You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
De Krat<br />
Duurzaam eten aan<br />
huis gebracht pag. 58<br />
Exclusief!<br />
Duurzaamheidsadviseur<br />
Paul Gilding pag. 6<br />
O n D E r n E E m<br />
duurzaam<br />
Succesvol ondernemen met hart voor mensen en de wereld waarin wij leven Editie Noord-Holland<br />
Duurzaam Noord-Holland<br />
zet zich wereldwijd<br />
op de kaart!<br />
!<br />
Primeurs, unieke initiatieven, bijzondere verhalen en meer…
onderneem duurzaam!<br />
ZELF DUURZAME ZONNE-ENERGIE OPWEKKEN?<br />
TEXELENERGIE TEXELENERGIE MAAKT MAAKT HET HET MOGELIJK!<br />
MOGELIJK!<br />
TEXELENERGIE ONTZORGT, VAN OPMETEN TOT EN MET PLAATSEN EN INGEBRUIKNAME<br />
TEXELENERGIE LEVERT COMPLEET: INCLUSIEF MONTAGE, VERZEKERING EN ONDERHOUD<br />
TEXELENERGIE MAAKT KOOP OP AFBETALING MOGELIJK EN MAKKELIJK<br />
IN ONDERSTAANDE TABEL KUNT U IN EEN OOGOPSLAG ZIEN WAT DE PANELEN KOSTEN<br />
EN HOEVEEL GELD U BESPAART OP JAARBASIS *<br />
AANTAL VERMOGEN GEEN LID LEDEN BESPARING/JR<br />
10 2500 wpiek € 5.550 € 5.275 € 528<br />
12 3000 wpiek € 6.450 € 6.130 € 636<br />
14 3500 wpiek € 7.350 € 6.985 € 744<br />
16 4000 wpiek € 8.050 € 7.650 € 852<br />
* KIJK VOOR DE ACTUELE VOORWAARDEN EN AANBIEDINGEN OP ONZE WEBSITE WWW.TEXELENERGIE.NL.<br />
Goed voorbeeld<br />
doet volgen...<br />
Duurzaam noord-Holland zet zichzelf wereldwijd op de<br />
kaart! met primeurs, unieke initiatieven, bijzondere verhalen<br />
en innovatieve concepten. In dit tweede nummer<br />
van Onderneem Duurzaam! een selectie.<br />
Het eerste nummer van ons blad is met veel enthousiasme ontvangen.<br />
We hopen dat de ondernemers die in dit tweede nummer aan het woord<br />
komen weer net zoveel enthousiaste reacties teweeg brengen en dat het<br />
goede voorbeeld dat zij geven, doet volgen. Want dat is wat we met onze<br />
uitgaven beogen: ondernemers en bestuurders in Noord-Holland en andere<br />
geïnteresseerden motiveren en enthousiasmeren om (verder) met<br />
duurzaamheid aan de slag te gaan. Omdat het leuk is, energie geeft, goed<br />
is voor de economie, en, niet in de laatste plaats, omdat het moét!<br />
Duurzaamheidsadviseur en schrijver van het boek Helden uit noodzaak<br />
Paul Gilding reist de hele wereld over en kan als geen ander vertellen waarom<br />
snelle verduurzaming van de wereld noodzakelijk is. Hij bijt in deze<br />
uitgave het spits af en legt uit waarom niemand in de verduurzamingslag<br />
kan en mag achterblijven. Een verhaal dat niet vaak genoeg verteld kan<br />
worden en steeds meer mensen de ogen opent. Verder in dit nummer veel<br />
interviews met Noord-Hollandse ondernemers die elk op hun eigen wijze<br />
een belangrijke steen bijdragen aan een leefbare wereld voor onszelf en<br />
de generaties die na ons komen.<br />
Vanzelfsprekend mogen alle verhalen uit deze uitgave met bronvermelding<br />
ongelimiteerd verspreid en gekopieerd worden.<br />
Veel leesplezier!<br />
Het team van Onderneem Duurzaam!<br />
2SAMEN ZETTEN WE IN OP DUURZAAM BESPAREN!<br />
3<br />
www.texelenergie.nl | info@texelenergie.nl | (0222) 314 939<br />
nr. 2 - voorjaar 2013 nr. 2 - voorjaar 2013
4<br />
onderneem duurzaam!<br />
Inhoud<br />
Exclusief voor Onderneem Duurzaam: Internationaal kopstuk<br />
Paul Gilding verwacht totale ontwrichting met goede afloop<br />
Uniek: CEO’s landelijke bedrijven begeleiden duurzame starters<br />
WakaWaka Power via crowdfunding opbrengst ruim 213.000 euro!<br />
Primeur gemeente Zaanstad: Tanken op het dak<br />
Ecoweddings op komst!<br />
Column: Groen brengt gezondheid<br />
‘Polderhoen is biologische kip,<br />
niet veel duurder dan de kiloknaller, wel duurzamer’<br />
Jan van Betten mobiliseert ruim 28.000 duurzame consumenten<br />
Prijsvraag: win een weekend in energieneutrale vakantiewoning!<br />
Column: Zit jij in de wereld of de wereld in jou?<br />
De Krat brengt duurzaam voedselpakket aan huis<br />
Gezocht: duurzame ondernemers m/v<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
6<br />
16<br />
22<br />
26<br />
30<br />
34<br />
38<br />
44<br />
52<br />
54<br />
58<br />
62<br />
Happy Energy: Nieuwe beweging voor duurzame positieve cultuur<br />
Boparai, Mulder Obdam en Search Ingenieurs bouwen<br />
eerste Happy Energy Huis<br />
De Buitenwerkplaats: ruimte om ideeën op te doen en uit te werken<br />
modeman scoort met leaseconcept duurzame spijkerbroek<br />
Hoofddorp, hét duurzaamheidscentrum van de wereld<br />
Energie besparen met menselijke warmte<br />
Feestjes met hergebruikte materialen<br />
Vegetarische schapenvachten, ze bestaan echt!<br />
Column: Vergroenen van en mét ICT<br />
FloraPro bezorgt duurzaam<br />
Nieuwe duurzame prijs: Let’s-DO-Award<br />
66<br />
74<br />
78<br />
82<br />
86<br />
90<br />
94<br />
98<br />
102<br />
105<br />
108<br />
5<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
6<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
‘Einde economische groei<br />
is onze grootste uitdaging’<br />
Foto: Joey Johannsen,<br />
Rotterdam<br />
Duurzaamheidsadviseur Paul Gilding verwacht totale ontwrichting<br />
met goede afloop<br />
magisch en onverwoestbaar. Voor de crisis dichtten we de economische<br />
markt deze eigenschappen toe. Zelfs de meest sceptische economen<br />
snappen nu dat we niet ongelimiteerd kunnen groeien en produceren.<br />
maar op een totale ontwrichting rekenen ze niet. Die omwenteling is in<br />
zicht. Op naar een gelukseconomie.<br />
In zijn boek Helden uit Noodzaak<br />
beschrijft Paul Gilding hoe de<br />
ecologische en economische crisis<br />
de wereld op korte termijn<br />
ingrijpend zullen veranderen. Hij<br />
reist de wereld over om bedrijven,<br />
overheden en burgers ervan<br />
te doordringen dat onze samenleving<br />
in een verbijsterend snel<br />
tempo de verkeerde kant opgaat.<br />
We staan volgens Gilding voor de<br />
grootste crisis die onze beschaving<br />
ooit gekend heeft. Die crisis<br />
Op zijn visitekaartje staat duurzaamheidsadviseur.<br />
Zelf weet Paul<br />
Gilding zijn activiteiten niet zo goed<br />
te omschrijven. Hij is adviseur maar<br />
kunnen we niet meer ontlopen.<br />
Wel kunnen we ons<br />
erop voorbereiden, zodat<br />
we ‘de grote verstoring’<br />
zo goed mogelijk kunnen<br />
doorstaan. Hiervoor zullen<br />
we wereldwijd moeten<br />
samenwerken: overheid,<br />
bedrijfsleven en burgers.<br />
Onderneem Duurzaam!<br />
sprak met de Australiër<br />
tijdens één van zijn werkbezoeken<br />
aan nederland.<br />
ook pleitbezorger op het<br />
gebied van duurzaamheid.<br />
‘Misschien ben ik meer een<br />
ambassadeur’, zegt hij. Hij<br />
7<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
8<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
wil dan ook dat iedereen beseft<br />
wat de economische en<br />
ecologische crisis wereldwijd<br />
voor gevolgen heeft.<br />
Hij schetst het probleem<br />
als volgt: ‘Met onze huidige<br />
economie gebruiken we<br />
140% van de capaciteit die<br />
‘Jij en ik gaan<br />
die omwenteling meemaken.<br />
De komende<br />
tien tot twaalf jaar<br />
zijn cruciaal’<br />
de aarde kan leveren. Al jarenlang<br />
teren we in op onze<br />
reserves. Tegelijkertijd<br />
groeit de wereldbevolking.<br />
In 2050 zijn we met zo’n negenmiljard<br />
mensen op aarde.<br />
Dat is een derde meer<br />
mensen dan er nu zijn. Iedereen<br />
wil in redelijke welvaart<br />
leven. Ook de mensen<br />
in opkomende economieën<br />
als India en China. Er moet<br />
meer geproduceerd en geconsumeerd<br />
worden. Het<br />
systeem komt verder onder<br />
druk te staan. Ieder redelijk<br />
denkend mens kan nagaan dat dit<br />
niet goed kan gaan. De rek is eruit.<br />
We staan voor de grootste uitdaging<br />
waar de mensheid ooit voor heeft<br />
gestaan: het einde van de economische<br />
groei.’<br />
Verslaafd<br />
Gilding legt ook uit waarom dit zo’n<br />
probleem is. ‘Streven naar welvaart<br />
is niet verkeerd, maar we zijn erin<br />
doorgeslagen. We zijn verslaafd<br />
geraakt aan consumeren. Onze<br />
hele systeem is ermee doordrenkt.<br />
Groei is de drijfveer achter al het<br />
economisch beleid. We meten ons<br />
succes af aan de waarde van onze<br />
eigendommen. We verbinden ons<br />
bezit met ons gevoel van veiligheid<br />
en eigenwaarde. Het vreemde is dat<br />
uit diverse onderzoeken blijkt, dat<br />
steeds meer spullen helemaal niet<br />
gelukkiger maken. Als eenmaal aan<br />
de basisbehoeften is voldaan, zorgt<br />
extra bezit niet voor hogere kwaliteit<br />
van leven. Maar we denken dat<br />
we niet zonder kunnen, doordat we<br />
allerlei psychologische en sociale<br />
betekenissen aan bezittingen hebben<br />
verbonden. Omdat we verslaafd<br />
zijn, zullen we ons op alle mogelijke<br />
manieren verzetten tegen verandering.<br />
Ook al is het nog zo duidelijk<br />
dat dit niet goed kan blijven gaan.’<br />
Het einde van de economische groei<br />
zal een wereldwijde crisis veroorzaken,<br />
daar is Gilding van overtuigd.<br />
We zullen namelijk pas ingrijpen als<br />
we met onze rug tegen de muur<br />
staan. ‘Er is een ernstige crisis voor<br />
nodig om verandering te forceren<br />
en daarom is die crisis onvermijdelijk.<br />
Onze reactie hierop zal de toekomst<br />
van de mensheid bepalen.’<br />
Toekomstscenario<br />
Het toekomstscenario dat hij in zijn<br />
boek beschrijft, is niet rooskleurig.<br />
Enkele voorbeelden: een wereldwijde<br />
hongersnood zal aan meer<br />
dan een miljard mensen het leven<br />
kosten. Vijftig procent van de biodiversiteit<br />
zal verdwijnen. Gewapende<br />
conflicten in het Midden-Oosten<br />
en elders doen miljoenen mensen<br />
op de vlucht slaan. Voedselbronnen<br />
worden schaars door droogte<br />
of overstromingen. Grote stromen<br />
klimaatvluchtelingen trekken naar<br />
landen waar het beter lijkt te gaan.<br />
De verzekeringsbranche wordt<br />
noodlijdend, met alle gevolgen van<br />
dien voor de banken en de aandelenmarkt.<br />
Het beeld maakt niet vrolijk, vooral<br />
omdat Gilding stelt dat aan dit<br />
scenario niet meer valt te<br />
ontkomen. Wel benadrukt<br />
hij tijdens zijn hele betoog<br />
echter dat een goede afloop<br />
mogelijk is. ‘Als we ons<br />
voorbereiden op deze enorme<br />
duurzaamheidscrisis en<br />
de juiste keuzes maken, komen<br />
we in een ‘steady state’-economie<br />
terecht. Een<br />
economie die niet gericht<br />
is op groei, maar op welzijn.<br />
Een gelukseconomie.’<br />
W‘We zijn verslaafd<br />
geraakt aan<br />
consumeren.<br />
Onze hele systeem is<br />
ermee doordrenkt’<br />
Ontkenningsfase<br />
De boodschap die hij brengt,<br />
is geen prettige. Veel mensen<br />
willen er niet aan. Hij<br />
heeft daar begrip voor. ‘We<br />
zitten nu in de ontkenningsfase,<br />
maar die brokkelt snel<br />
af, omdat de tekenen overal<br />
om ons heen zijn. Daarna<br />
gaan we via collectieve<br />
wanhoop en angst naar vol-<br />
9<br />
nr. 2 - maart 2013
onderneem duurzaam!<br />
10 11<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
ledige acceptatie. En die acceptatie<br />
zal tot een zekere<br />
empowerment leiden. ‘<br />
‘Dit is een belangrijke periode<br />
in de menselijke geschiedenis’,<br />
vervolgt Gilding. ‘Het<br />
is niet een probleem van de<br />
toekomst, of van komende<br />
generaties. Nee, het speelt<br />
nu. Jij en ik gaan die omwenteling<br />
meemaken. De<br />
komende tien tot twaalf jaar<br />
zijn cruciaal.’ Zijn boek Hel-<br />
den uit Noodzaak kwam in 2011 uit en<br />
sindsdien ziet hij zijn verwachtingen<br />
in sneltreinvaart bewaarheid worden.<br />
‘De effecten van de economische<br />
en ecologische crisis worden<br />
steeds meer meetbaar. Dit opent<br />
veel mensen de ogen. Voor de financiële<br />
crisis hadden mensen de illusie<br />
dat de economische markt magisch<br />
en onverwoestbaar was. Ze geloofden<br />
heilig in de zelfregulerende<br />
werking. Nu ontstaat langzaam het<br />
begrip dat we niet ongelimiteerd<br />
kunnen blijven groeien en produceren.<br />
Economen die mijn verhaal een<br />
jaar geleden nog vol scepsis aanhoorden,<br />
beginnen nu ook vragen te<br />
stellen.’<br />
Ingrijpende maatregelen<br />
Wetenschappers zijn allang tot de<br />
conclusie gekomen dat het zo niet<br />
langer door kan gaan. Ook overheden<br />
en bedrijfsleven gaan zich<br />
meer en meer met het vraagstuk<br />
bezighouden. ‘Als er door klimaatverandering<br />
en economische crisis<br />
steeds meer ongelijkheid in de wereld<br />
komt, raken mensen ontevreden.<br />
Opstandige mensen zorgen<br />
voor economische instabiliteit. ‘<br />
Ministeries van Defensie, bijvoorbeeld<br />
die van de Verenigde Sta-<br />
WAT kunnen wij doen?<br />
Paul Gilding stelt dat iedereen zich moet voorbereiden op de grote<br />
verstoring. Als we voorbereid zijn, komt de klap minder hard aan en<br />
kunnen we ons er sneller doorheen slaan. Hoe kunnen wij ervoor zorgen<br />
dat wij er klaar voor zijn?<br />
Consuminderen. We hebben teveel spullen, we werken te hard en<br />
hebben te weinig tijd. Maar we voelen ons niet gelukkiger. We zullen<br />
er aan moeten wennen dat we minder geld en spullen hebben.<br />
Geen schulden maken. Geef niet uit wat je niet hebt.<br />
Verwachtingen bijstellen. Als we ons instellen op slechte tijden,<br />
zullen we ons minder ongelukkig voelen als het zover is.<br />
Focussen op geluk en kwaliteit van leven in plaats van op materiële<br />
zaken.<br />
ten, reassurantiegroepen en talloze<br />
multinationals komen tot eenzelfde<br />
conclusie: we hebben een groot<br />
probleem. Zij zijn met Gilding in<br />
gesprek hoe zij zich optimaal op de<br />
toekomst kunnen voorbereiden. ‘Het<br />
is niet meer de vraag óf we moeten<br />
veranderen, maar hoe.’<br />
‘Politici zullen moeten leren impopulaire<br />
berichten te brengen. We moeten<br />
meer belasting betalen en minder<br />
geld uitgeven. We kunnen het<br />
ons echter niet meer veroorloven<br />
in een maatschappij<br />
te leven die uitgaat van<br />
een groei die er niet komt.<br />
We kunnen onze schulden<br />
niet alsmaar vergroten. We<br />
zullen minder moeten gaan<br />
werken en leren leven met<br />
minder inkomsten. Daar<br />
krijgen we echter kwaliteit<br />
van leven en gemeenschapszin<br />
voor terug. ‘<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
12<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
De overheid zal ingrijpende<br />
maatregelen moeten nemen.<br />
Deze overheid wordt<br />
gekozen door mensen die<br />
verslaafd zijn aan consumeren<br />
en eigenlijk geen<br />
verandering willen. Dit doet<br />
de vraag rijzen of een democratie<br />
in een tijd van een<br />
dergelijke crisis het juiste<br />
politieke systeem is. Gilding<br />
denkt niet dat het bestrijden<br />
van een wereldwijde crisis<br />
van politieke systemen afhankelijk<br />
is. Het kan wel van<br />
invloed zijn, evenals de cultuur<br />
van een land. ‘Belang-<br />
rijker zal zijn of een land een sterke<br />
of een zwakke regering heeft’, legt<br />
hij uit. ‘Ik denk wel dat de democratie<br />
in tijden van crisis bedreigd kan<br />
worden.’<br />
Gezamenlijk vechten<br />
De uitdaging waar we voor staan,<br />
gaat veel verder dan klimaatverandering.<br />
‘Wie denkt dat het economische<br />
en ecologische systeem los<br />
van elkaar kunnen worden gezien,<br />
heeft het verkeerd begrepen. Zij zijn<br />
dusdanig met elkaar verbonden, dat<br />
ontwikkelingen in het een direct invloed<br />
heeft op het ander. Toch zullen<br />
we ons in eerste instantie focussen<br />
Wie is Paul Gilding?<br />
Paul Gilding is voormalig directeur van Greenpeace<br />
International. Hij is adviseur en ambassadeur op<br />
het gebied van duurzaamheid.<br />
Hij heeft twee bedrijven opgericht en is lid van<br />
de kerngroep van het Programma voor Duurzaam<br />
Leiderschap van de Universiteit van Cambridge.<br />
Hij reist de wereld over om met overheden, bedrijven<br />
en de gemeenschap te praten over duurzaamheid.<br />
Gilding woont in Tasmanië, Australië, met<br />
zijn vrouw en dochters. In 2011 verscheen zijn boek ‘The Great Disruption’.<br />
De Nederlandse versie is getiteld ‘Helden uit noodzaak, hoe onze generatie<br />
dankzij de ecologische en economische crisis de wereld gaat redden’.<br />
op klimaatverandering, omdat dit de<br />
urgentste bedreiging is. Bovendien<br />
gaan veel economen ervanuit dat<br />
we het huidige sociaal-economische<br />
model kunnen voortzetten. Zij grijpen<br />
terug naar de theorie dat de<br />
economie golfbewegingen kent en<br />
dat het wel weer goed zal komen.<br />
Maar er is meer aan de hand. Het<br />
oude model is stuk. Het komt niet<br />
meer terug. We moeten een nieuw<br />
model bedenken.’<br />
Gilding is ervan overtuigd dat we tijdens<br />
‘de grote verstoring’ op rationele<br />
gronden de juiste keuze zullen<br />
maken. Hij neemt daarbij de Tweede<br />
Wereldoorlog als voorbeeld. ‘In<br />
een crisis laten we ons niet leiden<br />
door emotie. We reageren rationeel.<br />
We zijn in staat in korte tijd ingrijpende<br />
maatregelen te nemen, al<br />
lijken die nu soms hoogst onwaarschijnlijk.<br />
We zoeken een oplossing<br />
die gezond is voor de groep, omdat<br />
we het alleen niet redden. In barre<br />
tijden, gedraagt de meerderheid<br />
van de mensen zich goed.’<br />
