dat glascontainers vervangen worden
door ondergrondse in 2010 en vervolgens bij gestapelde bouw wordt over gegaan tot ondergronds
inzamelen van restafval tenzij dit niet mogelijk is.
26

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
Tot nog toe is er geen beleid ontwikkeld over ondergronds inzamelen in Langedijk. De
bovenstaande uitgangspunten zijn geformuleerd in verband met de aanschaf van containers in
2008.
In alle situaties geldt dat binnen de bestaande situatie inpassen van ondergronds inzamelen
lastiger of op zijn minst kostbaarder kan zijn vanwege kabels en leidingen. Eventuele verwerving
en herinrichting van het (openbaar) gebied en inpassing in de afvallogistiek is in laagbouwwijken
nog primair gericht is op het inzamelen via minicontainers.
Aanvullend op de bestaande beleidsuitgangspunten zal bij de aanleg van nieuwe wijken uitgegaan
worden van ondergronds inzamelen ook wanneer sprake is van alleen laagbouw, het geeft een
mooier straatbeeld en wordt beschouwd als ruimtelijke kwaliteit. Een voordeel is dat het al in de
planvormingfase in gepast kan worden.
Bij bestaande bouw zijn de kosten voor levering en plaatsing van de inzamelvoorziening voor de
gemeente Langedijk. Bij nieuwbouwprojecten komen de kosten voor levering en plaatsing van de
inzamelingvoorziening voor rekening van de projectontwikkelaar/woningbouwcorporaties.
Kringloop
In het streven naar maximalisering van het hergebruik speelt een kringloopwinkel een belangrijke
rol. Deze zorgt er namelijk voor dat er uitstel van afval plaatsvindt. Zo lang een product nog als
product gebruikt kan worden, is weggooien geen optie.
De samenwerking met een kringloopstichting leidt ertoe dat de kringloopwinkel een onderdeel
wordt van de afvalketen binnen de gemeente. Zoveel mogelijk herbruikbare spullen vinden hun
weg naar een tweede of misschien wel derde leven voordat ze in de afvalfase komen.
De samenwerking met een kringloopbedrijf of kringloopstichting moet wel voorzien worden van
goede afspraken. Zo kan het wenselijk zijn om alleen samen te werken met kringloopbedrijven die
een maatschappelijke doelstelling hebben. Het stimuleren van producthergebruik levert dan
bijvoorbeeld ook werkgelegenheid op voor mensen met een achterstand tot de arbeidsmarkt.
Op de middellange termijn wil de gemeente een overeenkomst sluiten met de stichting kringloop
om afspraken over verantwoordelijkheden en de verdeling van kosten en baten over beide partijen
vast te leggen.
HVC
De gemeente Langedijk is één van de aandeelhouders van de HVC in Alkmaar. Behalve dit
“eigenaarschap” wordt ook het merendeel van het afval van gemeente Langedijk door HVC
verwerkt. De verwerking vindt plaats conform het landelijke afval- en milieubeleid. De gemeente
Langedijk kan er op vertrouwen dat de centrale steeds zoekt naar het beste milieurendement per
aangeboden afvalstroom. Vanuit het aandeelhouderschap maakt Langedijk gebruik van de
schaalgrootte van HVC, bijvoorbeeld door mee te doen in de Europese Aanbesteding voor
ondergrondse containers. Door gebruik te maken van deze schaalgrootte, kunnen besparingen
gerealiseerd worden.
27

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
4.3 Organisatie van het afvalbeheer in Langedijk
Milieustraat
De milieustraat op de huidige locatie heeft beperkingen in het aantal afvalstromen dat gescheiden
kan worden. De ontwikkeling is op afvalbrengstations het grof huishoudelijk afval in 24
afvalstromen te scheiden. Door het brengen naar het ABS te faciliteren wordt een bijdrage
geleverd aan het verhogen van de bronscheiding voor GHA. Deze doelstelling is niet te realiseren
op deze locatie.
