Psychosecircuit - GGZ Drenthe

Psychosecircuit
Informatie voor
patiënten
1
www.ggzdrenthe.nl

Het psychosecircuit
weer baas in eigen hoofd
Het psychosecircuit is een samenwerkingsverband van zes
afdelingen van GGZ Drenthe, locatie Assen. Deze afdelingen
werken nauw met elkaar samen ten behoeve van de zorg voor
volwassenen in Noord-Drenthe met een psychose. Tevens is er veel
aandacht voor de familieleden van de patiënt.
Binnen het psychosecircuit wordt de volgende doelstelling
gehanteerd:
“Het is ons doel om binnen de regio Noord-Drenthe mensen met
schizofrenie of een verwante psychose zo vroeg mogelijk op te
sporen, te behandelen en hen en hun familieleden te ondersteunen
om zo een wezenlijke bijdrage te leveren aan hun rehabilitatie,
emancipatie en herstel”
Kort gezegd willen wij mensen helpen om weer “baas in eigen
hoofd” te worden en te blijven, en bieden wij ondersteuning bij de
verwezenlijking van hun toekomstplannen.
Waar in deze brochure de mannelijke vorm “hij” gebruikt wordt,
moet ook de vrouwelijke vorm “zij” gelezen worden.
1. De eerste stappen
De afdelingen van het psychosecircuit
Het psychosecircuit bestaat zoals gezegd uit zes afdelingen. In het
gebouw “Opname” bevindt zich de opname-/behandelafdeling
(het crisisinterventie centrum, CIC). Aan de rand van het terrein
van GGZ Drenthe in Assen is de revalidatieafdeling “de Alm”
te vinden en vlak daarnaast de rehabilitatieafdeling “t Wad”.
Daarnaast is er een huis voor mensen die ondanks behandeling
2

last houden van blijvende symptomen van een psychose (COPE).
Verder zijn er zo’n 18 woningen voor mensen met een psychose
die aangewezen zijn op begeleid verblijf (het Veld en de
Beilerstraat). Ten slotte maken het dagcentrum en de polikliniek
deel uit van het psychosecircuit. De teams van de verschillende
afdelingen werken onderling nauw met elkaar samen en
verlenen ook allerlei vormen van thuiszorg (ACT).
Op de verschillende afdelingen wordt er naar gestreefd om
mensen vanaf hun eerste psychose te begeleiden. Er wordt
gewerkt volgens het principe “zorg op maat”. Dit houdt in dat
hulp en behandeling zoveel mogelijk wordt afgestemd op en
aangepast aan de behoefte van de patiënt. Soms is opname
de beste oplossing of simpelweg niet te vermijden. Indien
opname niet noodzakelijk is, wordt er desgewenst gestart met
dagbehandeling. Ook thuiszorg behoort tot de mogelijkheden.
3
Informatie voor patiënten
Wat is een psychose?
Wat is een psychose eigenlijk? Een psychose kan het beste worden opgevat als een
toestand waarbij verschillende systemen van de hersenen ontregeld zijn geraakt.
Mensen zijn in de war: ze hallucineren (ze horen bijvoorbeeld stemmen), of houden er
waandenkbeelden op na, zonder dat te willen of zelfs zonder dat te beseffen. In het
dagelijks leven gaat dat uiteraard ten koste van het eigen functioneren en ten koste
van dat van hun naasten. Iemand die psychotisch is, heeft veel rust en duidelijkheid
nodig, om zo zijn gedachten en zaken weer wat op orde te krijgen. Daarnaast moet
bekeken worden welke medicijnen het beste helpen bij het herstellen van evenwicht
in de hersenen. Zonder medicatie blijven mensen met een psychose vaak gedurende
langere tijd hallucineren en blijft de verwardheid en/of achterdocht bestaan of komt de
psychose weer terug. Het dagelijks leven zal in dat geval langer ontwricht blijven.

