Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1985 nr 4

8 Tijdschrift voor Gezondheid en Politiek - december '85
te maken met het feit dat de inserviceopleiding
niet past in het plaatje van
ons onderwijsbestel. Zo zijn er meerdere
opleidingen die opgezet zijn als
vervolg op het inservice-onderwijs en
andere opleidingen die als logisch vervolg
op de HBOV te zien zijn. Van de
eerste soort bestaan er op dit moment
nog drie. De MGZ-opleiding leidt op
tot wijkverpleegkundige of sociaalpsychiatrisch
verpleegkundige. De
Kaderopleiding is een opleiding voor
mensen die managementfuncties op
middenkaderniveau willen bekleden.
De Docentenopleiding tenslotte voorziet
in het opleiden van docenten verpleegkunde
voor het inservice-onderwijs.
Andere opleidingen die de laatste
5 jaar tot stand kwamen zijn: de
Voortgezette Opleiding Gezondheidszorg
met als afstudeerrichting 'management'
en 'beroepsinnovatie' ; de Eerste-
en Tweedegraads Lerarenopleiding
Verpleegkunde en Verplegingswetenschap.
Paradoxen
Het bijna volkomen gescheiden opereren
van de ministeries van O&W en
WVC leidt tot een aantal paradoxale
situaties waar het verpleegkundig onderwijs
de dupe van is. De journaliste
Jet Bruinsma spreekt zelfs in De
Volkskrant van 1 november 1985 van
"ernstige contactstoornissen waar de
departementen van Onderwijs en
Volksgezondheid in elk geval ten opzichte
van elkaar aan lijden". Wat is
het geval? Het overheidsbeleid zou nog
steeds gericht zijn op afbouw van het
inservice-onderwijs ten gunste van regulier
dagonderwijs. We zien echter
dat de inservice-opleidingen geherstructureerd
en verbeterd worden
zonder dat er sprake is van enige planmatige
aanpak voor een ombouwoperatie
tot dagonderwijs.
Het ministerie van WVC verzorgde
van oudsher de inservice-opleiding en
startte tevens in 1972 de MBOV. Geheel
los daarvan startte het ministerie
van Onderwijs en Wetenschappen tezelfdertijd
de HBOV. Begin jaren '80
kwam ook de MBOVonder Onderwijs
en Wetenschappen te vallen. Sinds
1985 is - zoals reeds gesteld - de MBOV
vervangen door de MDGO-Vp (12 in
totaal) en zijn om financiële redenen
de eindtermen verlaagd; men studeert
niet meer af als verpleegkundige, maar
als verpleegster of verpleger.
Een ander voorbeeld
Hoewel het Ministerie van WVC de
iriservice-opleiding in stand houdt,'
wil het ministerie van 0& W de vervolgopleidingen
voor inservice-afgestudeerden
afschaffen. In de Invoe-
ringswet- HBO van-minister Deetman
staat namelijk vermeld dat tot uiterlijk
1990 de MGZ-, Kader- en Docentenopleiding
door zijn departement
bekostigd zullen worden. Op dit mo-
'ment moet de Tweede Kamer zich
hierover nog uitspreken. Werkveld- en
onderwijsorganisaties hebben zich
echter krachtig uitgesproken tegen
deze maatregel.
Effecten
De effecten voor de verpleging van het
inconsistente overheidsbeleid zijn
complex en voor een deel nog moeilijk
te overzien. Op 2 zaken zal hier ingegaan
worden: de niveaudifferentiatie
binnen het verpleegkundig beroep en
de doorstromingsmogelijkheden voor
de grootste groep verpleegkundigen.
Hoewel binnen de opleidingen al
langer sprake is van niveaudifferentiatie
(bijvoorbeeld MBOen HBO)was
dat nooit het geval binnen de verpleegkundige
beroepsuitoefening zelf. Met
het advies uit 1984 van de Nationale
Raad voor de Volksgezondheid over
een Verpleegkundig Beroepsprofie1
wordt dat echter nadrukkelijk geïntroduceerd.
Men stelt een verticale arbeidsdifferentiatie
voor. Het eerste
deskundigheidsniveau is daarbij voorbehouden
aan de opgeleide op HBO-