‘We zullen er niet voor kiezen om<br />
te veranderen; we zullen niet anders<br />
kunnen ’, legt hij uit. ‘Als we in<br />
ons bestaan worden bedreigd, zullen<br />
overheden ingrijpen. We zullen<br />
wereldwijd onze krachten<br />
bundelen en er voor zorgen<br />
dat er minder armoede<br />
komt. Niet omdat we<br />
zo ideëel zijn, maar omdat<br />
grote inkomensverschillen<br />
tot opstand leidt onder de<br />
massa. De Arabische lente<br />
is daar een goed voorbeeld<br />
van. Bovendien zullen we de<br />
steun van de hele bevolking<br />
nodig hebben om gezamenlijk<br />
te vechten tegen de crisis<br />
die onze beschaving bedreigt.’<br />
Een keuze<br />
Religie zal naar zijn mening<br />
geen rol van betekenis spe-<br />
D<br />
‘De effecten van<br />
de economische en<br />
ecologische crisis<br />
worden steeds<br />
meer meetbaar.<br />
Dit opent veel<br />
mensen de ogen’<br />
13<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
onderneem duurzaam!<br />
WWW.JOHNKOOMEN.NL<br />
T 0229 57 76 10<br />
len in het duurzaamheidsconflict.<br />
‘Het is niet in de menselijke aard om<br />
lijdzaam af te wachten tot de wereld<br />
vergaat. Religieuze conflicten in<br />
de wereld zijn issues van vandaag.<br />
En tijdens de crisis zullen ze ongetwijfeld<br />
nog erger worden. Maar in<br />
feite liggen er vaak andere oorzaken<br />
aan ten grondslag. Armoede<br />
bijvoorbeeld. Uiteindelijk zullen we<br />
gedwongen worden naar het totaalplaatje<br />
te kijken. Willen we overleven,<br />
dan zullen we moeten samenwerken.’<br />
Het geloof in een goede afloop is<br />
voor hem essentieel. ‘Mensen zullen<br />
niet in actie komen als zij niet geloven<br />
dat er een oplossing is. Zelf ben<br />
ik ook een tijdlang somber geweest<br />
toen ik het scenario had overzien.<br />
Maar dat bracht me nergens. Als ik<br />
me richt op de mogelijkheden voel<br />
ik me beter. Ik denk dat we zullen<br />
ingrijpen, al is het op het allerlaatste<br />
moment. Het zal chaotisch zijn<br />
en niet plezierig, maar het zal een<br />
volledige instorting van onze maatschappij<br />
voorkomen.’<br />
Natuurlijk kan het ook anders lopen.<br />
Mensen kunnen doorgaan met onbezorgd<br />
leven, waarna de bescha-<br />
ving ten onder gaat. ‘Het<br />
blijft een keuze’, aldus Gilding.<br />
‘Ik ben geen voorspeller.<br />
Er zijn geen signalen in<br />
het verleden die erop duiden<br />
dat we een bepaalde<br />
kant op zullen gaan. Ik zie<br />
echter wat er gebeurt en<br />
ik heb zicht op oplossingen.<br />
Waarom dan niet geloven in<br />
het goede en zorgen dat het<br />
gebeurt? ‘<br />
Niet meer meemaken<br />
Tijd is relatief en het is<br />
moeilijk te voorspellen<br />
wanneer de tijden van onrust<br />
en chaos voorbij zullen<br />
zijn. Gilding gaat ervan uit<br />
dat we rond het jaar 2100<br />
een ‘steady state’-economie<br />
gecreëerd zullen hebben.<br />
Hij zal zelf het herstel<br />
dus niet meemaken. ‘Het is<br />
jammer dat ik niet alle ontwikkelingen<br />
zal kunnen zien.<br />
Maar het begin zal ik zeker<br />
meemaken en als ik gewoon<br />
oud mag worden, zal ik ook<br />
nog zien dat het de goede<br />
kant opgaat.’<br />
14 15<br />
ONTWERP l AANLEG l RENOVATIE l ONDERHOUD<br />
DUURZAAMSTE<br />
HOVENIER<br />
NEDERLAND<br />
nr. 2 - voorjaar 2013 nr. 2 - voorjaar 2013
16<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
Topbedrijven fungeren als coach en launching costumer voor ondernemers met innovatieve, duurzame ideeën<br />
Duurzame starter? Op naar<br />
Hij is de afgelopen tijd platgebeld<br />
en gemaild; roan<br />
Borhem (29), kersverse directeur<br />
van Enginn, sinds<br />
22 januari dé plaats waar<br />
startende duurzame, innovatieve<br />
ondernemers uit<br />
nederland terecht kunnen<br />
voor ondersteuning en begeleiding<br />
bij het oprichten<br />
van hun bedrijf. Logisch,<br />
de in Hoofddorp gevestigde<br />
incubator biedt niet<br />
alleen fysieke ruimte om<br />
te ondernemen, maar onderscheidt<br />
zich ook met<br />
topbedrijven als founding<br />
fathers waarvan de CEO’s<br />
zelf starters expertise<br />
bieden en optreden als<br />
launching customer!<br />
‘Enginn biedt een unieke<br />
kweekvijver waar locatie,<br />
werken, kruisbestuiving en<br />
netwerken centraal staan’,<br />
aldus Borhem. ‘Aanjagen<br />
en energie geven, mensen<br />
Enginn Haarlemmermeer<br />
en ideeën in beweging zetten, dat<br />
is waar Enginn voor staat.’ Eerder<br />
zette de jonge ondernemer met<br />
twee vennoten een groot, goedlopend<br />
detacheringbureau op en liet<br />
zichzelf uitkopen. Nu is het tijd voor<br />
een nieuw avontuur waar zijn talenten,<br />
ervaring en gedrevenheid goed<br />
tot hun recht komen. Zijn missie:<br />
start-ups een vliegende start en dito<br />
vervolg geven, zodat ze op termijn<br />
succesvol het incubatornest weer<br />
kunnen verlaten.<br />
Ambities<br />
Enginn is niet zomaar een initiatief.<br />
Het is één van de incubators van<br />
Green Metropole, waarbinnen Syntens,<br />
Green IT, UvA, VU, New Energy<br />
Docks en Amsterdam Economic<br />
Board hun expertise, netwerk, partners<br />
en ambities op het terrein van<br />
duurzaamheid hebben gebundeld<br />
om ondernemers de juiste onder-<br />
steuning te kunnen geven. Ook de<br />
oprichters en partners van Enginn<br />
zijn partijen van naam: Het duurzame,<br />
volledig Cradle to Cradle be-<br />
drijvenpark in Hoofddorp<br />
Park 20|20 CV, Delta Development<br />
Group, KLM Royal<br />
Dutch Airlines, Rabobank<br />
17<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
18<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
Regio Schiphol, Dura Vermeer<br />
BV, gemeente Haarlemmermeer,<br />
JAN Accountants<br />
& Belastingadviseurs<br />
BV, Smithuijsen, Winters<br />
& De Vries Advocaten en<br />
Stichting Urgenda. Nog geen<br />
twee weken na de lancering<br />
staan al acht geselecteerde<br />
startende ondernemers<br />
te trappelen van ongeduld<br />
om onder de vleugels van<br />
Enginn aan de slag te gaan.<br />
Met hen wordt inmiddels in<br />
een vergevorderd stadium<br />
gesproken over huisvesting<br />
binnen de incubator.<br />
Borhem: ‘We hebben als Enginn<br />
zwaargewichten in huis<br />
als CEO Coert Zachariasse<br />
van ontwikkelaar Delta Development,<br />
die voor de gemeente Haarlemmermeer<br />
het Cradle to Cradle<br />
kantorenpark Park 20|20 ontwikkelt.<br />
Dit is het meest duurzame ondernemerspark<br />
van Nederland. Ons onderkomen<br />
is in het prachtige kantoor<br />
van Dura Vermeer dat grenst aan<br />
Park 20|20 in Beukenhorst-Zuid in<br />
Hoofddorp. Dit is een ideale plaats<br />
met een goede ontsluiting op onder<br />
meer Metropoolregio Amsterdam<br />
en Schiphol. Het Global Sustainability<br />
Solution Center is bij ons gehuisvest.<br />
Het is de eerste van drie toegepaste<br />
onderzoekscentra in de wereld gericht<br />
op duurzaamheid en innovatie<br />
die de Arizona State University heeft<br />
geopend om kennis te vergroten en<br />
ondernemers te versterken.’<br />
Betrokken<br />
Bijzonder is dat alle founding fathers<br />
van Enginn niet alleen formeel<br />
betrokken zijn; ze staan ook allemaal<br />
voor de operationalisering en<br />
uitvoering van Enginn. Borhem: ‘Ze<br />
doen dit vanuit hun eigen betrokkenheid<br />
en ambities op het gebied van<br />
duurzaamheid. We bieden startende<br />
ondernemers een fysieke werkplek<br />
voor een bedrag per vierkante meter<br />
dat sterk onder het marktgemiddelde<br />
ligt; een paar honderd euro<br />
per maand. En ze kunnen zonder extra<br />
kosten bij onze founding fathers<br />
terecht voor coaching, ondersteuning<br />
en begeleiding. Zij stellen hun<br />
netwerk beschikbaar en zoeken naar<br />
klanten en investeerders en hebben<br />
dus echt een rol als launching customer.’<br />
Tweede schil<br />
‘Naast de bijdrage die de founding<br />
fathers en ikzelf leveren, stellen wij<br />
een tweede schil, poule of partners,<br />
samen van partijen die van waarde<br />
zijn voor de ondernemers binnen<br />
onze incubator’, vervolgt Borhem.<br />
‘Te denken valt aan investeerders,<br />
kennisinstituten, communicatiebureaus,<br />
ontwikkelaars van logo en<br />
huisstijl. Hiermee creëren wij een<br />
volledig gesloten en veilige<br />
cirkel waarvan de ondernemers<br />
binnen Enginn gebruik<br />
kunnen maken. Naast<br />
ondernemers die wij een<br />
kick-start gaan geven, zijn<br />
we ook duidelijk opzoek<br />
naar partijen die zich willen<br />
aansluiten binnen onze<br />
poule of partners.’<br />
A<br />
‘Aanjagen en energie<br />
geven, mensen en<br />
ideeën in beweging<br />
zetten, dat is waar<br />
Enginn voor staat’<br />
Enginn richt zich op duurzame,<br />
innovatieve en<br />
startende ondernemers.<br />
‘Hiermee doelen we op<br />
startende ondernemers in<br />
de pre-commerciële fase,<br />
pas gestarte ondernemers,<br />
kleine ondernemingen die<br />
een snelle groei doormaken<br />
en op nieuwe bedrijfsmodellen<br />
van bestaande<br />
19<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
20<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
bedrijven met een focus<br />
op duurzaamheid’, legt Borhem<br />
uit. ‘Beginnende duurzame<br />
ondernemers hebben<br />
door de aard van de<br />
activiteiten waarop zij zich<br />
richten extra behoeften ten<br />
opzichte van reguliere startende<br />
ondernemers. Het<br />
gaat hierbij om een groot<br />
‘Deelnemers van nu<br />
kunnen uiteindelijk<br />
de launching<br />
customers van de<br />
toekomst worden’<br />
aantal complexe vraagstukken<br />
die belemmerend kunnen<br />
werken in de uitvoering<br />
van hun taken. Deze vraagstukken<br />
ontstaan door de<br />
nadruk die bij innovatieve<br />
producten en diensten ligt<br />
op het kennisintensieve aspect,<br />
de zich zeer snel opvolgende<br />
ontwikkelingen<br />
in duurzaamheid, nieuwe<br />
afzetmarkten waar de gevestigde<br />
grote partijen een<br />
(ander) belang hebben en (gebrek)<br />
aan regelgeving. Dit werpt een ander<br />
licht op zaken rondom businessplanning,<br />
technologieontwikkeling,<br />
productbescherming, strategieontwikkeling,<br />
huisvesting, aantrekken<br />
van personeel, juridische en fiscale<br />
vraagstukken en financiering. Wij<br />
kunnen daarbij helpen.’<br />
Selectie<br />
De eerste acht bedrijven zijn inmiddels<br />
door de selectie gekomen. ‘Eén<br />
van hen is een duurzame autowasserij<br />
die een methode heeft ontwikkeld<br />
om snel en zonder water auto’s<br />
schoon te maken’, aldus Borhem.<br />
‘Ook zijn er twee bedrijven met elk<br />
een ander concept op het gebied<br />
van zonnepanelen. De één wil velden<br />
met zonnepanelen aanleggen voor<br />
mensen die zelf geen geschikt dak<br />
hebben. De ander levert, installeert<br />
en onderhoudt zonnepanelen voor<br />
huiseigenaren en bedrijven middels<br />
een op maat gesneden adviestraject,<br />
waarbij ze niet zelf in één keer<br />
een grote investering hoeven te<br />
doen. Daarnaast hebben we een ontwerper<br />
van duurzame sportkleding<br />
die een goed gevoel bij duurzame<br />
kleding koppelt aan betere sportprestaties.<br />
En dan is er een bedrijf<br />
in duurzame schoenen, waarbij de<br />
grondstofleverancier (het dier dus)<br />
een duurzaam bestaan heeft genoten.<br />
En ander goed initiatief is die<br />
van een gameontwikkelaar die een<br />
toepassing bedacht om ouderen actiever<br />
te maken.’<br />
Criteria<br />
Mensen die zich bij Enginn aanmelden<br />
worden niet beoordeeld op basis<br />
van eindeloze criteria van duurzaam<br />
ondernemen. Borhem: ‘ We<br />
kijken wat het initiatief kan betekenen<br />
voor duurzaamheid en innovatie<br />
binnen de Haarlemmermeer en haar<br />
grotere omgeving. Kunnen ze verschil<br />
maken! Daarbij spelen softskills<br />
als persoonlijke, emotionele en sociale<br />
en intellectuele vaardigheden<br />
een grote rol. Het gaat ons bij het<br />
zoeken naar bedrijven die<br />
we kunnen begeleiden om<br />
kwaliteit niet om kwantiteit.<br />
Het lanceren van goede<br />
start-ups trekt automatisch<br />
weer nieuwe goede startups<br />
aan. En het mooie is:<br />
de deelnemers van nu kunnen<br />
uiteindelijk ook weer<br />
launching customers voor<br />
de deelnemers van de toekomst<br />
worden.’<br />
21<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
22<br />
onderneem duurzaam!<br />
Ongekend succes nieuwe WakaWaka Power via crowdfunding<br />
opbrengst ruim 213.000 euro!<br />
25 mille gevraagd:<br />
In mei komt ‘ie op de markt; de nu al ongelooflijk populaire WakaWaka Power,<br />
een solar ledlamp plus oplader. De opvolger van de WakaWaka Light,<br />
het veilige lampje voor gezinnen in de derde wereld die elektra moeten<br />
ontberen, is december 2012 geïntroduceerd met een speciale actie: voor<br />
elke verkochte Power wordt er een WakaWaka Light gedoneerd ten bate<br />
van de meer dan 1 miljoen Haïtianen die nog lijden onder de gevolgen van<br />
de aardbeving en andere natuurrampen van de afgelopen jaren.<br />
Via crowdfundingsite One-<br />
PlanetCrowd werd geld<br />
voor productie van de nieuwe<br />
lamp gezocht. De inzet:<br />
25.000 euro. Dat was binnen<br />
48 uur binnen. Zes dagen<br />
later werd vierhonderd<br />
procent van de doelstelling<br />
gehaald: meer dan een ton.<br />
Nu, met 213.592 euro aan financiering,<br />
is de crowdfun-<br />
dingactie gestopt. Overigens werd<br />
er via het Amerikaanse Kickstarter<br />
nog eens 419.472 dollar binnengesleept!<br />
Met de WakaWaka Power kun<br />
je niet alleen zonenergie opwekken<br />
en omzetten in licht in het donker,<br />
ook kun je alle merken mobiele telefoons,<br />
tablets en praktisch elk ander<br />
apparaat met een USB-aansluiting<br />
opladen. Winkelprijs wordt naar<br />
verwachting 54,95 euro. In februari<br />
ontving de Power de internationale<br />
iF design award in de categorie Product<br />
Design. In november vorig jaar<br />
werd de Light bekroond met vier<br />
Accenture Innovation Awards in de<br />
categorieën technologie, energie en<br />
duurzaamheid.<br />
Ondertussen zijn er door middel van<br />
de actie 12.000 solar ledlampen aan<br />
Haïti geschonken. Gebaseerd op een<br />
huishouden van gemiddeld vijf personen,<br />
betekent dit dat 60.000 mensen<br />
er nu veilig licht krijgen. Dit voorjaar<br />
worden de lampen geleverd. Op<br />
dit moment wordt onderzocht hoe<br />
de lampen zo goed mogelijk kunnen<br />
worden verspreid, zodat de donatie<br />
maximum impact behaalt.<br />
Virtuele fanbase<br />
Initiator Maurits Groen: ‘Crowdfunding<br />
heeft ons niet alleen financieel<br />
in staat gesteld om de productie<br />
daadwerkelijk te starten maar heeft<br />
ons ook supporters opgeleverd over<br />
de hele wereld en daarmee een virtuele<br />
fanbase gecreëerd. Hierdoor<br />
hopen en denken we dat we echt<br />
een mondiale introductie van onze<br />
WakaWaka Power hebben<br />
kunnen realiseren zonder<br />
kosten te hoeven maken<br />
voor reclame en marketing.<br />
Eén van de factoren die een<br />
rol heeft gespeeld bij het<br />
grote succes van de crowdfunding/<br />
introductie is dat<br />
mensen het sympathiek<br />
vonden dat ze – door zelf<br />
een Power te kopen – tegelijkertijd<br />
een nog steeds<br />
dakloos Haïtiaans gezin aan<br />
goed degelijk solar ledlicht<br />
hebben geholpen.’<br />
WWW.GETWAKAWAKA.COm<br />
<strong>ONDERNEEM</strong> <strong>DUURzAAM</strong>!<br />
schenkt, per verkochte advertentiepagina<br />
of advertorial, een WakaWaka<br />
solar ledlamp aan de foundation.<br />
zelf een extra donatie doen of ook de<br />
WakaWaka Foundation structureel<br />
ondersteunen met collega’s of onderneming?<br />
KLIK HIEr<br />
23<br />
nr. 2 - voorjaar 2013 nr. 2 - voorjaar 2013
Wilt u weten wat 1332AT voor uw business kan betekenen. Heeft u belangstelling voor onze producten<br />
of wilt u een eigen product laten ontwerpen en produceren, neem dan gerust contact met ons op.<br />
Bel 036-8200266 of stuur een email naar info@campus4talent.nl<br />
Van Afval naar Omzet<br />
Op de Creatieve Campus in Almere laat<br />
1332AT oude producten opnieuw het<br />
levenslicht zien. In samenwerking Op de Creatieve met Campus in Almere laat<br />
onze partners maken we 1332AT van afvalstoffen oude producten opnieuw het<br />
nieuwe producten. Zo hebben levenslicht we van zien. oude In samenwerking met<br />
airbags en spijkerbroeken onze nieuwe partners tassen maken we van afvalstoffen<br />
weten te maken. Voor onze nieuwe partners producten. Zo hebben we van oude<br />
zoeken we altijd naar nieuwe airbags toepassingen en spijkerbroeken nieuwe tassen<br />
en denken we graag mee weten in uw proces, te maken. Voor onze partners<br />
of het nu gaat om uw restproduct zoeken we of altijd een naar nieuwe toepassingen<br />
zoektocht naar grondstoffen:<br />
en denken we graag mee in uw proces,<br />
1332AT maakt er of het wat nu van! gaat om uw restproduct of een<br />
zoektocht naar grondstoffen:<br />
Wilt u weten wat 1332AT voor uw business kan betekenen. Heeft u belangstelling voor onze producten<br />
1332AT of is wilt het productie-atelier u een eigen product van laten Campus4Talent. ontwerpen en produceren, neem dan gerust contact met ons op.<br />
WWW.1332AT.NL<br />
Van Afval naar Omzet<br />
1332AT maakt er wat van!
