Gaandeweg april 2010 - Protestantse Gemeente Zwolle
Gaandeweg april 2010 - Protestantse Gemeente Zwolle
Gaandeweg april 2010 - Protestantse Gemeente Zwolle
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Gaandeweg</strong><br />
April <strong>2010</strong><br />
Aandacht voor emoties<br />
Herdenken<br />
Grote Kerk gastvrij<br />
Magazine voor alle leden van de<br />
<strong>Protestantse</strong> <strong>Gemeente</strong> <strong>Zwolle</strong>,<br />
de Evangelisch-Lutherse <strong>Gemeente</strong><br />
en De Hoofdhof Berkum
Schildersbedrijf sinds 1921<br />
telfordstraat 18<br />
8013 RM <strong>Zwolle</strong><br />
tel. 038 - 465 02 22<br />
fax 038 - 465 37 70<br />
Op weg naar<br />
optimaal<br />
rijplezier<br />
Dat u onbezorgd en met volle teugen kunt<br />
genieten van uw auto: daar draait het om bij<br />
Autobedrijf Oving. Daarom staan uw wensen<br />
bij ons centraal. En kunnen we u altijd persoonlijk<br />
en perfect op weg helpen. Met<br />
Renault kiest u voor innovatief, veiligheid en<br />
design. Met Autobedrijf Oving kiest u voor<br />
alle bijpassende service en advies. U bent<br />
van harte welkom!<br />
Autobedrijf Oving<br />
Bisschop Willebrandlaan 66<br />
8021 GA <strong>Zwolle</strong><br />
t (038) 455 44 50<br />
www.oving.nl<br />
het einde van<br />
onmogelijke<br />
uitvaartwensen.<br />
Bij Monuta<br />
maakt u van<br />
elk afscheid<br />
een mooie<br />
herinnering.<br />
Kijk op monuta.nl<br />
of bel Monuta <strong>Zwolle</strong><br />
(038) 421 19 33.
In deze <strong>Gaandeweg</strong><br />
Op de voorpagina:<br />
Het monument aan het Ter Pelkwijkpark,<br />
waar op 4 mei de slachtoffers van de<br />
Tweede Wereldoorlog worden herdacht.<br />
Op 5 mei is het 65 jaar geleden dat<br />
Nederland werd bevrijd. Meer over<br />
herdenken en vieren op pagina 14 en 15.<br />
Aandacht voor onder andere de promotie<br />
van ds. Edward van ’t Slot<br />
pagina 4, 5, 8, 9 en 19<br />
Diaconaal nieuws<br />
pagina 6<br />
Mijn kunst: de kruisweg van De Hoofdhof<br />
pagina 7<br />
Desgevraagd:<br />
de toekomst van de Grote Kerk<br />
pagina 10<br />
Columnist Saskia Dankers over<br />
dood en hoop<br />
pagina 11<br />
In Perspectief: de gemeenteadviseur en<br />
de voormalige kerkrentmeerster<br />
pagina 12<br />
De Grote Kerk is voorbereid op een<br />
gastvrije zomer<br />
pagina 16<br />
Informatie van het Kerkelijk Bureau<br />
Colofon <strong>Gaandeweg</strong><br />
pagina 18<br />
Kerkdiensten voor de komende<br />
twee maanden<br />
pagina 20, 21 en 22<br />
Pinksteren, feest zonder einde…<br />
Volgens de agenda vieren we in <strong>2010</strong> op 23 en 24 mei Pinksteren. In een ander jaar op een andere<br />
datum, maar wanneer ook, dat feest is ‘gedateerd’. Nou, dat is dat feest nou juist niet.<br />
Pinksteren is niet te dateren. Ja, we vieren wel dat er een ‘historisch moment’ was waarop de Geest<br />
van God uitbundig werd uitgestort en dat er toen heel wat mensen in Jeruzalem in vuur en vlam<br />
werden gezet, maar het bijzondere van Pinksteren is dat het niet ophoudt.<br />
Het is ook niet zo dat na Pinksteren in de kerk ‘een feestloze tijd’ volgt. Het feest gaat gewoon door,<br />
gaat al eeuwen gewoon door. ‘Wij leven van de Geest die aanrukt uit den hoge’, zingen we en dat<br />
leven doen we dagelijks. Ook de Schepping leeft van dat voortdurende werk van de Geest, die het<br />
gelaat van de aardbodem vernieuwt (Psalm 104, vertaling NBG). Pinksteren is een continu gebeuren.<br />
Nu is het wel zo, meen ik, dat dát wat in de schepping gebeurt, ‘automatisch’ gebeurt. We zien het<br />
dagelijks in alles wat tot groei en bloei komt. Maar dat ‘automatische’ zit er, als we denken aan<br />
mensen die leven van de Geest, niet zó in. Wat het leven sec betreft misschien wel, maar niet wat<br />
betreft het goede dat die Geest ook wil voortbrengen, die sturing voor verantwoord handelen.<br />
De vruchten van de Geest groeien niet vanzelf, daar moet niet alleen om gebeden worden maar ook<br />
voor gewerkt en… soms moet er heel wat buiten de deur worden gehouden of de deur uitgezet wil<br />
het goede kunnen groeien.<br />
Dag Hammarskjöld (1905-1961) schreef eens: ”Demonen komen als het huis leegstaat. Voor andere<br />
gasten moet je netjes de deur open doen.” (Uit: Merkstenen). Dat zijn buitengewoon ware woorden,<br />
zeker als je deze even relateert aan het feit dat we dit jaar gedenken dat we 65 jaar geleden werden<br />
bevrijd van een demonische beweging die Europa binnentrok. Die kon binnentrekken, omdat ‘het huis<br />
leeg stond’. En ook daarvan kun je niet zeggen: Dat was ééns. Boze geesten kunnen altijd weer bezit<br />
nemen van mensen als hun huis leeg staat. Er zijn altijd weer figuren die daarvan gebruik (willen)<br />
maken. In De Boodschap die de kerken van Nederlands in mei 1945 uitbrachten kun je dan ook lezen:<br />
“De geestelijke strijd tegen de machten van het moderne heidendom, tegen de aanbidding van de<br />
aardsche goden, die in velerlei vorm in onze Europeesche wereld heerschten en nog heerschen, moet<br />
worden voortgezet.” Bij deze gedateerde taal kunnen wij ons echt heel wat voorstellen, want de<br />
inhoud is niet gedateerd.<br />
Heel wat keren heeft in de afgelopen jaren geklonken: “Nooit meer… nooit meer…”<br />
Maar veel deed zich gewoon weer voor. Elke mens weet trouwens van zichzelf ook wel dat hij<br />
door heel wat bepaald niet fraaie gedachten en kwade motieven bewoond/bezeten kan worden en<br />
dat hij die moet bestrijden.<br />
Het gebed om de heilige Geest is dan ook een dagelijkse opdracht en inspanning wil het leven<br />
feestelijk worden of blijven. Dagelijks moet ik daarom de deur maar open zetten voor die Geest.<br />
Harm Bousema,<br />
predikant Oosterkerk<br />
3
4<br />
AANDACHT VOOR Waarom<br />
hij een proefschrift heeft geschreven?<br />
Van ’t Slot: “Het is natuurlijk<br />
interessant je te verdiepen in twee grote<br />
theologen. Maar mijn wezenlijke drijfveer<br />
is toch de behoefte door studie<br />
theologisch scherp te blijven. Spannend<br />
is de vraag naar de verhouding tussen<br />
‘theologie’ als intellectuele bezigheid<br />
en ‘geloven’ als persoonlijk leven<br />
met God.”<br />
Aarzelend<br />
“Karl Barth is”, schetst de promovendus,<br />
“tot in zijn botten theoloog, intellectueel,<br />
gelovig. Bij Bonhoeffer ligt het accent<br />
iets anders, bij hem wordt de relatie met<br />
God ook in andere gebieden zichtbaar,<br />
bijvoorbeeld in de ethiek, in de relatie<br />
met de medemens.”<br />
In het gesprek verontschuldigt Van ’t<br />
Slot zich wat: “Ik ga nu wat aarzelend<br />
formuleren. Ik voel me zelf geprikkeld<br />
door Barth de wetenschapper, maar<br />
Bonhoeffer heeft voor mij een punt<br />
Edward van ’t Slot: “Maatschappelijke betrokkenheid<br />
en geloven moeten één geheel zijn.”<br />
De predikant van de Stinskerkgemeente, ds. Edward van’t Slot,<br />
is momenteel druk bezig met de afronding van zijn proefschrift<br />
waarop hij op 17 mei aanstaande hoopt te promoveren aan de<br />
<strong>Protestantse</strong> Theologische Universiteit, locatie Utrecht. We spraken<br />
met Edward van ’t Slot over zijn boeiende en tijdrovende<br />
avontuur om zijn geloofsvragen voor te leggen aan twee ‘grote<br />
theologen’ uit de twintigste eeuw, Karl Barth en Dietrich<br />
Bonhoeffer.<br />
Ds. Edward van ’t Slot bestudeerde twee grote theologen<br />
“God zit niet in mijzelf verstopt”<br />
met zijn vraag naar de tastbaarheid van<br />
het geloof.” Men zou het menselijke<br />
geloof tegenover Gods openbaring (een<br />
kernbegrip bij Barth) kunnen plaatsen.<br />
Maar Bonhoeffer stelt de vraag of ‘de<br />
openbaring’ niet juist het menselijke<br />
leven raakt, en of geloven niet meer is<br />
dan het systematisch doordenken van de<br />
openbaring.” Barths theologie is overigens<br />
geen ‘systeem’ met vaste en altijd<br />
opgaande regels, stelt Van ’t Slot.<br />
Integendeel: Barth zoekt, is actueel,<br />
reageert op de samenlevingsvragen,<br />
op literatuur, op wetenschap.<br />
Meer aandacht<br />
Opvallend is dat de theologie van Barth<br />
en Bonhoeffer de laatste jaren steeds<br />
meer aandacht krijgt in de meer traditionele<br />
delen van de kerken, waar hun<br />
gedachten vroeger op veel weerstand<br />
stuitten. Misschien heeft dat te maken<br />
met de kerkbreed toenemende aandacht<br />
voor spiritualiteit en ervaring. Zeker<br />
Barth geeft daarbij een kritisch tegengeluid.<br />
“God zit niet in mijzelf verstopt,”<br />
zegt Van ’t Slot. In Opende, zijn vorige<br />
gemeente, hoorde hij dat gemeenteleden<br />
merkten dat zijn preken anders werden.<br />
“Ik ben meer gaan preken vanuit de<br />
behoefte het Woord ‘aangezegd’ te krijgen,<br />
zoals Barth dat noemt. Daarnaast is<br />
het ook legitiem om met Bonhoeffer<br />
aandacht te besteden aan de vraag: wat<br />
doet die verkondiging nou met je; ontstaat<br />
er daardoor ook iets in je leven wat<br />
permanent met God te maken heeft?<br />
Zo worden kerk en wereld verbonden.<br />
Edward van ’t Slot vindt dat de kerk,<br />
om met Barth en Bonhoeffer te spreken,<br />
ook de oecumene, ‘de hele bewoonde<br />
wereld’ wat te zeggen heeft.<br />
“Maatschappelijke betrokkenheid en<br />
geloven moeten één geheel zijn. Als de<br />
wereld proeft dat de kerk iets heeft, iets<br />
verkondigt wat ‘body’ heeft, iets waarbij<br />
ik zelf als gelovige op het spel sta, zal<br />
ze luisteren.”<br />
Karl Barth<br />
De Zwitser Karl Barth (1886- 1968) wordt gezien als de belangrijkste theoloog van de 20e eeuw, een moderne kerkvader. Hij verzette<br />
zich tegen een ‘universeel religieus gevoel’ dat hij aantrof in de toenmalige Duitse theologie, gepaard gaande met een vaak dweperige<br />
verering van staat, natie en volk. Hij noemde dat ‘religie’. Daartegenover zette hij de persoonlijke ontmoeting met Jezus in wie God<br />
zich openbaart. Dat is ‘geloof’. Hij inspireerde daarmee generaties theologen en gelovigen. Onverzettelijk, ongemakkelijk, zo werd<br />
zijn boodschap wel getypeerd. Vanuit die geloofshouding gaf Barth zijn visie op samenlevingsvragen, op literatuur, op wetenschap.<br />
Geen wonder dat Barth in het Nationaal Socialistische Duitsland de inspirator werd van het verzet tegen Hitler, van de Bekennende<br />
Kirche (Belijdende Kerk) die de ‘religie’ van het Nationaal Socialisme bestreed. Karl Barth was ‘een beroerder Israëls’, een typering<br />
van prof.dr. Van Niftrik in 1949, die lijkt te gelden tot op de dag van vandaag.<br />
Dietrich Bonhoeffer<br />
Op 9 <strong>april</strong> 1945 werd de jonge, veelbelovende theoloog Dietrich Bonhoeffer (geboren in 1906) op bevel van Hitler, wegens zijn<br />
betrokkenheid bij het verzet tegen het nationaal socialisme, geëxecuteerd. Hij is vooral bekend geworden door het boek ‘Verzet en<br />
Overgave’, de bundeling van brieven uit de gevangenis. Aansprekend daarin zijn vooral de authentieke vroomheid en zijn speurtocht<br />
naar een uitleg van de Bijbelse grondwoorden die ‘niet uit de wereld wegleidt’. Uitdagend zijn ook zijn opmerkingen over een ‘kerkvoor-anderen’,<br />
die kerkmensen telkens weer tot bezinning roept. De kerk moet deelnemen aan de wereldse opgaven van de maatschappij,<br />
niet als heersende macht, maar helpend en dienend. Ze moet het mensen uit alle beroepen duidelijk maken, wat een leven met<br />
Christus wil zeggen en wat het betekent ‘voor anderen te leven’.