Hoe kom je aan een psychose?
De kwetsbaarheid om psychotisch te kunnen worden is
grotendeels toe te schrijven aan erfelijke factoren en lichte
hersenbeschadiging, verkregen tijdens de geboorte en de jeugd.
De erfelijke factoren zijn verantwoordelijk voor de groei en de
opbouw van de hersenen. Bij mensen met een psychose lijkt
het erop dat de samenwerking tussen verschillende centra in de
hersenen gedurende korte of langere tijd verstoord zijn.
Andere risicofactoren zijn het geboren worden en opgroeien in een
grote stad, ernstige psychotraumata en (soft)drugsgebruik.
Diagnostiek
Voordat er aan een behandeling begonnen wordt, vindt er
onderzoek plaats. Dit onderzoek wordt ook wel de diagnostiek
genoemd. Hierbij wordt gezocht naar de mogelijke oorzaken van
de psychose, zoals een lichamelijke ziekte of druggebruik. Ook
stress en invloedrijke levensgebeurtenissen kunnen een psychose
verergeren. Het is belangrijk eventuele lichamelijke oorzaken uit te
sluiten. Het blijkt vaak dat psychosen al eerder voorkwamen in de
familie. Het kan ook zijn dat de hersenen kwetsbaar zijn geworden
door beschadiging als gevolg van ziekte tijdens de zwangerschap
van de moeder, moeilijkheden bij de geboorte of door een
hersenschudding of infectie.
Onder de diagnostiek valt een uitgebreid lichamelijk- en
bloedonderzoek, een (neuro)psychologisch onderzoek en een
vaardighedenonderzoek. Soms wordt ook hersenonderzoek
gedaan met een EEG, scan of MRI. Tegen dit onderzoek hoeft men
niet op te zien. Over het algemeen neemt de diagnostiek enige
weken in beslag. Het is belangrijk iemand goed te leren kennen. De
uitkomsten zijn immers bepalend voor het maken van een keuze
voor een behandeling.
4

Voorlopige behandeling
Om de psychose direct te kunnen bestrijden, wordt er in de
meeste gevallen eerst gestart met medicatie. Op deze wijze
willen we voorkomen dat iemands leven onnodig lang ontwricht
blijft door een aanhoudende psychose. De medicijnen die men
voorgeschreven krijgt zijn veilig, maar kunnen gepaard gaan met
bijwerkingen. De patiënt wordt daarover ingelicht en uiteraard
worden de eventuele bijwerkingen bestreden. Meestal duurt het
enige tijd voordat de medicatie het gewenste effect oplevert. Ook
het bestrijden van de bijwerkingen kan tijd kosten.
De bestrijding van de psychose neemt gemiddeld drie maanden
in beslag. Soms is echter al na kortere tijd goed merkbaar dat
de psychose aan het afnemen is. De medicijnen moeten meestal
wel gedurende langere tijd gebruikt worden omdat er anders
onvoldoende verbetering optreedt of het risico om terug te vallen
te groot blijft. Na afronding van de diagnostiek stellen we een
behandel-, revalidatie- of rehabilitatieplan op.
Behandel-, revalidatie- of rehabilitatieplan
In het behandel-, revalidatie- of rehabilitatieplan wordt een
voorstel uitgewerkt over hoe we de psychose gaan bestrijden
en hoe we zullen proberen om een terugval te voorkomen. Er
wordt veel belang gehecht aan het in kaart brengen van de eigen
ervaringen en belevingen van de patiënt tijdens de psychose. Ook
is er aandacht voor de gevolgen van de psychose voor de patiënt,
op het gebied van diens zelfvertrouwen, opleiding en/of werk.
Eveneens inventariseren we de invloed die de psychose op de
familie van de patiënt heeft.
5
Informatie voor patiënten
Om de psychose direct te kunnen bestrijden, wordt er in de
meeste gevallen eerst gestart met medicatie.

