Virtual reality training Maak je niet dik Zélf varen - Dwarslaesie ...

olstoel worden bijgesteld. Meer
bewegen is voor hen vaak lastig. In elk
geval is het raadzaam om, als
dwarsleet, niet veel dierlijk vet te eten,
maar wel plantaardige vetten en vette
vis.
Er zijn wetenschappelijke onderzoeken
gedaan over dwarslaesie en hart-
en vaatziekten. Echter, de resultaten
daarvan zijn niet eensluidend.
Sommige onderzoekers wijzen op een
verhoogde kans op deze ziekten,
anderen hebben daarover twijfels. Er
zijn ook wetenschappers die wijzen op
een verhoogde kans op suikerziekte bij
mensen met een dwarslaesie. Mogelijk
heeft het niveau van de laesie invloed
op de kans op hart- en vaatziekten.
Immers, hoe hoger de laesie, hoe
minder lichamelijke activiteit. Maar er
zijn nog grote vraagtekens over het
effect van inspanning, dieet, leefregels
en medicatie. Toch zeggen de meeste
onderzoekers dat lichamelijke inspanning
nut heeft, dat men moet letten
op zijn/haar dieet en dat medicatie
belangrijk is. Er is verschil bij de
acute, sub-acute en chronische fase
van een dwarslaesie. In de sub-acute
en chronische fase neemt het risico op
hart- en vaatziekten toe.
Dieet is erg belangrijk. Vrouwen
zonder dwarslaesie hebben per dag
ongeveer 2000 calorieën nodig;
mannen 2300. Mensen met een
dwarslaesie hebben minder calorieën
nodig, ongeveer 1500 zou genoeg zijn.
Veel minder is niet aan te bevelen;
i.v.m. decubituspreventie heb je
voldoende goede bouwstoffen nodig.
Hoe blijf je fit?
Rogier Broeksteeg, fysiotherapeut in
Rijndam, behandelde het onderwerp:
‘Hoe blijf je fit?’ Er is hiervoor geen
kant en klare oplossing, al komen er
steeds meer handvatten om iets te
doen tegen de dreiging van hart- en
vaatziekten. Ten gevolge van de
dwarslaesie vinden veranderingen in
longen, luchtwegen, hart en bloedvaten
plaats. Spieren slinken, er is sprake
van atrofie en veranderde vezeltypering.
Ook het activiteitenniveau
verandert: dat is nog maar 38% van
het niveau van vóór de laesie. Met als
gevolg: decubitusgevaar, afname van
fysieke capaciteit, verminderd
ADL-niveau, minder kwaliteit van
leven en minder participatie. Van de
mensen met een dwarslaesie zou 75%
overgewicht hebben.
Dit probleem kan je op twee manieren
beïnvloeden: (1) actief worden en
sporten, en (2) voeding. Er zijn
aanwijzingen dat lichamelijke activiteit
een positieve invloed heeft. Maar
dat is per individu verschillend. Er
zijn geen vastgestelde regels. motivatie
(doelen stellen!) is belangrijk om fit te
worden en te blijven. Maar… écht
gemotiveerd zijn is moeilijk!
Handbiken wordt het meest gedaan
door bij mensen met een dwarslaesie
(ook andere sporten zijn mogelijk!).
Dat kan buiten, maar ook binnenshuis
d.m.v. een rollerbankje. Komende
zomer komt een boekje uit van Linda
Valent en Rogier Broeksteeg (dit
wordt nagestuurd aan de deelnemers
van deze dag). Daarin staan tips hoe
je het beste kan trainen. Maar er zijn
wel beperkingen. Personen met een
dwarslaesie hebben maar een beperkt
inzetbare spiermassa. De regulatie van
de hartfrequentie kan bij T6 en hoger
verstoord zijn. Vanwege de kans op
blessures heb je maar een beperkte
belastbaarheid. Je kan de normale
trainingsprincipes aanhouden (wat
betreft frequentie, duur, intensiteit),
en dit opvoeren tot 3 tot 5 keer
trainen in de week, rekening houdend
met bovengenoemde beperkingen.
interval training is een effectieve
manier om meer rendement uit je
trainingsduur te halen (daarbij verdeel
je je training in lichte en zware onderdelen).
Rogier kondigde aan dat we na de
lunch, op een handbike gezeten, virtual
reality training kunnen doen.
Blaas- en darmmanagement in
beweging
Marit van Tilburg en Bianca Klappe,
continentieverpleegkundigen in
Rijndam, bespraken, als laatsten deze
ochtend, het beleid t.a.v. de blaas en
de darmen. Voor iedereen met een
dwarslaesie is dat anders. In het revalidatiecentrum
wordt nagegaan welk
beleid bij jou past. Als je eenmaal
thuis bent kan de situatie veranderen
en moeten het blaas- en/of darmmanagement
worden bijgesteld. Bij het
ouder moeten deze, door lichamelijke
veranderingen, vaak ook worden
aangepast. Soms worden de problemen
te groot en moet je te rade gaan
bij de revalidatiearts, bij Dwarslaesie
Organisatie Nederland of bij Spinal-
Net.
Er is de laatste tijd veel veranderd. Er
zijn nieuwe katheters (bijv. ‘n compacte
katheter voor mannen), nieuwe
inzichten (bijv. Botoxbehandeling bij
overactieve blaas) en nieuwe hulpmiddelen.
Ook voor het laxeren zijn
hulpmiddelen, zoals voor het
darmpoelen of het inbrengen van
microlax. Om je darmen goed te
kunnen legen is bewegen heel belangrijk.
Eet vezelrijk voedsel en drink
genoeg. Via de revalidatiearts kan je je
op de hoogte houden van de nieuwste
methoden.
Sportclinics
Na de lunchpauze werden de aanwezigen
in drie groepen verdeeld. De
groepen konden beurtelings kennismaken
met drie sporten: Wheelchair
rugby, golfen met de Paragolfer en de
virtual reality training met de
handbike. Dit ongedwongen gedeelte
van de dag gaf veel gezelligheid en
plezier. Al met al was ’t een leuke,
afwisselende dag met theorie en
praktijk.
marianne Samson
DE KETTING 9