PERKI <strong>Zwolle</strong> bestaat tien jaar<br />
Dit voorjaar viert PERKI <strong>Zwolle</strong> het<br />
tienjarig bestaan. Stilletjes is dat feit in<br />
maart in een kerkdienst herdacht. Met<br />
wat meer ‘rumoer’ staat de Indonesische<br />
gemeenschap er in de Pinksterdienst op<br />
23 mei bij stil. Juist met Pinksteren,<br />
omdat dat feest wel het geboortefeest<br />
van de kerk wordt genoemd. De andere<br />
PERKI-gemeenten in Nederland zullen<br />
daar ook bij zijn en dan is er ook veel<br />
muziek. De dankbaarheid overheerst,<br />
voor het vele goede dat in die tien jaar<br />
is ontvangen, voor de goede samenwerking<br />
met de Oosterkerkgemeente en met<br />
de PGZ. Er is voldoende reden de Heer<br />
daarvoor te danken en daarom hoopt<br />
PERKI op een feestelijke Pinksterdienst.<br />
Met, op z’n Indonesisch, spandoeken in<br />
de kerk en een langdurig en smaakvol<br />
samenzijn na afloop.<br />
Tijdens de Pinksterdienst wordt het nieuwe<br />
bestuur van PERKI <strong>Zwolle</strong> (na de<br />
integratie in de <strong>Protestantse</strong> Kerk: de<br />
kerkenraad) bevestigd. Ds. Henk Olde<br />
en Jan Scholten keren daarin niet terug,<br />
De Algemene Kerkenraad heeft benoemd<br />
tot interim-predikant in de Emmaüskerk<br />
ds. W.L. (Wim) Andel. Hij vult met een<br />
dienstverband van zestig procent en in<br />
eerste instantie voor een half jaar de<br />
vacature die is ontstaan door het vertrek<br />
van ds. Dirk Jorissen. Na het eerste half<br />
jaar wordt bekeken in welke formatie<br />
hij doorgaat.<br />
Wim Andel is 54 jaar, gehuwd en heeft<br />
drie zonen. Hij is opgegroeid in Katwijk<br />
en heeft theologie gestudeerd in Leiden.<br />
Hij is 23 jaar predikant en was achtereenvolgens<br />
verbonden aan een plattelandsgemeente<br />
in Friesland, de deelgemeente<br />
Sola Fide te Veenendaal en de<br />
laatste bijna tien jaar aan de onlangs<br />
gefuseerde gemeente Oosthem, Abbega<br />
en Folsgare.<br />
maar blijven het bestuur als adviseur op<br />
afroep ondersteunen. Jongeren nemen<br />
hun werk over.<br />
Het voorwerk voor de bouw van de apotheek<br />
op Flores (het gezamenlijke diaconie<br />
project van de Oosterkerk en PERKI)<br />
is bijna afgerond. Subsidie bij ICCO is<br />
Boekenmarkten Adventskerk<br />
Ook dit jaar worden er in de Adventskerk<br />
in <strong>Zwolle</strong>-zuid weer twee grote boekenmarkten<br />
gehouden waarvan de gehele<br />
opbrengst bestemd is voor het diaconale<br />
werk van de Wilde Ganzen.<br />
Muziek is belangrijk in elke PERKI-dienst en zal zeker tijdens<br />
de jubileumviering met Pinksteren een grote rol spelen.<br />
De data en tijden zijn: zaterdag 17 <strong>april</strong><br />
en zaterdag 9 oktober, beide keren van<br />
10.00 tot 14.00 uur. Boeken voor<br />
deze markten worden doorlopend<br />
verzameld door ds. Harry Frijling,<br />
Ds. Wim Andel interim-predikant Emmaüskerk<br />
Wim Andel is tevens werkzaam geweest<br />
in het onderwijs en heeft een eerstegraads<br />
bevoegdheid godsdienst.<br />
Op meerdere terreinen vervulde hij<br />
bestuursfuncties in de kerk, zo was hij<br />
voorzitter van de classis Sneek. Ook<br />
heeft hij freelance werk gedaan voor<br />
de NCRV-radio.<br />
In 2006 voltooide ds. Andel de opleiding<br />
tot interim-predikant in de PKN.<br />
Sindsdien heeft hij een aantal opdrachten<br />
vervuld, waarvan de grootste op detacheringsbasis<br />
voor anderhalf jaar te Sint<br />
Pancras.<br />
Wijkkerkenraad<br />
Zoals in de vorige <strong>Gaandeweg</strong> beschreven,<br />
omvat de opdracht van de interimpredikant<br />
van de Emmaüskerk het begeleiden<br />
van de wijkkerkenraad, zodat deze<br />
aangevraagd. Deze zomer gaan enkele<br />
mensen (die er toch al naar toe wilden<br />
voor vakantie) ter plaatse de zaken verder<br />
regelen. Door mee te doen aan de rommelmarkt<br />
van de Oosterkerk (op 24 <strong>april</strong>)<br />
met Indonesisch eten en hapjes, hoopt<br />
men de kas nog wat te vullen.<br />
tel. (038) 465 50 35 en Evert Spijkerboer,<br />
tel. (038) 465 10 69. Desgewenst<br />
halen zij de boeken bij u thuis op.<br />
weer leiding kan geven aan de gemeente.<br />
Tevens houdt hij zich bezig met de<br />
gesprekken tussen de Emmaüskerk- en<br />
de Hoofdhofgemeente in Berkum.<br />
De wijkkerkenraad van de Emmaüskerk<br />
heeft laten weten ds. Andel geschikt te<br />
vinden voor de ‘meerpartijdige’ rol die<br />
in deze interim-functie van hem wordt<br />
verwacht. “In het kennismakingsgesprek<br />
wist hij door zijn gerichte vraagstelling<br />
snel tot de kern van de problemen door te<br />
dringen”, aldus de kerkenraad. “Voor ons<br />
is ook belangrijk, dat hij een fusieproces<br />
van dichtbij heeft meegemaakt.<br />
Bovendien weten wij, dat hij goed kan<br />
organiseren. Ten slotte is van doorslaggevende<br />
betekenis dat hij de opleiding<br />
voor interim-predikant gevolgd heeft en<br />
wij dus kunnen verwachten, dat hij in<br />
onze situatie weet hoe te handelen.”<br />
5
6<br />
DIACONAAL<br />
Verbinden<br />
Volgens een recent onderzoek van de Universiteit Tilburg neemt<br />
de polarisatie toe in ons land. Mensen staan tegenover elkaar<br />
met hun meningen. Die worden met grote emotie geventileerd.<br />
Tot een gesprek komt het zelden. Het blijft vaak bij een ongeleid<br />
debat. Dat komt neer op hard roepen vanuit een gesloten circuit.<br />
Mond open, oren dicht. Misschien tekenen de onderzoekers de<br />
huidige situatie te scherp, misschien te soft. Maar in deze situatie<br />
leeft de kerk.<br />
De kerk leeft mee met de samenleving. Met wat daarin samenhangt<br />
en wat niet. Zij heeft daarin een eigen rol. Dat is een<br />
diaconale rol. Dat is vooral een verbindende rol. Het woord<br />
diaconaat betekent met name: verbindingen zoeken tussen de<br />
een en de ander.<br />
Bijzondere vakanties<br />
Jaarlijks genieten meer dan 2.500 mensen van een vakantieweek,<br />
die het interkerkelijk Vakantiebureau organiseert in samenwerking<br />
met het diaconaat van de PKN, al bijna 50 jaar. De weken<br />
zijn voor iedereen voor wie het - om wat voor reden dan ook -<br />
niet (meer) zo eenvoudig is alleen op vakantie te gaan. Zoals<br />
ouderen, mensen met een zwakke gezondheid of een lichamelijke<br />
beperking. Zij worden ontvangen in De Werelt in Lunteren, het<br />
F.D. Roosevelthuis in Doorn, Dennenheul in Ermelo of op andere<br />
mooie plekken. Er zijn veel mogelijkheden en die staan allemaal<br />
op de website www.hetvakantiebureau.nl<br />
De website biedt informatie over de uiteenlopende mogelijkheden<br />
voor speciale groepen, bijvoorbeeld voor gasten die zijn aangewezen<br />
op (veel) zorg en/of rolstoelgebonden zijn. Verder zijn er<br />
weken voor slechtzienden en blinden en (echt)paren van wie een<br />
van de (thuiswonende) partners dementeert. Er is een muziekweek<br />
in het F.D. Roosevelthuis, een vakantie voor mantelzorgers<br />
met partner (tot 70 jaar) en maar liefst drie vaarvakanties met het<br />
schip de Prins Willem-Alexander. Samen met YMCA organiseert<br />
het Vakantiebureau vakanties voor eenoudergezinnen.<br />
Sociale conferentie 14 <strong>april</strong><br />
Op woensdag 14 <strong>april</strong> wordt de sociale conferentie gehouden,<br />
deze keer over werkloosheid in <strong>Zwolle</strong>. De werkgelegenheidssituatie<br />
komt aan de orde, naast de vraag hoe de mensen om<br />
wie het gaat het best vooruit geholpen kunnen worden. Er wordt<br />
onder meer aandacht gegeven aan de rol van de kerkelijke wijk.<br />
Informatie: Wim van Ree, tel. (038) 521 75 96.<br />
De kerk kan zo’n rol écht hebben wanneer zij ruimte maakt voor<br />
het gesprek in eigen kring over de interne verschillen aangaande<br />
de vraag hoe het leven geleefd moet worden in het licht van de<br />
Heilige Schrift. Die vormt zo gezien ‘oefenstof’ voor kerk en<br />
samenleving. Voor beide, want waar de kerk interne verbinding<br />
tot stand weet te brengen, al is het soms even, dan kan zij daarin<br />
een voorbeeld zijn voor een samenleving vol oververhitting. Dan<br />
kan zij midden in de stad in het licht staan van profetische woorden<br />
als ‘hersteller van bressen, herbouwer van straten’ (Jesaja 58<br />
vers 12) en kan zij verbinden.<br />
Lútzen Miedema, diaconaal predikant<br />
Rijden in een Jan Plezier, varen met de Prins Willem-<br />
Alexander of gewoon gezellig koffie drinken met elkaar,<br />
het kan allemaal dankzij het Vakantiebureau.<br />
Vrijwilligers nodig<br />
Om alle gasten van een week vakantie te laten genieten, zijn veel<br />
vrijwilligers nodig. Het vrijwilligerswerk in een vakantieweek is<br />
absoluut niet te vergelijken met de gewone werksituatie. Gasten<br />
en vrijwilligers zijn in een vakantiestemming en er is geen sprake<br />
van werkdruk. Er is tijd en aandacht om extra zorg aan de<br />
gast te besteden en om de gast te begeleiden bij de vakantieactiviteiten.<br />
Kortom, ook de vrijwilliger beleeft hier een bijzondere<br />
week! Wie belangstelling heeft voor dit werk kan eveneens op de<br />
website terecht voor nadere informatie.<br />
Helpen onder protest 8 juni<br />
Op dinsdag 8 juni wordt ’s middags de nieuwe publicatie van<br />
Helpen onder Protest gepresenteerd door Kerk in Actie en de<br />
Arme Kant van Nederland. Deze uitgave staat in het teken van<br />
diaconale praktijkvoorbeelden tegen armoede. Medewerking<br />
verlenen onder anderen een van de wethouders sociale zaken,<br />
prof. Herman Noordegraaf en ds. Lútzen Miedema. Eén van<br />
de voorbeelden is het armoedepact van <strong>Zwolle</strong>.<br />
Informatie: www.kerkinactie.nl
MIJN KUNST<br />
Lijden van Christus<br />
als inspiratiebron<br />
In de hal van De Hoofdhof ontstaat de kruisweg. Op de bovenste foto<br />
Jan Post, die uitbeeldt hoe gedobbeld wordt over Jezus’ kleding.<br />
Daaronder: Henk Grasmeijer laat zien hoe de spijkers door Jezus’ handen<br />
gaan; Greet Westerholt beeldt Petrus uit, die de haan hoort kraaien<br />
en Hermy Kemp laat Pilatus zijn handen in onschuld wassen; Ali van<br />
Popta schildert Maria en Johannes en Arie van der Zwan schildert<br />
Jezus in Getsemane. Niet aanwezig bij deze schildersessie Frits<br />
Creemer, die Christus aan het kruis geschilderd heeft.<br />
Deze keer in ‘Mijn kunst’ niet een door één<br />
persoon gekozen kunstwerk, maar het eigen<br />
werk van zeven leden van de Hoofdhofgemeente<br />
in Berkum. Zij werkten in de weken<br />
voor Pasen aan hun uitbeelding van het lijden<br />
van Christus. Het werd geen traditionele<br />
kruisweg, die immers veertien staties omvat,<br />
maar een reeks van zeven momenten uit het<br />
Bijbelverhaal. De schilderijen werden opgehangen<br />
in de kerkzaal van De Hoofdhof, waar<br />
ds. Lily Burggraaff er op Palmzondag aandacht<br />
aan besteedde in de dienst. Het idee voor het<br />
maken van de kruisweg kwam van Henk<br />
Grasmeijer. Hij is lid van de actieve kunstcommissie<br />
van De Hoofdhof en noemt zichzelf<br />
‘geen echte kunstschilder, maar iemand die aan<br />
kunstschilderen doet’. Toch is zijn werk goed<br />
genoeg om tentoongesteld te worden in de hal<br />
van het kerkgebouw. Henk vertelt over het<br />
waarom en hoe van de kruisweg.<br />
“Ik had al twee keer eerder met een groep een kruisweg<br />
geschilderd en dacht dat het dit jaar ook zou<br />
moeten lukken. Veertien staties maken leek wat te<br />
hoog gegrepen; ik was al blij dat ik zes vrijwilligers<br />
bij elkaar kreeg. Maar die zijn wel allemaal heel<br />
enthousiast.<br />
We zijn begonnen met brainstormen over wat Pasen en<br />
het lijden van Christus dat daaraan vooraf gaat, voor<br />
ons betekent. Toen hebben we alle zeven een moment<br />
gekozen uit dat lijdensverhaal want dat drama staat<br />
voor ons centraal. De figuur van Christus is onze<br />
inspiratiebron bij het schilderen en daar praten we<br />
ook over met elkaar. Al staan we hier echt niet steeds<br />
met ernstige gezichten te schilderen, hoor. We genieten<br />
er ook van om dit samen te kunnen doen.<br />
Zelf ben ik een paar keer ernstig ziek geweest rond<br />
Pasen en daardoor ook persoonlijk bezig geweest met<br />
lijden en de verlossing daarna. Zonder lijden is er<br />
geen Opstanding, daarom vormt het lijden in mijn<br />
beleving het zwaartepunt van Pasen. Dat lijden staat<br />
ook bij het schilderen van de kruisweg centraal.<br />
Wij hebben bewust gekozen voor sobere afbeeldingen,<br />
waarin de menselijke figuren niet gedetailleerd zijn<br />
uitgewerkt. In figuren als Petrus en Pilatus kan de<br />
toeschouwer ook zichzelf zien.<br />
Het geeft ons voldoening dat de mensen in De Hoofdhof<br />
ons werk te zien krijgen; we hopen dat het hen<br />
aanspreekt en aan het denken zet. Na Pasen worden<br />
de schilderijen weer uit de kerkzaal weggehaald,<br />
maar ze blijven wel als collectief bij elkaar en zijn<br />
eigendom van De Hoofdhof.<br />
Mochten er echter andere (wijk)gemeenten zijn die<br />
deze schilderijen volgend jaar in de lijdenstijd in hun<br />
kerk willen ophangen, dan kan dat. Voor nadere informatie<br />
mogen ze contact opnemen met mij.”<br />
E-mail: a.grasmeijer@home.nl<br />
Of telefonisch: (038) 453 50 10<br />
7
8<br />
AANDACHT VOOR<br />
Commissie Grote Kerk zoekt denkkracht<br />
De Commissie Grote Kerk, die verantwoordelijk<br />
is voor de zondagmiddagvieringen<br />
in de Grote Kerk, kent een<br />
Denktank. In die groep denkt men na<br />
over het beleid met betrekking tot de<br />
diverse vieringen en maakt men de plannen<br />
concreter. Ook stuurt men, indien<br />
nodig, de voorbereidingen voor de vieringen<br />
aan. Het gaat in deze Denktank<br />
dus over de inhoud. Door verloop in de<br />
groep is er behoefte aan nieuwe denkkracht.<br />
Ieder die zich aangetrokken voelt<br />
tot het inhoudelijk meedenken, is uitgenodigd<br />
om kennis te komen maken.<br />
Ongeveer eens per maand is er op een<br />
zondagavond een ContaKtdienst in de<br />
Stinskerk in Westenholte. Deze diensten<br />
zijn bedoeld voor jong en oud, voor<br />
mensen die wekelijks in de kerk komen,<br />
voor mensen die er nooit (meer) komen<br />
en voor alles wat daar tussen in zit. In de<br />
diensten wordt veel en enthousiast<br />
gezongen met elkaar, onder begeleiding<br />
van een combo, een gitaar, de piano of<br />
het orgel… als er maar muziek klinkt.<br />
De liederen komen meestal uit het Liedboek,<br />
de Evangelische Liedbundel, de<br />
Opwekkingsbundel of Johannes de Heer.<br />
De huidige jaarserie over verschillende<br />
crisissituaties, die als titel heeft ‘De<br />
winst van het verlies’, krijgt op 9 mei<br />
een vervolg met een viering over de<br />
zorg. De nadruk ligt dan niet op een crisis<br />
waarin de zorg zou verkeren, maar op<br />
de zorg in de zorg. Dit naar aanleiding<br />
van Johannes 5 vers 1-9 waar de zieke<br />
zegt: “Ik heb geen mens.” Diverse zorgspecialisten<br />
werken aan de viering mee.<br />
Op zondag 13 juni is de laatste van deze<br />
serie vieringen. Daarin staat het geloof<br />
centraal. Als er al sprake is van een<br />
ContaKtdiensten Stinskerk laagdrempelig<br />
Het gebed is in iedere dienst weer waardevol<br />
en belangrijk. De laatste drie diensten<br />
hadden allemaal een thema dat met<br />
bidden te maken had. Andere thema’s die<br />
aan de orde zijn geweest zijn ‘Geloven =<br />
winst?!’ en ‘Heb jij Contakt?’<br />
De ContaKtdienstcommissie nodigt als<br />
voorganger een dominee uit of iemand<br />
anders die op een begrijpelijke manier<br />
iets te vertellen heeft en uitleg geeft over<br />
een bepaald Bijbelgedeelte. De commissie<br />
wil de diensten qua vorm en inhoud<br />
laagdrempelig houden.<br />
geloofscrisis, hoe en waarom maak je dan<br />
welke keuze, waardoor kun je verder?<br />
Allemaal boeiende vragen, die het waard<br />
zijn te doordenken. Dat goede liedteksten<br />
en muziek daarbij kunnen helpen, weet<br />
ieder uit ervaring. Die liederen en muziek<br />
zijn er dan ook.<br />
Op 25 <strong>april</strong> is er een Michaëlsvesper.<br />
Opnieuw groep uit De Hoeksteen naar Iona<br />
In 2008 ging voor het eerst een achttal<br />
mensen uit De Hoeksteen op pelgrimage<br />
naar Iona, een eiland in het noordwesten<br />
van Schotland. Het was een indrukwekkende<br />
en betekenisvolle ervaring. Dit<br />
jaar gebeurt dat opnieuw. Om met elkaar<br />
weer na te denken over vragen als ‘Waar<br />
komen we vandaan, waar gaan we naar<br />
toe en hoe verbinden wij ons leven met<br />
God en onze naaste?’ En om opnieuw<br />
die bijzondere plaats te bezoeken, inspiratie<br />
op te doen, en te genieten van de<br />
goede schepping.<br />
Van 4-12 juni gaan zeven mensen vanuit<br />
De Hoeksteen op reis. Zij zullen een<br />
week meeleven in de Ionacommunity.<br />
Daar is een programma, waar de groep<br />
aan meedoet. Er zijn vaste activiteiten als<br />
een morgen- en avondgebed. Er moet<br />
corvee gedaan worden en er wordt geslapen<br />
in slaapzalen. Maar het belangrijkste<br />
daar is wel om stil te staan bij jezelf, bij<br />
de ander en bij God. En dat gebeurt van-<br />
De groep Hoeksteners die in 2008 op pelgrimage naar Iona ging, verzamelde daar in<br />
een woeste natuur een groot aantal mooie gladde stenen. Die worden gebruikt in de<br />
gedachtenishoek die vorig jaar in de kerk is ingericht. Bij het overlijden van een lid van<br />
de Hoeksteengemeente wordt diens naam op een steen geschreven. De steen ligt een jaar<br />
in de gedachtenishoek en wordt dan aan de nabestaanden gegeven.<br />
zelf als je met een groep op pad bent.<br />
Op Iona zijn we deel van een groep van<br />
tachtig gasten en een groep van veertig<br />
vrijwilligers. En vanwege de onderwerpen<br />
die aan de orde zijn, de intensiteit<br />
van met elkaar op pad zijn, en de<br />
gedenkwaardige plaats waar we ons<br />
bevinden, word je bijna vanzelfsprekend<br />
uitgenodigd om na te denken over zingevende<br />
en geloofszaken.<br />
Op zondag 13 juni, dus de zondag direct<br />
na thuiskomst, zullen de pelgrims verslag<br />
doen van hun reis in de dienst in<br />
De Hoeksteen, ’s morgens om 9.30 uur.<br />
De eerstvolgende diensten zijn op<br />
18 <strong>april</strong>, dan gaat ds. Van Ark voor en<br />
op 16 mei, met ds. Wiekeraad. De diensten<br />
beginnen om 19.00 uur.<br />
Op 20 juni is er weer de jaarlijkse tentdienst<br />
in Spoolde. Daar zal Peter van<br />
der Veer van zich laten horen.<br />
Belangstellenden, ook van buiten<br />
Westenholte, zijn welkom. Een liedbundel<br />
meenemen hoeft niet, er wordt<br />
gebruik gemaakt van een beamer.