Het belangrijkste is dat er een goed plan
voor de toekomst komt.
Het belangrijkste is dat er een goed plan voor de toekomst
komt. Zo’n plan is gebaseerd op de wensen, verwachtingen,
mogelijkheden en vaardigheden van de patiënt. Mensen moeten
leren leven met de gevolgen van de psychose en hun blijvende
kwetsbaarheid. Soms redt men het op eigen kracht, maar de
ervaring heeft geleerd dat de meeste mensen daar hulp en training
en medicijnen bij nodig hebben. Een psychose laat namelijk vaak
sporen na in de vorm van concentratiestoornissen, moeheid,
innerlijke leegte en moeilijk denken. Een psychose laat je niet
onberoerd. Sommige mensen blijven op de achtergrond stemmen
horen of raken snel achterdochtig. Om deze redenen hebben
veel mensen die psychotisch zijn (geweest) op allerlei fronten
ondersteuning nodig, welke door de verschillende medewerkers
van het psychosecircuit geboden kan worden.
In zo’n plan voor de toekomst kan een revalidatieprogramma of
rehabilitatieprogramma passen. Bij revalidatie gaat de aandacht
uit naar de verwerking van de psychose, de omgang ermee en de
beperkingen die er het gevolg van zijn. Bij rehabilitatie gaat het
meer om de inpassing van de kwetsbaarheid en de opgelopen
handicaps in het dagelijks leven. Er wordt altijd toegewerkt naar
een zo normaal mogelijk leven, zoals de betrokkene zich dat wenst.
Gemeenschappelijk kenmerken van de afdelingen
De afdelingen van het psychosecircuit hebben gemeenschappelijke
kenmerken. In de eerste plaats wordt uitgegaan van de
levensdoelstellingen van de patiënt. Die zijn richtingbepalend
voor alle zorginspanningen die daarbij –ook ons inziens- nodig
zijn. Onder alle omstandigheden wordt de veiligheid van de
patiënt en anderen gewaarborgd. Hierbij bedoelen we niet
alleen fysieke veiligheid, maar vooral ook een vertrouwde
6

sfeer, waarin betrokkenheid, begrip, privacy en respect voor
elkaar erg belangrijk zijn. Op de afdelingen heerst een positief
en optimistisch klimaat, terwijl er tegelijkertijd ook oog is
voor verdriet en tegenslagen. Er wordt rekening gehouden met
de persoonlijke wensen, gevoeligheden, mogelijkheden en
omstandigheden van de patiënt. De behandeling is gericht op de
toekomst en daarbij wordt er uitgegaan van de normen en waarden
die in Nederland algemeen aanvaard zijn. Op alle afdelingen
krijgt de patiënt zo spoedig mogelijk na opname een persoonlijk
begeleider (PB’er) toegewezen. De persoonlijk begeleider is een
verpleegkundige die de patiënt helpt bij het omgaan met en het
verwerken van de psychose. Gezamenlijk wordt er gewerkt aan het
maken van toekomstplannen. De persoonlijk begeleider probeert
zoveel mogelijk met de patiënt mee te denken over de zaken die
hem bezig houden en zal trachten in het dagelijkse leven een
maatje te zijn. Op de afdelingen wordt uitgegaan van de eigen
verantwoordelijkheid van de patiënt en de noodzaak met anderen
rekening te houden.
2. Programmaonderdelen
Kort samengevat vinden er binnen het psychosecircuit diverse
trainingen plaats. Het psychosecircuit kan dan ook gezien worden
als een soort school waar mensen leren leven met een psychose,
de kwetsbaarheid voor een psychose en met de eventuele
restverschijnselen ervan. Belangrijk is dus het persoonlijke contact
met hulpverleners.
Op alle afdelingen van het psychosecircuit zijn een aantal vaste
programmaonderdelen. De onderwerpen, duur, frequentie en
intensiteit verschillen per afdeling.
7
Informatie voor patiënten
Op de afdelingen heerst een positief en optimistisch klimaat,
terwijl er tegelijkertijd ook oog is voor verdriet en tegenslagen.

Diagnostiek
Bij de diagnostische onderzoeken zijn verschillende deskundigen
betrokken. De psychologische testen waaraan de patiënt
verzocht wordt mee te doen, zijn erop gericht om de persoonlijke
vaardigheden, beperkingen en eventuele problemen in kaart te
brengen.
Verder worden er vrij veel vragenlijsten afgenomen, zodat na
afloop van de behandeling de resultaten ervan beter in kaart
gebracht kunnen worden. Het is helaas niet altijd te vermijden,
dat sommige vragen meerdere malen aan bod komen. Soms wordt
er doorgevraagd naar zaken waar de betrokkene liever niet over
praat. Indien de patiënt ergens niet dieper op in wenst te gaan
dan wordt dat gerespecteerd. Omdat het erg belangrijk is om
meer inzicht te krijgen in het ontstaan van de psychose, wordt
er ook navraag gedaan bij de familie (ouders of partner) naar de
levensloop van de patiënt. Hierbij proberen we ook in te schatten
welke rol de familie in de toekomst zou kunnen spelen bij de
verdere ontplooiing van de patiënt. Uiteraard gebeurt dit alleen als
de patiënt het er mee eens is.
Voorlichting
Voorlichting is een programmaonderdeel dat veel aandacht krijgt.
Het is erg belangrijk dat de patiënt alles over zijn ziekte te weten
komt, dat hij leert hoe hij ermee om moet gaan en hoe hij ermee
kan leven. Dit is nog belangrijker als het risico bestaat dat de
psychose de kop weer opsteekt of niet helemaal verdwijnt. In de
voorlichting wordt deze eventuele kwetsbaarheid voor een terugval
uitgebreid besproken.
Ook is verder veel aandacht voor het herkennen van de oorzaken
en de uitlokkende factoren van de ziekteverschijnselen. De
volgende vragen komen hierbij aan bod. Hoe kan men omgaan
met stress? Wat is er bekend over het ziekteverloop en de factoren
die hierbij van invloed zijn? Wat is het belang van medicijnen,
8