onderneem duurzaam!<br />
Opnieuw primeur voor Zaanstad met Smart Grid REloadIT<br />
Tanken<br />
De gemeente Zaanstad had al het grootste elektrisch vervoer oplaadpunt<br />
van Europa. En heeft nu weer een primeur: Smart Grid rEloadIT. Onder de<br />
noemer ‘Tanken op het dak’ introduceert de gemeente een slim energienetwerk<br />
waarbij gebruik wordt gemaakt van duurzaam opgewekte energie<br />
om het eigen elektrische wagenpark op te laden.<br />
Hierbij wordt de vraag en aanbod van energie op elkaar afgestemd.<br />
rEloadIT biedt ongekende mogelijkheden en kan in de toekomst ook<br />
worden ingezet om energievraag en -aanbod van ondernemers en burgers<br />
slim te regelen. Een interview met marcel Elswijk, directeur van<br />
EnergyGO, het Alkmaarse bedrijf dat de applicatie ontwikkelde.<br />
op het dak!<br />
Elswijk: ‘De gemeente Zaandstad<br />
heeft de ambitie om in 2020 energieneutraal<br />
te zijn. Zij investeert<br />
grootschalig in windenergie en zonnepanelen<br />
en is coördinator van het<br />
Europese project E-Harbours, waarbinnen<br />
acht partners in zes havensteden<br />
in de Noordzeeregio samenwerken<br />
om smart grids, duurzame<br />
energie en elektrisch vervoer te<br />
optimaliseren. Smart Grid REloadIT<br />
is onderdeel van dit EU-project en is<br />
een pilot die ons inzicht geeft in het<br />
optimaliseren van het verdienvermogen<br />
van flexibel laden van elektrische<br />
auto’s. We laten in Zaandam<br />
in het klein zien hoe de afstemming<br />
tussen productie en gebruiker zal<br />
functioneren.’<br />
Slim<br />
Smart Grid REloadIT stemt de energievraag<br />
van de zestien elektrische<br />
Zaanse gemeentelijke dienstauto’s<br />
zo slim mogelijk af op het aanbod<br />
uit de duurzame energie die wordt<br />
opgewekt door zonnepanelen. Els-<br />
Wethouder gemeente zaanstad<br />
Robbert Linnekamp en<br />
Marcel Elswijk, directeur EnergyGO.<br />
wijk: ‘Het slimme netwerk<br />
houdt rekening met de<br />
laadperiode van de accu’s,<br />
de actieradius van de auto’s,<br />
het te verwachten gebruik<br />
ervan en de weersverwachting.<br />
Doel is om zo<br />
efficiënt mogelijk met de<br />
energiehuishouding om te<br />
gaan. Daarbij speelt de variatie<br />
in energiekosten ook<br />
een rol. De energieprijs is<br />
26<br />
27<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
Elkaar ont-moeten om te<br />
ont-wikkelen...<br />
28<br />
onderneem duurzaam!<br />
TON LEEUWRIK<br />
Traint managementteams naar succes<br />
Hergebruik van aanwezig talent<br />
Gericht op blijvende team-ontwikkeling<br />
Afstand nemen om door te pakken<br />
Ont-moet mij op www.tonleeuwrik.nl of via 06 11 530 308<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
Teamtrainingen<br />
Om elkaars kracht te ontdekken<br />
Projecttrainingen<br />
Voor projectteams- & management<br />
Management coaching<br />
Individuele ontwikkeling in teamverband<br />
Heeft uw website<br />
nog wel de wind in<br />
de zeilen?<br />
Of trekt uw website online geen klanten aan?<br />
Vraag dan gratis onze vindbaarheidscheck aan!<br />
koersvast*<br />
*helpt je onderscheidend online www.koersvast.nl<br />
sterk afhankelijk van vraag en aanbod.<br />
Terugleveren aan het net levert<br />
het hoogste rendement op bij een<br />
hoge energieprijs. Het slimme netwerk<br />
bepaalt naar aanleiding van de<br />
weersvoorspelling en de benodigde<br />
energie voor de accu’s daarom ook<br />
of teruglevering op een gunstig moment<br />
mogelijk is, zonder dat het gebruik<br />
van elektrische auto’s daarbij<br />
in het geding komt.’<br />
App<br />
Voor ambtenaren van de gemeente<br />
Zaanstad betekent Smart Grid REloadIT<br />
dat zij van tevoren moeten<br />
aangeven dat ze een dienstauto willen<br />
gebruiken, wanneer ze dat willen<br />
en hoe de lang de rit is. Het systeem<br />
geeft vervolgens aan welke auto ze<br />
kunnen nemen. Via de website kunnen<br />
ze een auto reserveren. Op de<br />
app kunnen ze zien wie eerdere gebruikers<br />
waren en wanneer de volgende<br />
gebruiker hem nodig heeft.<br />
Ook wordt aangegeven wanneer<br />
iemand vergeet de auto bij terugkomst<br />
aan de oplader te doen.<br />
Opschaalbaar<br />
Het slimme netwerk in Zaandam is<br />
geïntroduceerd op kleine schaal.<br />
Elswijk: ‘We gaan bekijken hoe het<br />
werkt en welke problemen<br />
er eventueel nog moeten<br />
worden opgelost. Het is zo<br />
gebouwd dat het opschaalbaar<br />
is. In de toekomst kan<br />
de energie die wordt opgewekt<br />
door windmolens er<br />
bijvoorbeeld ook aan worden<br />
gekoppeld. Dat geldt<br />
eveneens voor zaken als<br />
het aansturen van gemalen.<br />
De mogelijkheden zijn<br />
legio en daar kunnen huishoudens<br />
en bedrijven in<br />
de toekomst ook van profiteren.<br />
Denk aan slimme<br />
netwerken die het gebruik<br />
van elektrische apparaten<br />
als wasmachines en afwasmachines<br />
koppelen aan de<br />
energie die wordt geleverd<br />
door zonnepanelen op het<br />
dak.’<br />
29<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
30<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
Wie gaat trouwen, is in de regel druk met kleding, trouwlocatie,<br />
gasten, feest en bruidstaart. CO2-uitstoot van de ceremonie en<br />
alles wat erbij komt kijken, is wel het laatste waar een aankomend<br />
echtpaar aan denkt. Althans, zo ging het lange tijd. Ook in de<br />
conservatieve bruidsindustrie is verandering<br />
gaande. Susan Overakker, oprichter<br />
en weddingcoach van Duurzame Bruiloft,<br />
stapte als eerste in nederland in maatschappelijk<br />
verantwoorde bruiloften. Om een groter<br />
publiek te laten kennismaken met duurzame<br />
bruiloften werkt ze aan een boek met adressen<br />
en tips. Eind van dit jaar moet het uitkomen.<br />
‘De gemiddelde CO2-uitstoot<br />
van een bruiloft is<br />
meer dan een heel huishouden<br />
jaarlijks produceert.<br />
Tijd voor verandering dus’,<br />
zegt Susan. ‘Wij hebben een<br />
CO2-rekenmodel ontwikkeld<br />
waarin we de uitstoot<br />
van alle activiteiten rond een<br />
bruiloft kunnen berekenen.<br />
Je kunt jouw uitstoot fors<br />
reduceren. Zelfs CO2-neu-<br />
traal trouwen<br />
is een optie.’<br />
Het onderwerp<br />
begon te spelen<br />
toen Susan (30) zomer<br />
2011 ten huwelijk<br />
werd gevraagd. Zij en<br />
haar partner Jop woonden destijds in<br />
New York. ‘Ik hield me al tijden bezig<br />
met duurzaamheid. Ik heb zowel<br />
in Nederland als in New York in de<br />
klimaat- en energiewereld gewerkt.<br />
Susan promoot en organiseert duurzame bruiloften - boek in de maak<br />
Ecoweddings<br />
Vooral in New York<br />
werd ik heel erg<br />
geïnspireerd door<br />
alle groene ondernemingen<br />
die daar<br />
opereren. Het is heel<br />
anders dan in Nederland. Ook ecoweddingen<br />
zijn er ingeburgerd. Veel<br />
weddingplanners zijn gefocused<br />
op duurzame bruiloften. Jop en ik<br />
zouden in Nederland trouwen en het<br />
leek me heel leuk dat zo duurzaam<br />
in opkomst<br />
mogelijk te doen.’<br />
Susan en Jop verdiepten<br />
zich in verduurzaming van<br />
bruiloften en maakten een<br />
plan voor hun eigen ecowedding<br />
die in de zomer<br />
van 2012 plaatsvond. Natuurlijk<br />
kwam er elektrisch<br />
vervoer als trouwauto in<br />
de vorm van een opzienbarende<br />
Tesla. Feestlocatie<br />
werd De Kas in Amsterdam,<br />
FOTO: FEmKE VAn DEn HEUVEL<br />
31<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
Zicht op De Buitenwerkplaats<br />
BUITENWERKPLAATS AMSTERDAM<br />
STARNMEERDIJK 6<br />
1488 AG STARNMEER<br />
Onze flexwerkplekken zijn tijdelijk<br />
gratis. Wij geloven dat er ruimte<br />
nodig is voor reflectie en optimisme,<br />
juist nu.<br />
INFO@ BUITENWERKPLAATS.NL<br />
WWW.BUITENWERKPLAATS.NL<br />
Studiezaal<br />
een restaurant dat alleen lokale,<br />
voornamelijk biologische producten<br />
serveert. De trouwringen werden<br />
gemaakt van oude gouden sieraden<br />
van familie. ‘Zo kregen ze niet alleen<br />
een duurzaam, maar ook persoonlijk<br />
tintje’, aldus Susan. Digitale uitnodigingen,<br />
een tweedehands trouwjapon<br />
en lokale, biologische bloemen<br />
van de koude grond completeerden<br />
het duurzame feest. ‘We hebben heel<br />
erg gelet op energieverbruik. Om<br />
nog meer CO2-uitstoot te compenseren,<br />
vroegen we als cadeau aanplant<br />
van bomen.’<br />
Met het organiseren van hun eigen<br />
bruiloft, ontstond het idee om als onderneming<br />
in duurzame bruiloften<br />
van start te gaan. Susan: ‘Het was een<br />
logische stap. We hadden ontzettend<br />
veel informatie verzameld, bovendien<br />
was een eigen bedrijf goed te<br />
combineren met onze baby en hadden<br />
we ontdekt dat het een gat in de markt<br />
is.’ Naast het geven van informatie,<br />
onder andere middels het door Jop<br />
ontwikkelde rekenmodel dat van elke<br />
activiteit de CO2-uitstoot duidelijk<br />
maakt, maar ook over adressen voor<br />
houten ringen en duurzame locaties,<br />
kan Susan worden ingezet als weddingcoach.<br />
‘Ik word regelmatig benaderd<br />
door weddingplanners die het<br />
concept willen overnemen’, zegt ze.<br />
‘Ik juich dat enorm toe. Hoe<br />
meer duurzame bruiloften er<br />
komen in Nederland, hoe beter!<br />
Je ziet dat ecoweddings<br />
in opkomst zijn. Ik weet zeker<br />
dat we hier in de toekomst<br />
helemaal naar toe gaan.’<br />
WWW.DUUrZAmEBrUILOFT.nL<br />
WAArOm<br />
duurzaam trouwen<br />
1. Een goed begin – de bruiloft – is het halve<br />
werk voor een duurzaam huwelijk<br />
2. Milieuwinst door te kiezen voor<br />
duurzame producten en diensten en<br />
overvloed te vermijden<br />
3. Stimulering van de lokale leveranciers<br />
van groene producten en diensten<br />
4. Steunen van de sociale zaak, lokaal en<br />
internationaal<br />
5. Samen bewust duurzaamheid ontdekken<br />
voor je bruiloft en een gezamenlijk doel<br />
vormen voor bewust leven na je bruiloft<br />
6. Groen visitekaartje: samen commitment<br />
tonen voor een wereld in balans aan<br />
vrienden en familie<br />
7. De stijlvolle en unieke kant van<br />
duurzaamheid laten zien: groen trouwen<br />
is hip, hot en net zo elegant<br />
8. Geld besparen<br />
9. Gezond<br />
10. Expressie van persoonlijke waarden<br />
33<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
34<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
COLUMN<br />
John Koomen is oprichter en eigenaar van het gelijknamige hoveniersbedrijf<br />
in Wognum. Koomen begon een kwart eeuw terug als eenmansbedrijf.<br />
Nu werken er 25 vaste medewerkers in de divisies landschapsarchitectuur,<br />
tuinen, dak- en geveltuinen en groenprojecten. In 2010 werd het bedrijf<br />
uitgeroepen tot (eerste) Duurzaamste Hovenier van Nederland. Het<br />
jubileumjaar 2013 staat in het teken van tal van initiatieven en activiteiten,<br />
waaronder een scholenproject. Onder het motto’ Groen móet: voor mens<br />
en milieu!’ brengt Koomen zijn visie onder een brede aandacht.<br />
John Koomen<br />
‘Deze week sprak ik een geestelijke<br />
die voor het verwerken van een<br />
burn-out naar rome was gereisd.<br />
Terugtrekkend in een klooster, pratend<br />
met collega’s, lopend door de<br />
gangen van het Vaticaan, overdenkend<br />
hoe de burn-out te boven te<br />
komen en zijn leven weer richting te<br />
geven. Het verliep moeizaam tot hij<br />
om verder los te laten andere plekken<br />
in Italië ging bezoeken. Hierdoor<br />
kwam hij in aanraking met de natuur.<br />
Wandelend, genietend van de zon<br />
en de fraaie uitzichten zag hij in dat<br />
de natuur zich niet gek liet maken.<br />
rustig groeiend, meegaand met de<br />
seizoenen, planten wiegend in de<br />
wind vanaf een vaste standplaats, af<br />
en toe anticiperend na een heftige<br />
regenbui of extreme droogte. De<br />
natuur, zag hij, kwam er altijd weer<br />
bovenop. Daar lering uit trekkend<br />
toog hij weer richting zijn parochie<br />
om zijn werk, met deze nieuwe opgedane<br />
kennis, te hervatten. Zijn<br />
letterlijke bewoordingen over deze<br />
ervaring waren: ‘De natuur heeft mij<br />
er weer bovenop geholpen.’<br />
GrOEn<br />
brengt leven in een<br />
betere gezondheid<br />
Deze woorden sterkten mij<br />
in mijn gedachten met waar<br />
wij van John Koomen mee<br />
bezig zijn. De mensen het<br />
besef bijbrengen dat groen<br />
rust geeft, stress vermindert,<br />
vandalisme tegengaat,<br />
kinderen met ADHD tot uitstekende<br />
leerprestaties<br />
brengt en uw medewerker<br />
beter laat presteren. Zelfs<br />
patiënten die in een ziekenhuis<br />
in een groen gebied zijn<br />
opgenomen, worden eerder<br />
ontslagen dan zij die in een<br />
ziekenhuis in een stedelijke<br />
omgeving verblijven. Dat is<br />
niet mis!! Wij mogen werken<br />
met die natuur. Wij hebben<br />
de kennis om het groen op<br />
de juiste wijze in te richten.<br />
Of dat nu binnen, buiten, op<br />
een dak, tegen een gevel of<br />
gewoon bij u achter in de<br />
tuin is. Dit allemaal esthetisch<br />
en bouwkundig verantwoord<br />
omdat de juiste specialisten<br />
daaraan werken.<br />
35<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
onderneem duurzaam!<br />
Voor ondernemingen kan<br />
het zeer interessant zijn<br />
om hun dak te laten begroeien.<br />
Naast het feit dat<br />
u laat zien dat u milieubewust<br />
bezig bent en mede<br />
daarom maatschappelijk<br />
verantwoord onderneemt,<br />
vangt u fijnstof op, koelt<br />
u uw kantoren tot wel vijf graden<br />
koeler (energiebesparing tot wel<br />
tien procent), bindt u CO2, gaat uw<br />
dakbedekking drie keer zolang mee,<br />
is het geluidswerend, helpt u mee<br />
de wateroverlast te beperken en is<br />
het uiteraard esthetisch veel fraaier<br />
dan een zwart bitumen dak. Veel<br />
gemeentes subsidiëren groendaken<br />
maar ook kunt u onder andere via de<br />
VAMIL-Regeling besparen op uw investering.<br />
Is het dak van uw gebouw<br />
sterker en voldoende groot, dan<br />
gaat ook het meervoudig ruimtegebruik<br />
meetellen. Goedkope vierkante<br />
meters dus!! Parkeerdek, lunchplaats<br />
voor uw personeel (denk aan<br />
de vorige alinea), sportplaats of wat<br />
dan ook. Het dak biedt vele mogelijkheden.<br />
Duurzaamheid is in. U bent daarin<br />
geïnteresseerd. Niet voor niets<br />
leest u dit digitale tijdschrift. Wij<br />
als duurzaamste hoveniersbedrijf<br />
van 2010 kunnen met<br />
u meedenken om uw bedrijf<br />
beter te laten presenteren<br />
en hier veel voordeel uit te<br />
halen. Tal van milieuoplossingen<br />
heeft de natuur zelf in<br />
de hand. Hergebruik van materialen<br />
(C2C), toepassen van<br />
olivijn, gebruik van Europese<br />
hardhoutsoorten, enzovoorts<br />
helpen u de footprint van u<br />
en uw bedrijf te verkleinen.<br />
Uw tuin renoveren met hergebruik<br />
van aanwezige materialen<br />
hoeft echt niet zoveel<br />
te kosten, dus wat houdt u<br />
tegen??!!<br />
Ik wens u een goede gezondheid<br />
en veel tuingeluk.<br />
John Koomen<br />
WWW.jOHn KOOmEn.nL<br />
‘<br />
36 37<br />
nr. 2 - voorjaar 2013 nr. 2 - voorjaar 2013
onderneem duurzaam!<br />
‘Polderhoen is biologische kip, niet veel duurder dan de kiloknaller, wel duurzamer’<br />
Missie: gasten langzaam maar zeker<br />
bewust<br />
Stroming eten & drinken. De toevoeging achter de naam van de uitspanning<br />
in het vernieuwde hart van Heerhugowaard is net zo duidelijk en<br />
simpel als de filosofie van uitbaters Wout Schröder (35) en Kirsten Zoetelief<br />
(36). Producten uit de buurt, zoveel mogelijk biologische maaltijden<br />
en andere duurzame elementen in de bedrijfsvoering. Een interview met<br />
een gepassioneerde horecaman voor wie permacultuur, het groener maken<br />
van zijn leefomgeving en het langzaam maar zeker bewust maken<br />
van zijn klantenkring de gewoonste zaak van de wereld is.<br />
Streekproducten<br />
Nog geen twee jaar terug<br />
openden Schröder en Zoetelief<br />
hun nieuwe restaurant.<br />
‘Ambitieus? Behoorlijk<br />
ja’, beaamt Wout hun stap in<br />
crisistijd. ‘We runden al tien<br />
jaar een bedrijf in Callantsoog.<br />
Eerst een laagdrempelige<br />
brasserie, die we rigoureus<br />
verbouwd hebben<br />
tot een groter restaurant<br />
met een duurzame insteek.<br />
Een kleine twee jaar geleden zijn<br />
we Stroming in Heerhugowaard begonnen.<br />
Heerhugowaard heeft de<br />
grootste energieneutrale wijk ter<br />
wereld. We vonden daar een duurzaam<br />
restaurant goed bij passen.<br />
We proberen met zoveel mogelijk<br />
biologische en streekproducten te<br />
werken. We halen de producten zo<br />
dichtbij mogelijk. Mijn meeste leveranciers<br />
ken ik. Ik ga bij hen langs<br />
en informeer wat zij hun dieren te<br />
eten geven. Zo check ik de produc-<br />
maken<br />
ten die ik in de keuken verwerk. Ik<br />
ben gek op wild. Ik heb een jager<br />
die perfect schiet. Hij weet wat de<br />
sterkste reeën en zwijnen zijn en<br />
laat die lopen om de wildstand op<br />
peil te houden. Wild heeft een hartstikke<br />
mooi leven gehad. Wild heeft<br />
honderd procent minder stress,<br />
wordt niet vetgemest, wordt niet<br />
vervoerd, noem maar op. Een geweerschot<br />
en het is gedaan. Als je<br />
daar kleine stukjes van eet,<br />
dan ben je lekker bezig.’<br />
Het moest simpeler<br />
Heerhugowaard bleek in<br />
juni 2011, de opening van<br />
Stroming, nog niet helemaal<br />
klaar voor een restaurant als<br />
dat van Wout en Kirsten. ‘We<br />
zijn op een redelijk hoog niveau<br />
van start gegaan. Maar<br />
dat bleek een grotere drempel<br />
dan verwacht. Mensen<br />
herkennen geen kalfslende.<br />
De kalfsbiefstuk was het<br />
best lopende gerecht van de<br />
kaart, puur omdat het een<br />
bekende vleessoort is. De<br />
grootte van de kaart viel het<br />
publiek tegen. Maar als je<br />
echt alles vers bereidt, dan<br />
kun je geen twintig verschillende<br />
hoofdgerechten aan-<br />
38 39<br />
nr. 2 - voorjaar 2013 nr. 2 - voorjaar 2013
40<br />
onderneem duurzaam!<br />
PUUR RESTAURANT WEEK<br />
GENOMINEERD<br />
Voor de titel<br />
H’eerlijk uit eten!<br />
‘Puurste Restaurant van Nederland 2013’<br />
STROMING<br />
in Heerhugowaard<br />
‘‘Schager varken, Gasconne kalf van de Lindenhoff, Belgisch blauw<br />
rund uit Texel, groenten uit eigen tuin of van de boer en ook nog hun<br />
eigen waterkefir. Zoveel biologisch, zoveel aandacht, zoveel oog voor<br />
het pure en zo vanuit hun hart. En dat alles in een aangename,<br />
eigentijdse en elegante omgeving. Applaus voor het lef en de kijk op<br />
koken van Wouter en Kirsten.” - Makkie Mulder<br />
------------------<br />
------------------<br />
Makkie Mulder Jeroen Thijssen<br />
Hoofdredacteur Culinair journalist<br />
delicious.<br />
Trouw<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
------------------<br />
Martine Zuil<br />
Hoofdredacteur<br />
Misset Horeca<br />
Genomineerd voor de titel<br />