Bijzonder pianoconcert<br />
in de Oosterkerk<br />
Op vrijdagavond 16 <strong>april</strong> geeft de<br />
Oekraïense concertpianiste Anastacia<br />
Tolstonog een concert in de Oosterkerk,<br />
Bagijnesingel 15-2, ten behoeve van<br />
het Oekraïneproject <strong>2010</strong>.<br />
Anastacia is in 1977 geboren in Kiev.<br />
Zij heeft gestudeerd aan het conservatorium<br />
in de Russische stad Saratov.<br />
In 1999 werd zij uitgeroepen tot winnaar<br />
van de Russische competitie voor kamerensembles.<br />
In 2006 is zij getrouwd met<br />
Pim van Prooijen.<br />
Onlangs heeft Anastacia een cd opgenomen<br />
in het philharmonisch concertgebouw<br />
van Lviv.<br />
In de Oosterkerk zal zij stukken ten<br />
gehore brengen van Schnittke, Beethoven,<br />
Skriabin en Brahms.<br />
De toegang is gratis. Na het concert<br />
wordt gecollecteerd voor de diaconale<br />
reis die jonge mensen van de Oosterkerkgemeente<br />
de komende zomer<br />
gaan maken naar de stad Beregovo<br />
in de Oekraïne.<br />
Het concert begint om 19.30 uur; de deuren<br />
van de kerk gaan open om 19.00 uur.<br />
Na afloop van het concert is er gelegenheid<br />
om koffie en thee te drinken.<br />
Inlichtingen bij ds. Wim Hortensius,<br />
tel. (038) 452 46 60,<br />
e-mail: dswhortensius@oosterkerk.nl<br />
Grote Kerk<br />
gastvrij voor<br />
alle leden<br />
De Grote Kerkgemeente houdt op donderdag<br />
22 <strong>april</strong> een open wijkavond voor iedereen die<br />
tot haar geografische wijk behoort.<br />
Alle gemeenteleden ontvangen voor deze<br />
avond een persoonlijke uitnodiging. De avond<br />
begint om 20.00 uur.<br />
De wijkgemeente biedt de bezoekers van de<br />
wijkavond een gevarieerd programma dat in<br />
het teken staat van gastvrijheid. Dat begint al<br />
bij de ontvangst met zelfgemaakte cake of<br />
taart bij de koffie.<br />
Omdat lang niet alle inwoners van de wijk die<br />
geografisch bij de Grote Kerk hoort het kerkgebouw<br />
van binnen kennen, krijgen zij op de<br />
wijkavond een rondleiding door de kerk.<br />
Ook een korte bezinning staat op het programma,<br />
gevolgd door een rondleiding langs<br />
creatieve uitingen, gemaakt door leden van<br />
de Grote Kerkgemeente rond het thema<br />
‘Gewoon gastvrij’.<br />
Er wordt gezorgd voor hapjes en drankjes en<br />
voor een muzikale omlijsting van de avond.<br />
Arjan Blankenspoor bespeelt het orgel en<br />
jongeren treden op met hun muziekgroep.<br />
Nadere informatie is te vinden op de website:<br />
www.grotekerkgemeente.nl<br />
Geloven in duurzaamheid, de urgentie blijft<br />
Geloven in duurzaamheid. Op 11 februari was in de Oosterkerk de<br />
laatste bijeenkomst in een reeks van zes rond dit thema. Spreker<br />
deze avond was prof.dr. Jan Pronk, oud-minister, nu hoogleraar<br />
internationale betrekkingen en voorzitter van IKV Pax Christi.<br />
Zo’n zeventig mensen kwamen op de bijeenkomst af.<br />
Pronk stond stil bij onze manier van leven. Alles willen beheersen,<br />
alles in ontwikkeling willen brengen, altijd winst maken en vooral<br />
doorgroeien. Maar hoe wijs en duurzaam is dat? De inheemse volkeren<br />
voelden en voelen zich bedreigd. Hun eeuwenoude culturen<br />
worden vaak zonder pardon opzij geschoven. Is het kolonialisme<br />
eigenlijk wel afgelopen? Of zitten we er nog midden in? Wie is hier<br />
nu eigenlijk primitief, de inheemse volkeren of wijzelf?<br />
Pronk zei ook dat we moeten oppassen voor het wij-zijdenken.<br />
Zowel in Nederland als wereldwijd. Een vijand is makkelijk geschapen.<br />
En als je elkaar niet opzoekt en niet met elkaar communiceert,<br />
dan zijn conflicten snel geboren. Probeer dus inclusief te denken.<br />
Leg verbindingen. En hoe radicaal of gewelddadig sommige groepen<br />
ook zijn, als je ze verder isoleert, verplaats je het probleem naar<br />
de toekomst.<br />
We moeten altijd kritisch zijn en vragen blijven stellen. Ons niet<br />
laten verdoven en verblinden door commercie en reclame die onze<br />
consumptiedrift aanjaagt. Alsof de mensen er zijn voor de economie.<br />
Nee, de economie is er voor de mensen. Niet alleen de mensen hier,<br />
maar overal ter wereld.<br />
De avond werd afgesloten met het lezen van Psalm 24: “Van de Heer<br />
is de aarde en al wat er leeft; van hem is de wereld en al haar bewoners.”<br />
Deze tekst kwam ook terug in de afsluitende viering op zondagavond<br />
7 maart in de Oosterkerk waarin ds. Wim Hortensius<br />
voorging. De cyclus ‘Geloven in duurzaamheid’ van Oosterkerk en<br />
Jeruzalemkerk is weliswaar ten einde, maar de urgentie blijft onverminderd<br />
groot. Wie kiest voor het leven en begaan is met de<br />
schepping, komt vanzelf op een duurzaam spoor terecht.<br />
9
10<br />
DESGEVRAAGD Wie<br />
vormen de Commissie Toekomst Grote Kerk?<br />
GC: “Voorzitter is John Berends, voormalig wethouder in <strong>Zwolle</strong><br />
en nu burgemeester van Harderwijk. De commissie telt de volgende<br />
vier leden. Peter Izeboud, adviseur informatie- en automa-<br />
Leden PGZ geven meer voor Kerkbalans<br />
PGZ installeert<br />
Commissie<br />
Toekomst Grote Kerk<br />
tiseringsbeleid bij een zorgverzekeraar, trendwatcher in de zorg.<br />
Hij is secretaris van het College van Kerkrentmeesters van de<br />
PGZ. Han Slootweg, manager Innovatie bij Enexis BV en hoogleraar<br />
Electrical Power Systems aan de TU Eindhoven. Hij is lid<br />
van de Grote Kerkgemeente en voorzitter van het College van<br />
De eerste resultaten van de Actie Kerkbalans zijn bekend. De leden van de <strong>Protestantse</strong> <strong>Gemeente</strong> <strong>Zwolle</strong> (PGZ) hebben tot nu toe<br />
voor het jaar <strong>2010</strong> in totaal € 1.423.975 toegezegd. Dit is 4,7% meer dan in 2009 en bijna evenveel als in 2008. “Een heel mooi<br />
resultaat, zeker als je bedenkt dat dit pas de stand is per 1 maart”, zegt Aart Smink, voorzitter van de commissie Geldwerving van<br />
het College van Kerkrentmeesters (CvK). In het decembernummer van <strong>Gaandeweg</strong> keek hij vooruit op de jaarlijkse inzameling<br />
van de financiële bijdragen aan de kerk.<br />
Veel mensen hebben gehoor gegeven aan de oproep van de PGZ om hun bijdrage met tenminste 5% te verhogen. De commissie<br />
Geldwerving wil iedereen die een bijdrage heeft toegezegd daarvoor hartelijk danken. “In het bijzonder danken we alle vrijwilligers<br />
die in januari voor Kerkbalans op pad zijn geweest, voor hun onmisbare inzet.”<br />
Aanvullende acties<br />
Kerkbalans moet dit jaar uiteindelijk € 1.533.000 opleveren. Vorig jaar heeft de commissie Geldwerving een aantal aanvullende<br />
acties ondernomen. Mede hierdoor heeft een flink aantal mensen in de loop van het jaar alsnog een bijdrage toegezegd of de toegezegde<br />
bijdrage verhoogd. Uiteindelijk is in 2009 ruim € 81.000 meer ontvangen dan per 1 maart was toegezegd. Aart Smink:<br />
“Dat moeten we dit jaar toch kunnen overtreffen.”<br />
In onderstaand overzicht de cijfers op een rijtje.<br />
De Grote of St. Michaëlskerk is niet alleen een<br />
kerkgebouw, maar ook een beeldbepalend rijksmonument<br />
in het centrum van <strong>Zwolle</strong>. Hoe kan<br />
de <strong>Protestantse</strong> <strong>Gemeente</strong> <strong>Zwolle</strong>, in samenwerking<br />
met andere partijen, die kerk tot een op<br />
verschillende manieren te gebruiken cultuurcentrum<br />
maken dat optimaal functioneert binnen de<br />
Zwolse samenleving? Om die vraag beantwoord<br />
te krijgen, heeft de Algemene Kerkenraad (AK)<br />
van de PGZ besloten een commissie in het leven<br />
te roepen. Deze Commissie Toekomst Grote Kerk<br />
is op vrijdag 5 februari is door AK-voorzitter<br />
Gégé Callenbach geïnstalleerd. Hij beantwoordt<br />
een aantal vragen van <strong>Gaandeweg</strong>.<br />
<strong>2010</strong> 2009 2008<br />
Opgenomen in de begroting 1.533.000 1.493.000 1.493.000<br />
Toegezegd per 1 maart 1.423.975 1.359.897 1.442.847<br />
Ontvangen per 31 december 1.441.229 1.460.480<br />
Toegezegd per lid (1 maart) 83,96 77,69 80,57<br />
Toegezegd per ingevulde reactie (1 maart) 206,43 184,57 208,38
Kerkrentmeesters. Niek van der Sprong, manager culturele centra<br />
en poppodia, is onder andere betrokken bij Bevrijdingsfestival<br />
Overijssel. Theo Tobé is kerkmusicus en bestuurder van een stichting<br />
die sociale ondernemers in Afrika ondersteunt. Hij is lid van<br />
de Commissie Cantatediensten Grote Kerk van de PGZ.<br />
Als Algemene Kerkenraad zijn we heel blij met de breedte van<br />
deze samenstelling. Deze onderstreept het belang dat de PGZ<br />
hecht aan de betekenis van de Grote Kerk voor de gehele<br />
Zwolse samenleving.”<br />
Met welke opdracht is de commissie van start gegaan?<br />
GC: “De Commissie Toekomst Grote Kerk heeft de opdracht<br />
gekregen te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om het<br />
beheer en de exploitatie van de Grote Kerk, als dat kan in combinatie<br />
met het Refter, aan andere partijen over te dragen of andere<br />
partijen daarbij te betrekken. Zo is de burgerlijke gemeente<br />
<strong>Zwolle</strong> een belanghebbende partij bij het in stand houden van dit<br />
religieus erfgoed, maar ook het bedrijfsleven kan daarbij een rol<br />
spelen. Nagegaan moet worden hoe de gebruiksmogelijkheden<br />
van de kerk kunnen worden vergroot, welke knelpunten zich<br />
daarbij voordoen en hoe deze kunnen worden opgelost. Natuurlijk<br />
komen de financiële aspecten daarbij aan de orde. Ook wordt<br />
bekeken welke eigendoms- en beheerstructuur voor de toekomst<br />
gewenst is. Het is de bedoeling dat de commissie vóór augustus<br />
<strong>2010</strong> een rapport uitbrengt met de resultaten van dit onderzoek.”<br />
Zijn er voorwaarden verbonden aan het toekomstige gebruik<br />
van de kerk?<br />
GC: “Jazeker. De belangrijkste voorwaarde is dat de kerkelijke<br />
functies van de Grote Kerk behouden blijven. De Grote Kerkgemeente<br />
komt er elke zondag bijeen en er worden vieringen<br />
gehouden onder verantwoordelijkheid van de Commissie Grote<br />
Kerk. Bovendien moeten eventuele andere mogelijkheden om de<br />
kerk te gebruiken in overeenstemming zijn met het karakter van<br />
de kerk. Exposities, concerten, culturele manifestaties en symposia<br />
zijn welkome evenementen; feesten zoals die bijvoorbeeld<br />
in De Proosdij worden gehouden, passen volgens ons niet in een<br />
gebouw dat ook als Godshuis wordt gebruikt.”<br />
Waarom heeft de AK tot dit onderzoek besloten?<br />
GC: “Het rendabeler maken van de Grote Kerk, het kostbaarste<br />
kerkgebouw van de PGZ, is een van de maatregelen die genoemd<br />
worden in de Notitie Financieel Beleid van de PGZ van november<br />
2009, bedoeld om binnen enkele jaren ons begrotingstekort weg<br />
te werken. Om dat te bereiken moet een breder gebruik van de<br />
Grote Kerk mogelijk worden gemaakt, maar dat kunnen wij als<br />
PGZ niet alleen. Daarbij is de betrokkenheid van andere partijen<br />
onmisbaar.”<br />
Wat is de positie van het Refter?<br />
GC: “Het afstoten van het Refter is een van de mogelijke bezuinigingsmaatregelen<br />
die de Notitie Financieel Beleid voorstelt.<br />
Voorwaarde daarvoor was dat voor de Grote Kerkgemeente, die<br />
het Refter als wijkcentrum in gebruik heeft, een andere geschikte<br />
ruimte zou worden gevonden. Die zou op korte afstand van de<br />
kerk moeten liggen, omdat de ruimte tijdens de kerkdiensten als<br />
kindercrèche in gebruik is. Uit overleg met de gemeente <strong>Zwolle</strong><br />
is gebleken dat het niet waarschijnlijk is dat er in de nabije omgeving<br />
van de kerk een alternatieve ruimte voor de Grote Kerkgemeente<br />
wordt gevonden. Daarom is besloten ook het beheer en<br />
de exploitatie van het Refter in het onderzoek van de Commissie<br />
Toekomst Grote Kerk te betrekken.”<br />
Column<br />
Mijn broer gaat dood. Het besef sijpelt langzaam door en<br />
is op de achtergrond aanwezig bij alles wat ik doe.<br />
Op mijn werk zijn deadlines nog steeds belangrijk, maar<br />
alles is relatief geworden. Een moeilijke auteur? Een boek<br />
dat niet op tijd uit kan komen? Het is vervelend, maar<br />
er zijn belangrijker zaken in het leven.<br />
Meteen na de diagnose was al duidelijk dat mijn broer het<br />
gevecht tegen de leverkanker zal verliezen. De eerste soort<br />
chemokuur sloeg niet aan en de kanker is verder gegroeid.<br />
Funest voor zijn levensverwachting. Onze hoop rust nu op<br />