Om een milieustraat te realiseren die voldoet aan de ontwikkelingen is het noodzakelijk dat de
locatie gelegen is op een geografisch strategische locatie, bijvoorkeur een bedrijven terrein. Zodat
er geen sprake is van de overlast voor woonbebouwing. Om een modern afvalbrengstation (ABS)
waar stromen maximaal gescheiden kunnen worden te realiseren is een investering van tussen de
1,2 en 1,6 miljoen euro om een ABS van ongeveer 5000 m2 te realiseren. Het verzorgingsgebied
voor een dergelijk ABS omvat ten minste 70.000 inwoners. De gemeente Langedijk vormt op zich
zelf een te klein verzorgingsgebied voor een modern ABS. Om een rendabele milieustraat te
ontwikkelen is samenwerking met omliggende gemeenten gewenst.
Door de beperkte openingstijden van de milieustraat en het huidige beleid dat betaald moet worden
voor het brengen van bepaalde afvalstromen, is de druk op halen van grofvuil aan huis erg groot.
Een bijkomend nadeel is dat opgehaald GHA niet wordt gescheiden. Door het brengen van afval
gratis te maken zal naar verwachting het aandeel gebracht afval stijgen. Wellicht biedt dit ook een
oplossing voor de illegale vuilstort in het buitengebied, een probleem dat in het kader van
handhaving is gesignaleerd. Medio 2010 worden de openingstijden van de milieustraat verruimd.
Op korte termijn de betaling voor het brengen van grof huishoudelijk afval naar de milieustraat
afschaffen.
Op korte termijn is het met het oog op het vergroten van het milieueffect gewenst om de
milieustraat op de huidige locatie zo in
te richten dat maximaal gebruik
gemaakt wordt van de beschikbare
ruimte. Voor deze situatie moet
bepaald worden welke afvalstromen
minimaal gescheiden ingezameld
moeten worden in het kader van
materiaalhergebruik en
milieubelasting.
Op korte termijn is het noodzakelijk
om de huidige situatie
vergunningstechnisch op orde
brengen en daar waar nodig aan te
passen aan de wet- en regelgeving
[bv. het KCA depot].
De gemeente streeft op de langere termijn naar sluiting van de milieustraat op de huidige locatie en
verplaatsing naar een ander locatie.
Op korte termijn worden de mogelijkheden voor regionale samenwerking onderzocht ten aanzien
van het realiseren van een andere afvalbrenglocatie. De effecten voor dienstverlening, milieu en
kosten vormen onderdeel van de analyse.
28

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
Huisvuilophaaldienst
De huisvuilophaaldienst krijgt goede cijfers voor de dienstverlening van de inwoners. Zoals
hiervoor beschreven zijn er meerdere ontwikkelingen die invloed hebben op de organisatie van de
ophaaldienst. Anno 2009 worden de minicontainers geleegd met zijladers en wordt gelet op het
nog beperkt aanwezig zijn van ondergrondse containers, de lediging wordt nu verzorgd door
gecontracteerde derden. Het aantal ondergrondse containers zal in de toekomst toenemen. De
aparte inzameling van plastic afval zal het volume restafval in de toekomst laten afnemen. Om het
milieueffect te verhogen gaat de gemeente inzetten op papier- en textielinzameling. Wellicht is het
dan ook zinvol om de glasinzameling zelf te verzorgen. Deze afvalstromen zullen deels via
minicontainers deels via ondergrondsecontainers gaan plaatsvinden.
Hoe meer ondergrondse inzameling de gemeente invoert hoe belangrijker het wordt om na te gaan
wat de betekenis is voor de afvallogistiek. Het is echter zo dat zeker op de middellange termijn
beide inzamelsystemen naast elkaar zullen blijven bestaan.
Met het vaststellen van deze kadernotitie worden keuzes gemaakt over het afvalbeheer in
Langedijk. De vervolgstap is nu een onderzoek naar de toekomst van de huisvuilophaaldienst.
Daarbij wordt gekeken naar de veranderende inzamellogistiek, de effecten van de keuzes rond de
milieustraat en in het algemeen de gevolgen voor dienstverlening, kosten en milieueffect.