hoe werken ze, wat zijn de bijwerkingen, hoe veilig zijn ze? En
ten slotte is het ook belangrijk dat men weet hoe de geestelijke
gezondheidszorg in elkaar zit.
Het is erg belangrijk dat de patiënt alles over zijn ziekte te
weten komt, dat hij leert hoe hij ermee om moet gaan en hoe
hij ermee kan leven.
Vaardigheidstrainingen
Aansluitend op de voorlichting worden op de afdelingen
verschillende vaardigheidstrainingen gegeven. Zo leert men
bijvoorbeeld om op goede wijze om te gaan met medicijnen en
eventuele bijwerkingen. Ook het leren hanteren van blijvende
symptomen en het vroegtijdig herkennen en bestrijden van
verschijnselen van een terugval zijn onderdelen van de training.
Voorts zijn er trainingen om het gebruik van verslavende middelen
onder controle te (blijven) houden.
Voorlichting aan familie
Ook de familie heeft in de meeste gevallen behoefte aan informatie
en voorlichting, omdat ook zij moeten leren omgaan met de nieuw
ontstane situatie. Er worden familiebijeenkomsten georganiseerd
waarin algemene voorlichting wordt gegeven over het ziektebeeld.
Indien gewenst, wordt de familie bij de behandeling betrokken. Als
de patiënt daar echter grote bezwaren tegen heeft, wordt het contact
met de familie beperkt tot het geven van neutrale en algemene voorlichting
en zullen persoonsgebonden aspecten niet aan bod komen.
Psychomotore therapie
Het lichaam is een belangrijk deel van iemand en kan niet los gezien
worden van zijn geest. Hoe iemand zijn eigen lichaam ervaart, is
mede bepalend voor zijn gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen.
Via het lichaam communiceert iemand met zichzelf en met anderen.
9
Informatie voor patiënten

Nadat er een sportieve lichamelijke prestatie (zoals dansen of
sporten) is geleverd, kan iemand zich voldaan of trots voelen. Met
behulp van lichaamsbeweging kan iemand zich leren ontspannen,
leren omgaan met boosheid, vreugde of andere gevoelens of zich
bewust worden van zichzelf. Binnen het psychosecircuit werken
een aantal psychomotorische therapeuten die gespecialiseerd zijn
in het begeleiden van sport, spel, beweging en bewustwording.
Zowel op het ziekenhuisterrein als in de stad bestaan verschillende
mogelijkheden om te sporten. De patiënt kan onder begeleiding
kennismaken met verschillende sporten en kan tevens zelf zijn
voorkeur voor bepaalde activiteiten aangeven.
Het lichaam is een belangrijk deel van iemand en kan niet
los gezien worden van zijn geest.
Creatieve therapie
Creatieve therapie leert de cliënt manieren om met zichzelf en de wereld om hem
heen in contact te komen, die omgeving te beïnvloeden en er een positie in in
te nemen. Bij de creatieve therapie wordt dit gedaan door te werken met allerlei
materialen. Zo kan er getekend, geschilderd, geknutseld of muziek gemaakt worden.
Door de eigen gevoelens en opvattingen in materiaal of rollenspelen tot uitdrukking
te brengen, kan de patiënt zichzelf leren kennen. Die bewustwording staat ook in
dienst van de verwerkingsprocessen van een psychotisch verleden, de blijvende
kwetsbaarheid van terugvallen en langdurige klachten.
Huishoudelijk werk
Om een zo normaal mogelijk leven te kunnen leiden, moeten
mensen zich kunnen redden met huishoudelijke werkzaamheden.
Op de afdelingen van het psychosecircuit bestaat de mogelijkheid
om hier praktijkervaring mee op te doen. Er wordt aandacht
besteed aan schoonmaken, inrichting van woonruimtes,
10