een tweede soort chemo. Het is moeilijk in te schatten hoe<br />
het hem vergaat tegen de tijd dat half <strong>april</strong> dit kerkblad bij<br />
u op de mat ligt. Al snel daarna zullen met dodenherdenking<br />
en Hemelvaart mijn gedachten ongetwijfeld ook in<br />
zijn richting afdwalen. Hemelvaart… het doet me onwillekeurig<br />
denken aan de popsong ‘Go like Elijah’, waarin<br />
Chi Coltrane zingt dat, als het haar tijd is, ze graag zou<br />
gaan als Elia: met paarden en een strijdwagen van vuur<br />
rechtstreeks naar de hemel. Geen pijn, geen verdriet voor<br />
wie achterblijven… en trouwens ook niet voor wie wordt<br />
weggenomen. En dodenherdenking. Natuurlijk, we gedenken<br />
de gevallenen in de strijd, maar wat kun je doen als je<br />
het gevecht aan moet gaan met je eigen lichaam? En wat<br />
kun je als familie en vrienden? Er zijn, bidden en hopen.<br />
Ik was enkele jaren geleden bij een crematie. De vader<br />
van een studiegenoot was plotseling overleden. Het gezin<br />
was niet gelovig en het afscheid was dan ook definitief.<br />
Echt definitief. Op dat moment was ik me erg bewust van<br />
mijn geloof. En wat was ik daar eigenlijk blij mee!<br />
Ondanks alle vragen gelooft mijn broer zeker dat hij zijn<br />
Heer zal ontmoeten. Al had hij niet verwacht dat dit zou<br />
gebeuren terwijl hij begin veertig is. Voor mij blijft er wel<br />
twijfel en het is geen zeker weten, maar dat hoeft voor mij<br />
ook niet. Er is de hoop dat dit niet alles is. En als toekomstige<br />
achterblijver is die hoop voor mij van levensbelang.<br />
Saskia Dankers<br />
Hoop<br />
11
12<br />
PERSPECTIEF Nadat<br />
<strong>Gemeente</strong>adviseur Piet Beintema:<br />
“Op goede manier afscheid nemen heel belangrijk”<br />
“Je moet er iets moois van maken. Een gemeente waarvan je met z’n allen zegt:<br />
daar willen we bij horen en aan meedoen. Maar zoiets ontstaat altijd geleidelijk,<br />
dat kost tijd en energie.” Ds. Piet Beintema spreekt uit ervaring. Voor de drie<br />
Zwolse wijkgemeenten hem vroegen hun samenwerkingsproces te begeleiden,<br />
was hij al verscheidene keren eerder betrokken bij dit soort fusies, met name in<br />
het noorden van het land. “In deze tijd zien steeds meer gemeenten zich genoodzaakt<br />
kerkgebouwen af te stoten en wijken samen te voegen”, zegt hij. “Hoewel<br />
mensen meestal best beseffen dat het niet anders kan, is hun vertrouwde kerkgebouw<br />
voor hen wel heel belangrijk. Het kan vaak heel lang duren voordat<br />
zij zich ergens anders weer thuis voelen.”<br />
de Algemene Kerkenraad van de<br />
PGZ bekend maakte dat de Jeruzalemkerk<br />
en een kerkgebouw in de Aa-landen<br />
moeten worden afgestoten, besloten<br />
de drie wijkgemeenten de mogelijkheid<br />
tot samenwerking te onderzoeken. Hun<br />
uiteindelijk doel is, met elkaar een nieuwe<br />
wijkgemeente te vormen, met de<br />
Oosterkerk als centraal adres. Daartoe<br />
richtten de Hoeksteen-, de Oosterkerken<br />
de Jeruzalemkerkgemeente een<br />
stuurgroep op, bestaande uit hun moderamina<br />
(dagelijkse besturen). De Dienstenorganisatie<br />
van de PKN werd ge-<br />
vraagd een adviseur te leveren, die het<br />
samengaan kon begeleiden.<br />
“We zitten nog maar in het begin van<br />
dat proces”, aldus Piet Beintema. “Het<br />
is ontzettend ingewikkeld om drie<br />
gemeenten te laten fuseren en één<br />
nieuwe gemeente te vormen. Daar moet<br />
heel veel voor geregeld worden. In de<br />
afgelopen maanden hebben we een lijst<br />
opgesteld met alle onderwerpen die aan<br />
de orde moeten komen. Daarnaast heeft<br />
de stuurgroep een visie op de nieuwe<br />
gemeente geformuleerd, die medio<br />
maart aan de gemeenteleden is voor-<br />
gelegd. Van <strong>april</strong> tot de zomervakantie<br />
wordt begonnen met de uitwerking van<br />
de onderwerpen. Zo verdelen we het<br />
proces in periodes van ongeveer drie<br />
maanden; na elke periode evalueren we<br />
en bekijkt de stuurgroep of mijn betrokkenheid<br />
nog noodzakelijk is.”<br />
Eigen cultuur<br />
Wat zijn bijvoorbeeld onderwerpen die<br />
uitgewerkt moeten worden? Piet<br />
Beintema: “Het feit dat elke wijkgemeente<br />
haar eigen cultuur en manier<br />
van werken heeft. Heel veel mensen<br />
Gerrit Jan Timmerman, oud-voozitter College van Kerkrentmeesters:<br />
“Emotionele kant kerksluiting vraagt aandacht”<br />
Als beoogd voorzitter van de Hervormde Kerkvoogdij trad Gerrit Jan Timmerman begin 2003 aan; als voorzitter van het<br />
College van Kerkrentmeesters (CvK) nam hij per 1 januari van dit jaar afscheid. In die zeven jaar veranderde er veel meer<br />
dan alleen de benaming van zijn functie, wijzigingen die mede voortvloeiden uit de fusie van de Hervormde <strong>Gemeente</strong> en<br />
de Gereformeerde Kerk van <strong>Zwolle</strong>, in december 2005. Toch veranderde er, in de beleving van Gerrit Jan, in wezen helemaal<br />
niet zo veel. “Ook vóór de totstandkoming van de <strong>Protestantse</strong> <strong>Gemeente</strong> <strong>Zwolle</strong> hadden zowel de gereformeerde als de hervormde<br />
wijkgemeenten ieder hun eigen wijze van kerk zijn. Dat is nog steeds zo en dat moet ook in de toekomst zo blijven.”<br />
Een paar maanden geleden droeg Gerrit<br />
Jan zijn functie over aan Han Slootweg.<br />
De vertrokken voorzitter is blij met zijn<br />
opvolger en de andere leden van het<br />
dagelijks bestuur CvK. “Het beheer<br />
van de gebouwen en de niet-diaconale<br />
financiële middelen van de PGZ is<br />
bij hen in goede handen,” verzekert<br />
Gerrit Jan.<br />
De voorzitter van het CvK maakt deel<br />
uit van de Algemene Kerkenraad (AK)<br />
en van het moderamen van de AK en is<br />
derhalve een belangrijk adviseur als het<br />
gaat om besluiten inzake de financiën.<br />
“De Hervormde Kerkvoogdij had destijds<br />
veel meer bevoegdheden dan de<br />
Gereformeerde Commissie van Beheer.<br />
Met de totstandkoming van de <strong>Protestantse</strong><br />
Kerk in Nederland (PKN) is een<br />
aantal bevoegdheden van het CvK naar<br />
de AK overgegaan,” noemt Gerrit Jan<br />
een verandering waarmee hij te maken<br />
kreeg. In het kader van de fusie moesten<br />
er meer zaken op één spoor worden<br />
gebracht, zoals de manier waarop de<br />
diaconieën functioneerden. Nog voor<br />
de officiële fusie werden de twee kerkelijke<br />
bureaus samengevoegd, een<br />
operatie waarbij deskundigheid ‘van<br />
buiten’ werd ingeschakeld. Veranderingen<br />
die tijd kostten en die zo zorgvuldig<br />
mogelijk moesten worden uitgevoerd.<br />
Minder geld uitgeven<br />
Dat de PGZ veel minder geld zou moeten<br />
uitgeven dan wel meer inkomsten<br />
moest genereren om tot een sluitende<br />
begroting te komen, was volgens<br />
Gerrit Jan al voor de fusie duidelijk.<br />
“De Hervormde <strong>Gemeente</strong> had al langer<br />
moeite de eindjes aan elkaar te knopen,<br />
maar ook de financiële situatie van de<br />
Gereformeerde Kerk verslechterde<br />
omstreeks die tijd. De opbrengst van<br />
Kerkbalans nam weliswaar niet af, maar<br />
werd wel door steeds minder mensen<br />
opgebracht. Die trend zie je nog steeds<br />
in <strong>Zwolle</strong>, maar dat houdt natuurlijk<br />
wel een keer op.
In de rubriek Perspectief besteedt <strong>Gaandeweg</strong> aandacht aan de gevolgen van de bezuinigingsmaatregelen die de <strong>Protestantse</strong><br />
<strong>Gemeente</strong> <strong>Zwolle</strong> (PGZ) binnen een paar jaar financieel gezond moeten maken. Leden van wijkgemeenten en andere<br />
betrokkenen vertellen hoe zij die gevolgen ervaren en wat zij verwachten van de toekomst. In deze aflevering een gesprek<br />
met Gerrit Jan Timmerman, die als voorzitter van het College van Kerkrentmeesters (CvK) nauw betrokken was bij het<br />
proces en ds. Piet Beintema, die als gemeenteadviseur vanuit de Dienstenorganisatie van de PKN het samenwerkingstraject<br />
tussen de Oosterkerk-, Jeruzalemkerk- en Hoeksteengemeente begeleidt.<br />
hebben een rol in dat geheel, denk maar<br />
aan kerkenraadsleden, leiding van de<br />
kindernevendienst en wijkwerkers. Al<br />
die vrijwilligers moeten bij elkaar worden<br />
gebracht en kennis maken met<br />
elkaar en elkaars werkwijze. Pas daarna<br />
komt de fase waarin mensen bekijken<br />
op welke manier zij kunnen samenwerken.<br />
Dan kan iets nieuws ontstaan, maar<br />
zullen er ook dingen verdwijnen die<br />
mensen dierbaar waren. Daar moet je<br />
met elkaar afscheid van kunnen nemen,<br />
net als van het gebouw dat wordt verlaten.<br />
Het is heel belangrijk dat op een<br />
goede manier te doen en dat afscheid<br />
is dus ook een van de onderwerpen<br />
die worden uitgewerkt.”<br />
Hoewel zij in hun kerkgebouw blijven,<br />
krijgen ook de leden van de<br />
Oosterkerkgemeente door de fusie met<br />
veel veranderingen te maken, voorspelt<br />
Piet. “Afgezien van het gebouw blijft<br />
er ook voor hen niets bij het oude.<br />
Eigenlijk is het handhaven van een van<br />
de drie kerken een nadeel voor dit fusieproces,<br />
het zou mooier zijn als je met<br />
z’n allen een ander gebouw zou kunnen<br />
Toen we in 2005 de begrotingen van de<br />
Zwolse hervormden en gereformeerden<br />
samenvoegden tot de PGZ-begroting<br />
2006, was er een tekort. Vooral de personele<br />
kosten stegen maar ook die van<br />
de gebouwen. Terwijl we in die tijd ook<br />
moesten besluiten hoe we met de bouw<br />
van een PGZ-kerk in Stadshagen wilden<br />
omgaan. De nieuwe kerk die we daar<br />
bouwden, helaas zonder de steun van de<br />
rooms-katholieken, betekende een extra<br />
aanslag op de financiën. Twee jaar later<br />
werd met het Beleidsplan 2008 de aanzet<br />
gegeven voor beleidsmaat-regelen<br />
om in 2012 in ieder geval een evenwichtige<br />
meerjarenbegroting te<br />
realiseren.”<br />
Heel gevoelig<br />
De voorzitter van het CvK was als lid<br />
van de AK direct bij de besluitvorming<br />
betrokken en kon zich vinden in de<br />
keuzes die de AK heeft gemaakt.<br />
“Kerkrentmeesters kunnen geneigd zijn<br />
het afstoten van kerken rationeel te<br />
benaderen”, merkt hij op. “Tegelijkertijd<br />
besef ik dat zo’n ingreep voor gemeenteleden<br />
heel gevoelig ligt. Mensen zijn<br />
getrouwd in die kerk, kinderen zijn er<br />
betrekken. De Oosterkerk is geen ontvangende<br />
gemeente, maar een van de<br />
partners in de fusie; het zal voor deze<br />
gemeente best lastig zijn om dat te<br />
beseffen. Dat besef kan onder meer<br />
bevorderd worden door de naam<br />
Oosterkerkgemeente door een nieuwe<br />
naam te vervangen.”<br />
Kerkdienst<br />
De stuurgroep denkt dat in de nieuwe<br />
gemeente de kerkdienst een opvallende<br />
rol moet spelen, als het moment waarop<br />
de gemeente bij elkaar komt. Daarnaast<br />
zijn vorming en toerusting en diaconaat<br />
in het oog springende aspecten van de<br />
wijkgemeente. Het pastoraat speelt zich<br />
meer achter de schermen af en zal misschien<br />
het minst veranderen.<br />
Hoeveel van de leden van de drie wijkgemeenten<br />
zullen meegaan naar de<br />
nieuwe gemeente, is niet te voorspellen,<br />
benadrukt Piet. “Een fusie is ook altijd<br />
een moment waarop gemeenteleden<br />
besluiten hun eigen plan te trekken.<br />
Dat geldt ook voor vrijwilligers die al<br />
heel lang een bepaalde taak vervullen.<br />
gedoopt en geliefden uitgedragen. Ook<br />
dient er aandacht te zijn voor medewerkers<br />
die het aangaat, zoals de kosters.<br />
Bij het afstoten van de Scheppingskerk<br />
in Holtenbroek, een paar jaar geleden,<br />
hebben we ervaren hoe diep de emoties<br />
gaan. Achteraf gezien is de overgang<br />
van de mensen uit de Scheppingskerk<br />
naar onder andere de Jeruzalemkerkgemeente<br />
redelijk goed verlopen, al<br />
denk ik wel dat we de emotionele kant<br />
van de zaak enigszins veronachtzaamd<br />
hebben. Daar moeten we nu bij het<br />
sluiten van de kerken meer aandacht<br />
voor hebben.”<br />
Reacties<br />
Uit de wijkgemeenten zijn diverse reacties<br />
gekomen op de besluiten van de<br />
AK. In een coproductie van AK-voorzitter<br />
Gégé Callenbach, de voorzitter van<br />
CvK, scriba Kees van der Woude<br />
en geassisteerd door hoofd Kerkelijke<br />
Bureau Nico Duijf, zijn de vragen die<br />
er waren zo snel mogelijk beantwoord.<br />
“Wij konden uitleggen waarom deze<br />
keuzes gemaakt waren”, verklaart Gerrit<br />
Jan. “Ook in zijn algemeenheid hebben<br />
