Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1985 nr 4

Om deze doelstellingen te realiseren willen mensen
wekelijks bij elkaar komen op 'neutraal' terrein. Het
buurthuis biedt ruimte aan, en begeleiding in de vorm van
mijn persoon. Via de wijkkranten maken we publiciteit,
dit resulteert in een uitbreiding tot dertien deelnemers.
Eén van de deelnemers weet via het ziekenhuis in Overvecht
een tweedehands bloeddrukmeter te bemachtigen.
Een stethoscoop krijgen we er gratis bij. Nadat de kat uit
de boom is gekeken beginnen mensen actief aan hun bloeddruk
te werken. Er wordt geëxperimenteerd met diëten,
een aantal mensen gaat minder medicijnen gebruiken en
een paar kopen zèlf een bloeddrukmeter. De stemming
stijgt, de bloeddrukken zakken.
Dit geldt echter niet voor de stafleden van het buurthuis.
Integendeel, zij vinden het maar een enge bedoening, al
die mensen die zich met hun eigen bloeddruk gaan
bemoeien. Langzamerhand wordt een verschil in doelstellingen
duidelijk. Uiteindelijk verlaat de groep met het
beëindigen van mijn stage het buurthuis. In eerste instantie
trekken wij ons terug op 'huiskamerniveau' . Van daaruit
zoeken we naar een meer passende ruimte. Een poging
een onderkomen bij het maatschappelijk werk te vinden
mislukt. In februari 1979 krijgen we van het bestuur van
het gezondheidscentrum in Overvecht een kleine ruimte
toegewezen. Nog diezelfde maand starten we met een
wekelijks spreekuur en twee maanden later begint een
tweede groep.
Tegen de vakantietijd dunnen de groepen uit om met
behulp van publiciteit in september weer vol te lopen.
Langzaam maar zeker heeft het project zijn eigen vorm
gevonden, de groepen continueren, de deelnemers wisselen.
Functie van de bloeddrukgroep :
- De bloeddrukgroep vormt de ruimte waar mensen informatie
kunnen verzamelen over de bloeddruk, medicijnen,
gewicht, diëten, spanningen, alternatieve geneeswijzen,
adviezen en de persoonlijke ervaringen daarmee.
De groep vormt ook de ruimte waar mensen tijd krijgen
om zelf ervaringen op te doen met de aangeboden informatie.
De groep heeft een opbouwende functie bij het tot stand
komen van sociale relaties tussen de mensen onderling,
waardoor mensen elkaar gaan ondersteunen en begeleiden.
- Tenslotte geeft een groep mensen de mogelijkheid om
zichzelf te vergelijken met mensen in soortgelijke
omstandigheden; hierdoor kunnen mensen zelf bepalen
in hoeverre hun probleem een persoonlijke aangelegenheid
is en in hoeverre het probleem een meer maatschappelijke
achtergrond heeft.
Informatiestromen
Binnen de groep kunnen de deelnemers op twee manieren
van informatie voorzien worden. Een horizontale
informatiestroom is afkomstig van mensen zèlf en berust
op ervaringsdeskundigheid. Deze informatie is rijk aan
practische adviezen en geeft veel zicht op de maatschappelijke
situatie van mensen met hoge bloeddruk.
Binnen de groep worden mensen gestimuleerd om deze
informatie aan te reiken. Binnen dit proces worden mensen
zich bewust van eigen kennis en vaardigheden, hetgeen
mensen meer vertrouwen geeft in de eigen handeling.
De verticale informatlestroom komt voort uit professionele
deskundigheid. Mensen hebben behoefte aan deskundige
informatie. Groepen die alleen beschikken over horizontale
informatie zullen binnen niet al te lange tijd veromderen
in een theekring omdat er geen nieuwe informatie
wurdt ~ikt. Op zijn tijd inbreng van deskundige
Tijdschrift voor Gezondheid en Politiek - december '85 25
informatie geeft mensen de mogelijkheid deze om te zetten
in een practisch handelen en bevordert daarmee een groei
van de ervaringsdeskundigheid. Van esseatieel belang is
dat de informatie aansluit bij de stand van kennis en opgedane
ervaringen van mensen zelf. Om ervoor te zorgen dat
de informatie aansluit bij de behoeften' van mensen zelf,
gaan we als volgt te werk. In ongeveer twee bijeenkomsten
proberen we duidelijk' te krijgen wat de mensen weten
over een betreffend onderwerp, wat ze nog niet weten, en
welke de vragen zijn waarmee ze blijven zitten. De vragen
formuleren we zo goed mogelijk, stellen ze op schrift en
bezorgen ze bij de uitgenodigde deskundige. Die kan op
zijn/haar beurt zich heel gericht voorbereiden.
In de praktijk blijkt dat ontmoetingen die op deze wijze
zijn voorbereid, leerzaam zijn voor alle betrokken partijen.
Niet alleen leren mensen op een gerichte wijze gebruik
maken van de aanwezige deskundigheid in de wijk, maar
de deskundigen leren minstens net zoveel over de behoeften
van mensen aan informatie.
Resultaten
Wat verandert er concreet voor de deelnemers aan een
hoge bloeddrukgroep? Voor veel van de aanwezige mensen
heeft de groep een emancipatorische functie vervuld. Ze
zijn zich bijvoorbeeld meer bewust geworden van de situatie
waarin ze zich bevinden en van de mogelijkheden die
daarin aanwezig zijn om er zelf wat van te maken. Ze
krijgen meer zicht op hun eigen functioneren, het denken
over hoge bloeddruk verandert. Het wordt minder angstig.
Mensen krijgen greep op de eigen behandeling, op bijvoorbeeld
de hoogte van de bloeddruk, gebruiken geen of
minder medicijnen. De verhouding tussen de mensen en
hun behandelende artsen verandert. Ze vragen naar het
hoe en waarom en nemen zelfstandig beslissingen.
Mensen worden zich bewust van de oorzaken van hun