oodschappen doen, budgettering, koken en aan het plannen van
huishoudelijke activiteiten en andere vormen van agendatraining.
De huishoudelijke vaardigheidstraining wordt gegeven door
geïntegreerd werkende huishoudelijk medewerkers. De intensiteit
van de training verschilt per afdeling en de mate van zelfstandigheid
die men wil of kan bereiken is afhankelijk van de persoon.
Om een zo normaal mogelijk leven te kunnen leiden, moet men
zich kunnen redden met huishoudelijke werkzaamheden.
Maatschappijoriëntatie
In de maatschappijoriëntatie is er aandacht voor de samenleving
waarin we leven. Het is belangrijk om te weten wat er gebeurt, wat
er te verwachten valt en welke rol iemand erin wil spelen. In de
maatschappijoriëntatie wordt hier op verschillende manieren aan
gewerkt. Zo wordt het volgen van nieuws en journaal gestimuleerd
en wordt er les gegeven over de sociale wetgeving, uitkeringen,
financieel beheer en over allerlei voorzieningen die van belang
kunnen zijn bij het functioneren in de maatschappij. In de
wekelijkse begeleidingsgroep wordt aandacht besteed aan hoe het is
om je staande te houden in de gemeenschap. Samen met anderen en
onder leiding van een deskundige leer je dat met en van elkaar.
Sociale vaardigheden
Zoals gezegd moet de patiënt het zowel op de afdeling als in de
samenleving samen met andere mensen zien te redden. In alle
levenssituaties ontmoet hij immers telkens weer mensen. Omdat
hiervoor bepaalde sociale vaardigheden vereist zijn, is er sociale
vaardigheidstraining. Gedurende het hele leven is het nodig om
aan anderen duidelijk te kunnen maken wie men is en om te leren
zien wie de anderen zijn. Men moet leren vragen stellen, luisteren,
onderhandelen, overeenstemming bereiken en in sommige
situaties voet bij stuk houden. De sociale vaardigheidstraining
helpt de patiënt hierbij.
11
Informatie voor patiënten

Opleiding, werk en dagbesteding
Uit het voorgaande is duidelijk geworden dat er in het
psychosecircuit toegewerkt wordt naar herstel en dat we ons in
alles op de toekomst richten. Hierbij staan opleiding, studie en
werk vaak centraal omdat dat iemand een bepaalde rol in de
maatschappij verschaft. Ook voor kwetsbare mensen met een
handicap is het belangrijk de gewenste opleiding of baan te
vinden. Soms moet het eerst duidelijk worden wat iemand kan
en vaak zijn er aparte voorzieningen en opleidingen nodig. Op
de dagactiviteitenafdeling op het terrein van GGZ Drenthe en op
plaatsen buiten het terrein, zoals het Regionaal Dagactiviteiten
Centrum (RDAC) en arbeidsrehabilitatiecentra zoals Calendula, de
Bicicletteria en Plan-Support van DAAT Drenthe, worden mensen
geholpen bij het zoeken naar een betekenisvolle dagbesteding.
Afhankelijk van de persoon kan dit bestaan uit het zoeken of
toewerken naar een passende baan, het volgen van een opleiding,
het vinden en opstarten van werkvervangende activiteiten of
hobby’s en het leren omgaan met vrije tijd. DAAT Drenthe staat
voor Dagactiviteiten, Arbeidsrehabilitatie, Arbeid en Training in
Drenthe en is onderdeel van GGZ Drenthe.
Gedurende het hele leven is het nodig om aan anderen
duidelijk te kunnen maken wie men is.
Individuele gesprekken
Vanzelfsprekend ontmoet de patiënt tijdens de behandeling ook de
behandelaars van de afdeling. Indien daar aanleiding voor of wens
toe is, kunnen er buiten de gewone programmaonderdelen een
reeks van individuele gesprekken gepland worden. Dat kan gaan om
gesprekken met de psychiater, de arts-assistent, de psycholoog, de
maatschappelijk werker, de sociaal psychiatrisch verpleegkundige
(spv) of de persoonlijk begeleider van de patiënt. Op indicatie
12