we geprobeerd de gemeenteleden goed<br />
Die vinden het een goede gelegenheid<br />
om iets anders te gaan doen of het werk<br />
nu maar eens aan jongeren over te laten.<br />
Als stuurgroep kun je alles nog zo goed<br />
voorbereiden en mensen over alles<br />
informeren, of zij uiteindelijk meedoen<br />
valt niet te plannen.”<br />
Geen vreemden<br />
“De komende maanden is vooral van<br />
belang dat de leden van de drie wijkgemeenten<br />
elkaar leren kennen. Op het<br />
moment van de fusie mogen zij geen<br />
vreemden meer zijn voor elkaar.<br />
De stuurgroep organiseert ontmoetingen<br />
tussen mensen die een bepaalde taak<br />
hebben, maar gemeenteleden kunnen<br />
ook zelf initiatieven nemen. Maak een<br />
dienst mee in een van de andere kerken,<br />
of schuif aan bij activiteiten van de<br />
andere wijkgemeenten. Het afscheid<br />
zal pijn en verdriet kosten, dat moet<br />
op een zorgvuldige manier worden<br />
verwerkt. Toeleven naar het samengaan<br />
en meedenken over de nieuwe wijkgemeente,<br />
kan de verwerking gemakkelijker<br />
maken.”<br />
te informeren, onder meer via de wijkkerkenraden.”<br />
Als binnen enkele jaren<br />
alles waartoe nu is besloten ook is uitgevoerd,<br />
verwacht Gerrit Jan dat - rekening<br />
houdend met de gevolgen van<br />
ontkerkelijking en vergrijzing - de PGZ<br />
weer een basis heeft om de komende<br />
tien tot vijftien jaar goed te kunnen<br />
functioneren.<br />
“Je ziet echter ook hier het algemene<br />
verschijnsel, dat er wel belangstelling<br />
is voor religie, maar dat die zich niet<br />
vertaalt in daadwerkelijke participatie.<br />
Hoe je daar op moet inspelen als kerk,<br />
hoe je mensen betrokken krijgt en<br />
houdt? Dat zijn vragen die we met<br />
z’n allen moeten beantwoorden.”<br />
13
Samen met zijn vrouw woont Gerrit Tulp in Warmond, nog helemaal<br />
zelfstandig. Hij is vorige week 84 jaar geworden en al wordt<br />
het bewegen moeizamer, hij is nog steeds zeer helder van geest,<br />
en leest dagelijks drie kranten. Met zichtbaar genoegen neemt<br />
hij ons mee op herinneringstocht naar die Zwolse oorlogsjaren.<br />
Gerrit is in 1940 een veertienjarige Hollandse jongen van goed<br />
gereformeerde huize, zoals dat heette. Zijn vader heeft een<br />
(kantoor)boekhandel aan de Blijmarkt; het gezin woont aan<br />
de Wipstrikkerallee 56. Ze kerken in de Oosterkerk bij<br />
ds. Kuyper. Gerrit zit op het Christelijk Lyceum, volgt de HBS-A<br />
afdeling en prutst in zijn vrije tijd graag met radiootjes. Zo luistert<br />
hij dagelijks naar de Engelse zender. Hij schrijft de berichten<br />
op in een boek, zodat zijn vader ze ’s avonds kan lezen. Voor hen<br />
is het radiootje de verbinding met de vrijheid.<br />
Het is deze maand 65 jaar geleden dat Nederland, na<br />
vijf zware jaren, eindelijk werd bevrijd. De oorlog,<br />
de bezetting en de bevrijding staan weer volop in de<br />
belangstelling. Met een van de mensen die nog uit<br />
eigen ervaring kunnen vertellen over de jaren ’40-’45<br />
en dan met name in <strong>Zwolle</strong>, had <strong>Gaandeweg</strong>-redacteur<br />
Rob van Harten een gesprek. Hij bezocht Gerrit<br />
Tulp, die vanaf 1943 tot 1945 ‘hoofdredacteur’ was<br />
van De stem van Londen, een Zwols illegaal blaadje,<br />
dat dagelijks(!) verspreid werd. In 1945 was de<br />
oplage 800 exemplaren.<br />
Illegale Stem van Londen<br />
verbinding met de vrijheid<br />
65 JAAR VRIJ Oud-<strong>Zwolle</strong>naar Gerrit Tulp (84) kijkt terug op oorlogsjaren<br />
Jongste bediende<br />
In 1943 krijgt Gerrit als beloning voor zijn slagen geld om materiaal<br />
te kopen. Een buurjongen, Oene Meek, bouwt een voorzetapparaat<br />
voor de uit 1933 stammende Philips radio, maar flanst<br />
ook een radiootje in elkaar. Dat kan worden ingeleverd als de<br />
bezetter in mei 1943 alle radio’s vordert.<br />
Omdat hij geen loyaliteitsverklaring wil tekenen, kan Gerrit<br />
niet studeren, maar wordt hij jongste bediende bij zijn vader.<br />
De berichten die hij nog steeds noteert (in een onleesbaar handschrift)<br />
worden door zijn oudere broer Herman uitgetypt en op<br />
kleine schaal verspreid bij buren en kennissen. Later krijgen ze<br />
de beschikking over een stencilapparaat en wordt in het schuurtje<br />
achter hun huis meer geproduceerd. Omdat het stencilen veel<br />
lawaai maakt en de makers van het illegale blaadje natuurlijk niet<br />
willen opvallen, wijken ze uit<br />
naar de De Genestetstraat. Ze<br />
gaan letterlijk ondergronds bij<br />
Boy van der Kerkhoff. Boys<br />
moeder houdt de boel boven<br />
in de gaten; als er iets is<br />
stampt ze op de vloer.<br />
14<br />
Direct na de bevrijding<br />
installeert Gerrit een<br />
versterker met luidspreker.<br />
Voor zijn ouderlijk huis aan<br />
de Wipstrikkerallee kan<br />
iedereen dankzij deze<br />
geluidsinstallatie de<br />
nieuwsuitzendingen van de<br />
radio volgen. Voortdurend<br />
verzamelen zich daar tientallen<br />
luisteraars. De foto<br />
is gemaakt door A.J.<br />
Brouwer en beschikbaar<br />
gesteld door het Historisch<br />
Centrum Overijssel.
Overval<br />
Dan wordt bij een ander gezin in de straat, dat ook Van der<br />
Kerkhoff heet maar geen familie is, een inval gedaan, waarbij de<br />
vloer wordt opengebroken. Nog diezelfde avond wordt met een<br />
bakfiets van de Firma Tulp alles wat met De Stem te maken<br />
heeft, overgebracht naar het magazijn achter de kantoorboekhandel.<br />
Al gauw kunnen ze via via terecht in een tuinhuis in de<br />
Veerallee. Als Oene Meek juni 1944 wordt gearresteerd wegens<br />
wapenbezit (Gerrit Tulp vertelt daar niets van te hebben geweten),<br />
zoeken de makers van De Stem een nieuw onderkomen. Het<br />
wordt gevonden aan de Herenweg 133 bij mevrouw Schulte<br />
Nordholt. Hier duikt Gerrit onder als hij weigert graafwerk te<br />
verrichten voor de Duitsers. Die willen verdedigingswerken aanleggen<br />
rond <strong>Zwolle</strong>, om de oprukkende geallieerde bevrijders<br />
tegen te houden.<br />
Eind 1944 begeeft de radio het. Via personeel van Gerrits vader<br />
kunnen ze een verborgen radio krijgen. Samen met Rietje<br />
Kappers, die in de winkel werkt, gaan ze in de winter van ’44-’45<br />
naar Herfte, waar ze een moderne klokradio van de zolder van<br />
een zomerhuis halen. Stevig in een deken verpakt en vastgebonden<br />
op een slee nemen ze het illegale apparaat mee terug. In de<br />
Watersteeg komen ze een Duitse patrouille tegen, die hen wonderbaarlijk<br />
met rust laat. De band tussen Gerrit en Rietje wordt<br />
intussen steeds hechter: na de oorlog, in 1950, trouwen ze in de<br />
Zuiderkerk.<br />
Bevrijding<br />
De oorlog loopt op zijn eind als in maart 1945 het huis aan de<br />
Herenweg wordt gevorderd. Maar net slagen de makers van De<br />
Stem erin alles opnieuw te verhuizen, terug naar de Wipstrikkerallee.<br />
Het gonst in <strong>Zwolle</strong> van de geruchten als Gerrit op de ochtend<br />
van 14 <strong>april</strong> per fiets de Canadezen tegemoet gaat. Hij ontmoet<br />
in de Wipstrikkerallee vlak bij de spoorwegovergang de eerste<br />
patrouille en kan de militairen vertellen hoe de situatie in de<br />
stad is. Zelf gaat hij snel terug om het bevrijdingsnummer van<br />
De Stem van 14 <strong>april</strong> 1945 te maken, een nummer dat later nog<br />
in grote oplage van uit de winkel van Tulp voor een dubbeltje<br />
wordt verkocht.<br />
Gerrit komt als voormalig redactielid van een illegaal blad automatisch<br />
in de redactie van Het Vrije Dagblad, dat op de persen<br />
van Tijl aan de Melkmarkt wordt gedrukt. Hij verzorgt ook enige<br />
tijd nieuws voor de lokale editie van Trouw.<br />
In oktober 1945 gaat hij in militaire dienst en vertrekt naar<br />
Nederlands-Indië, waar hij tot 1949 beide politionele acties meemaakt.<br />
Na zijn terugkeer trouwt hij zijn Rietje, gaat werken bij<br />
Nieuwe Leidsche Courant en vindt in Warmond een woning.<br />
Hier genieten ze nog steeds samen van hun oude dag.<br />
Gespreksgroep 50-plus<br />
over <strong>Zwolle</strong> in oorlogstijd<br />
‘<strong>Zwolle</strong> in de Tweede Wereldoorlog’ is het onderwerp van de laatste<br />
bijeenkomst die de Gespreksgroep 50-plus dit seizoen organiseert.<br />
De bijeenkomst, op woensdag 21 <strong>april</strong>, wordt niet in het<br />
zalencentrum van de Oosterkerk gehouden, maar in het<br />
Historisch Centrum Overijssel (HCO), Eikenstraat 20. Daar worden<br />
belangstellenden om 10.00 uur verwacht. Kosten: € 3,50,<br />
inclusief koffie of thee. Het centrum heeft een eigen parkeerterrein<br />
waar bezoekers gratis kunnen parkeren. Het gebouw<br />
is toegankelijk voor mensen in rolstoelen.<br />
Voor nadere informatie: Tineke Diekema, tel. (038) 453 57 33,<br />
e-mail: catharinadiekema@home.nl<br />
Herdenken en vieren<br />
op 4 en 5 mei<br />
De herdenking op 4 mei en de viering van 65 jaar bevrijding een dag<br />
later omvatten dit jaar in <strong>Zwolle</strong> zowel de gebruikelijke als enkele<br />
bijzondere onderdelen.<br />
Op dinsdag 4 mei wordt voorafgaand aan de Stille Tocht weer een herdenkingsbijeenkomst<br />
gehouden in de Oosterkerk aan de Bagijnesingel. De bijeenkomst<br />
begint om 18.30 uur en duurt een half uur. Na afloop kan men aansluiten bij de<br />
Stille Tocht die langs de Oosterkerk gaat. De tocht eindigt bij het monument aan<br />
het Ter Pelkwijkpark, waar de stedelijke herdenkingsplechtigheid plaatsvindt.<br />
Tijdens de bijeenkomst in de Oosterkerk zullen scholieren gedichten lezen.<br />
Zij zijn winnaars van de gedichtenwedstrijd die is gehouden onder alle basisscholieren<br />
uit groep 7 en 8 en middelbare scholieren uit klas 1 en 2. De gedichten<br />
zijn beoordeeld door een jury, bestaande uit stadsdichteres Alet Boukes,<br />
Wil Cornelissen en Delic (Peter Blom) van Opgezwolle. Medewerking verlenen<br />
een blazersgroep van Excelsior uit Westenholte, de joodse voorzanger Jaap<br />
Cyclik en de diaconaal predikant van de PGZ, ds. Lútzen Miedema. Deze houdt<br />
na afloop spreekuur in de Oosterkerk of per telefoon: 06 2312 1905.<br />
Herdenkingsconcert<br />
Na afloop van de plechtigheid bij het monument vindt in de Plantagekerk, eveneens<br />
aan het Ter Pelkwijkpark, een herdenkingsconcert plaats. Onder leiding van<br />
Toon Hagen voeren Musica Michaelis en het Bach projectkoor het Requiem van<br />
Duruflé uit. Dit concert begint om 20.30 uur.<br />
Dankdienst in Grote Kerk<br />
Op woensdag 5 mei, Nationale Bevrijdingsdag, wordt op initiatief van de <strong>Protestantse</strong><br />
<strong>Gemeente</strong> <strong>Zwolle</strong> een dankdienst gehouden in de Grote of St. Michaëlskerk.<br />
Aan de dienst doen ook andere geloofs-gemeenschappen uit <strong>Zwolle</strong> mee.<br />
Na de dankdienst, die om 9.30 uur begint, wordt in de stad het bevrijdingsfeest<br />
gevierd.<br />
Het lijdensverhaal<br />
van Felix Nussbaum<br />
In het kader van de 4 mei-herdenking wordt op donderdag 29 <strong>april</strong> in een<br />
van de zalen van De Hoofdhof, Kerkweg 26 in Berkum, een lezing gehouden<br />
door Henc Valkema over het lijdensverhaal van Felix Nussbaum. De lezing<br />
begint om 19.30 uur en wordt georganiseerd door de kunstcommissie van<br />
De Hoofdhof.<br />
De Duitse kunstschilder Felix Nussbaum leefde van 1904 tot 1944, toen zijn<br />
leven in Auschwitz eindigde. Wat Anne Frank doet met woorden, verbeeldt<br />
Felix Nussbaum in beelden. Zijn schilderijen tonen de wereld van de mens die<br />
de Jodenvervolging moest ondergaan tot hij eraan ten onderging. Een wereld<br />
van angst, dreiging, eenzaamheid en machteloosheid. Maar ook van verzet tegen<br />
het onvermijdelijke.<br />
Nussbaums schilderijen geven een aangrijpend en indringend beeld van wat de<br />
Joodse mens voor en in de Tweede Wereldoorlog gevoeld en beleefd heeft.<br />
<strong>Gaandeweg</strong> verdonkert en versombert het beeld. De angst voor de dood maakt<br />
plaats voor de zekerheid van het sterven. De meest indrukwekkende schilderijen<br />
ontstaan, als Nussbaum de onvermijdelijke weg naar de catastrofe voor ogen<br />
heeft. Een weg die in Auschwitz eindigt.<br />
Zijn laatste wens was: “Als ik ten onder ga, laat dan mijn werk niet sterven. Laat<br />
het zien aan de mensen.” Aan die wens geeft Henc Valkema inhoud in deze lezing<br />
met beelden van de werken van Felix Nussbaum. Geen lange beschouwingen over<br />