Puurste Restaurant van<br />
Nederland 2013.<br />
Verkozen tot de vijf beste<br />
restaurants van Noord-<br />
Holland tijdens de<br />
DiningCity restaurantweek<br />
2012.<br />
bieden. Onze conclusie was<br />
dat het simpeler moest. Carpaccio<br />
zouden we moeten<br />
aanbieden. En saté. In ons<br />
geval natuurlijk wel carpaccio<br />
van Waddengoudvlees<br />
en saté van scharrelvarken,<br />
maar toch. Het heeft pijn in<br />
mijn hart gedaan. Dat onderscheidende<br />
deel, bijzondere<br />
gerechten, waren we kwijt.<br />
Maar het werkte wel.’<br />
Eigen oogst<br />
Desondanks heeft het duo met<br />
Stroming een groot allround bedrijf<br />
neergezet waarbij alle ins en<br />
outs een duurzame insteek hebben.<br />
Werk en privéleven zijn daardoor<br />
geheel verweven. Wout: ‘Twee jaar<br />
terug had ik nog een volkstuin. Daar<br />
kreeg ik te weinig tijd voor. Thuis<br />
doe ik aan permacultuur. Ik heb<br />
fruitbomen en gewassen. Ik heb alleen<br />
al tien soorten munt. De oogst<br />
verwerk ik in onze gerechten. Volgend<br />
jaar wil ik ook kruiden in plantenbakken<br />
bij het restaurant zetten.<br />
Ja, het zou het mooiste zijn als het<br />
restaurant omringd wordt door gewassen.<br />
Maar dat is hier in stedelijk<br />
gebied niet mogelijk. Ik zou ervoor<br />
kunnen kiezen om middenin de bossen<br />
te gaan zitten en honderd procent<br />
duurzaam te zijn, maar dan<br />
bereik ik veel minder mensen dan<br />
hier.’<br />
Bewustwording<br />
Met tal van bijzondere activiteiten,<br />
zoals ‘proeven in het donker’<br />
(hiermee probeer ik vooroordelen<br />
uit te schakelen), kookworkshops<br />
en middagen voor kinderen, roert<br />
Stroming zich actief in de regio. In<br />
samenwerking met gewichtsconsulente<br />
Bea Pols (Bea’s Afslankmethode)<br />
leert Wout mensen in twee uur<br />
hoe je een maaltijd kunt bereiden<br />
en krijgen de deelnemers tips over<br />
gezonde voeding. ‘Langzaam bereik<br />
ik mijn doelgroep’, zegt Wout. ‘Ik wil<br />
mensen duidelijk maken dat een polderhoen<br />
een biologische kip is. En<br />
dat die niet veel duurder is dan de<br />
kiloknaller, wel duurzamer. Met veel<br />
informatie op de menukaart, uitleg<br />
van ons team en kennismaking met<br />
producten uit de buurt, wil ik onze<br />
gasten bewuster met eten & drinken<br />
laten bezig zijn.’<br />
Stroming eten & drinken,<br />
Coolplein 6, Heerhugowaard<br />
WWW.rESTAUrAnTSTrOmInG.nL<br />
PERMACULTUUR<br />
Permacultuur is het bewust ontwerpen<br />
en onderhouden van<br />
ecosystemen die de diversiteit,<br />
stabiliteit en veerkracht van natuurlijke<br />
ecosystemen hebben.<br />
Het is de harmonische integratie<br />
van landschap en mens, waarmee<br />
voedsel, energie, beschutting<br />
en andere materiële en nietmateriële<br />
zaken op duurzame<br />
wijze geproduceerd worden. Permacultuur<br />
werkt met de natuur<br />
mee in plaats van ertegen in en<br />
probeert daarmee een maximum<br />
aan productie met een minimum<br />
aan energie te bereiken.<br />
41<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
EnergyGO is een jonge en ambitieuze onderneming die innovatieve<br />
producten en diensten ontwikkelt voor de verduurzaming van onze<br />
maatschappij.<br />
Het team van EnergyGO heeft een uitgebreide ervaring op het<br />
gebied van meetsystemen in gebouwen en elektrische auto’s,<br />
het ontwikkelen en implementeren van intelligente meet- en regelstrategieën<br />
(Smart Grids) en onafhankelijk energieadvies aan overheden<br />
en bedrijven.<br />
Duurzaam<br />
renoveren van<br />
computerruimtes<br />
Niels Sijpheer<br />
Bart Roossien<br />
Marcel Elswijk<br />
CONCEPT VERSIE<br />
Januari 2013<br />
Werktitel:<br />
Duurzaam renoveren van<br />
computerruimtes<br />
Adviseren<br />
EnergyGO adviseerde na een ‘quick<br />
scan’ het provinciehuis Den Bosch, een<br />
slim installatieconcept met een laag<br />
energiegebruik voor hun computerruimte.<br />
Het installatieconcept wordt momenteel<br />
gerealiseerd.<br />
EnergyGO adviseert momenteel PGGM<br />
middels energiemonitoring, enkele verduurzamende<br />
business cases.<br />
onderzoeken<br />
adviseert, onderzoekt en ontwikkelt slimme<br />
energie-efficiënte producten en diensten.<br />
EnergyGO onderzoekt en berekent voor de Stichting<br />
GreenIT Amsterdam, drie bedrijfseconomische business<br />
cases om bestaande datacenters en computerruimten<br />
energiezuiniger te maken.<br />
OntwikkElEn<br />
EnergyGO ontwikkelt<br />
en realiseert voor de<br />
gemeente Zaanstad,<br />
het Zaanse smart Grid<br />
ReLoadIT. ReLoadIT is<br />
een web based beheer,<br />
optimalisatie en visualisatie<br />
tool voor elektrische auto’s en de gemeentelijke<br />
duurzame energie opwekking. Het smart grid voorspelt<br />
de zonneenergie opwekking en stemt dat af met de<br />
acculaadvraag van de elektrische auto’s. Op basis van<br />
deze voorspelling, besluit het smart grid zelf de zonnestroom<br />
te verkopen, dan wel in de accu’s te stoppen of<br />
zelfs, de laadvraag in tijd te verschuiven.<br />
<br />
info@energygo.nl • Schermerweg 43 • 1821 Be AlKmAAr<br />
www.EnErGyGO.nl
44<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
Jan van Betten mobiliseert ruim 28.000 consumenten met duurzaam platform Nudge<br />
‘Jan<br />
als jij het nu zo goed weet,<br />
wat ga jij er dan aan doen?’<br />
Kleine zetjes in een duurzame<br />
richting kunnen daadwerkelijk iets<br />
veranderen. Ze kunnen in no time<br />
uitgroeien tot een landelijk bekend<br />
project waar honderden of duizenden<br />
mensen aan bij willen dragen.<br />
jan van Betten laat met nudge zien<br />
dat het kan!<br />
Als directeur van Reed Elsevier in<br />
Duitsland leefde hij een leven van vergaderen,<br />
maand- en kwartaalrapporten,<br />
groeistrategieën, winst genereren<br />
en alles wat er bij het leiden van<br />
een groot bedrijf komt kijken. Totdat<br />
Jan van Betten enkele jaren geleden<br />
werd gegrepen door de uitdaging<br />
waar de wereld voor staat: de aarde<br />
leefbaar houden voor de generaties<br />
na ons. Hij gooide het roer radicaal<br />
om en richtte Nudge op, een consumentenorganisatie<br />
die de samenleving<br />
van onderaf verduurzaamt.<br />
‘Het idee achter Nudge is dat we<br />
met kleine zetjes daadwerkelijk iets<br />
veranderen’, vertelt Jan van Betten.<br />
‘Als het er maar heel erg veel zijn.<br />
Sommige nudges geven we zelf, bijvoorbeeld<br />
door een evenement of<br />
congres te organiseren. Daarnaast<br />
hebben we een forum ingericht,<br />
Broedplaats, waar iedereen een eigen<br />
plan of suggestie kan presenteren.<br />
We maken het mogelijk om die<br />
ideeën ook daadwerkelijk uit te voeren.<br />
Dat doen we door onze Nudgers<br />
zoveel mogelijk te faciliteren. Zo kan<br />
een klein, geïsoleerd idee in no time<br />
uitgroeien tot een landelijk bekend<br />
project waar honderden of duizenden<br />
mensen aan bij willen dragen.’<br />
Inmiddels hebben meer dan 28.000<br />
Nederlanders via de site van Nudge<br />
laten weten dat zij vinden dat het<br />
duurzamer kan in Nederland. Eigenlijk<br />
gaat dat Jan van Betten nog<br />
te langzaam. Hij streeft naar meer,<br />
veel meer. Want hoe groter de groep<br />
mensen die Nudge omarmt, hoe effectiever<br />
zijn organisatie kan zijn. ‘Ik<br />
zit nu al bij grote bedrijven aan tafel<br />
om over duurzame projecten<br />
te praten’, zegt hij. ‘Maar<br />
met 50.000 Nudgers kan<br />
onze organisatie nog veel<br />
meer impact hebben!’<br />
Hoofd leegmaken<br />
Het idee voor Nudge werd<br />
geboren Min de Beierse wouden,<br />
een plek waar Jan van<br />
Betten als directeur van<br />
‘Mensen als<br />
Jacqueline Cramer<br />
en Herman Wijffels<br />
bleken net zo<br />
enthousiast als ik en<br />
sloten zich aan’<br />
Reed Elsevier zakelijke dilemma’s<br />
overdacht of zijn<br />
hoofd leeg maakte. Gesprekken<br />
met een Duitse<br />
45<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
onderneem duurzaam!<br />
mEET DE DUUrZAAmHEID<br />
VAn WAT jE KOOPT<br />
Samen met Greenpeace, Kessels-<br />
Kramer en de internationale<br />
vakbond ITUC ontwikkelt Nudge<br />
QuestionMark. De app biedt de<br />
consument informatie over de<br />
duurzaamheid van duizenden<br />
producten. Door ze te scannen<br />
met de QuestionMark app wordt<br />
inzichtelijk hoe de producten<br />
scoren op het gebied van gezondheid,<br />
milieu, dierenwelzijn<br />
en arbeidsomstandigheden.<br />
Jan van Betten: ‘Het is mijn<br />
droom dat we hiermee kinderarbeid<br />
uit de wereld kunnen helpen.<br />
En ook dat een productmanager<br />
voortaan niet meer trots is op<br />
zijn marktaandeel, maar op de<br />
hoge score op QuestionMark.<br />
zou het niet geweldig zijn als ieder<br />
bedrijf ernaar streeft om een<br />
tien te halen?’<br />
buurman die als kleine boer<br />
zijn hoofd boven water probeerde<br />
te houden, zette hem<br />
aan het denken. ‘Vroeger leverden<br />
boeren ons vlees en<br />
melk. Die rol is overgenomen door<br />
groothandels, coöperaties en supermarkten.<br />
We hebben megastallen,<br />
Q-koorts en incidenten als Chinese<br />
melk met gif. En de hoofdvraag in<br />
onze maatschappij is: hoe kan ik het<br />
meeste verdienen voor mijn shareholders?<br />
Is dat wat we echt willen?<br />
Stel dat je de wereld weer wilt gaan<br />
voeden op kleine schaal? Hoe krijg je<br />
dat voor elkaar? En kan dat? Het gaat<br />
ten koste van veel grote belangen.<br />
Hoe ga je daarmee om? Zo werd ik<br />
geconfronteerd met de eerste dilemma’s<br />
van duurzaamheid en ging<br />
me er verder in verdiepen.’<br />
Tijdens zijn zoektocht naar informatie<br />
kwam Jan van Betten voor het<br />
eerst in aanraking met de Club van<br />
Rome en las boeken als ‘End of poverty’<br />
van Jeffrey Sachs. ‘Het was<br />
allemaal nieuw voor mij; De klimaatcrisis,<br />
financiële crisis, morele crisis,<br />
bevolkingsgroei, de toenemende<br />
schaarste aan fossiele brandstoffen…<br />
En ik vond, ik moet mijn steentje<br />
bij gaan dragen!’<br />
Hij begon met het geven van korte lezingen<br />
voor familie en vrienden. ‘Wat<br />
ik had ontdekt, zou wel eens voor veel<br />
meer mensen nieuw kunnen zijn’,<br />
zegt hij. ‘En inderdaad, velen uit mijn<br />
omgeving hadden er ook geen idee<br />
van wat er in de wereld aan de hand<br />
is. De reactie die ik kreeg was vooral:<br />
‘Jan als jij het nu zo goed weet, wat<br />
ga jij er dan aan doen?’ Ze hadden<br />
gelijk. Ik maakte in die tijd kennis met<br />
vertegenwoordigers van Utopia in<br />
Duitsland, een organisatie die eraan<br />
werkt dat er van onderuit de samenleving<br />
duurzame initiatieven ontstaan.<br />
Toen is het idee geboren om<br />
zoiets in Nederland ook op poten te<br />
zetten. Want natuurlijk zijn er al talloze<br />
initiatieven en ideeën om de samenleving<br />
en economie te verduurzamen,<br />
maar wat vaak ontbreekt zijn<br />
financiën en samenwerking. Ik wilde<br />
een soort bouwplaat creëren. Allerlei<br />
mensen bouwen aan nieuwe ideeën<br />
of producten en die zetten we neer<br />
als één geheel.’<br />
Delen<br />
Als je een droom hebt of ideaal, durf<br />
het te delen en maak het zoveel mogelijk<br />
bekend. Dat is het motto van<br />
Jan van Betten. En op die manier<br />
kwam Nudge uiteindelijk ook tot<br />
stand. ‘Ik heb honderden gesprekken<br />
gevoerd’, vertelt hij. ‘Met bankiers,<br />
marketeers, politicologen, gedragswetenschappers,<br />
ecologen, de consumentenbod,<br />
ANWB, noem maar<br />
op. En zij verwezen me weer door<br />
naar anderen die meehielpen<br />
met nadenken over de<br />
organisatie die ik voor ogen<br />
had. Via via ben ik met interessante<br />
koplopers in contact<br />
gekomen die ik graag<br />
binnen wilde halen voor het<br />
bestuur en Raad van Advies<br />
van de op te richten organisatie,<br />
zoals Jacqueline Cramer<br />
en Herman Wijffels. Ze<br />
bleken net zo enthousiast als<br />
ik en deden mee. Ook grote<br />
bedrijven als Liander, Ac-<br />
centure, Greenchoice, ING,<br />
Le Perron en Hill & Knowlton<br />
wilden graag meewerken<br />
en zijn partner geworden.<br />
Ik heb het aangepakt als een<br />
puzzel. Heb mijn idee stukje<br />
bij beetje met de juiste<br />
mensen ingevuld. En het is<br />
gelukt. De puzzel staat er en<br />
wordt steeds groter.’<br />
A<br />
‘Als je een droom<br />
hebt of ideaal, durf<br />
het te delen<br />
en maak het zoveel<br />
mogelijk bekend’<br />
46 47<br />
nr. 2 - voorjaar 2013 nr. 2 - voorjaar 2013
48<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
Bruisend<br />
Nudge is bruisende organisatie<br />
geworden waar inmiddels<br />
zeven jonge, enthousiaste<br />
mensen werken. Heel<br />
veel mensen en initiatieven<br />
zijn door Nudge verbonden,<br />
versterkt en versneld. Een<br />
goed voorbeeld daar van is<br />
het project Plastic Whale.<br />
Jan van Betten: ‘Het idee<br />
was om een boot te bouwen<br />
van plastic afval uit de<br />
Amsterdamse grachten en<br />
daarmee door Amsterdam<br />
te varen. Aan de actie Oud-<br />
Amsterdamsch Plastic Visschen,<br />
waarbij met boten<br />
zoveel mogelijk plastic uit<br />
de Amsterdamse grachten<br />
werd gehaald, deden meer<br />
boten mee dan aan de Gay<br />
Parade, fantastisch! De<br />
bouw van de boot start binnenkort.’<br />
Ook de door Nudge georganiseerde<br />
Nudge Leadership Challenge is erg<br />
succesvol. Jan van Betten: ‘Leiderschap<br />
is leuk, als er nog iets te leiden<br />
valt. Met dat idee in ons achterhoofd<br />
hebben we een uitdagende contest<br />
bedacht, waaraan 120 jonge high potentials<br />
tussen de 20 en 30 jaar meededen.<br />
De vijf winnaars verdienden<br />
de titel ‘Best Young Leaders in Sustainability<br />
2012’. Ze mochten meedoen<br />
aan het Nationaal Sustainability<br />
Congres en werden uitgenodigd voor<br />
een interactieve sessie bij de SER om<br />
hun visie te delen op een duurzame<br />
toekomst en input te geven voor het<br />
Nationale Energieakkoord voor duurzame<br />
groei. Begin maart van dit jaar<br />
begonnen ze een reis naar de Noordpool<br />
met als missie een plan te ontwikkelen<br />
om in Nederland hernieuwde<br />
urgentie en daadkracht te creëren<br />
rond het thema klimaatverandering.<br />
Het plan wordt gepresenteerd aan<br />
een afvaardiging van de Tweede Kamer<br />
en vertegenwoordigers uit het<br />
bedrijfsleven. Ook dit jaar houden<br />
we weer een Leadership Challenge.’<br />
ChangeMaker<br />
Het nieuwste project van Nudge is<br />
ChangeMaker. Jan van Betten ’Het is<br />
een nieuwe, unieke methode om or-<br />
WORD VRIEND<br />
VAN NUDGE!<br />
Samen brengen we een duurzame samenleving sneller dichterbij, dat is het<br />
motto van Nudge. En wie is het daar niet mee eens? Als Vriend van Nudge<br />
kun je een concrete bijdrage leveren. Via een Vriendendienst, in de vorm<br />
van producten, diensten of uren, draag je bij aan een van de projecten uit<br />
de community. zo wordt samen een veel grotere impact bereikt!<br />
Verbinden, versterken en versnellen van waardevolle duurzame initiatieven<br />
is de corebusiness van Nudge. In haar contacten met consumenten, bedrijven<br />
en overheden komt Nudge enorm veel goede initiatieven tegen. Het<br />
liefst geeft de organisatie ze allemaal een flinke nudge (zetje), maar dat<br />
kan Nudge niet alleen. Elk stapje telt. Daarom is de expertise van bedrijven<br />
goed te gebruiken. Groot of klein, dat maakt niet uit, elk stapje telt. Nudge<br />
zorgt dat de bijdrage van bedrijven gekoppeld wordt aan een project uit de<br />
Nudge community. zo wordt er samen voor gezorgd dat er nog meer projecten<br />
gerealiseerd worden.<br />
Met een jaarlijkse bijdrage geven Vrienden van Nudge invulling aan de<br />
duurzaamheidsdoelstellingen van hun organisatie én die van Nudge. Naast<br />
een Vriendendienst gaat het om een relatief klein geldbedrag dat vooral<br />
zal dienen om de projecten ook daadwerkelijk te kunnen managen en de<br />
Nudge infrastructuur te ondersteunen. Vrienden van Nudge krijgen concrete<br />
dingen terug. Een persoonlijk profiel op de Vrienden van Nudgekaart<br />
bijvoorbeeld, vermelding op de Vrienden van Nudgepagina, activatie van<br />
vriendschap op social media, toegang tot vier business bijeenkomsten voor<br />
inspiratie en netwerken, gratis deelname aan NudgeLive en entreekaarten<br />
voor NudgeLive. Nieuws en events van Vrienden van Nudge die leuk zijn<br />
om te melden worden met alle Nudgers gedeeld. Daarnaast mogen Vrienden<br />
van Nudge het speciale Vriendenlogo gebruiken. Het kan online en op<br />
drukwerk gebruikt worden om de samenwerking met Nudge te laten zien.<br />
zo is het zichtbaar voor consumenten dat een bedrijf een zetje geeft aan<br />
duurzame projecten.<br />
49<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
50<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
ganisaties te ondersteunen.<br />
Bedrijven en organisaties<br />
stellen samen met de community<br />
van Nudge duurzame<br />
doelen en realiseren ze. Er is<br />
plek voor acht bedrijven in<br />
dit traject. We helpen de organisaties<br />
om hun duurzame<br />
ambities in vijf tot acht heldere<br />
doelstellingen te vertalen.<br />
Vervolgens leggen we<br />
de verbinding tussen de organisatie<br />
en de samenleving, zowel online als<br />
offline, om feedback te generen. De<br />
opgeleverde suggesties, kennis en<br />
tips worden gestroomlijnd in een inspirerende<br />
kick-off workshop. Hierna<br />
wordt de community van Nudge<br />
ingezet en gezorgd voor een constante<br />
interactie tussen organisatie<br />
en community over de doelstellingen<br />
en het realiseren ervan. Doel van dit<br />
bruisende proces is om na zes maanden<br />
de ambities te hebben behaald.<br />
Natuurlijk wordt dit gevierd met alle<br />
betrokkenen en worden de resultaten<br />
gecommuniceerd, onder andere<br />
via de media. De bedrijven dienen als<br />
voorbeeld voor andere bedrijven. En<br />
alle deelnemers dingen mee naar de<br />
titel ‘ChangeMaker van het jaar’.’<br />
Samenwerking<br />
Op de site van Nudge zijn nog veel<br />
meer grote en kleine projecten en<br />
ideeën te vinden van consumenten,<br />
maar ook van bedrijven en andere<br />
organisaties die bijdragen tot verduurzaming<br />
van Nederland. Jan van<br />
Betten: ‘Om consumenteninitiatieven<br />
te versnellen zoeken wij de samenwerking<br />
met onderwijs, wetenschap,<br />
overheid en het bedrijfsleven.<br />
En voor duurzame initiatieven vanuit<br />
overheden of ondernemers zoeken<br />
we consumenten die deze producten<br />
of diensten een kans willen geven’<br />
Nudge is inmiddels haar derde jaar<br />
ingegaan. Jan van Betten is niet ontevreden<br />
over wat er tot nu toe is<br />
bereikt. ‘Je ziet dat steeds meer<br />
mensen accepteren dat er een verandering<br />
aan de gang is. En ze gaan het<br />
omarmen’, zegt hij. Zelf kan hij zich<br />