kunnen er ook familiegesprekken gepland worden. Ook voor de
contacten met de familie geldt dat de zorg afgestemd wordt op de
noodzaak en de behoeften van de patiënt en zijn familie.
3. Doelgroepen binnen het psychosecircuit
Wie het onderstaande goed leest en echt wil kiezen, zal het
duizelen bij wat mogelijk is en wat geboden wordt. Er wordt
voortdurend een evenwicht gezocht door ons tussen wat de patiënt
wil, kan en moet.
Binnen het psychosecircuit richten de afdelingen zich allemaal
op een verschillende doelgroep. In alle gevallen wordt geprobeerd
een programma te bieden dat zoveel mogelijk aansluit bij de
behoeften, mogelijkheden en toekomstverwachtingen van de
patiënt. Hieronder volgt een overzicht van de verschillende
afdelingen.
De crisisinterventie en opnameafdeling
Het voornaamste doel van de afdeling crisisinterventie en de
opnameafdeling is om aan mensen met een psychose de eerste
zorg en crisisopvang te bieden. De opname/behandeleenheid richt
zich op mensen die stabiliseren na een eerste of volgende psychose
en in mindere mate ook op mensen die al veel langer psychotisch
zijn, maar meer zorg nodig hebben dan elders geboden kan
worden.
COPE
Er is een aparte afdeling (COPE) voor mensen die na verloop van
tijd last blijven houden van verwardheid, waandenkbeelden of
hallucinaties, zoals bijvoorbeeld het horen van stemmen. Dit komt
voor bij ruim eenderde van de mensen die ooit psychotisch zijn geweest.
Door er met deskundigen over te praten kan men met behulp
van een specifieke therapie meer controle over de ziekteverschijnselen
krijgen. Deze therapie is erop gericht dat mensen de verschijnselen
van een psychose beter leren herkennen en er minder over-
13
Informatie voor patiënten

stuur van raken. Ook op het dagcentrum wordt er aandacht besteed
aan deze problematiek voor patiënten die thuis wonen.
De opname/behandeleenheid richt zich op mensen die
stabiliseren na een eerste of volgende psychose.
De Alm
Een groot aantal mensen blijft na een psychose nog geruime tijd
last houden van restverschijnselen zoals initiatiefverlies, concentratiestoornissen,
innerlijke leegte, vertraging en snelle vermoeidheid.
Indien opname noodzakelijk is kan aan deze problemen
aandacht worden besteed, met name op de revalidatieafdeling de
Alm. De nadruk ligt daar op de verwerking van de psychose, de
omgang ermee en de beperkingen die er het gevolg van zijn.
De trainingen op de Alm worden in groepsverband gegeven. Aan
bovengenoemde zaken kan ook op ‘t Wad en op het dagcentrum
gewerkt worden, maar de accenten liggen daar anders. Dit intensieve
klinische programma kan ook gevolgd worden vanuit huis.
De trainingen op het dagcentrum en de polikliniek zijn
bedoeld voor alle mensen die gebruik maken van de
voorzieningen van het psychosecircuit.
’T Wad/casemanagement
Op de rehabilitatieafdeling ‘t Wad wordt uitgegaan van een meer
individuele benadering in een aangepast tempo. De nadruk ligt
hier meer op de inpassing van de kwetsbaarheid en de opgelopen
handicaps in het dagelijks leven. De methodiek op ‘t Wad verschilt
van de Alm. ‘t Wad is vooral doel- en situatiegericht en de Alm
14