kunst, maar veel indringende beelden, die de mens in zijn ziel raken. Nussbaums<br />
schilderijen zijn actueel, want ze laten zien waar haat en geweld toe leiden.<br />
15
16<br />
REPORTAGE<br />
Grote Kerk voorbereid<br />
op zomerseizoen<br />
Terwijl de Commissie Toekomst Grote Kerk in opdracht van de Algemene Kerkenraad onderzoek verricht<br />
met als doel ‘de Grote Kerk optimaal te laten functioneren binnen de Zwolse gemeenschap’<br />
(zie Desgevraagd op pagina 10 van deze <strong>Gaandeweg</strong>), bereidt een grote groep mensen zich weer voor<br />
op een nieuw zomerseizoen in de monumentale kerk in het hart van de stad. Buiten de kerkdiensten<br />
die de Grote Kerkgemeente iedere zondag houdt, de vieringen van de Commissie Grote Kerk en een<br />
hele reeks (orgel)concerten die het hele jaar door plaats vinden, is er van mei tot en met oktober nog<br />
veel meer gaande. Lub Dam is al vijftien jaar coördinator van alle deze activiteiten, die worden aangestuurd<br />
door verschillende commissies. De Commissie Openstelling Grote Kerk bijvoorbeeld, regelt<br />
van dinsdag tot en met vrijdag rondleidingen voor iedereen die belangstelling heeft voor verleden en<br />
heden van het eeuwenoude Godshuis. Vorig seizoen trok de kerk 44.300 bezoekers, afkomstig uit heel<br />
Nederland en de rest van de wereld. Zij hoeven geen entree te betalen, maar storten wel vaak een gift<br />
in de ‘offerkist’. Dat leverde in 2009 in totaal duizend euro op. De verkoop van onder andere kaarten<br />
en cd’s aan de bali en de permanente tweedehandsboekenmarkt brachten met elkaar ongeveer dertienduizend<br />
euro in het laatje. Wie oude boeken overheeft, mag ze komen brengen. De voorkeur gaat uit<br />
naar wat waardevollere boeken, die voor meer dan één euro kunnen worden verkocht.<br />
Voor meer informatie over de geschiedenis van de Grote Kerk en het achttiende-eeuwse Schnitgerorgel<br />
en over muziekuitvoeringen die er worden gegeven: zie de website www.schnitgerorgelzwolle.nl<br />
Zeer betrokken bij het wel en wee van de Grote of Sint Michaëlskerk<br />
is al vele jaren ds. Henk Olde, al ruim twaalf jaar met emeriaat,<br />
maar nog altijd actief. Hij vertelt over het ontstaan en de<br />
achtergronden van de zomeractiviteiten in de kerk.<br />
“In de jaren tachtig”, herinnert Olde zich, “ik was toen predikant<br />
missionaire Toerusting voor <strong>Zwolle</strong> en omgeving, stond er in<br />
Trouw een ingezonden brief van wijlen Eimert Pruim te Heino<br />
over de stilte in <strong>Zwolle</strong>. Hij liep op een ‘doordeweekse dag’ zeven<br />
maal om de Grote Kerk maar die ging niet open. Dit was voor<br />
mij en de hervormde evangelisatiewerker Henk Schuurman, die<br />
later predikant was in Indonesië, Ommen en Harderwijk, aanleiding<br />
hier iets aan te doen. Maar dat was nog niet zo eenvoudig!<br />
In ieder geval ‘ergens’ landde het idee van de rondleiding. Ik heb<br />
hier verder geen hand in gehad, maar onder leiding van koster
Dam is dat een bloeiende activiteit geworden met meer dan tachtig<br />
vrijwilligers die van <strong>april</strong> tot oktober rondleidingen verzorgen<br />
van dinsdag tot vrijdag in de Grote Kerk.”<br />
Middagpauzezang<br />
Begin jaren tachtig was Henk Olde eveneens een de initiatiefnemers<br />
om te komen tot middagpauzediensten op de vier Zwolse<br />
Blauwvingerdagen in juli. Hij begon met de diensten samen met<br />
de inmiddels overleden predikanten ds. Adri van Es, ds. Anton<br />
Riddersma en de heer Meijer van de Lutherse Kerk. De eerste<br />
middagpauzediensten werden gehouden in de Lutherse kerk, elke<br />
week vanaf juni tot september. Olde: “Dat was geen direct succes,<br />
maar toch zo dat we overgingen naar de Grote Kerk, toen die<br />
open ging voor bezichtiging. Vanaf dat moment vonden de diensten<br />
alleen op de Blauwvingerdagen plaats en dat sloeg aan.<br />
In 1990 trok ik mij terug uit het comité, wegens werkzaamheden<br />
voor Indisch Christelijke Gemeenschap Nederland (PERKI),<br />
maar na mijn emeritaat in 1997 mocht ik weer toetreden. We gingen<br />
over naar een ander ontwerp: Middagpauzezang. Dat sloeg<br />
opnieuw aan en mee onder de bezielende begeleiding van organist<br />
Toon Hagen mogen we nu elke Blauwvingerdag zeventig tot<br />
honderd mensen begroeten die enthousiast een half uur meezingen.<br />
We hebben een liederenblad met twee liederen uit het genre<br />
van rond 1900 en twee liederen uit de bundel Tussentijds en<br />
verder een aantal uit het Liedboek van de Kerken, waarbij we<br />
uitdrukkelijk rekening houden dat ook liederen uit de Rooms-<br />
Katholieke Kerk een plaats krijgen.<br />
We hebben een twintigtal vaste gasten uit <strong>Zwolle</strong>, de anderen zijn<br />
afkomstig uit heel Nederland. Na afloop drinken we samen koffie<br />
in de Grote Consistorie, een spontaan gebeuren, echt <strong>Zwolle</strong>!”<br />
Van de collecte bij de uitgang is de opbrengst voor de helft<br />
bestemd voor het onderhoudsfonds Grote Kerk. Naast Henk Olde<br />
hebben Tineke Lof, Bertha Dikschei, Barbara Beukeboom en<br />
Truus de Ruiter zitting in het organiserend comité.<br />
De Blauwvingerdagen zijn dit jaar op de woensdagen 7, 14, 21<br />
en 28 juli. De Middagpauzezang begint om 12.30 uur en duurt<br />
een half uur.<br />
Stiltecentrum<br />
De jaren tachtig waren kennelijk een vruchtbare tijd voor nieuwe<br />
ideeën, toen ontstonden ook de eerste gedachten om een Stiltecentrum<br />
te beginnen. Om zich te oriënteren ging Henk Olde<br />
samen met Betty Neppelenbroek, nu ook predikant, op bezoek<br />
in Deventer en Den Haag. “Ook deze start was niet eenvoudig”,<br />
aldus Henk. “Tot Mieke Stein er haar schouders onder zette, zij<br />
wist met een paar artikeltjes in het kerkblad Op Weg een twintigtal<br />
vrijwilligers te vinden. Op de koffiemorgens bij haar thuis<br />
aan het Groot Wezenland motiveerde en inspireerde zij de deelnemers.<br />
In de Grote Kerk werd een prachtlocatie gevonden in de<br />
ruimte van het koor. Een liturgietafel, met een open Bijbel en<br />
brandende kaarsen, een paar knielbanken, een welkomstbrief met<br />
een paar goede woorden. Gelegenheid iets in een boek te schrijven,<br />
zelf een gebed te schrijven en in een speciaal ontworpen<br />
keramische box te deponeren.<br />
En op een afstand van de uitgang van het Stiltecentrum zit altijd<br />
een vrijwilliger voor ‘even oogcontact’. Soms loopt dat uit op een<br />
gesprek. In 2009 hebben we in het logboek nagegaan hoeveel<br />
gesprekken er geweest waren (dus niet zomaar een babbeltje) en<br />
we telden er meer dan honderd. Bij een dergelijk gesprek mogen<br />
we ook een kop koffie of thee aanbieden.” Volgens Henk is<br />
inmiddels een hechte band ontstaan tussen de vrijwilligers van<br />
het Stiltecentrum, de rondleiders en de mensen van de Middagpauzezang.<br />
“We hebben nog nooit geteld hoeveel mensen er op<br />
een dag in het Stiltecentrum komen, maar dat zijn er tientallen,”<br />
schat Henk. “Wel kijken we vaak naar de kaarsjes die aangestoken<br />
zijn, daar worden we stil van: zoveel gedachten,<br />
zoveel gebed!”<br />
Voor het aan te steken lichtje wordt twintig cent gevraagd.<br />
Uit die opbrengst kunnen alle onkosten worden betaald en is<br />
zelfs een nieuw kleed op de liturgietafel aangeschaft. Ook kon<br />
worden meebetaald aan de nieuwe vloerbedekking. “Al met al<br />
het Stiltecentrum is een kostbaar plekje geworden in de<br />
Grote Kerk in <strong>Zwolle</strong>”, besluit Henk.<br />
Het Stiltecentrum is van eind <strong>april</strong> tot eind oktober open van<br />
dinsdag tot vrijdag van 11.00 tot 16.30 uur. Rond het jaar 2000<br />
volgde Jan Spronk Mieke Stein op als coördinator; voor dit jaar<br />
neemt ds. Ries Nieuwkoop de taak van Jan Spronk over.<br />
De foto’s op pagina 16 zijn gemaakt tijdens een Michaëlsviering,<br />
een van de vieringen die onder verantwoordelijkheid<br />
van de Commissie Grote Kerk worden gehouden.<br />
Deze bijeenkomsten worden doorgaans opgeluisterd<br />
door optredens van het orkest Musica Michaëlis en de<br />
Michaëlscantorij, beide onder leiding van Toon Hagen.<br />
Op een van de foto’s is te zien hoe ds. Bert Koetsier<br />
tijdens een viering de doop bedient.<br />
De foto’s op deze pagina geven een beeld van creatieve<br />
activiteiten in de Michaëlsviering op de zondag tijdens<br />
Carnaval.<br />
17
18<br />
KERKELIJK BUREAU<br />
COLOFON<br />
<strong>Protestantse</strong> <strong>Gemeente</strong> <strong>Zwolle</strong><br />
Centraal adres voor<br />
Algemene Kerkenraad<br />
Kerkrentmeesters en Diakenen<br />
Kerkelijk Bureau:<br />
Molenweg 241, 8012 WG <strong>Zwolle</strong><br />
Geopend: maandag t/m vrijdag 8.00 – 12.00 uur<br />
Tel.: (038) 421 75 96 - Fax: (038) 423 04 79<br />
E-mail: administratie@pknzwolle.nl<br />
Website: www.pknzwolle.nl<br />
Website diaconie: www.diaconiezwolle.nl<br />
Bankrekeningen:<br />
College van Kerkrentmeesters:<br />
800 430 en 69.96.41.705<br />
College van Diakenen:<br />
874 034 en 69.95.43.320<br />
<strong>Gaandeweg</strong>: 69.97.69.167<br />
Beheer en Exploitatie Grote Kerk:<br />
587 931 en 69.97.43.745<br />
Schnitgerorgel: 59.80.52.100<br />
<strong>Gaandeweg</strong><br />
is het magazine voor alle leden van de <strong>Protestantse</strong> <strong>Gemeente</strong><br />
<strong>Zwolle</strong>, de Evangelisch-Lutherse <strong>Gemeente</strong> <strong>Zwolle</strong> en<br />
De Hoofdhof Berkum<br />
Derde jaargang nr. 2, <strong>april</strong> <strong>2010</strong><br />
Verschijnt zes keer per jaar. Oplage: 11.000<br />
Redactie:<br />
Ds. Margo Jonker (tot begin mei waarnemend hoofdredacteur<br />
wegens bevallingsverlof ds. Iemke Epema), Gery Bruins<br />
(eindredacteur), Saskia Dankers en Rob van Harten<br />
Redactionele bijdragen aan dit nummer:<br />
Joost van Belois en scribenten van wijkgemeenten en<br />
kerkelijke organisaties<br />
Collectepenningen<br />
Er zijn penningen verkrijgbaar van:<br />
€ 0,20, € 0,50, € 1,-, € 2,-, € 5,- en € 10,-.<br />
Verkoopadres: Kerkelijk Bureau, Molenweg 241, op werkdagen<br />
van 8.00 - 12.00 uur. Hier kan contant, per pin of<br />
door middel van een eenmalige machtiging worden betaald.<br />
Overige verkoopadressen:<br />
Emmauskerk: 1e maandag van de maand 19.00 - 20.00 uur<br />
Adventskerk: 1e maandag van de maand 19.00 - 20.00 uur<br />
Stinskerk: 1e maandag van de maand 16.30 - 17.30 uur<br />
Sionskerk: 1e donderdag van de maand 18.00 - 19.00 uur<br />
Open Kring: 1e maandag van de maand 18.30 - 19.45 uur<br />
In <strong>Zwolle</strong>-Noord:<br />
E. van Buiten, Welle 58, K. Smit, Meppelerdiep 92<br />
In <strong>Zwolle</strong>-Zuid:<br />
A. Renting-van Veen, Steggingmarke 13<br />
W.A. Stomp-de Koning, Rendierveld 41<br />
Stadshagen/Westenholte/Spoolde:<br />
mw. L. Blauw, Knopenmakerstraat 27 (tel. 460 90 16)<br />
Op deze adressen kan contant of door middel van een<br />
eenmalige machtiging betaald worden.<br />
Veranderingen in ledenadministratie<br />
Het Kerkelijk Bureau wil graag op de hoogte worden gesteld van<br />
geboorte, doop, huwelijk, echtscheiding, verhuizing, naamswijziging,<br />
overlijden etc.<br />
Aanvragen kerkelijke huwelijksbevestiging<br />
Bruidsparen, die hun huwelijk kerkelijk willen laten bevestigen,<br />
wordt verzocht deze aanvraag twee maanden van tevoren in te<br />
dienen bij het Kerkelijk Bureau. Hiervoor dient u persoonlijk<br />
langs te komen (bij voorkeur tijdens de openingstijden tussen<br />
8.00 en 12.00 uur). Een aantal zaken moet namelijk even doorgesproken<br />
worden. Ook zijn aan het gebruik van de kerk kosten<br />
verbonden. Prijzen zijn op te vragen bij het Kerkelijk Bureau.<br />
Fotografie: Gery Bruins, Rob van Harten, Petra en Bart Lip,<br />
Carl Withaar, Het Vakantiebureau, <strong>Zwolle</strong> Groenstad en anderen<br />
Vormgeving en grafische productie: Dit magazine is<br />
milieuvriendelijk geproduceerd door Drukkerij Upmeyer<br />
Advertentiebeheer<br />
Kerkelijk Bureau tel. (038) 421 75 96<br />
De volgende <strong>Gaandeweg</strong> verschijnt in de week van 14 juni en loopt<br />
tot zondag 22 augustus. Kopij en foto’s dienen uiterlijk maandag<br />
17 mei te zijn aangeleverd via <strong>Gaandeweg</strong>@pknzwolle.nl of<br />
schriftelijk bij het Kerkelijk Bureau.<br />
Aandacht voor…<br />
In de rubriek ‘Aandacht voor’ is ruimte voor berichten uit de wijken<br />
en van kerkelijke organen en organisaties, die van belang zijn voor<br />
zoveel mogelijk lezers.