niet voorstellen dat hij ooit<br />
nog iets anders gaat doen.<br />
‘Nudge is veruit het leukste<br />
en meest inspirerende dat<br />
ik ooit heb gedaan.’<br />
WWW.nUDGE.nL<br />
stip !<br />
zET EEN<br />
Nudge wil verder groeien,<br />
omdat de kracht in het aantal<br />
Nudgers zit. Je kunt Nudge helpen<br />
door een groene stip te zetten op<br />
de webpagina van de organisatie<br />
en anderen te vragen om hetzelfde<br />
te doen. In twee jaar tijd doen er al<br />
meer dan 28.000 mensen mee. Elke<br />
Nudger levert op zijn eigen manier<br />
een bijdrage, bijvoorbeeld door<br />
kennis te leveren, tips te geven op<br />
de Broedplaats, tijd te investeren<br />
in een project of simpelweg door<br />
een stip te zetten. Hoe meer stippen,<br />
hoe meer impact!<br />
meer info? Kijk op www.nudge.nl<br />
51<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
52<br />
onderneem duurzaam!<br />
WIn een weekend weg in een<br />
honderd procent energieneutraal<br />
VAKANTIEHUIS!<br />
Tussen Den Helder en Wieringen<br />
staat op ruim 2.000 vierkante meter<br />
in een oase van rust en ruimte<br />
een prachtige, pas gebouwde, zespersoons<br />
energieneutrale vakantiewoning.<br />
De ideale plek om eens<br />
lekker tot rust te komen en te ervaren<br />
hoe het is om in een huis te<br />
verblijven dat is voorzien van de<br />
laatste technische snufjes op gebied<br />
van energiebesparing en -opwekking.<br />
De vakantiewoning staat<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
midden in de natuur en is omgeven<br />
door bollenvelden. Een heerlijk gebied<br />
om met de fiets te verkennen.<br />
De grote tuin is ruim voorzien van<br />
bomen, waaronder hoogstamfruit<br />
en hazelnoten en drie waterpartijen<br />
en grenst aan een van de mooiste<br />
viswaters van nederland, waar<br />
zelfs het ijsvogeltje rond vliegt.<br />
De prijs wordt u aangeboden door<br />
Pieter jan Duinveld van ranzijn Installatie.<br />
DE VrAAG<br />
WIE SCHrEEF HET BOEK<br />
’HELDEn UIT nOODZAAK’?<br />
A. jan van Betten<br />
B. jan rotmans<br />
C. Paul Gilding<br />
mail het juiste antwoord naar:<br />
redactie@uitgeverijonderneemduurzaam.nl<br />
UITSLAG VOrIGE PrIjSVrAAG<br />
Hoe luidt de top drie van de Duurzame<br />
top 100 van Trouw 2012? Die vraag<br />
werd massaal (goed) beantwoord door<br />
de lezers van de eerste uitgave van<br />
Onderneem Duurzaam! Het antwoord<br />
was A: 1 marjan minnesma,<br />
2 Paul Polman,<br />
3 maurits Groen.<br />
De prijsvraag is gewonnen door:<br />
Kees Borst, Heiloo<br />
Hij wint een overnachting in een<br />
authentieke yurt van Texel Yurts op<br />
Waddeneiland Texel.<br />
Gedurende twee<br />
dagen staan er twee<br />
elektrische scooters<br />
van Bike Totaal Texel<br />
voor hem en zijn<br />
reisgenoot klaar.<br />
Van harte gefeliciteerd!<br />
redactie Onderneem Duurzaam!<br />
53<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
54<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
COLUMN<br />
‘Zit jij in de wereld of zit de wereld<br />
in jou? Ik weet het antwoord. En dat<br />
antwoord vertelt ook direct hoe ik<br />
tegen duurzaamheid aankijk. Als<br />
we de niveaus van communicatie<br />
nemen: omgeving - gedrag<br />
- vaardigheden - waarden en<br />
overtuigingen - identiteit en<br />
spiritualiteit, dan is het op het<br />
niveau van vaardigheden<br />
hoe wij met duurzaamheid<br />
hebben om te gaan. Oftewel:<br />
heel praktisch. Dit<br />
betekent: recycling,<br />
duurzame technieken,<br />
windmolens,<br />
groene energie<br />
ontwikkelen, enzovoort.<br />
Daarna<br />
volgt de vraag<br />
hoe je hier verder<br />
mee omgaat.<br />
Bouke de Boer<br />
of zit<br />
in de wereld<br />
de wereld in jou?<br />
Zit jij<br />
Dat heeft te maken met jouw persoonlijke<br />
waarden en overtuigingen.<br />
Zij bepalen wat jou (onbewust) motiveert<br />
om aandacht aan zaken te besteden.<br />
Heb jij geen of weinig interesse<br />
in wat er verder met onze planeet<br />
gebeurt, dan zul je je weinig tot niet<br />
inzetten voor ons milieu en dat zal<br />
zich in jouw gedrag uiten. Zijn het milieu<br />
en de gevolgen van ons handelen<br />
voor jou heel belangrijk, dan zal jouw<br />
gedrag er ook naar zijn.<br />
Morris Messi, een ontwikkelingspsycholoog,<br />
zegt: ‘jij bent die je was toen<br />
je tien was’. Dit in combinatie met de<br />
systemische uitspraak: ‘als je wilt weten<br />
hoe het met de kinderen gaat, kijk<br />
naar de relatie van de ouders’. Zo kunnen<br />
we snappen dat duurzaamheid<br />
begint bij de ouders en vervolgens<br />
bij de bewustwording van de kinderen.<br />
Met dit als uitgangspunt zal er in<br />
mijn beleving in de opvoeding en op<br />
scholen veel meer aandacht voor dit<br />
belangrijke thema moeten<br />
zijn. Als belangrijke mensen<br />
al komen met de visie dat ‘de<br />
grondwetten van de westerse<br />
wereld in het geding zijn’<br />
dan staat de klok op vijf voor<br />
twaalf. We zijn al veel te lang<br />
bezig onze natuurlijke bronnen<br />
uit te putten. Zo gaat<br />
het de verkeerde kant op<br />
met onze planeet. De aarde<br />
wordt langzaam maar zeker<br />
een vuilnisbak, zwevend in<br />
een griezelig koud heelal.<br />
Nieuwetijdskinderen<br />
Is het allemaal negatief?<br />
Nee, gelukkig niet. Er is een<br />
stroming die zich bezighoudt<br />
met de ontwikkeling<br />
van de Nieuwe Economie. In<br />
deze economie wordt meer<br />
rekening gehouden met de<br />
mens en haar natuur. We<br />
gaan meer van een ik-cultuur<br />
55<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
onderneem duurzaam!<br />
Bouke de Boer (64) is oprichter<br />
van het Nederlands Trainingsinstituut<br />
voor Neuro-Linguïstisch<br />
Programmeren (NTI NLP) in Limmen.<br />
Naast NLP-opleidingen<br />
worden in het instituut trainingen<br />
verzorgd in de methodieken<br />
Systemisch Werken en Oplossingsgericht<br />
Werken. Verder<br />
zijn er veel workshops die op al<br />
deze communicatiemethodieken<br />
zijn gebaseerd. Bouke heeft een<br />
boeiende weg doorlopen, van fysiotherapeut<br />
tot begeleider en<br />
mental-coach van topsporters<br />
en van NLP-trainer tot directeur<br />
van NTI NLP. Hij geeft regelmatig<br />
voordrachten en<br />
inmiddels heeft hij<br />
verschillende boeken<br />
geschreven,<br />
waarvan sommige<br />
al vele keren zijn<br />
herdrukt. Bekende<br />
titels zijn: ‘De bijzondere reis van<br />
een Prikkel’ en ‘Ik kan de wereld<br />
veranderen en jij weet wie ik is’.<br />
Meer over Bouke de Boer:<br />
www.boukedeboer.nl of<br />
www.ntinlp.nl<br />
naar een wij-cultuur. Schreef Joseph<br />
Jaworski in zijn boek Synchroniciteit<br />
niet: wil de wereld overleven, dan<br />
moeten wij van een ik- naar een wijcultuur.<br />
De prangende vraag is: gaat<br />
dat snel genoeg? Ik denk het niet. Met<br />
de wetenschap dat wij in een wereld<br />
leven met aannames, dan is een van<br />
mijn aannames: blijkbaar kunnen wij<br />
als mensheid niet datgene doen wat<br />
het universum nodig heeft. Zou het<br />
kunnen zijn dat het universum er<br />
zelf voor gaat zorgen? Interessante<br />
vraag. Dat zou zomaar kunnen. Want<br />
ik ontmoet tegenwoordig veel nieuwetijdskinderen,<br />
kinderen die hoog<br />
sensitief zijn, kinderen met een spirituele<br />
ontwikkeling. Kinderen, jonge<br />
mensen, die in eerste instantie niet<br />
bezig zijn met geld, carrière, macht,<br />
ego. Zij richten zich veel meer op<br />
mens en milieu. Zij hebben andere<br />
persoonlijke waarden. Mogelijk zien<br />
zij in, of voelen ze op een diepe laag,<br />
dat de aarde de mens draagt en niet<br />
andersom.<br />
Daarom nog maar even een paar<br />
confronterende vragen. Hoe gaan<br />
wij met de wereld om? Hoe gaan wij<br />
met de natuurlijke bronnen om? Hoe<br />
verzorgen wij de wereld? En waarom<br />
zou het je een zorg zijn?<br />
Leef-tijd<br />
Om dat laatste duidelijk te maken gebruik<br />
ik in dit verband graag een metafoor.<br />
Stel nu dat jij je leven kunt zien<br />
als een brandende kaars. Hoe staat<br />
het met de leef-tijd van die kaars?<br />
Hoe brandt die kaars? Rustig, of staat<br />
hij/zij te flakkeren?<br />
Dan een andere interessante vraag:<br />
hoe voed jij deze kaars? Ik kijk dan<br />
naar de essentiële energie: eten en<br />
drinken. Bestaat jouw voeding elke<br />
dag uit patat met bier, dikke lappen<br />
vet vlees, veel koffie, alcohol of suikerdrankjes?<br />
En wat doe jij met je fysieke kwaliteiten?<br />
Bij je geboorte heb je een<br />
machtig instrument meegekregen<br />
dat je op allerlei manieren kunt trainen.<br />
Maar wat doe je ermee? Besteed<br />
je meer aandacht aan je glimmende<br />
auto dan aan je eigen lichaam? Koop<br />
je dure benzine en goedkoop voedsel<br />
voor jezelf? En ben je ook al jaren met<br />
geweldige voornemens bezig om te<br />
gaan sporten en af te vallen? Nog een<br />
aanname: als elk individu twee tot drie<br />
keer per week aan fitness zou doen<br />
en een beetje gezonder zou eten, dan<br />
zou 75 procent van de gezondheidszorg<br />
bespaard kunnen worden...<br />
zuiver<br />
Hoe doe jij dat met de kosmische<br />
energie? Rook je? Zoek<br />
je veel de frisse lucht op?<br />
Weet je hoe versterkend de<br />
zee(lucht) kan zijn? En dan:<br />
hoe doe jij dat met de communicatieve-mentale-emotionele<br />
energie? Ooit zei iemand<br />
mij: als je vrij bent van<br />
niet-functionele emoties als<br />
angst, boosheid, verdriet en<br />
dergelijke dan kunnen jouw<br />
cellen meer zuiver met elkaar<br />
communiceren. Laat<br />
ik eerlijk zijn: zelf zou ik het<br />
nooit zo formuleren en toch<br />
klopt het als een bus. Kun<br />
je je voorstellen, als je op<br />
een effectieve manier het<br />
‘kaarsje’ voedt, dat er een<br />
volstrekt andere energie is<br />
dan wanneer je dat niet of<br />
half doet? Het goede antwoord<br />
ligt voor het oprapen.<br />
De moraal van het verhaal<br />
en hoe vaak hebben we dat<br />
al gehoord: verander de wereld<br />
en begin bij jezelf.<br />
Blijft de vraag: zit jij in de wereld<br />
of zit de wereld in jou?<br />
Bouke de Boer<br />
‘<br />
56 57<br />
nr. 2 - voorjaar 2013 nr. 2 - voorjaar 2013
58<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
In onze provincie zitten we<br />
goed. De Krat bezorgt in<br />
Groot Amsterdam, Haarlem<br />
en omstreken en tot<br />
aan Alkmaar. Zuid-Holland,<br />
Utrecht en Flevoland worden<br />
ook voor een groot deel<br />
bediend. Bezorging is gratis.<br />
‘We breiden langzaam maar<br />
zeker uit. Maar het vergt<br />
een hele organisatie om het<br />
De Krat: duurzaam voedselpakket aan huis gebracht<br />
‘Ik ben zo anders gaan eten,<br />
zo leuk!’<br />
Een vriend die opperde dat hij het<br />
zo leuk zou vinden om in het weekend<br />
een doos vol lekkere en duurzame<br />
kwaliteitsproducten bezorgd<br />
te krijgen, vormde de start<br />
van een succesvol concept: De<br />
Krat. Twee jaar later is deze Amsterdamse<br />
samensteller van eerlijke,<br />
lokale seizoensproducten,<br />
die in een leuke houten krat aan de<br />
abonnee worden aangeboden, een<br />
goedlopend bedrijf. Initiator Eefje<br />
Brugman: ‘mijn ambitie is om heel<br />
nederland te bedienen.’<br />
bezorginggebied groter te maken’,<br />
zegt Brugman. ‘We willen onze abonnees<br />
meer keuzemogelijkheden gaan<br />
geven. Maar ook dat is een logistiek<br />
vraagstuk.’<br />
Vooralsnog zijn de afnemers van de<br />
kratten met duurzaam voedsel toch<br />
wel razend enthousiast. ‘Mensen vinden<br />
het erg leuk verrast te worden.<br />
Wij bepalen de inhoud. De ontvanger<br />
wordt uitgedaagd andere producten<br />
en gerechten te proberen. Ik hoor<br />
vaak van mensen: ‘Ik ben zo anders<br />
gaan eten, zo leuk!’. En van alles wat<br />
over is wordt op zondag een grote<br />
pan soep gemaakt.’<br />
Terug naar de oorsprong. Eefje Brugmans<br />
vriend had geen zin zijn idee uit<br />
te werken. Brugman zag het<br />
wel zitten, zocht een compagnon<br />
en ging aan de slag.<br />
Kort daarvoor had ze haar<br />
baan als projectmanager in<br />
de internetbranche opgezegd,<br />
werkte als freelancer<br />
59<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
onderneem duurzaam!<br />
lorapro<br />
lorapro<br />
Bloemen &<br />
interieurbeplanting<br />
Bloemen &<br />
interieurbeplanting<br />
Bloemen www.Florapro.nl &<br />
interieurbeplanting<br />
Ambachtsweg 5J<br />
1474 HV Oosthuizen www.Florapro.nl<br />
t. 0299 – 40 47 23 e. info@Florapro.nl<br />
Hoogstraat 4<br />
www.Florapro.nl<br />
Ambachtsweg 5J<br />
1474 HV Oosthuizen<br />
1811 KV Alkmaar<br />
t. 0299 – 40 47 23<br />
Ambachtsweg 5J<br />
e. info@Florapro.nl t. 072 – 511 60 22<br />
Hoogstraat 4<br />
1474 HV Oosthuizen<br />
1811 KV Alkmaar<br />
t. 0299 – 40 47 23 e. info@Florapro.nl t. 072 – 511 60 22<br />
Hoogstraat 4<br />
1811 KV Alkmaar<br />
t. 072 – 511 60 22<br />
en had het idee dat er wel iets leuks<br />
op haar pad zou komen. Aldus geschiedde.<br />
‘Het idee achter De Krat<br />
is dat mensen graag een duurzaam<br />
boodschappenpakket willen, maar<br />
niet altijd goed weten waar ze moeten<br />
zijn en wat goed is. Dan is het<br />
fijn dat iemand dat voor je uitzoekt<br />
en ook nog eens de boodschappen<br />
bij je thuisbezorgt. We zijn het concept<br />
eerst gaan uitproberen op een<br />
ambachtelijke streekmarkt. Op onze<br />
kraam hadden we voorbeeldkratten.<br />
Als het publiek het leuk zou vinden,<br />
zouden we starten. De mensen waren<br />
razend enthousiast’, lacht ze.<br />
De Krat is er in diverse variaties. De<br />
gewone versie heeft acht verschillende<br />
groenten, een portie vlees of<br />
vis, een brood en een andere lekkernij.<br />
De Krat Extra heeft vijf soorten<br />
groenten, een brood, een dubbele<br />
portie vlees en/ of vis en een dubbele<br />
portie andere ingrediënten. Er zijn<br />
ook vegetarische varianten. Je kunt<br />
aangeven voor hoeveel personen je<br />
eten wilt. Bewaartips en recepten<br />
completeren de bestelling.<br />
Inmiddels is De Krat een fulltime bezigheid<br />
voor Eefje Brugman. Ze heeft<br />
vijf medewerkers op kantoor voor<br />
administratie, klantenservice, financiële<br />
zaken, inkoop en marketing. Het<br />
1023-advertentie_algemeen.indd 4 28-10-2009 14:03:07<br />
91023-advertentie_algemeen.indd 4 28-10-2009 14:03:07<br />
vullen en het bezorgen van<br />
de kratten gebeurt nu extern.<br />
‘Ja, het gaat boven verwachting.<br />
Het is wel grappig<br />
dat in deze crisistijd het<br />
concept duurzaamheid tegen<br />
de stroom in succesvol<br />
is. Maar dat is ook weer niet<br />
raar. Mensen gaan steeds<br />
bewuster om met eten. Aan<br />
de andere kant kan ik me<br />
voorstellen dat als iemand<br />
zijn baan kwijtraakt, hij zich<br />
dit soort producten niet kan<br />
permitteren. Toch blijven<br />
we groeien. De Krat raakt<br />
een bepaalde snaar. De consument<br />
vindt het niet alleen<br />
fijn dat ze streekproducten<br />
krijgen, maar ook het feit dat<br />
de producent een eerlijke<br />
prijs krijgt slaat aan. Zo zijn<br />
we op diverse vlakken bezig<br />
met een eerlijke wereld.<br />
Het concept wordt al gekopieerd.<br />
Er is gewoon vraag<br />
naar.’<br />
WWW.DEKrAT.nL<br />
60 61<br />
1023-advertentie_algemeen.indd 4 28-10-2009 14:03:07<br />
nr. 2 - voorjaar 2013 nr. 2 - voorjaar 2013
62<br />
onderneem duurzaam!<br />
GEZOCHT<br />
Duurzame<br />
onDernemers<br />
m/v<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
In Gezocht: Duurzame<br />
ondernemers m/v, zoeken<br />
ondernemers met een duurzame<br />
droom andere onder nemende<br />
mensen om deze (samen)<br />
werkelijkheid te laten worden. In deze aflevering zoekt de Texelse kunstenares maria roelofsen men-<br />
Als het aan beeldend kunstenares<br />
Maria Roelofsen<br />
ligt, krijgt Texel het eerste<br />
permanente museum<br />
voor Recycling Art met<br />
hoogstaand werk van internationale<br />
kunstenaars.<br />
‘Een museum voor duurzame<br />
kunst past perfect<br />
op Texel’, aldus Maria, zelf<br />
jutkunstenaar. ‘Gezien alle<br />
‘Texel is dé plek ter wereld<br />
voor een museum<br />
voor recycling art’<br />
duurzame initiatieven op het eiland<br />
is dit de ideale plek. Het kan het toerisme<br />
en de economie een enorme<br />
boost geven omdat mensen van<br />
over de hele wereld het museum<br />
zullen willen bezoeken.’<br />
Afval bestaat niet<br />
‘Met de talloze streekproducten,<br />
heel veel duurzame proefprojecten<br />
en een gemeente die in 2020 zelf-<br />
sen die haar idee voor het eerste museum voor recycling art op Texel<br />
willen oppakken. Dé plek waar topkunstenaars van over de hele wereld<br />
laten zien dat afval eigenlijk niet bestaat! Een naam voor het museum<br />
heeft ze al: rAT (recycling Art Texel).<br />
63<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
64<br />
onderneem duurzaam!<br />
OVER MARIA ROELOFSEN<br />
Je kunt haar het hele jaar door met een handkarretje op het Texelse<br />
strand zien lopen. ze vult het met kleurrijk strandafval. Soms wordt ze<br />
aangesproken. ‘Fijn dat u het strand opruimt. Maar waar gaat al die troep<br />
heen?’ ‘Ik maak er iets van’, zegt ze dan en ziet de mensen denken: dat kan<br />
nooit iets wezen…’<br />
Het tegendeel is echter waar. In haar sfeervolle Museum Galerie aan de<br />
Burgwal in Den Burg op Texel staan en hangen de mooiste kunstwerken,<br />
gemaakt van het afval dat ze vindt op het strand, gecombineerd met<br />
natuurlijke materialen. ‘Ik laat me inspireren door primitieve kunst uit<br />
Afrika’, zegt Maria Roelofsen over haar werk. Ik ben ook een liefhebber<br />
van het werk van Picasso en Karel Appel. zij spelen net als ik in hun<br />
kunstwerken op een intuïtieve manier met de werkelijkheid en hebben<br />
daarin een geheel eigen taal.’<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
voorzienend wil zijn op gebied van<br />
groene energie, lopen we als Texel<br />
qua verduurzaming voorop in Nederland’,<br />
legt Maria uit. ‘Er gebeuren<br />
heel interessante dingen op ons eiland.<br />
Denk aan onze eigen energiemaatschappij<br />
Texel Energie, waar<br />
de gebruikers ook aandeelhouder<br />
zijn en allerlei initiatieven ontstaan<br />
om steeds meer duurzame energie<br />
op te wekken, aan de pas gestarte<br />
Noordzeeboerderij, de zilte teelt<br />
en het onlangs gelanceerde project<br />
elektrische deelauto’s . En dan heb<br />
ik het nog niet over de vele ondernemers<br />
op Texel die duurzaamheid<br />
steeds meer in hun bedrijfsvoering<br />
integreren. Dat tezamen met de<br />
prachtige natuur maakt het eiland<br />
dé plek voor een museum waar topkunstenaars<br />
van over de hele wereld<br />
laten zien dat afval eigenlijk niet<br />
bestaat.’<br />
‘Overal ter wereld zijn kunstenaars<br />
van naam bezig met het creëren<br />
van kunst uit afgedankte materialen’<br />
vervolgt Maria . ‘En diverse musea<br />
besteden er met tijdelijke exposities<br />