is globaler en meer op leren gestoeld. Aan ’t Wad is ook het
casemanagement verbonden. Dit is een vorm van thuiszorg die
gericht is op toekomstige zelfstandigheid op alle levensterreinen.
De woningen op het Veld en de Beilerstraat
Sommige mensen kunnen het zelfstandig wonen en werken niet
aan en zijn voor begeleiding en verzorging of toezicht afhankelijk
van woonvoorzieningen van GGZ Drenthe. De woonvoorzieningen
zijn kleinschalig van opzet en zijn gericht op kwaliteit van leven
met ernstige psychotische belemmeringen. De bewoners kunnen
van alle faciliteiten en trainingen binnen het psychosecircuit
gebruik maken. Vaak is het wonen een tijdelijke rustfase om
daarna weer tot ontplooiing te komen in het bewustzijn van zijn/
haar beperkingen.
Het dagcentrum en de polikliniek
Op het dagcentrum en de polikliniek kan men gebruik maken
van alle verschillende trainingen. Die worden daar voor het hele
psychosecircuit gegeven. Zo zijn er trainingen waarin mensen
leren omgaan met stress, medicijnen en drugs. De trainingen
op het dagcentrum en de polikliniek zijn speciaal bedoeld voor
mensen die niet opgenomen zijn, maar wel behoefte hebben aan
training. In sommige gevallen gaan patiënten die wel opgenomen
zijn, als voorbereiding op hun terugkeer naar huis, ook al naar het
dagcentrum. Na ontslag kunnen ze de trainingen daar dan gewoon
blijven volgen. Verder kan er via het dagcentrum en de polikliniek
deelgenomen worden aan de activiteiten van het sociaal cultureel
werk dat verbonden is aan de dagactiviteitenafdeling. Voorts is er
op het dagcentrum specialistische diagnostiek beschikbaar voor
patiënten en familieleden.
Deeltijdbehandeling
Om reden van regelmaat in het dagritme kan deeltijdbehandeling
de beste optie zijn. In feite gaat het hierbij om een programma
van verschillende trainingen en dagactiviteiten in groepsverband.
15
Informatie voor patiënten

We kennen pragmatisch een twee- en driedaagse groep.
De tweedaagse groep is vooral gericht op dagbesteding en
begeleiding. De driedaagse groep is daarentegen gericht op
doelgerichte persoonlijke ontwikkeling en ontplooiing en het
uitzoeken van de meest geschikte dagbesteding. Ook is er in de
driedaagse variant aandacht voor de verwerkingsprocessen die
daarbij optreden.
4. Andere taken van het circuit
Het psychosecircuit maakt deel uit van de Schizofreniestichting
samen met het Universitair Medisch Centrum Groningen en GGZ
Den Haag (Parnassia). Het psychosecircuit heeft daarom ook een
opleidingsfunctie en onderzoekstaak voor artsen, psychologen,
verpleegkundigen en arbeidstherapeuten. Hierdoor hebben de
afdelingen een aantal nevenwerkzaamheden die niet direct in
relatie staan tot de patiëntenzorg, maar die tegelijkertijd wel
garant staan voor een open blik en een goede kwaliteit van zorg.
Overige voorzieningen en medewerkers
Binnen GGZ Drenthe kan een beroep gedaan worden op andere
medewerkers dan die op de afdelingen. Zo is er een huisarts,
een internist, een neuroloog en een diëtiste. Verder is er aan de
afdelingen een geestelijk verzorger verbonden die open staat voor
levensbeschouwelijke vragen en kwesties. Deze geestelijk verzorger
denkt mee over vragen omtrent zingeving en over de plaats die de
psychose in iemands leven inneemt.
Het psychosecircuit heeft verder een taak op het terrein van
onderwijs aan medische studenten, psychologiestagiaires en
verpleegkundigen. Omdat onderwijs het beste in de praktijk
kan plaatsvinden, kan het voorkomen dat patiënten gevraagd
worden om hun medewerking te verlenen. Men is geheel vrij
om hier al dan niet in toe te stemmen en weigering heeft geen
gevolgen voor de kwaliteit van de behandeling. Ten slotte
worden er in het psychosecircuit activiteiten op het terrein van
onderzoek en zorgontwikkeling opgestart. De resultaten hiervan
16