AANDACHT VOOR<br />
Hanzezangers twintig jaar<br />
Of het nu een jubileum genoemd mag<br />
worden, hun twintigjarig bestaan, het<br />
Christelijk Mannenkoor Hanzezangers<br />
viert het wel. Want ze zijn er blij mee,<br />
de mannen van het koor dat in 1990<br />
ontstond uit een fusie. En sinds het<br />
koor vanaf januari 2006 geleid wordt<br />
door dirigent Harry Koning is er veel<br />
veranderd en verbeterd en dus is een<br />
feestje de moeite waard.<br />
Het twintigjarig bestaan wordt binnen<br />
het koor vanzelfsprekend gevierd maar<br />
ook de buitenstaander krijgt de kans er<br />
deelgenoot van te worden.<br />
Zaterdagavond 22 mei (de avond voor<br />
Pinksteren) bestaat het koor precies de<br />
genoemde twintig jaar en daarom geeft<br />
het in de Koningskerk aan de Landsheerlaan<br />
5 in <strong>Zwolle</strong>-Zuid een bijzonder<br />
concert. Het koor zal een kant van<br />
zichzelf laten zien die nog niet eerder<br />
getoond is. Daarnaast werken onder meer<br />
mee Martin Mans op het orgel, Judith<br />
Sportel als sopraan, Lucas Kramer als<br />
bariton en het Harderwijks Strijkorkest.<br />
Zonder Esther en Tanneke Vahl op fluit<br />
en Wilco Veldkamp, de onmisbare vaste<br />
muzikale ondersteuning, zou het feest<br />
niet compleet zijn.<br />
Kaarten à € 10,- zijn te verkrijgen bij<br />
de koorleden, via telefoonnummer:<br />
06 304 553 92 en via de website van<br />
het koor: www.hanzezangers.nl<br />
Gospelkoor Testimony vernieuwd<br />
Het Zwolse Gospelkoor Testimony is de<br />
afgelopen twee jaren zowel van binnen<br />
als van buiten flink veranderd. Het koor<br />
bestaat uit zo’n 25 enthousiaste zangeressen<br />
en enkele zangers. De leden<br />
komen uit alle kerkelijke richtingen,<br />
ook van buiten <strong>Zwolle</strong>, en hebben één<br />
ding gemeen. Ze geloven in God en<br />
willen door middel van het zingen een<br />
getuigenis geven van Gods liefde voor<br />
de wereld.<br />
Gospelkoor Testimony heeft een heel<br />
divers repertoire en wordt tijdens de<br />
optredens begeleid door een eigen<br />
combo, bestaande uit een drummer,<br />
een pianist, een gitarist en een bassist.<br />
De verandering die het koor heeft<br />
ondergaan is mede veroorzaakt door<br />
dirigent Thom Hesseling, die het koor<br />
nu twee jaar leidt. Hij aarzelt niet zijn<br />
muzikale kennis aan de koorleden over te<br />
brengen. Dat heeft Gospelkoor Testimony<br />
de afgelopen tijd doen groeien. Het is<br />
niet alleen de uitstraling maar meer nog<br />
de kwaliteit van zingen die verrast.<br />
Het koor treedt op in kerken, maar doet<br />
ook steeds vaker mee aan bijvoorbeeld<br />
gospelfestivals.<br />
Gospelkoor Testimony wil ook qua<br />
ledenaantal meegroeien met deze positieve<br />
ontwikkelingen. Het kijkt er naar<br />
uit nieuwe leden te verwelkomen om zo<br />
nog meer van zich te laten horen. Er worden<br />
regelmatig open repetitieavonden<br />
georganiseerd, maar meeluisteren kan<br />
altijd. Neem daarvoor even contact op.<br />
Er wordt iedere dinsdag gerepeteerd<br />
van 20.00 tot 22.00 uur in De Zuiderhof,<br />
Troelstralaan 25 te <strong>Zwolle</strong>. Meer informatie<br />
is te vinden op www.testimony.nl<br />
of http://gospelkoortestimony.hyves.nl<br />
Uitnodiging<br />
voor de Jom<br />
Ha-atsmaoet<br />
Jaarlijks wordt op de zondag voor de Nationale<br />
Dodenherdenking en het Bevrijdingsfeest in<br />
alle diensten van de <strong>Protestantse</strong> <strong>Gemeente</strong><br />
<strong>Zwolle</strong> gecollecteerd voor de instandhouding<br />
van de Synagoge van <strong>Zwolle</strong>. Dit jaar zal deze<br />
collecte op 2 mei worden gehouden.<br />
De Joodse <strong>Gemeente</strong> nodigt leden van de<br />
PGZ uit voor de feestelijke bijeenkomst in de<br />
Synagoge op woensdag 21 <strong>april</strong>. Dan viert de<br />
Joodse <strong>Gemeente</strong>, samen met het Genootschap<br />
Nederland-Israël, Jom Ha’atzmaoet, de<br />
gedenkdag van stichting van de Staat Israël.<br />
Na een paar toespraken en een toost op de<br />
vrede en toekomst van Israël, volgt een vertelconcert<br />
van Gottfrid van Eck als verteller<br />
en (bas)klarinettist, Tessa Zoutendijk viool en<br />
Pit Hermans cimbaal. Het vertelconcert heeft<br />
als titel ‘De smaak van het paradijs’, een lichtvoetig<br />
verhaal van het Joodse engeltje Shmuel<br />
die dankzij een list zijn herinnering aan het<br />
paradijs weet te bewaren en vorm te geven.<br />
De bijeenkomst begint om 19.30 uur en aan de<br />
gasten wordt een entree van € 10,- gevraagd,<br />
inclusief koffie en wijn of druivensap.<br />
Concert in<br />
dorpskerk<br />
Windesheim<br />
Al bijna 25 jaar is er op Hemelvaartsdag<br />
’s avonds een concert in de prachtige dorpskerk<br />
van Windesheim ten zuiden van <strong>Zwolle</strong><br />
aan de weg naar Wijhe. Het ensemble Cercamon<br />
uit Zeist komt weer, nee niet op herhaling.<br />
Er is iets bijzonders gebeurd. Er is<br />
contact ontstaan tussen Cercamon en de heer<br />
Zuijderhoff uit <strong>Zwolle</strong>. Deze is vooral bekend<br />
door zijn optredens met Clara de Vries.<br />
Deze samenwerking kan het luisteren naar<br />
de liederen van kloosterzuster Hildegard von<br />
Bingen spannend maken, vanuit de Moderne<br />
Devotie met weerklank tot in onze eigen tijd.<br />
Het concert op Hemelvaartsdag 13 mei begint<br />
om 19.30 uur.<br />
Voor meer informatie:<br />
secretaris H. Frederiks, tel. (038) 465 69 00,<br />
e-mail: hfrederiks@kpnplanet.nl<br />
19
Zondag<br />
18 <strong>april</strong><br />
Zondag<br />
25 <strong>april</strong><br />
Zondag<br />
2 mei<br />
Zondag<br />
9 mei<br />
Donderdag<br />
13 mei<br />
Hemelvaartsdag<br />
Zondag<br />
16 mei<br />
Zondag<br />
23 mei<br />
Eerste Pinksterdag<br />
Maandag<br />
24 mei<br />
Tweede Pinksterdag<br />
20<br />
Zondag<br />
30 mei<br />
Zondag<br />
6 juni<br />
Zondag<br />
13 juni<br />
KERKDIENSTEN<br />
Adventskerk<br />
Talmaplein 2<br />
<strong>Zwolle</strong> - Zuid<br />
Mw. ds. N.A. Eygenraam<br />
Ds. J.T. Tissink<br />
Mw. W. Treep<br />
D.J. Steenbergen<br />
Tel. scriba: (038)4658028<br />
www.adventskerk.nl<br />
9.00 uur ds. J.T. Tissink<br />
10.15 uur ds. J.T. Tissink<br />
19.00 uur mw. ds. M.E. Jonker<br />
(Opendeurdienst)<br />
9.00 uur ds. J.T. Tissink<br />
(Schrift en Tafel)<br />
10.15 uur ds. J.T. Tissink<br />
(Schrift en Tafel)<br />
19.00 uur ds. L.P. Miedema<br />
9.00 uur<br />
mw. ds. N.A. Eygenraam<br />
10.15 uur<br />
mw. ds. N.A. Eygenraam<br />
19.00 uur Taizé-viering<br />
9.00 uur ds. J.T. Tissink<br />
10.15 uur ds. J.T. Tissink<br />
19.00 uur dhr. K. Fredriks<br />
9.00 uur<br />
mw. ds. N.A. Eygenraam<br />
9.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam<br />
10.15 uur mw. ds. N.A. Eygenraam<br />
19.00 uur dhr. F. Revet<br />
(Opendeurdienst)<br />
9.00 uur ds. J.T. Tissink<br />
10.15 uur ds. J.T. Tissink<br />
19.00 uur Vesper<br />
9.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam<br />
10.15 uur mw. ds. N.A. Eygenraam<br />
(Heilige Doop)<br />
19.00 uur mw. W.J. Treep<br />
9.30 uur ds. J.T. Tissink<br />
9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam<br />
(Schrift en Tafel)<br />
Emmauskerk<br />
Campherbeeklaan 53<br />
<strong>Zwolle</strong> - Berkum<br />
Tel. scriba: (038)4532463<br />
www.emmauskerk-berkum.nl<br />
9.30 uur ds. W. Andel<br />
19.00 uur mw. ds. A.C.C. Verbaanvan<br />
den Heuvel, Berkel en Rodenrijs<br />
9.30 uur ds. H. Bakhuis,<br />
Hoogeveen<br />
19.00 uur ds. J.F. Schuitemaker,<br />
Nunspeet<br />
9.30 uur<br />
ds. G.A. Cnossen<br />
19.00 uur<br />
zie Hoofdhof<br />
9.30 uur<br />
ds.A.den Besten<br />
19.00 uur<br />
zie Hoofdhof<br />
9.30 uur<br />
zie Hoofdhof<br />
9.30 uur<br />
ds. L.P. Miedema<br />
19.00 uur<br />
zie Hoofdhof<br />
9.30 uur<br />
ds. H. Frijling<br />
19.00 uur ds. H. Bakhuis,<br />
Hoogeveen<br />
9.30 uur<br />
ds. G.W. Marchal, Apeldoorn<br />
19.00 uur<br />
ds. G.A. Cnossen<br />
9.30 uur ds. W. Andel<br />
(Heilig Avondmaal)<br />
19.00 uur<br />
ds. L. A. Burggraaff<br />
9.30 uur<br />
ds. G.A. Cnossen<br />
19.00 uur<br />
ds. L. A. Burggraaff<br />
Grote Kerk<br />
Grote Markt 18<br />
<strong>Zwolle</strong> - Centrum<br />
Ds. J. Mulderij<br />
Tel. scriba: (038)4223241<br />
www.grotekerkgemeente.nl<br />
9.30 uur<br />
ds. J. Mulderij<br />
19.00 uur<br />
ds. J. Mulderij<br />
9.30 uur<br />
ds. L.J. Geluk, Rotterdam<br />
16.30 uur<br />
Vesper<br />
9.30 uur<br />
ds. A. Jonker, Putten<br />
19.00 uur Dienst<br />
9.30 uur ds. J. Mulderij<br />
(voorbereiding Heilig Avondmaal)<br />
16.30 uur Michaëlsviering<br />
9.30 uur<br />
ds. J. Mulderij<br />
9.30 uur ds. J. Mulderij<br />
(Heilig Avondmaal)<br />
19.00 uur ds. J. Mulderij<br />
(Heilig Avondmaal en dankzegging)<br />
9.30 uur<br />
ds. J. Mulderij<br />
9.30 uur<br />
ds. J. Mulderij<br />
9.30 uur<br />
ds. K. van Meijeren, Barneveld<br />
19.00 uur Dienst<br />
9.30 uur<br />
ds. J. Mulderij (doopdienst)<br />
19.00 uur<br />
ds. A. Baas, Apeldoorn<br />
9.30 uur<br />
ds. J. Mulderij<br />
16.30 uur<br />
Michaëlsviering<br />
Bijzondere Opendeurdienst<br />
‘Bijzonder’ is het thema van de Opendeurdienst die op zondag 18 <strong>april</strong> in de Adventskerk wordt gehouden.<br />
Voorganger is ds. Margo Jonker. De gitarist Pim de Groot zorgt voor een bijzondere muzikale omlijsting.<br />
De dienst begint om 19.00 uur.<br />
De Hoeksteen<br />
Scheldelaan 141<br />
<strong>Zwolle</strong> - Aa-landen<br />
Mw. ds. M.E. Jonker<br />
Tel. scriba: (038)4546229<br />
www.dehoeksteenzwolle.nl<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. M.E. Jonker<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. A.J. Hasker,<br />
<strong>Zwolle</strong><br />
9.30 uur<br />
ds. S. van der Zee<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. M.E. Jonker<br />
9.30 uur<br />
zie Oosterkerk<br />
9.30 uur<br />
mw. J. van der Zee-Zaadnoordijk<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. M.E. Jonker<br />
9.30 uur<br />
ds. A.J. Hasker, <strong>Zwolle</strong><br />
9.30 uur<br />
ds. I.P. Epema<br />
9.30 uur<br />
mw. drs. E.B. van Houte
Jeruzalemkerk<br />
Windesheimstraat 1<br />
<strong>Zwolle</strong> - Assendorp<br />
Ds. A. den Besten<br />
Mw. ds. I.P. Epema<br />
Tel. scriba: (038)4218523<br />
www.jeruzalemkerkzwolle.nl<br />
9.30 uur<br />
ds. H. Olde, <strong>Zwolle</strong><br />
9.30 uur ds. A. den Besten<br />
19.00 uur ds. J. Mulderij<br />
(Grote Kerkgemeente)<br />
9.30 uur<br />
mw. W.J. Treep<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. N.A. Eygenraam<br />
19.00 uur Dienst<br />
(Grote Kerkgemeente)<br />
9.30 uur Geen dienst<br />
zie Oosterkerk<br />
9.30 uur<br />
ds. A. den Besten<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. I.P. Epema<br />
19.00 uur<br />
ds. W. Dekker, Oosterwolde<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. I.P. Epema<br />
9.30 uur<br />
ds. L.P. Miedema<br />
9.30 uur mw. ds. I.P. Epema<br />
(Heilig Avondmaal)<br />
19.00 uur ds. J. Mulderij<br />
(Grote Kerkgemeente)<br />
Oosterkerk<br />
Bagijnesingel 17<br />
<strong>Zwolle</strong> - Centrum<br />
Ds. H. Bousema<br />
Ds. W. Hortensius<br />
Mw. G.C. van Stappen<br />
Tel. scriba: (038)4543814<br />
www.oosterkerk.nl<br />
9.30 uur<br />
ds. H. Bousema<br />
19.00 uur<br />
ds. H. Bousema<br />
9.30 uur<br />
ds. W. Hortensius<br />
19.00 uur<br />
mw. G.C. van Stappen-Ormel<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. G.H. Neppelenbroek-Kwakkel<br />
14.00 uur PERKI<br />
ds. Edward Hannoch, Kampen<br />
19.00 uur<br />
kand. F.A. Slothouber, <strong>Zwolle</strong><br />
9.30 uur<br />
mevr. P. de Jong<br />
19.00 uur<br />
ds. H. Bousema<br />
9.30 uur<br />
ds. W. Hortensius<br />
9.30 uur<br />
ds. H. Bousema<br />
19.00 uur<br />
mw. ds. L.E. Vos<br />
9.30 uur<br />
ds. H. Bousema<br />
14.00 uur PERKI <strong>Zwolle</strong> 10 jaar<br />
ds. M. Huliselan en<br />
ds. I. Pattinama<br />
9.30 uur<br />
ds. W. Hortensius<br />
19.00 uur<br />
ds. W. Hortensius<br />
9.30 uur ds. W. Hortensius<br />
14.00 uur PERKI<br />
ds. A. Setiawidi, Ermelo<br />
19.00 uur mw. ds. L.E. Vos<br />
9.30 uur<br />
ds. H. Bousema<br />
19.00 uur<br />
ds. H. Bousema<br />
Open Kring<br />
Hofstedeweg 1<br />
<strong>Zwolle</strong> - Stadshagen<br />
Mw. ds. N. Beimers<br />
Ds. A. Pietersma<br />