aandacht aan, of ruimen er een<br />
plaats voor in. Het zou een mooi<br />
statement zijn als er een plek zou<br />
zijn waar permanent alleen recycling<br />
art te zien is. Behalve dat het<br />
fijn is om kunst te bekijken en te beleven,<br />
is het een geweldige manier<br />
om mensen bewust te maken. Bewust<br />
van al het afval dat wij produceren<br />
en van het feit dat je dingen<br />
kunt hergebruiken.’<br />
Activiteiten voor kinderen<br />
In het museum dat Maria Roelofsen<br />
voor ogen heeft kun je kunst bekijken<br />
en kopen en workshops doen.<br />
‘Je kunt er allerlei activiteiten voor<br />
kinderen aan koppelen, zoals een<br />
zoekspel of een creatieve vragenroute’,<br />
vindt Maria. ‘Zo breng je kinderen<br />
al vroeg in contact met kunst<br />
F<br />
‘Fijn dat u het<br />
strand opruimt.<br />
Maar waar gaat al<br />
die troep heen?’<br />
hergebruik. Dat is heel belangrijk.<br />
Kinderen zijn immers<br />
de toekomst. Het gebouw<br />
zelf moet natuurlijk<br />
helemaal duurzaam zijn,<br />
licht en volledig in het landschap<br />
geïntegreerd.’<br />
Meewerken aan dit initiatief?<br />
Maria Roelofsen is bereikbaar<br />
via mariar@live.nl<br />
en leren ze nadenken over afval en WWW.mArIArOELOFSEn.COm<br />
65<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
onderneem duurzaam!<br />
Happy Energy = Happy Planet = Happy Future<br />
Nieuwe beweging voor een duurzame cultuur<br />
Erik Schoppen is de bedenker<br />
en co-founder van<br />
Happy Energy, een nieuw<br />
initiatief dat streeft naar<br />
een positieve en duurzame<br />
samenleving die zoveel mogelijk<br />
gebruik maakt van<br />
herbruikbare producten en<br />
schone energie. Hij is tevens<br />
de ontwerper van het Happy<br />
Energy-logo, het nieuwe universele<br />
symbool voor duur-<br />
met een<br />
Elk relevant tijdperk heeft zijn eigen<br />
symbool. Denk aan het vredesteken,<br />
de smiley en het symbool<br />
voor recycling en hergebruik. nu is<br />
het tijd voor een nieuwe: het Happy<br />
Energy-symbool, bedacht door<br />
Erik Schoppen. Samen met Wubbo<br />
Ockels en marleen Zoon richtte<br />
hij de Happy Energy-organisatie<br />
op. Het idee erachter is simpel<br />
en doeltreffend: Happy Energy =<br />
Happy Planet = Happy Future.<br />
zame en positieve energie. Eigenlijk<br />
een logische samensmelting van interesses<br />
die hem al sinds zijn jeugd<br />
bezighouden: onze aarde, de natuur,<br />
ons gedrag, design en techniek, en de<br />
communicatiekracht van merken. Hij<br />
behaalde na de kunstacademie zijn<br />
masters (MFA) in Advanced Studies<br />
in Computer Media en pionierde op<br />
internet door met het ‘online privacy<br />
awareness’ project GarbagePark in<br />
1996 al ver op de zaken vooruit te lo-<br />
positieve denkwijze!<br />
pen. ‘Ons gedrag blijkt in de virtuele<br />
en reële wereld niet zoveel te verschillen,<br />
want ze komen beide samen<br />
in ons brein. Dus als je zaken wilt<br />
veranderen, moet je daar beginnen.<br />
Wat motiveert mensen om te veranderen?<br />
Negatieve signalen werken<br />
niet of veel slechter. Positivisme en<br />
geloof in een mooiere en schonere<br />
wereld zijn een van de belangrijkste<br />
drijfveren om te veranderen. Iedereen<br />
wil een betere toekomst. Ziedaar<br />
de insteek van Happy Energy. Het<br />
gaat erom die dingen te doen die niet<br />
alleen jezelf vooruit helpen maar ook<br />
de mensen om je heen.’ Mede hierom<br />
adviseert hij als duurzaam<br />
ondernemer (met zijn merkadvies-<br />
en designbureau<br />
Miazo) en als auteur (Strategisch<br />
merkenmanagement)<br />
organisaties hoe zij toekomstbestendiger<br />
en maatschappelijk<br />
meer betrokken<br />
kunnen werken vanuit duurzaam<br />
merkbeleid. Hij ontwikkelde<br />
hiervoor de Build-<br />
Bridge-Bond®-methodiek<br />
voor duurzaam merkleiderschap.<br />
Om kennis te delen<br />
en ook jongere generaties te<br />
inspireren, doceert hij mer-<br />
66 67<br />
nr. 2 - voorjaar 2013 nr. 2 - voorjaar 2013
68<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
kenmanagement en neuroscience<br />
(perceptie, cognitie<br />
en gedrag) aan onder andere<br />
de Hanzehogeschool<br />
Groningen.<br />
Oorsprong<br />
Het symbool voor duurzaamheid<br />
en positivisme<br />
vond zijn oorsprong in 2010<br />
toen Marleen Zoon, destijds<br />
voorzitter van de stichting<br />
NL2050, een petitie van<br />
Wubbo Ockels voor een<br />
honderd procent duurzaam<br />
Nederland in 2050, aan Erik<br />
Schoppen vroeg om na te<br />
denken over een nieuwe<br />
identiteit voor NL2050. Hij<br />
ontwikkelde daarop de nieuwe<br />
visie: ‘Happy Energy =<br />
Happy Planet = Happy Future’ en ontwierp<br />
het Happy Energy-logo als universeel<br />
symbool voor duurzame en<br />
positieve energie. ‘Een symbool dat<br />
het blije gevoel uitstraalt dat bezit<br />
van je neemt als je bijdraagt aan een<br />
positieve duurzame wereld’, vertelt<br />
hij lachend. Het concept bleek zo<br />
goed aan te sluiten bij ieders ideeën<br />
en passies om de samenleving positief<br />
te inspireren tot een meer leefbare<br />
wereld dat in 2011 werd besloten<br />
de Happy Energy-organisatie op<br />
te richten. ‘In onze gezamenlijke missie<br />
vertellen we dat Happy Energy<br />
staat voor de menselijke energie die<br />
je krijgt als je kiest voor een duurzame<br />
cultuur met een positieve denkwijze.<br />
Een cultuur die gebruik maakt<br />
van herbruikbare producten, schone<br />
energie en die de natuurlijke diversiteit<br />
handhaaft. Kijk, we hebben de<br />
aarde in bruikleen van onze kinderen,<br />
en ik heb zelf twee kinderen. Stel dat<br />
mijn zoon of dochter mij later vraagt:<br />
‘Wat was jouw bijdrage aan het in<br />
stand houden van onze wereld?’<br />
Minder fossiel<br />
‘Volgens Wubbo Ockels is het een<br />
kwestie van overleven’, vervolgt hij.<br />
‘De natuur kan niet alles maar eindeloos<br />
opvangen, alleen de mens kan nu<br />
nog het verschil maken, daarom ervaar<br />
je ‘happy energy’ zodra je kiest<br />
voor minder fossiel, meer duurzaam.<br />
We zijn als oprichters overtuigd van<br />
de noodzaak dat we nu echt moeten<br />
veranderen. De rek in de natuur is er<br />
uit. Echter weet ik ook uit ervaring<br />
dat verandering tijd kost en doemdenken<br />
simpelweg niets oplost.<br />
Ideeën moeten eerst landen, mensen<br />
moeten de urgentie ervan inzien. En<br />
vervolgens oplossingen aangereikt<br />
krijgen. Daarom wil Happy Energy<br />
bijdragen aan een duurzamere wereld<br />
door te werken aan positieve en<br />
toekomstgerichte oplossingen. Uiteindelijk<br />
ontstaat er dan een bewustwording<br />
die effectief gedeeld kan<br />
worden middels onze Happy Energyboodschap.<br />
Want positieve energie<br />
vermenigvuldigt zich als je het deelt.<br />
Ik zie dat als bijvoorbeeld mijn kinderen<br />
stralend thuiskomen als ze in<br />
een project andere kinderen hebben<br />
kunnen helpen. Door samen te werken,<br />
ontstaat er een veel grotere beweging<br />
die een duurzamere wereld<br />
creëert.’<br />
Zo is het Happy Energy Huis, een samenwerkingsinitiatief<br />
van diverse<br />
partijen waarover je elders in dit<br />
blad kunt lezen, een goed voorbeeld<br />
van een project dat helemaal aansluit<br />
P<br />
op het gedachtegoed van<br />
Happy Energy en daarom<br />
als icoon-project de Happy<br />
Energy-naam en - logo<br />
draagt. ’Het is ons streven<br />
dat je het symbool straks<br />
wereldwijd in groten getale<br />
gaat tegenkomen’, aldus Erik<br />
‘Positieve energie<br />
vermenigvuldigt zich<br />
als je het deelt’<br />
Schoppen. ‘En dat in de toekomst<br />
mensen aan het Happy<br />
Energy-logo denken als<br />
gerefereerd wordt aan de<br />
tijd waarin we nu leven; een<br />
cultuuromslag aan het begin<br />
van de 21e eeuw. Net zoals<br />
de huidige generatie bij het<br />
zien van het vredesteken<br />
denkt aan de bevrijdende<br />
jaren zestig van de vorige<br />
eeuw.’<br />
Actief<br />
Happy Energy is actief met<br />
diverse projecten. Zo wil<br />
de organisatie luchtvaartmaatschappijen<br />
inspireren<br />
om het beter, sneller, lichter<br />
69<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
onderneem duurzaam!<br />
en duurzamer te doen. ‘We<br />
werken aan duurzamere<br />
producten en lichter vervoer’,<br />
vertelt Erik Schoppen.<br />
‘Een van onze samenwerkingspartners<br />
ontwikkelde<br />
werelds lichtste volledig<br />
recyclebaar airline cateringtrolley.<br />
De cart draagt daarom<br />
ons logo en gaat zo de<br />
hele wereld over. Maar het<br />
gaat om meer. Vliegen vervuilt<br />
het milieu enorm. Je<br />
‘Duurzaam zal<br />
binnen tien jaar de<br />
norm zijn voor alle<br />
consumentproducten’<br />
kunt mensen echter niet vragen<br />
om niet te vliegen. We<br />
leveren op deze manier dus<br />
een bijdrage aan onze wereld<br />
door aanzienlijke brandstofbesparing,<br />
RFID logistieke<br />
technologie, efficiënte<br />
koeling, minder onderhoud<br />
en betere beveiliging. Echt<br />
duurzaam ondernemerschap<br />
en een unieke innovatie<br />
uit Nederland, super vind<br />
ik dat!’ Op dit moment werkt Happy<br />
Energy aan de ontwikkeling van een<br />
stabiele, duurzame en toekomstvaste<br />
energievoorziening in Nederland<br />
met Nederlands groenste energieleverancier<br />
Raedthuys. ‘Een van de<br />
eerste projecten die uit de samenwerking<br />
voortvloeit, is de levering<br />
van volledige schone energie aan<br />
consumenten, lokaal en aantoonbaar<br />
opgewekt in Nederland, in combinatie<br />
met zonnepanelen op huur(koop)<br />
basis. Daarnaast willen we voorlichtingsmateriaal<br />
ontwikkelen voor onderwijsdoeleinden.<br />
Verder wordt er<br />
dit jaar een online platform ontwikkeld<br />
om mensen, momenten, ideeën<br />
en acties wereldwijd met elkaar te<br />
delen en te verbinden.’<br />
Scholen<br />
Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst.<br />
Daarom kunnen scholen die<br />
een duurzame bijdrage leveren aan<br />
een gezonder leefmilieu een Happy<br />
Energy-school worden. Erik Schoppen:<br />
‘We willen scholen stimuleren<br />
om duurzamer te worden. Meedoen<br />
kan als de school minder fossiele en<br />
meer groene energie gaat gebruiken<br />
en dit aan kan tonen. Bijvoorbeeld<br />
door zonnepanelen te plaatsen of<br />
dubbel glas, of door deels groene<br />
energie af te nemen. Ook wordt er<br />
een Happy Energy-ideeënbus voor<br />
duurzame ideeën geplaatst in de<br />
school. Het is de bedoeling dat de<br />
schoolleiding regelmatig naar de<br />
ideeën kijkt en de beste probeert een<br />
kans te geven en met ons deelt zodat<br />
wij ze op onze website kunnen<br />
plaatsen.’<br />
Eco-schip<br />
Een project van Happy<br />
Energy dat veel pu-<br />
bliciteit wist te genereren<br />
is de honderd procent duurzame<br />
oversteek die Wubbo<br />
Ockels maakte samen met<br />
zijn vrouw en bemanning<br />
per eco-schip Ecolution naar<br />
WIL JE OOK<br />
HAPPy ENERGy UITSTRALEN?<br />
Dat kan! Erik Schoppen: ‘Het logo kan<br />
gratis gedownload en gebruikt worden voor<br />
niet-commerciële doeleinden. Voor 70 euro<br />
word je fan en krijg je een Happy Energy-box met<br />
onder andere T-shirt, pins en (tijdelijke)<br />
tattoos. zo help je om de positieve<br />
boodschap van Happy Energy te<br />
verspreiden. Heb je een inspirerend<br />
project en/of product dat<br />
‘Happy Energy’ uitstraalt?<br />
Dan zijn we geïnteresseerd!<br />
Kijk voor meer info op<br />
www.happyenergy.nl<br />
70 71<br />
nr. 2 - voorjaar 2013 nr. 2 - voorjaar 2013
72<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
Middenin<br />
de maatschappij<br />
Duurzaam<br />
Ooms Civiel levert diensten, producten en concepten op het gebied van<br />
infrastructuur. Dat zet ons midden in de maatschappij; we gebruiken grond-<br />
en hulpstoffen, veroorzaken afval en emissies en vragen bij onze werkzaamheden<br />
veel van onze mensen.<br />
Vanuit die rol zijn we dus ook verantwoordelijk voor mens en omgeving.<br />
Daarom werken we aan verbetering van de veiligheid, vermindering van<br />
de milieubelasting en inpassing in de omgeving. Telkens een stap verder.<br />
Eén team, één doel<br />
Ooms Civiel is een innovatieve infraprovider met circa 350 enthousiaste<br />
professionals. Het bedrijf bestaat uit een viertal werkmaatschappijen,<br />
elk met hun eigen disciplines:<br />
• Ooms Construction, Grond-, Weg- en Waterbouw, zowel bovengronds<br />
als ondergronds.<br />
• Ooms Producten, met asfaltproductie in eigen beheer en speciale producten.<br />
• Ooms PMB (Polymer Modifi ed Bitumen) met internationale handel in<br />
wegenbouwproducten.<br />
• Unihorn, ingenieursbureau voor infra en bouw.<br />
Ooms Civiel bv<br />
Postbus 1, 1633 ZG Avenhorn<br />
www.ooms.nl<br />
Tel. 0229 - 547700<br />
Onderdeel van Strukton Civiel<br />
Aruba. Erik Schoppen: ‘Het eiland<br />
neemt in de wereld een leidende rol<br />
in op het gebied van duurzaamheid<br />
en heeft zich ten doel gesteld om in<br />
het jaar 2020 volledig klimaatneutraal<br />
te zijn. De regering van Aruba<br />
wil samen met Wubbo en de bemanning<br />
van de Ecolution de wereld op<br />
een symbolische wijze laten zien dat<br />
honderd procent duurzaam mogelijk<br />
is. Wubbo zet zich momenteel in op<br />
Aruba onder het motto van Happy<br />
Energy Island.’<br />
Al met al wil Happy Energy vooral<br />
laten zien dat duurzaam leven veel<br />
leuker is. Erik Schoppen: ‘Duurzaam<br />
denken en leven bevordert simpelweg<br />
de levenstandaard en resulteert<br />
in een betere economie en een duurzamere<br />
industrie. In Nederland zou<br />
dat best wat meer tot de bestuurders<br />
door mogen dringen. Duurzaamheid<br />
is weliswaar in het regeerakkoord<br />
opgenomen, maar de ambities mogen<br />
wel wat groter. Waarom niet wat<br />
meer kijken naar andere landen als<br />
Duitsland? Daar zijn ze veel verder.<br />
Ik denk verder dat veranderingen<br />
vooral van onderaf moeten komen.<br />
Als de consument het wil, gebeurt<br />
het ook. Je ziet dat grote partijen als<br />
Philips en Unilever inmiddels werken<br />
aan nieuwe businessmodellen. Niet<br />
voor niets, want duurzame<br />
ondernemingen zijn in het<br />
algemeen winstgevender,<br />
toekomstbestendiger en<br />
hebben meer tevreden af-<br />
en werknemers. Duurzaam<br />
zal daarom ook binnen tien<br />
jaar de norm zijn voor alle<br />
consumentproducten. De<br />
H<br />
‘Het gaat erom die<br />
dingen te doen die niet<br />
alleen jezelf vooruit<br />
helpen maar ook de<br />
mensen om je heen’<br />
tijd en de markt is er klaar<br />
voor. Hier liggen echt kansen<br />
voor ondernemers.’<br />
WWW.HAPPYEnErGY.nL<br />
73<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
74<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
Boparai, Mulder Obdam en Search Ingenieurs realiseren eerste Happy Energy Huis<br />
‘Dankzij gezond boerenverstand energiezuinig,<br />
comfortabel en ongecompliceerd wonen’<br />
Een woning waar je energiezuinig, comfortabel en ongecompliceerd kunt<br />
wonen. Door simpelweg gebruik te maken van natuurlijke bronnen: de<br />
zon en de aarde en ingewikkelde en kunstmatige installaties die na een<br />
paar jaar weer vervangen moeten worden zoveel mogelijk weg te laten.<br />
Dat is het Happy Energy Huis. Het unieke back to basicconcept, bedacht<br />
door architect neelu Boparai uit Oostzaan, wordt als eerste in Obdam<br />
neergezet.<br />
‘Ik had een wat rustigere<br />
periode en besloot die nuttig<br />
te besteden door met<br />
een idee aan de slag te gaan<br />
dat al langer sluimerde’,<br />
vertelt Neelu Boparai. ‘Ik<br />
kom oorspronkelijk uit India.<br />
Daar vind je prachtige voorbeelden<br />
van natuurlijke klimaatbeheersing<br />
via hoger gelegen etages en zonwerende<br />
elementen aan een gebouw,<br />
zonder dat er ingewikkelde machines<br />
aan te pas komen. Ik dacht: Dat<br />
moet in Nederland toch ook kunnen?<br />
Daarbij komt dat<br />
ik zelf een enorme<br />
hekel heb aan<br />
alle installaties<br />
die vandaag de<br />
dag in woningen<br />
worden geplaatst.<br />
Wanneer de bezemkast<br />
vol staat<br />
met apparatuur,<br />
waar moet je de<br />
bezem dan kwijt? Je wordt belast<br />
met allerlei gebruiksaanwijzingen<br />
van installaties, wat het wonen alleen<br />
maar ingewikkelder maakt.<br />
Door slim te ontwerpen en het toepassen<br />
van gezond boerenverstand<br />
heb ik een ontwerp voor een woning<br />
gemaakt waar natuurlijke ventilatie<br />
en passieve opwarming de basis<br />
zijn. Geen ingewikkeld gedoe. Mensen<br />
moeten gewoon lekker comfortabel<br />
kunnen wonen, zonder teveel<br />
poespas. In een huis waar ruimte en<br />
duurzaamheid hand in hand gaan.’<br />
Kloppen<br />
Ze besprak het idee met Mulder Obdam,<br />
een bouwbedrijf dat diverse<br />
prijzen binnensleepte met het bedenken<br />
van nieuwe duurzame toepassingen.<br />
‘Ze waren meteen enthousiast’,<br />
aldus Neelu. ‘Samen met<br />
hen heb ik het concept ontwikkeld<br />
en uitvoerbaar gemaakt. Search Ingenieurs<br />
rekende alles door. En het<br />
mooie is: wat wij instinctief hadden<br />
bedacht, bleek ook technisch<br />
te kloppen!’<br />
Recyclebaarheid<br />
Naast het gebruik van natuurlijke<br />
energiebronnen<br />
als de zon en de aarde, worden<br />
de Happy Energy Hui-<br />
75<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
76<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
zen voorzien van zonnepanelen<br />
en een pelletkachel.<br />
Daarnaast wordt er gebruik<br />
gemaakt van natuurlijk ventileren.<br />
Daarvoor worden<br />
ramen aangebracht met<br />
inbraakwerende roosters<br />
en regensensoren die het<br />
raam automatisch sluiten als het<br />
gaat regenen. Een grondbuis voert<br />
direct van buiten frisse lucht het<br />
huis binnen. In de zomer is deze verse<br />
lucht door de natuur gekoeld en<br />
in de winter verwarmd. Ook bij de<br />
keuze van het materiaal waarvan de<br />
huizen worden gemaakt, is rekening<br />
gehouden met het milieu. Daarbij<br />
is gekeken naar het productieproces<br />
ervan en de recyclebaarheid. Zo<br />
worden ondermeer het milieuvriendelijke<br />
beeksteen gebruikt en dakpannen<br />
die de lucht reinigen en CO2<br />
absorberen.<br />
Het product van Neelu<br />
Boparai, Mulder Obdam en<br />
Search Ingenieurs smaakt<br />
inmiddels naar meer. ‘Samen<br />
gaan we de principes<br />
van het Happy Energy Huis<br />
verder ontwikkelen zodat<br />
het voor alle typen gebouwen<br />
ingezet kan worden.’<br />
De cijfers!<br />
Happy Energy Huizen hebben<br />
een aanzienlijk lagere<br />
energielast dan nieuwbouwwoningen<br />
gebouwd<br />
volgens de minimale eisen.<br />
Het verschil met vergelijkbaar<br />
woningen uit de<br />
jaren ’90 is nog groter. De<br />
bespaarde uitstoot van de<br />
tweekapper is vergelijkbaar<br />
met wat drie auto’s in<br />