komen ook voor de andere regio’s van GGZ Drenthe beschikbaar.
Tevens neemt het psychosecircuit regelmatig deel aan een
geneesmiddelenonderzoek. Aan geneesmiddelenonderzoeken
worden strenge eisen gesteld met betrekking tot de deugdelijkheid.
De toelaatbaarheid wordt altijd getoetst door een onafhankelijke
commissie. De patiënt neemt nooit deel aan een onderzoek,
zonder dat men hier van op de hoogte gesteld is. Medewerking
aan onderzoek is altijd op vrijwillige basis en weigering heeft ook
hier geen nadelige effecten op de behandeling. De onderzoeken
die gedaan worden, zijn altijd gericht op de verbetering van de
kwaliteit van zorg.
Klachten
In deze brochure is geprobeerd duidelijk te maken dat we proberen
een goede kwaliteit van zorg te bieden. Desondanks kan het
voorkomen dat we niet aan de wensen en verlangens van iedereen
kunnen voldoen, of dat er fouten worden gemaakt en bepaalde
dingen over het hoofd worden gezien. We staan altijd open voor
op- en aanmerkingen en hopen het dan ook te horen als er iets
mis is gegaan. In sommige gevallen kunnen de direct betrokkenen
er echter niet met elkaar uitkomen. In dat geval kan er iemand bij
betrokken worden die iets verder van de probleemsituatie afstaat.
Klachten kunnen ingediend worden bij het clusterhoofd of bij de
eindverantwoordelijke behandelaar.
Indien men over de afhandeling van de klacht niet tevreden is,
kan men zich wenden tot de divisiedirectie Noord-Drenthe of
tot de Raad van Bestuur van GGZ Drenthe. Indien daarna nog
een klachtenprocedure nodig wordt geacht, kan de hulp van de
patiëntenvertrouwenspersoon ingeroepen worden. Deze is op de
hoogte van alle mogelijkheden en kan helpen bij het inschakelen
van de onafhankelijke klachtencommissie. Ten slotte kunnen
klachten worden gemeld bij de Inspectie van Volksgezondheid te
Groningen. Nogmaals willen wij erop wijzen dat men zich in eerste
instantie het beste tot de betrokkenen zelf kan wenden om op die
manier samen tot een oplossing te komen.
17
Informatie voor patiënten

Verwijzing/aanmelding
Een doorverwijzing voor opname op een van de afdelingen van
het psychosecircuit vindt plaats via het secretariaat van het
dagcentrum. Voor overleg over verwijzing zijn de psychiaters
beschikbaar. Indien iemand graag wil kennismaken op een van
de afdelingen van het psychosecircuit kan hij contact opnemen
met de afdeling. Verwijzingen voor consulten of de poliklinische
dagbehandeling vinden plaats via het secretariaat van het
dagcentrum. Ook spoedeisende zaken kunnen daar worden
aangemeld.
Naast deze algemene brochure zijn er ook folders beschikbaar
met informatie over de afzonderlijke afdelingen van het
psychosecircuit en over de diverse trainingen die gegeven worden.
18

5. Informatie en adressen
Aanmeld- en informatiecentrum GGZ Noord-Drenthe
Het Aanmeld- en informatiecentrum is op werkdagen van 8.30 uur tot
17.00 uur te bereiken via telefoon (0592) 33 48 11 of fax (0592) 33 44 29.
Schizofreniestichting – kenniscentrum voor zorg en beleid
www.schizofreniestichting.nl
Telefoon (070) 391 71 77.
GGZ Drenthe
Psychosecircuit
Postbus 30007
9400 RA Assen
Dennenweg 9
9404 LA Assen
Telefoon (0592) 33 48 00
E-mail: psychosecircuit@ggzdrenhte.nl
www.ggzdrenthe.nl
19
Informatie voor patiënten

Wat doet GGZ Drenthe?
GGZ Drenthe is de innovatieve en toonaangevende zorginstelling in
Noord-Nederland voor:
• ambulante en klinische geestelijke gezondheidszorg
• ambulante en klinische forensische psychiatrie
• ouderenzorg
• preventie, opleiding en onderzoek.
Ruim 3.200 medewerkers zorgen jaarlijks voor ongeveer 30.000
cliënten. GGZ Drenthe is HKZ-gecertificeerd. GGZ Drenthe maakt
deel uit van Espria.
Het psychosecircuit
Het psychosecircuit is onderdeel van GGZ Drenthe en heeft als
doel mensen met schizofrenie of een verwante psychose zo vroeg
mogelijk op te sporen, te behandelen en hen en hun familieleden
te ondersteunen en een wezenlijke bijdrage te leveren aan hun
rehabilitatie, emancipatie en herstel.
© 2010 GGZ Drenthe, Assen, NL. N.047D-re1 (11/10)
De auteursrechten van alle tekst- en beeldmateriaal in deze uitgave
berusten bij GGZ Drenthe en zijn wettelijk beschermd. Gehele
of gedeeltelijke overname, in welke vorm dan ook, is alléén toegestaan
na voorafgaande schriftelijke toestemming van GGZ Drenthe.
Neem hierover contact op met de afdeling Communicatie.