Tel. scriba: (038)4200171<br />
www.openkring.nl<br />
9.30 uur<br />
ds. L.P. Miedema<br />
9.30 uur<br />
ds. A. Pietersma<br />
(doopdienst)<br />
9.30 uur<br />
mw. M.E. Dijk<br />
9.30 uur<br />
ds. A. Pietersma<br />
(Heilig Avondmaal)<br />
9.30 uur<br />
ds. H.C. van der Sar,<br />
<strong>Zwolle</strong><br />
9.30 uur<br />
mw. ds. N. Beimers<br />
9.30 uur<br />
ds. A. Pietersma<br />
(doopdienst)<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. N. Beimers<br />
9.30 uur<br />
ds. A. Pietersma<br />
Herdenkingsdienst 65 jaar Bevrijding<br />
Woensdag 5 mei <strong>2010</strong>, Grote Kerk 9.30 uur, Herdenkingsdienst 65 jaar Bevrijding.<br />
Sionskerk<br />
Glanerbeek 10<br />
<strong>Zwolle</strong> - Aa-landen<br />
Mw. ds. H. Evers<br />
Tel. scriba: (038)4546104<br />
www.sionskerkzwolle.nl<br />
10.00 uur<br />
kand. R. van Putten<br />
10.00 uur<br />
mw. ds. H. Evers<br />
10.00 uur<br />
ds. H. Engelsma,<br />
Hellendoorn<br />
10.00 uur<br />
mw. ds. H. Evers<br />
10.00 uur<br />
ds. L.H. Bouwkamp,<br />
<strong>Zwolle</strong><br />
10.00 uur<br />
ds. J.A. Woudenberg,<br />
IJsselmuiden<br />
10.00 uur<br />
mw. ds. H. Evers<br />
10.00 uur<br />
mw. ds. H. Evers<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. H. Evers<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. H. Evers<br />
(Heilig Avondmaal)<br />
Stinskerk<br />
Westenholterweg 19<br />
<strong>Zwolle</strong> - Westenholte<br />
Ds. E. van ’t Slot<br />
Tel. scriba: (038)4211319<br />
www.stinskerk.nl<br />
9.30 uur<br />
ds. E. van ’t Slot<br />
19.00 uur<br />
ds. J.P. van Ark, Wezep<br />
9.30 uur de heer G. van Vulpen<br />
19.00 uur<br />
ds. E. van ’t Slot<br />
9.30 uur<br />
ds. J. Mulderij, <strong>Zwolle</strong><br />
19.00 uur<br />
ds. T. Sijtsema, Assen<br />
9.30 uur<br />
ds. E. van ’t Slot (doopdienst)<br />
19.00 uur<br />
ds. G. Kobes, Ommen<br />
9.30 uur<br />
ds. E. van ’t Slot<br />
9.30 uur ds. H. Engelsma,<br />
Hellendoorn<br />
19.00 uur drs. P.E.G. Wiekeraad,<br />
Uelsen<br />
9.30 uur<br />
ds. E. van ’t Slot<br />
19.00 uur ds. H. van Wijnen,<br />
Nieuwegein<br />
9.30 uur ds. N. Raatgever, Ede<br />
19.00 uur<br />
dhr. F. Verkade, Hoogeveen<br />
9.30 uur ds. E. van ’t Slot<br />
(Heilig Avondmaal)<br />
19.00 uur ds. E. van ’t Slot<br />
(Heilig Avondmaal)<br />
9.30 uur<br />
dr. B. van ’t Veld, Vaassen<br />
19.00 uur<br />
ds. E.van ’t Slot<br />
21
Zondag<br />
18 <strong>april</strong><br />
Zondag<br />
25 <strong>april</strong><br />
Zondag<br />
2 mei<br />
Zondag<br />
9 mei<br />
KERKDIENSTEN<br />
Donderdag<br />
13 mei<br />
Hemelvaartsdag<br />
Zondag<br />
16 mei<br />
Zondag<br />
23 mei<br />
Eerste Pinksterdag<br />
Maandag<br />
24 mei<br />
Tweede Pinksterdag<br />
22<br />
Zondag<br />
30 mei<br />
Zondag<br />
6 juni<br />
Zondag<br />
13 juni<br />
De Hoofdhof<br />
Kerkweg 26<br />
<strong>Zwolle</strong> - Berkum<br />
Mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
Tel. scriba: (038)4547233<br />
www.hoofdhof.nl<br />
9.30 uur<br />
ds. A.C. Bronswijk, Deventer<br />
19.00 uur<br />
Vesper<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
19.00 uur<br />
ds. L.P. Miedema, <strong>Zwolle</strong><br />
9.30 uur<br />
mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
19.00 uur<br />
mw.ds. L.A. Burggraaff<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
19.00 uur<br />
mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. G.H. Neppelenbroek-Kwakkel<br />
19.00 uur<br />
dr. J. Ridderbos, Assen<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
19.00 uur<br />
geen dienst<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
19.00 uur<br />
ds. G.A. Cnossen<br />
9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
(Heilig Avondmaal)<br />
19.00 uur<br />
mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
(Heilig Avondmaal)<br />
9.30 uur<br />
mw. ds. N. Beimers, <strong>Zwolle</strong><br />
19.00 uur<br />
mw. ds. L.A. Burggraaff<br />
Lutherse Kerk<br />
Koestraat 4<br />
<strong>Zwolle</strong><br />
Tel. scriba: (038)4226826<br />
www.luthersekerkzwolle.nl<br />
10.00 uur<br />
pastor M.J. Dusseldorp<br />
10.00 uur<br />
ds. H. Günther<br />
10.00 uur<br />
Cantatedienst,<br />
mw. E. Verhagen<br />
10.00 uur<br />
ds. H. Günther<br />
9.30 uur<br />
drs. E. Verhagen<br />
10.00 uur<br />
mw. ds. I. Schoorel<br />
10.00 uur<br />
ds. M.B. Nieuwkoop<br />
10.00 uur<br />
ds. M.B. Nieuwkoop<br />
10.00 uur<br />
mw. E. Verhagen<br />
10.00 uur<br />
ds. J. Woltinge<br />
Collectedoelen<br />
In de PGZ-gemeenten zijn de eerste twee collecten altijd bestemd<br />
voor diaconie en kerk. De opbrengst van de derde collecte gaat<br />
naar de volgende doelen.<br />
Zondag 18 <strong>april</strong>: Eredienst en kerkmuziek<br />
Zondag 25 <strong>april</strong>: Extra diaconie<br />
Zondag 2 mei: Instandhouding Synagoge<br />
Zondag 9 mei: Wijkkas<br />
Donderdag 13 mei Hemelvaartsdag: Studentenpastoraat<br />
Zondag 16 mei: Pastoraat en catechese<br />
Zondag 23 mei Eerste Pinksterdag: Zending/GZB<br />
Maandag 24 mei Tweede Pinksterdag: GZB<br />
Zondag 30 mei: Jeugd- en Jongerenwerk/HGJB<br />
Zondag 6 juni: Exploitatie <strong>Protestantse</strong> <strong>Gemeente</strong> <strong>Zwolle</strong><br />
Zondag 13 juni: Inloophuis De Bres<br />
Rehoboth 9.30 uur ds. J. Klein Rensink, Den Ham; Sophia 10.00 uur mevr.<br />
M. Dijk; Weezenlanden (VRC) 10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar; Weezenlanden<br />
(Kapel) 15.00 uur Evangelische Broedergemeente; Zandhove 10.00 uur<br />
mevr. J. Spier; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga<br />
Eglise Wallonne 10.30 uur past. Daniël Ribs; Rehoboth 9.30 uur ds. W.J.<br />
Doude van Troostwijk, ’t Harde; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia<br />
10.00 uur dienst; Weezenlanden 10.00 uur mw. ds. M.E. Jonker; Zandhove<br />
10.00 uur ds. L. Kraan/dhr. M. Luttenberg; Zonnehuis 11.30 uur dienst<br />
Rehoboth 9.30 uur de heer D. Klompjan; Sophia 10.00 uur dienst;<br />
Weezenlanden 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff; Zandhove 10.00 uur<br />
mw. ds. M. Dijk; Zonnehuis 11.30 uur mw. J. Gerretzen-Veldhuis<br />
Eglise Wallonne 10.30 uur past. Francoise Weber; Rehoboth 9.30 uur<br />
ds. K. de Graaf, Kallenkote; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia<br />
10.00 uur de heer F.J.G. Broekhoff; Weezenlanden 10.00 uur mevr. Th.<br />
Sloot; Zandhove 10.00 uur mw. ds. L. Kraan (Schrift en Tafel);<br />
Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga<br />
Weezenlanden 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur dienst<br />
Rehoboth 9.30 uur dhr. J. Harms, Genemuiden; Sophia 10.00 uur dienst;<br />
Weezenlanden (VRC) 10.00 uur mw. ds. M.E. Jonker: Weezenlanden<br />
(Kapel) 15.00 uur Evangelische Broedergemeente; Zandhove 10.00 uur<br />
dhr. M. Schuurman; Zonnehuis 11.30 uur ds. J. van Langevelde<br />
Eglise Wallonne 10.30 uur dr. R. Veldhuis; Kievitsbloem 16.00 uur dienst;<br />
Rehoboth 9.30 uur dienst; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia<br />
10.00 uur mevr. Th. Sloot; Weezenlanden 10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar;<br />
Zandhove 10.00 uur mevr. G. de Vries-Slofstra MA; Zonnehuis 11.30 uur<br />
ds. G.L. Kruizinga<br />
Rehoboth 9.30 uur kand. F.A. Slothouber, <strong>Zwolle</strong>; Rivierenhof 10.00 uur<br />
dienst; Sophia 10.00 uur dienst; Weezenlanden 10.00 uur mevr. M. Dijk;<br />
Zandhove 10.00 uur ds. L. Kraan en dhr. M. Luttenberg;<br />
Zonnehuis 11.30 uur mw. ds. N. Beimers<br />
Eglise Wallonne 10.30 uur past. H. Spoelstra; Berkumstede 15.00 uur<br />
Heilig Avondmaal; Rehoboth 9.30 uur dhr. D. Klompjan; Rivierenhof<br />
10.00 uur ds. J. Vonk; Sophia 10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar; Weezenlanden<br />
10.00 uur mevr. A.J. Hasker; Zandhove 10.00 uur dhr. E. Pierik;<br />
Zonnehuis 11.30 uur pastor J. Groot<br />
Rehoboth 9.30 uur de heer A. Hartstra, Oudehaske; Sophia 10.00 uur dienst;<br />
Weezenlanden 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff; Zandhove 10.00 uur<br />
de heer M. de Vries; Zonnehuis 11.30 uur mw. ds. M.E. Jonker
EEN KERK IS VAN BLIJVENDE WAARDE<br />
Kerkelijk Bureau <strong>Protestantse</strong> <strong>Gemeente</strong> <strong>Zwolle</strong><br />
Molenweg 241, 8012 WG <strong>Zwolle</strong><br />
Tel. (038) 421 75 96<br />
Voor uw giften:<br />
bankrekeningnummer: 69.96.41.705<br />
t.n.v. CVK Prot. <strong>Gemeente</strong> <strong>Zwolle</strong><br />
o.v.v. gift Kerkbalans <strong>2010</strong><br />
Te huur<br />
Z A A L R U I M T E<br />
Voor vergaderingen en cursussen<br />
met gebruik van kantine<br />
en voldoende parkeergelegenheid<br />
Inlichtingen:<br />
Wijkcentrum Jeruzalemkerk<br />
Windesheimstraat 1<br />
Tel. 421 24 42 (b.g.g. 421 47 06)<br />
Diezerkade 4 • 8021 CW <strong>Zwolle</strong> • T: 038 453 51 72<br />
E: wietenschoencomfort@filternet.nl<br />
... in relatie, gezin of baan? Werk aan uw herstel in<br />
een sfeer van rust en bezinning!<br />
WWW.HEZENBERG.NL 038 - 444 52 51<br />
Thorbeckelaan 2, 8014 AZ <strong>Zwolle</strong><br />
038 - 4651360<br />
i n f o @ s i o z w o l l e . n l<br />
Thorbeckelaan 2, 8014 AZ <strong>Zwolle</strong><br />
038 - 4651360<br />
SIO <strong>Zwolle</strong> biedt uitstekende mogelijkheden voor<br />
het houden van o.a. vergaderingen, workshops,<br />
cursussen, presentaties en trainingen.<br />
De accommodatie beschikt over diverse zalen en<br />
is geschikt voor groepen van 4 tot circa 120 personen.<br />
Na overleg heet SIO ook grotere groepen van harte welkom.<br />
SIO staat voor:<br />
_ persoonlijke aandacht<br />
_ uitstekende catering<br />
_ flexibele zalen en indeling<br />
_ audiovisuele middelen<br />
_ gratis meetingbox en flip-over<br />
_ gratis internet met uw laptop<br />
_ invalidentoilet en goede rolstoeltoegankelijkheid<br />
_ in overleg veel mogelijk<br />
Bel, mail, of kom gerust eens langs voor informatie!<br />
WORDT VERGOED DOOR<br />
UW ZORG VERZEKERAAR!<br />
Vastgelopen ?<br />
Thorbeckelaan 2, 8014 AZ Zwo<br />
038 - 4651360<br />
info@siozwolle.nl<br />
i n f o @ s i o z w o l l e . n l<br />
Bel, mail, of kom gerust eens langs voor informatie!<br />
Bel, mail, of kom gerust eens langs voor informatie!
Voor alle informatie over uitvaart.<br />
Yarden biedt u een persoonlijke uitvaart<br />
en een passend advies.<br />
Bij ons in <strong>Zwolle</strong> kunt u vertrouwen op<br />
de deskundigheid van Yarden uitvaartverzorgers.<br />
Zwolse Begrafenis Vereniging<br />
(v/h Oostindiën)<br />
Al meer dan 100 jaar is de Zwolse begrafenis vereniging<br />
gevestigd in de binnenstad van <strong>Zwolle</strong>. Nadat<br />
de Zwolse begrafenis vereniging zich heeft aangesloten<br />
bij Yarden kwam er al snel behoefte aan een<br />
informatiecentrum. Het Yarden informatiecentrum is<br />
aan de Willemsvaart 2 te <strong>Zwolle</strong>. U kunt hier terecht<br />
met al uw vragen met betrekking tot uitvaart.<br />
Uitvaartwensen<br />
Yarden biedt een Eigen-Wensenformulier: een vragenlijst, waarin u - zo eenvoudig of zo uitgebreid als u wilt - stap voor stap uw<br />
wensen kunt aangeven. Het Eigen-Wensenformulier kunt u aanvragen of afhalen bij ons informatiecentrum.<br />
Yarden informatiecentrum<br />
Willemsvaart 2 (parallelweg van de nieuwe Veerallee)<br />
8019 AB <strong>Zwolle</strong><br />
Op werkdagen geopend van 9.00 – 16.00 uur.<br />
038 421 4000<br />
Nadja<br />
Ottens<br />
Anton-Jan<br />
van Doornik<br />
Liesbeth<br />
Knol<br />
Ingobert<br />
Veen<br />
Monique<br />
Grit<br />
Jantien<br />
van Eerten<br />
Jeanine<br />
Schuite<br />
Werving & Selectie - Personeelsontwikkeling - Procesverbetering<br />
Métier B.V. | Schrevenweg 22 | 8024 HA <strong>Zwolle</strong> | T 038 452 88 33 | F 038 454 21 50 | E info@metier.nl<br />
Voor informatie kunt bellen met 0800 1292.<br />
Voor het melden van een overlijden kunt<br />
u dag en nacht bellen met 0800 8192<br />
www.salet.nl<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Jolanda<br />
is één van<br />
onze uitblinkers<br />
Beernink gedenktekens...<br />
betrokken • persoonlijk • vertrouwd<br />
www.magmanet.nl<br />
Steenhouwerij<br />
Beernink<br />
3e industrieweg 3<br />
8051 CL<br />
Hattem<br />
T 038 4442992<br />
Steenhouwerij<br />
Beernink<br />
Galvaniweg 4a<br />
8013 RG<br />
<strong>Zwolle</strong><br />
T 038-4602111