één jaar uitstoten. Die van<br />
de gelijkvloerse woning<br />
met anderhalve auto. De<br />
CO2-uitstoot die over blijft<br />
wordt middels het planten<br />
van drie bomen neutraal!<br />
77<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
78<br />
onderneem duurzaam!<br />
Buitenwerkplaats:<br />
ruimte om ideeën<br />
op te doen<br />
en uit te werken<br />
Naam maud aarts en Dagobert Bergmans<br />
Stek Buitenwerkplaats, starnmeer<br />
Concept (flex)werkplekken, broedplaats voor<br />
vrijdenkers, vergaderingen, kleine<br />
congressen<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
OP JE<br />
PLEK<br />
Twee architecten met een<br />
mooie droom: een broedplaats<br />
voor vrijdenkers<br />
maken. Een plek waar<br />
mensen letterlijk en figuurlijk<br />
de ruimte krijgen<br />
om ideeën op te doen en<br />
uit te werken. Die droom<br />
is met de opening van de<br />
Buitenwerkplaats, een<br />
verbouwde boerderij met<br />
fijn erf, moestuin, werkplaatsen<br />
en groepsaccommodatie<br />
in wording, in<br />
2012 werkelijkheid geworden.<br />
Tijdelijk kun je hier<br />
gratis aan het werk!<br />
Bij maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemen hoort een dito werkplek.<br />
een plaats waar qua inrichting, kantoorartikelen, materiaal, apparatuur, catering en<br />
energiegebruik rekening wordt gehouden met de gevolgen voor mens en natuur.<br />
Waar je gezond kunt ondernemen, inspiratie opdoet, gelijkgestemden ontmoet en met<br />
plezier aan het werk bent. Kortom, waar je als duurzaam ondernemer echt op je plek<br />
bent. In deze tweede aflevering: op bezoek bij Buitenwerkplaats in starnmeer.<br />
Samenwerken met natuur<br />
Starnmeer is een prachtige polder<br />
die tussen Westgraftdijk en de<br />
Zaanstreek en vlakbij het eiland De<br />
Woude ligt. Hoewel niet ver van<br />
stedelijk gebied regeren hier rust,<br />
ruimte en fabelachtig uitzicht op<br />
landerijen en wolkenluchten. Maud<br />
en Dagobert kochten hier een vervallen<br />
boerenspul en startten een<br />
renovatie met veel duurzame elementen.<br />
Samenwerken met de natuur<br />
is hun uitgangspunt, vandaar<br />
de keuze voor verwarming van de<br />
stolp middels aardwarmte. Het douchewater<br />
wordt op temperatuur<br />
gebracht met de warmte uit geventileerde<br />
lucht. Afvalwater wordt<br />
gezuiverd in een helofyten-filter.<br />
Het wordt zo schoon dat<br />
het naar de sloot kan worden<br />
afgevoerd. Uiteraard<br />
wordt groente en fruit zonder<br />
bestrijdingsmiddelen<br />
verbouwd. Schoonmaken<br />
gebeurt met biologisch afbreekbare<br />
middelen.<br />
Werkplek met uitzicht<br />
In dit paradijs kun je zowel<br />
individueel als met groepen<br />
terecht. De eerste verdieping<br />
heeft zicht op de vierkantsconstructie<br />
en de kap<br />
van de boerderij; een immens<br />
hoge en grote ruimte.<br />
Uniek is de glazen wand die<br />
formidabel uitzicht op de<br />
79<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
onderneem duurzaam!<br />
polder biedt. ‘Een werkplek<br />
met uitzicht’, vat Dagobert<br />
de ruimte droogjes samen.<br />
Aan lange tafels met vrolijk<br />
geschilderde stoelen kun<br />
je aanschuiven om, geïnspireerd<br />
door telkens wisselende<br />
wolkenluchten en<br />
kleuren groen, met frisse<br />
blik je werktaak te vervullen.<br />
Tijdelijk is dat gratis. Je<br />
wordt uitgenodigd voor de<br />
(biologische) lunch met ingrediënten<br />
van eigen land<br />
(hiervoor wordt een vrijwillige<br />
bijdrage of een te-<br />
genprestatie gevraagd) om kennis<br />
te maken met andere flexwerkers<br />
en elkaar waar mogelijk van goede<br />
ideeën te voorzien. Moet je veel bellen,<br />
dan zijn er op de begane grond<br />
kleinere ruimten waar je je medeflexwerkers<br />
niet uit hun concentratie<br />
haalt. Naast werken of studeren<br />
aan tafel met laptop of pen en papier<br />
kunnen kunstenaars bij de Buitenwerkplaats<br />
terecht – er is volop<br />
ruimte. Ambachtslieden mogen er<br />
ook aan het werk; in de goed geoutilleerde<br />
staal- en houtwerkplaatsen.<br />
Groepen kunnen bij de Buitenwerkplaats<br />
aankloppen voor workshops,<br />
vergaderingen en evenementen.<br />
Maaltijden kunnen worden verzorgd.<br />
Zelfs overnachten behoort tot de<br />
mogelijkheden. Volgende stap voor<br />
Maud en Dagobert is het ontwikkelen<br />
van een groepsaccommodatie<br />
en ateliers.<br />
Natuur en cultuur<br />
Nog geen jaar na de opening hebben<br />
zich tal van activiteiten en bijeenkomsten<br />
in de Buitenwerkplaats<br />
afgespeeld. Organisaties en ondernemers<br />
weten de weg naar de boerderij<br />
te vinden. Om de plek meer<br />
bekendheid te geven organiseert<br />
de Buitenwerkplaats tal van activiteiten<br />
rondom natuur en cultuur.<br />
Zo vindt er momenteel een project<br />
plaats met een tiental studenten<br />
landschapsarchitectuur van de Academie<br />
van Bouwkunst in Amsterdam.<br />
Ze bestuderen de toekomstscenario’s<br />
van de Starnmeerpolder.<br />
In juni worden hun plannen gepresenteerd<br />
aan de omgeving. ‘In het<br />
kader van dit studieproject zijn er<br />
hier diverse lezingen geweest’, vertelt<br />
Maud. ‘Een van de gastsprekers<br />
voorspelt dat binnen twintig jaar de<br />
export van landbouw op z’n gat ligt,<br />
aangezien de omstandigheden voor<br />
land veel gunstiger zijn. Zijn<br />
overtuiging is dat de toekomst<br />
voor onze landbouwsector<br />
in locale productie<br />
ligt. Dat vergt een heel ander<br />
type bedrijf en organisatie<br />
en wellicht een ander<br />
landschap. Dat was nogal<br />
prikkelend voor de studenten.’<br />
Open platform<br />
De Starnmeerpolder als<br />
onderwerp van activiteiten<br />
binnen de Buitenwerkplaats<br />
is een kolfje naar de<br />
hand van Maud en Dagobert.<br />
‘Het landschap verandert,<br />
de manier hoe we met<br />
landbouw en natuur en ook<br />
met duurzaamheid omgaan.<br />
Daar moet je het over hebben.<br />
Wij zitten middenin dat<br />
landschap en proberen een<br />
positieve bijdrage aan de<br />
discussie te leveren door<br />
het landschap laboratorium<br />
te ontwikkelen. Een internationale<br />
werk- en logeerplek,<br />
een open platform met als<br />
thema het platteland.’<br />
efficiënte productie in het buiten- WWW.BUITEnWErKPLAATS.nL<br />
80 81<br />
nr. 2 - voorjaar 2013 nr. 2 - voorjaar 2013
onderneem duurzaam!<br />
Modeman Bert van Son scoort met leaseconcept duurzame jeans<br />
‘mijn droom is dat er geen spijkerbroek<br />
meer wordt verkocht’<br />
In november 2012 bedacht ‘ie het concept: een spijkerbroek leasen<br />
in plaats van kopen. Op 17 januari 2013 werd Lease a jeans gelanceerd.<br />
‘ja, een heel kort tijdsbestek. Gekkenwerk’, blikt bedenker Bert van<br />
Son terug. ‘maar het is gelukt. Twee bekende nederlanders, de acteurs<br />
Charly Luske en Lone van roosendaal, ondertekenden op die dag de<br />
eerste contracten.’<br />
Het bericht verscheen<br />
in gerenommeerde<br />
kranten, tijdschriften<br />
en websites: je kunt nu<br />
voor een vast bedrag<br />
per maand de beschikking<br />
hebben over een<br />
jeans die is gemaakt<br />
van organisch en gerecycled<br />
katoen. De jeans<br />
is ook nog eens honderd<br />
procent verantwoord<br />
geproduceerd.<br />
Als je ‘m retourneert,<br />
maakt producent Mud<br />
Jeans er weer een<br />
nieuw exemplaar van.<br />
‘De publiciteit was<br />
overweldigend’, beaamt Van Son.<br />
‘Maar ik had het eerlijk gezegd wel<br />
verwacht. Media zijn op zoek naar<br />
goede content. Hoewel de duurzame<br />
wereld niet sexy is, is een jeansmerk<br />
dat wel. Als je dan ook nog een<br />
leuke collectie brengt, is dat<br />
nieuws. Bovendien zijn we<br />
de eerste in de wereld die<br />
dit doen.’<br />
Geluk<br />
Bert van Son zit dertig<br />
jaar in de mode en<br />
woonde ondermeer in<br />
China, Parijs en Gent.<br />
In 2004 startte hij een<br />
eigen onderneming in<br />
onder andere Disney<br />
gelicenseerde kinderkleding.<br />
In 2008, net<br />
voor de crisis, verkocht<br />
hij deze zaak.<br />
‘Dat was meer geluk<br />
dan wijsheid’, erkent<br />
hij. Een midlifecrisis<br />
en emptynest-verschijnselen<br />
leidden<br />
tot een wereldreis.<br />
‘In 2012 had ik weer<br />
zin in ondernemen. Ik<br />
82 83<br />
nr. 2 - voorjaar 2013 nr. 2 - voorjaar 2013
84<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
kocht toen Mud Jeans. Dat<br />
was een in 2008 gestarte<br />
onderneming die mode<br />
maakt van onder andere<br />
biologisch katoen, recyclede<br />
denim, recyclede plastic<br />
flessen en andere duurzame<br />
materialen. Mud Jeans<br />
doet zaken met bedrijven<br />
die hun medewerkers op<br />
een eerlijke manier behan-<br />
‘De duurzame<br />
wereld is niet sexy,<br />
een jeansmerk<br />
is dat wel’<br />
delen. Het bedrijf was toen<br />
al lid van MVO Nederland.<br />
Ik ging naar de meetings<br />
over duurzaamheid, waar<br />
vaak interessante sprekers<br />
worden uitgenodigd. Zoals<br />
Bas Luiting, oprichter van<br />
de stichting Circulaire Economie.<br />
Hij vertelde over de<br />
Duitse architect Thomas<br />
Rau, oprichter van Turntoo,<br />
een platform dat zich inzet<br />
voor een circulaire economie.<br />
Het gaat om licht, in<br />
plaats van bezit van lampen,<br />
om wasbeurten in plaats van het<br />
bezit van een wasmachine en om<br />
zitcomfort in plaats van bezit van<br />
een stoel. Normaal produceert een<br />
fabrikant een product waar zoveel<br />
mogelijk aan wordt verdiend. Wanneer<br />
de producent eigenaar van het<br />
product blijft, zorgt hij wel dat het<br />
lang meegaat en dat het gerecycled<br />
kan worden.<br />
Weggegooid<br />
In de toekomst zou het zo kunnen<br />
worden dat je geen geld meer op<br />
de bank hebt, maar grondstoffen.<br />
Renault is een goed voorbeeld. Die<br />
fabrikant wil eigenaar blijven van<br />
de batterijen in elektrische auto’s<br />
en biedt ze in leasecontracten aan,<br />
terwijl je wel de auto koopt. Met die<br />
kennis ging ik nadenken over onze<br />
producten. Mud Jeans doet ongelooflijk<br />
haar best om dure en moeilijk<br />
verkrijgbare biologische katoen<br />
te gebruiken en haar jeans zo duurzaam<br />
mogelijk te produceren. Maar<br />
na gemiddeld twee jaar wordt een<br />
spijkerbroek weggegooid. Dat is<br />
heel zonde van de grondstoffen.<br />
We besloten dat we eigenaar wilden<br />
blijven van de grondstoffen. Dat<br />
is Lease a Jeans geworden. Ik ben<br />
gaan zoeken naar URL’s, maar het<br />
bleek nog niet<br />
te bestaan.’<br />
zaadje<br />
geplant<br />
‘Het concept<br />
loopt goed’,<br />
vervolgt Bert<br />
van Son. ‘Via<br />
de webshop<br />
en een paar<br />
winkels, onder<br />
andere<br />
een winkel<br />
in Amsterdam,<br />
en een<br />
in Utrecht, leveren we de broeken<br />
op leasebasis. We zijn net begonnen<br />
en bekijken rustig wat er verder gebeurt.<br />
In Duitsland is de reactie nog<br />
leuker, ze vinden het helemaal geweldig<br />
om een spijkerbroek te kunnen<br />
leasen. Eerst was het even van:<br />
die verrückte Holländer, wat hebben<br />
ze nu weer? Maar ze gingen al snel<br />
overstag. In Gent hebben we inmiddels<br />
een flagshipstore. Het vervolg<br />
is de Lease a Jeans 2.0. We brengen<br />
dit concept groot in de winkels. We<br />
willen dat mensen in elke stad een<br />
spijkerbroek kunnen leasen. Daar is<br />
behoefte aan. Nu al lopen mensen<br />
een willekeurige jeanszaak binnen<br />
en vragen: kan ik hier een<br />
jeans leasen? De winkeliers<br />
bieden we commissie. Iedere<br />
dag wordt de voorraad<br />
aangevuld. Onze omzet<br />
moet nog groeien, maar ik<br />
merk dat ik van de positieve<br />
reacties heel veel energie<br />
krijg. We hebben een zaadje<br />
geplant. Mijn droom is dat<br />
er geen spijkerbroek meer<br />
wordt verkocht. En dat zo de<br />
circulaire economie op gang<br />
komt. Dat moet lukken!’<br />
WWW.mUDjEAnS.nL<br />
LEASE A JEANS LEVERT<br />
<strong>DUURzAAM</strong> KANTOOR OP!<br />
Lease a Jeans heeft z’n eerste prijs<br />
binnen! Anderhalve maand na de introductie<br />
won het concept de Circle<br />
Challenge 10x10. Dit is een prijs van<br />
Circle Economy, een platform dat<br />
ondernemers helpt om de overgang<br />
naar een circulaire economie te versnellen.<br />
De prijs is bijzonder: een<br />
duurzaam kantoor! Dat bestaat uit<br />
honderd vierkante meter luchtzuiverend<br />
tapijt, duurzame verf, wanden,<br />
white board en meubels en een<br />
levende plantenwand.<br />
85<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
onderneem duurzaam!<br />
Initiatiefnemer is het Global<br />
Institute of Sustainability<br />
van de staatsuniversiteit<br />
van Arizona (ASU) in samenwerking<br />
met de gemeente<br />
Haarlemmermeer. Marta<br />
Hulley Friedman, programmamanager<br />
van het GSSC,<br />
vertelt vanuit Arizona wat<br />
het centrum voor de Haarlemmermeer,<br />
Nederland en<br />
Hoofddorp hét duurzaamheidcentrum<br />
van de<br />
wereld!<br />
De noord-Hollandse plaats Hoofddorp heeft de primeur! Daar is in januari<br />
het eerste kenniscentrum voor duurzaamheidvraagstukken ter wereld<br />
geopend! Dit Global Sustainability Solution Center (GSSC) is straks een<br />
van de drie platformen voor duurzaamheidvraagstukken en –oplossingen<br />
in de wereld en mag als centrum voor heel Europa worden beschouwd.<br />
Waar een telefoontje van bevlogen Haarlemmermeer-wethouder john<br />
nederstigt toe leidde…<br />
Arizona State University opent eerste van drie kenniscentra ter wereld in onze provincie<br />
Europa kan betekenen en waarom de<br />
universiteit koos voor Hoofddorp als<br />
satellietstad.<br />
Kennisuitwisseling is één van de doelen<br />
van het GSSC. Maar ook het opbouwen<br />
van een internationaal duurzaamheidsnetwerk<br />
en het oplossen<br />
van duurzaamheidsvraagstukken<br />
zijn ambities. ‘Vanuit onze School of<br />
Sustainability, een faculteit met een<br />
breed onderwijsprogramma over<br />
duurzaamheid aan de Arizona State<br />
University, willen we contact leggen<br />
met lokale organisaties uit alle<br />
branches’, legt Marta Hulley Friedman<br />
uit. ‘We willen de kennis die wij<br />
hebben met hen delen. Ook willen we<br />
een wisselwerking creëren tussen<br />
het bedrijfsleven in de Haarlemmermeer,<br />
onze faculteit en onze studenten.’<br />
Specifiek vraagstuk<br />
Het GSSC richt zich met name op<br />
organisaties die met een specifiek<br />
duurzaamheidsvraagstuk worstelen.<br />
Studenten en de faculteit van ASU<br />
kunnen zich op zo’n vraagstuk focussen<br />
en een bijdrage leveren aan het<br />
vinden van oplossingen. Op het GSSC<br />
zullen van tijd tot tijd ook workshops<br />
of andere educatieve evenementen<br />
op het gebied van duurzaamheid<br />
voor verschillende belanghebbenden<br />
worden georganiseerd. Friedman:<br />
‘Ons doel is om onze studenten<br />
en de faculteit de gelegenheid te<br />
geven hun kennis en vaardigheden<br />
op het gebied van<br />
duurzaamheid wereldwijd<br />
in de praktijk toe te passen.<br />
Daarbij weten wij dat veel<br />
organisaties geïnteresseerd<br />
zijn om gebruik te maken<br />
van dergelijke kennis. Wat<br />
is er mooier dan deze twee<br />
aspecten samen te brengen<br />
en in teams te werken aan<br />
een duurzamere toekomst?<br />
Wij zijn ervan overtuigd dat<br />
onze studenten veel kunnen<br />
leren van Nederlandse en<br />
andere Europese initiatieven<br />
op het gebied van duurzaamheid.<br />
Zij doen ervaring<br />
op en groeien in hun persoonlijke<br />
ontwikkeling.’<br />
Platform<br />
Het GSSC in Hoofddorp is de<br />
fysieke locatie voor Europa.<br />
Het legt zich toe op projecten<br />
die voor organisaties in<br />
86 87<br />
nr. 2 - voorjaar 2013 nr. 2 - voorjaar 2013
88<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
de regio en voor Nederland<br />
interessant zijn. ‘Daarnaast<br />
zullen ook andere locaties<br />
in Europa bediend worden’,<br />
vertelt Friedman. ‘Het centrum<br />
in Hoofddorp vormt<br />
een platform voor duurzaamheidsvraagstukken<br />
en –oplossingen in heel Europa.’<br />
Op termijn worden nog<br />
twee centra geopend: één in<br />
Azië en één in Latijns Amerika.<br />
De drie centra worden<br />
aangestuurd door het hoofdkantoor<br />
van de Walton Initiatives in Tempe,<br />
Arizona.<br />
Gedrevenheid<br />
Dat de Global Institute of Sustainability<br />
koos voor Hoofddorp als vestigingsplaats<br />
in Europa, komt door de<br />
gedrevenheid van John Nederstigt,<br />
wethouder van de Haarlemmermeer.<br />
‘Hij nam contact met ASU op met de<br />
vraag of we op het gebied van duurzaamheid<br />
konden samenwerken. In<br />
de maanden die volgden ontwikkelde<br />
het contact zich zodanig dat we het<br />
eerste GSSC in de gemeente Haarlemmermeer<br />
wilden vestigen. We<br />
zijn erg onder de indruk van de toewijding<br />
die de gemeente laat zien op<br />
het gebied van duurzaamheid, en van<br />
de diverse initiatieven en plannen die<br />
er op dit vlak zijn. De gemeente is een<br />
ideale partner voor ons om samen<br />
dit initiatief te lanceren. De centrale<br />
ligging, dichtbij luchthaven Schiphol,<br />
is een pluspunt, want dit vereenvoudigt<br />
het reizen van en naar Arizona.’<br />
Oplossingsgericht<br />
Het GSSC ziet zichzelf als onderneming,<br />
dat universitaire kennis in<br />
de praktijk brengt en oplossingsgericht<br />
werk doet met organisaties uit<br />
elke branche. Het centrum in Hoofddorp<br />
is het eerste in zijn soort. De<br />
ervaringen die het Global Institute<br />
of Sustainability hier opdoet in de<br />
samenwerking met bedrijven en andere<br />
organisaties, kunnen later op<br />
de andere locaties worden toegepast.<br />
Friedman: ‘Als alle drie de locaties<br />
in bedrijf zijn, denken we dat er<br />
synergie ontstaat in onderwerpen,<br />
vraagstukken en oplossingen die<br />
we uitwisselen, waardoor we sneller<br />
toewerken naar een duurzamere<br />
wereld.’<br />
MEER WETEN OVER GSSC?<br />
Geïnteresseerd in de activiteiten<br />
van GSSC in Hoofddorp? Check<br />
www.sustainabilitysolutions.asu.<br />
edu/programs/globalcenters voor<br />
het laatste nieuws.<br />
Als je via e-mail op de hoogte wilt<br />
worden gehouden, kun je jezelf aanmelden<br />
bij fonz@fonzdekkers.nl.<br />
Hij is de Nederlandse vertegenwoordiger<br />
van het GSSC in Hoofddorp.<br />
SAMENWERKEN MET GSSC?<br />
Ondernemers, medewerkers van bedrijven<br />
of andere organisaties, met<br />
specifieke uitdagingen ten opzichte<br />
van duurzaamheid, die dit aan het<br />
GSSC willen voorleggen, kunnen<br />
contact opnemen met Fonz Dekkers,<br />
fonz@fonzdekkers.nl.<br />
DE CONSTRUCTIE<br />
De School of Sustainability van de<br />
Arizona State University biedt een<br />
breed onderwijsprogramma met<br />
een transdisciplinaire focus op<br />
duurzaamheid aan. Dit is de eerste<br />
universitaire faculteit met een dergelijk<br />