Het onderzoek naar de toekomst van de huisvuilophaaldienst maakt een keuze mogelijk tussen
intern of extern uitvoeren van de taken of een combinatie van beide. Daarbij wordt expliciet
gekeken naar de meerwaarde van een samenwerkingsverband met de omliggende gemeenten. De
effecten voor dienstverlening, milieu en kosten vormen onderdeel van de analyse.
29

Notitie Afvalbeheer Gemeente Langedijk “van afval naar grondstof”. Raadsbesluit d.d. ….2010
5. Communicatie
Een goede afvalscheiding en afvalinzameling is in sterke mate afhankelijk van de medewerking
van bewoners. Communicatie met bewoners is dan ook onderdeel van het afvalbeheerbeleid.
Goede voorlichting en informatie over hoe bewoners hun afval aan moeten bieden is daarom
nodig. Ook moeten bewoners gemotiveerd worden én blijven om mee te werken aan de
gescheiden inzameling.
Informatie over het hoe en waarom van afvalscheiding is pas zinvol op het moment dat een
bewoner het afval heeft en er vanaf wil. Hier bestaat dan een behoefte aan een ‘naslagwerk’
waarin opgezocht kan worden hoe bepaald afval aangeboden moet worden. Langedijk werkt al
langer met een zogenaamde afvalkalender.
Informatie spreekt meer aan als het aansluit op onze dagelijkse gang van zaken. Zo zal tijdens het
snoeiseizoen informatie over grof tuinafval meer aanspreken. Een goede timing van de
informatievoorziening is dus belangrijk. In Langedijk Informeert wordt in de afvalcommunicatie
ingespeeld op de seizoenen.
In de communicatie mag er aandacht zijn voor het kosten en baten verhaal van afvalbeheer. De
gemeente werkt met een kostendekkend tarief voor de afvalstoffenheffing. De gemeente maakt
meer kosten voor het gescheiden inzamelen van bepaalde afvalstromen maar ontvangt daarvoor
ook weer vergoedingen zodat niet alles wordt doorberekend naar de huishoudens. En door minder
restafval aan te bieden en grof huishoudelijk afval zorgvuldig te scheiden beïnvloed de bewoner
ook de hoogte van de verwerkingskosten van het restafval. Door samenwerking tussen bewoners
en gemeente kan het tarief dus beïnvloed worden.
Over het algemeen is een optimale mix van communicatiemiddelen en –momenten van belang.
Hierbij wordt gebruik gemaakt van zowel papieren als digitale middelen. Denk hierbij aan het
verspreiden van informatie via Langedijk Informeert (of andere informatiedragers die via
wijken/buurten verspreid worden) en informatie op de website. Via het service en meldpunt kunnen
inwoners telefonisch gerichte vragen stellen en meldingen doorgeven.
Het geven van gerichte voorlichting via bijvoorbeeld presentaties voor bewonersverenigingen,
wijkgericht werken of op scholen kan bijdragen aan een bredere betrokkenheid van bewoners bij
de afvalinzameling.
Ter ondersteuning van het afvalbeheer zal naast de structurele jaarlijkse communicatie de
komende jaren in de communicatie extra worden ingezet op:
• verminderen van restafval en stimuleren van preventie en hergebruik;
• stimuleren van het juist aanbieden van minicontainers, stimuleren van het scheiden
van groente, fruit en tuinafval, met extra nadruk op het scheiden van tuinafval;
• stimuleren van het gescheiden aanbieden van afgedankte elektrische en apparaten met
daarbij extra aandacht voor het stimuleren van bewoners tot het scheiden van kleine
apparaten door deze in te leveren bij de detailhandel, de kringloopwinkel of de milieustraat;
• stimuleren van producthergebruik als alternatief voor grof afval door inbreng van
herbruikbare materialen via kringloopbedrijven;
• uitleg over kosten en baten van gescheiden afvalinzameling voor de burger.
Bij de uitvoering van de communicatie van het afvalbeheer en het milieubeleid in het algemeen
werkt de gemeente samen met HVC.
30