integraal programma. De Global<br />
Insitute of Sustainability (GIOS)<br />
is aan deze faculteit gekoppeld.<br />
Dankzij de Walton Family Foundation<br />
kan het GIOS onder andere de<br />
Global Sustainability Solutions Centers<br />
(GSSC) ontwikkelen.<br />
89<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
90<br />
onderneem duurzaam!<br />
Installatiebedrijf Ranzijn Alkmaar:<br />
Energie besparen<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
Pieter Jan is niet alleen tijdens<br />
zijn werk maar ook<br />
privé gepassioneerd bezig<br />
met het verzinnen van duurzame,<br />
energiebesparende<br />
oplossingen. Zijn karakteristieke<br />
woning in het buitengebied<br />
van Breezand<br />
is er een goed<br />
voor-<br />
beeld van. Het woonhuis is opgebouwd<br />
uit drie delen; twee arbeiderswoningen<br />
die gebouwd zijn rond<br />
1910 en een aangebouwde woonkeuken<br />
daterend uit 1996. De muren zijn<br />
voorzien van een coating, waardoor<br />
isolatie niet mogelijk is. En geen isolatie<br />
betekent hoge energielasten.<br />
Pieter Jan loste dit op door zoveel<br />
mogelijk zelf energie op te wekken.<br />
Dankzij een houtkachel met cvaansluiting<br />
in de keuken, plaatsing<br />
van tachtig vacuümbuizen op<br />
het dak (deze geven<br />
meer warmte<br />
in koude<br />
‘Gewoon doen!’ Dat is het motto van ranzijn Installatie uit Alkmaar.<br />
Het bedrijf zette opmerkelijke staaltjes van energiebesparende<br />
oplossingen neer. En gebruikt technieken waar anderen momenteel alleen<br />
nog maar over denken. Door ruimten te verwarmen met de warmte<br />
die mensen afgeven, bijvoorbeeld. Een interview met technisch/commercieel<br />
medewerker Pieter jan Duinveld.<br />
door menselijke warmte<br />
te benutten<br />
periodes dan zonnepanelen) en een<br />
buffervat met een inhoud van achthonderd<br />
liter bespaart hij zestig procent<br />
op zijn energie. ‘De cv werkt als<br />
volgt’, legt hij uit. ‘Het water in het<br />
buffervat wordt als de zon schijnt<br />
op temperatuur gehouden door de<br />
vacuümbuizen die het water opwarmen.<br />
Als de zon niet schijnt, zetten<br />
we de houtkachel aan en wordt<br />
het water in het vat daardoor verwarmd.<br />
In het buffervat is een extra<br />
spiraal aangebracht, waardoor het<br />
te gebruiken water om bijvoorbeeld<br />
te douchen of je handen te wassen<br />
al is opgewarmd. Dus ook voor het<br />
opwarmen van sanitairwater wordt,<br />
als het vat warm is, geen gas gebruikt<br />
door de installatie. We winnen<br />
ook warmte terug uit<br />
het douchewater.<br />
Simpelweg<br />
door<br />
het afvalwater<br />
en schone water<br />
in een buis langs<br />
elkaar heen<br />
te laten lopen.<br />
Dat is bijna voldoende<br />
om het<br />
koude water op<br />
te warmen. We<br />
draaien vanaf<br />
half november<br />
met de complete<br />
installatie en<br />
hebben inmiddels<br />
al 32.000<br />
liter warm water gemaakt.’<br />
Energieneutraal<br />
Even verderop staat een<br />
door Pieter Jan gebouwd<br />
vakantiehuis dat honderd<br />
procent energieneutraal<br />
is. Ook hier zijn de laatste<br />
snufjes op het gebied<br />
van energiebesparing en<br />
-opwekking in de<br />
woning ver-<br />
91<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
92<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
werkt, zoals PV-panelen,<br />
warmtepompen, vacuümbuizen,<br />
zonneverlichting,<br />
een warmteterugwinninginstallatie<br />
en een buffervat<br />
met zeshonderd liter door<br />
de zon opgewarmd water.<br />
Je kunt in het vakantiehuis<br />
heerlijk op vakantie. ‘Het is<br />
een prima plek voor mensen<br />
die willen ervaren wat<br />
‘We benutten de<br />
warmte die de<br />
filmkijkers afgeven<br />
in de bioscoopzaal’<br />
er allemaal mogelijk is op<br />
het gebied van duurzame<br />
energie’, legt Pieter Jan uit.<br />
‘Iedereen die belangstelling<br />
heeft kan het huren.’<br />
Terugverdienen<br />
Het kiezen voor de juiste<br />
manier om energie te besparen<br />
is geen simpele klus,<br />
aldus Pieter Jan. ‘Mensen<br />
denken bij energiebesparing<br />
en duurzaam energie<br />
opwekken meestal als eer-<br />
ste aan zonnepanelen. Maar soms<br />
kun je de duizenden euro’s die je in<br />
zonnepanelen steekt veel sneller terugverdienen<br />
met verbeterde isolatie,<br />
ventilatie en vervanging van apparatuur.<br />
Als je eenmaal panelen op<br />
je dak hebt liggen ga je daaronder<br />
niet meer isoleren, terwijl dat mogelijk<br />
meer CO2 kan besparen dan<br />
die panelen. En eigenlijk zou je eerst<br />
moeten beginnen met het plaatsen<br />
van een zonneboiler die warm water<br />
produceert. De productie van warm<br />
water is namelijk een van de grootste<br />
energieslurpers.’ Installatiebedrijf<br />
Ranzijn informeert klanten<br />
altijd over de meest zinvolle maatregelen<br />
waarbij zoveel mogelijk energie<br />
wordt bespaard. ‘Dat kan omdat<br />
we alle disciplines van elektra, koeltechniek,<br />
verwarming, loodgieterswerkzaamheden<br />
tot zwembadtechniek<br />
en in huis hebben. Dat laatste is<br />
echt een niche, waar alle disciplines<br />
bij elkaar komen. Momenteel wer-<br />
ken we aan een interessant<br />
project waarbij een door de<br />
zon opgewarmd zwembad<br />
onder de grond wordt gerealiseerd.‘<br />
Bijzonder<br />
Afgelopen jaar was Ranzijn<br />
Installatie verantwoordelijk<br />
voor een aantal bijzondere<br />
projecten in Noord-Holland.<br />
Pieter Jan: ‘We bedachten oplossingen<br />
voor horecabedrijf Mojo’s<br />
in Alkmaar, schoenenwinkel Hoogenbosch<br />
in Den Helder en bioscoop<br />
Cinemeerse in Hoofddorp.’ In alle<br />
gevallen maakte Ranzijn gebruik van<br />
warmte die we normaal gesproken<br />
niet benutten. Zoals de warmte die<br />
vrijkomt in keukens in de de horeca.<br />
Pieter Jan: ‘Bij Mojo’s hebben we<br />
warmteterugwinning gerealiseerd<br />
uit de keuken. We verwarmen er<br />
de buitenlucht mee en brengen het<br />
naar binnen. Simpel en doeltreffend.<br />
Bij Hoogenbosch in Den Helder benutten<br />
we warmte uit de winkel zelf,<br />
bijvoorbeeld uit de spots.’<br />
Paradepaardje<br />
Een paradepaardje van Ranzijn Installatie<br />
is de bioscoop in Hoofddorp.<br />
‘We benutten de warmte die<br />
filmkijkers afgeven in de<br />
bioscoopzaal. Eerder hebben<br />
we dat ook gedaan voor<br />
de bioscoop in Schagen. Inmiddels<br />
is de techniek verder<br />
ontwikkeld en konden<br />
we hiermee aan de slag in<br />
Hoofddorp. We pakken de<br />
warmte die mensen afgeven<br />
op via de lucht. De verse<br />
en afgewerkte lucht laat je<br />
langs elkaar heen gaan. Dan<br />
wordt tachtig procent teruggehaald<br />
en kun je de ene<br />
ruimte koelen en de andere<br />
verwarmen. Het levert een<br />
energiebesparing van maar<br />
liefst zestig procent op.’<br />
WWW.rAnZIjn.nU<br />
93<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
94<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
Sfeermakers!<br />
Feestjes met hergebruikte materialen<br />
Een bijzondere mVO-onderneming in onze provincie. Dat is Sfeermakers<br />
evenementen in Diemen, een initiatief van martin Vos. Vanuit de gedachte<br />
dat bijzondere momenten ook door mensen met nauwelijks financiële<br />
armslag moeten kunnen worden gevierd, zoekt hij creatief naar oplossingen<br />
om dat met beperkte middelen te realiseren.<br />
‘Voor mij is maatschappelijk betrokken zijn ondernemen voor mensen die<br />
het minder hebben. Voor hen moet het leven af en toe ook een feestje<br />
zijn. En dat kan heel voordelig door materialen her te gebruiken. Feestjes<br />
geven mensen positieve energie om in het dagelijks leven zaken op te<br />
pakken.’<br />
Zijn leeftijd belemmert hem<br />
niet om ongekend enthousiast<br />
met Sfeermakers aan<br />
de weg te timmeren. Vos,<br />
in onafscheidelijk colbert<br />
met krantenknipselprint en<br />
keurige hoed, vertelt vol<br />
vuur over zijn passie: minder<br />
bedeelden feestelijke<br />
momenten laten beleven.<br />
Of dat nu kinderen, volwassenen,<br />
ouderen of mindervaliden<br />
zijn. Hij is er al de<br />
kippen bij als winkeliers<br />
overtollig etalagemateriaal<br />
wegdoen en creëert net zo gemakkelijk<br />
een bos bloemen van krantensnippers<br />
als dat hij Kerstboomverkopers<br />
pal voor de feestdagen voor<br />
een zeer zacht prijsje losmaakt van<br />
hun handel. Wanneer hij het plan<br />
heeft opgevat om een sporthal om<br />
te bouwen tot kerk, benadert hij<br />
stoffenleveranciers om hen te vragen<br />
overtollige banen te doneren.<br />
‘Voordelig en duurzaam, anders<br />
wordt het toch maar weggegooid’,<br />
glimlacht hij. ‘Nu kan ik er iemand blij<br />
mee maken.’<br />
Opnieuw<br />
Vos, van origine drukwerkcoördinator<br />
( ‘Daar komt mijn creativiteit<br />
vandaan’), raakte in 2004 door verplaatsing<br />
van werk naar Polen zijn<br />
baan kwijt. ‘Het was al de derde keer<br />
dat ik door reorganisatie of faillissement<br />
werkloos raakte. Op mijn<br />
leeftijd was het toen al niet gemak-<br />
kelijk een nieuwe baan te<br />
vinden. Ook privé ging het<br />
niet goed. Ik zag het leven<br />
helemaal niet meer zitten.<br />
Ik was zelfs zo wanhopig<br />
dat ik dacht: ik ben het<br />
zat. Maar boven op het dak<br />
van Nemo kreeg ik een ingeving:<br />
ik begin mijn leven<br />
Foto: Piet Hermans<br />
95<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
onderneem duurzaam!<br />
gewoon opnieuw! Ik ga mijn<br />
leven mooier maken.<br />
Bijlmer<br />
Een dramatisch voornemen<br />
werd een positief besluit.<br />
Dat werd helemaal bestendigd<br />
toen hij op een evene-<br />
‘Kranten gaan niet<br />
bij het oud papier. Ik<br />
maak er kleding van’<br />
ment van zijn tafeltennisvereniging<br />
een lotgenoot<br />
trof, inmiddels soulmate<br />
en bijna echtgenote. Zij<br />
herkende het verhaal van<br />
Martin alsof het haar eigen<br />
leven betrof. Samen begonnen<br />
ze een nieuw bestaan.<br />
Dat werd Sfeermakers.<br />
Martin: ‘We woonden toen nog in de<br />
Bijlmer. Uit contact met buurtgenoten<br />
bleek dat de mensen nauwelijks<br />
rond konden komen en al helemaal<br />
geen geld hadden voor feestjes.<br />
Dan gaan wij een feestje voor ze organiseren,<br />
dachten we. We wilden<br />
mensen met een uitkering of een<br />
lage bestedingsmogelijkheid eens<br />
op andere gedachten brengen. Van<br />
een feestje word je vrolijk. Je gaat<br />
anders in het leven staan. Dat was de<br />
start van Sfeermakers evenementen<br />
en meteen van de Sfeermakers<br />
stichting, dat gratis voor mensen<br />
feestjes organiseert. Ik vraag aan<br />
mijn opdrachtgevers tien procent<br />
meer te betalen voor hun evenement<br />
en dat bedrag te schenken<br />
naar de Sfeermakers stichting. We<br />
hebben met beperkte middelen alle<br />
aankleding zelf bedacht en gemaakt.<br />
Het was een groot succes. Zo heb ik<br />
al een aantal feesten georganiseerd.’<br />
Gratis<br />
Kranten gaan bij Martin Vos niet bij<br />
het oud papier, maar worden ingezet<br />
om kleding van te maken en<br />
zelfs om met kinderen en hun ouders<br />
objecten van te maken. Vos<br />
gaat bij de plaatselijke winkels langs<br />
om kleine prijsjes voor de winnaars<br />
los te peuteren. De gratis gekregen<br />
grote Euro Disneypoort uit een supermarkt<br />
heeft Martin Vos ingezet<br />
bij Sinterklaas- en Kerstfeesten,<br />
door deze met gratis verkregen materiaal<br />
in stijl aan te kleden. Acteurs<br />
zijn duur om in te huren, dus hijst<br />
de sfeermaker zich zelf in kledij om<br />
de feestelijkheden op te luisteren.<br />
‘Ik ben 58 maar niet te beroerd om<br />
in een Paashaaspak te stappen.’ Met<br />
kinderen maakte hij voor Moederdag<br />
in een winkelcentrum het grootste<br />
boeket van Diemen. Dat werd aan<br />
alle moeders in een bejaardentehuis<br />
aangeboden.<br />
Scholieren<br />
Martin Vos is met zijn Sfeermakers<br />
evenementen in te huren om een<br />
feestje met eenvoudige, doch creatieve<br />
ingrediënten op te sieren.<br />
Verder besteedt hij veel tijd aan zijn<br />
stichting. ‘Het meest zinvolle aan<br />
Sfeermakers is dat het mensen blij<br />
maakt. Daar word ik zelf ook weer<br />
blij van. Ik neem ze zorgen uit handen,<br />
regel de zaken rond een feestje<br />
voor ze. Vanuit Sfeermakers ben ik<br />
ook bezig scholieren ervan bewust<br />
te maken dat ze een bijdrage aan de<br />
maatschappij moeten leveren. Op<br />
het tuincomplex waar wij een huisje<br />
hebben, wonen veel ouderen<br />
die hun partner kwijt<br />
zijn en nauwelijks meer hun<br />
tuin kunnen onderhouden.<br />
Dat doet hen niet alleen<br />
zeer, maar kost ze ook nog<br />
een boete. Terwijl ze zo genieten<br />
van hun tuinhuisje. Ik<br />
heb scholen aangeschreven<br />
in de hoop zo kinderen te<br />
vinden die onder mijn leiding<br />
af en toe klusjes op de<br />
tuinen zouden kunnen doen.<br />
V‘Van een feestje<br />
word je vrolijk.<br />
Je gaat anders in<br />
het leven staan’<br />
Dat is gelukt en we kregen<br />
afgelopen jaar zelfs financiele<br />
steun van de gemeente.<br />
Het gaf alle betrokkenen<br />
heel veel positieve energie.<br />
Nu de subsidie is gestopt,<br />
probeer ik dit met bedrijven<br />
op te pakken.’<br />
WWW.SFEErmAKErS.EU<br />
WWW.SFEErmAKErSSTICHTInG.nL<br />
96 97<br />
nr. 2 - voorjaar 2013 nr. 2 - voorjaar 2013
onderneem duurzaam!<br />
Rebecca maakt vegetarische schapenvachten<br />
’Elke vacht is<br />
Een loper van Drents heideschaap, een deken van de Blauwe Texelaar,<br />
of gewoon een lekkere warme schapenvacht met mooie, stoere lokken.<br />
rebecca Geskus maakt ze. Op een duurzame, dier- en milieuvriendelijke<br />
manier. De vacht komt niet van een gedood dier en ondergaat geen proces<br />
van looien waarbij schadelijke chemische stoffen worden gebruikt.<br />
‘Het geeft een heel ander gevoel als je kunt werken met materiaal van<br />
iets dat nog leeft.’<br />
Het atelier van Rebecca is<br />
gevestigd in een schitterende<br />
grote schuur op het<br />
eiland Texel. Het ruikt er,<br />
hoe kan het ook anders, naar<br />
schapenvacht. Er ligt een<br />
‘Je moet niet vies<br />
zijn van ongewassen<br />
schaap’<br />
grote hoeveelheid vachten –<br />
opgerold in lakens - te wachten<br />
om te worden verwerkt<br />
in één van haar creaties en<br />
er is voldoende ruimte om er<br />
met groepen aan het werk te<br />
gaan. Er zijn allerlei voorbeelden van<br />
haar werk te zien, waaronder mooie,<br />
warme dekens, kleden, kussens, een<br />
schitterende hangmat, waarin zowel<br />
schapenwol als oude visnetten<br />
zijn verwerkt en een stoel. Rebecca<br />
werkt met ongewassen, ruwe schapenwol.<br />
Ze laat zien hoe een vegetarische<br />
schapenvacht eruit ziet. Zo op<br />
het eerste gezicht oogt de bovenkant<br />
als een gelooide vacht. De onderkant<br />
is echter geen schapenhuid, maar<br />
een vilten laag. ‘Met zeep en water<br />
vilt ik een wollen laag op de afgeschoren<br />
vacht waardoor er een soort<br />
huid ontstaat’, legt ze uit. ‘Het resultaat:<br />
een dier- en milieuvriendelijk<br />
duurzaam product dat mooi en lekker<br />
warm is en honderd procent wol!<br />
uniek<br />
en verrast me weer’<br />
In een workshop van een dag kunnen<br />
mensen het ook zelf komen doen.<br />
Daarnaast geef ik workshops in het<br />
vilten van dekens.’ Ter illustratie laat<br />
ze een aantal prachtige exemplaren<br />
zien in verschillende kleuren en met<br />
verschillende motieven, van driehoekjes<br />
tot hazen. ‘De workshops zijn<br />
bedoeld voor echte doorzetters’, vervolgt<br />
Rebecca. ‘Je moet niet vies zijn<br />
van ongewassen schaap’, lacht ze.<br />
Amsterdam<br />
Voordat Rebecca naar Texel verhuisde,<br />
woonde ze in Amsterdam. ‘Ik schilderde<br />
en werkte als art director voor<br />
film en televisie’, vertelt ze. ‘Met dat<br />
laatste ben ik gestopt omdat ik moeder<br />
werd en het werk daar niet mee<br />
te combineren viel. In 2009<br />
heb ik samen met een vriendin<br />
elders in Nederland een<br />
cursus dekenvilten gedaan.<br />
Ik werd hier zo enthousiast<br />
van dat ik ben gaan experimenteren<br />
met Texelse wol.<br />
De wol van Texelse schapen<br />
bleek niet goed te vervilten,<br />
dus ben ik op het eiland<br />
op zoek naar andere rassen<br />
gegaan. Staatsbosbeheer<br />
laat Drentse heideschapen<br />
in de duinen lopen voor begrazing.<br />
Ik heb de wol van<br />
die schapen met de wol van<br />
Texelse schapen gecombineerd.<br />
Zo ben ik uiteindelijk<br />
terecht gekomen op het<br />
98 99<br />
nr. 2 - voorjaar 2013 nr. 2 - voorjaar 2013
100<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
vachtvilten. De Texelse wol<br />
blijft pluizig maar kan zich<br />
wel hechten aan andere wol,<br />
zoals merinowol. Ik gebruik<br />
het als een soort hechtmiddel.’<br />
Back to basic<br />
Rebecca koopt inmiddels<br />
haar wol bij verschillende<br />
schapenboeren, maar ook bij<br />
hobbyboeren op het eiland.<br />
‘Elke vacht is uniek en iedere<br />
keer als ik een laken met<br />
vacht uitpak verrast het me<br />
weer’, glimlacht ze. ‘Ik vind<br />
het leuk dat ik zelf het materiaal<br />
dat ik gebruik op kan ha-<br />
len bij de boeren in de omgeving. Het<br />
is back to basic. Witte schapenwol is<br />
erg geliefd bij de wolfabriek en duurder<br />
dan bruine wol. Dus koop ik vooral<br />
bruin. Ik zie het als een uitdaging om<br />
van iets dat minder geliefd is iets<br />
moois te maken. De wol van de Blauwe<br />
Texelaar bleek bijzonder mooi<br />
en decoratief te zijn, met prachtige<br />
kleurnuances van donkerbruin naar<br />
lichtgrijs. Dat bruine wol goedkoper<br />
is, maakt het ook interessanter. Als<br />
je grondstof niet te duur is, kun je er<br />
lekker mee experimenteren. Ik vind<br />
het mooi om er interieurproducten<br />
van te maken. Ik houd ervan om dingen<br />
uit te zoeken en te ontwikkelen.’<br />
Stoere<br />
uitstraling<br />
Rebecca maakt<br />
zowel producten<br />
in opdracht<br />
als vrij werk.<br />
Van Dijk en Ko<br />
in Amsterdam<br />
verkoopt haar<br />
spullen met<br />
succes. Ook liggen<br />
er items<br />
van haar bij<br />
verschillende<br />
Texelse win-<br />
kels. ‘Mensen vinden mijn spullen aantrekkelijk<br />
omdat het handwerk is en<br />
een stoere uitstraling heeft. Je kunt<br />
de kleden, dekens en kussenhoezen<br />
trouwens gewoon wassen, want het<br />
is puur wol.’<br />
Over het antwoord op de vraag wat<br />
haar leukste opdracht was, hoeft ze<br />
niet lang na te denken. ‘Onlangs heb<br />
ik, samen met Zachtaardig, een viltbedrijfje<br />
in Amsterdam, voor een<br />
villa in Hilversum een loper van dertig<br />
meter gemaakt van Drents heideschaap.<br />
Dat was een leuke opdracht.’<br />
Ploeteren<br />
De workshops die Rebecca geeft<br />
zijn een groot succes. ‘Deelnemers<br />
gaan altijd blij naar huis’, vertelt ze.<br />
‘En meestal komen ze terug om nog<br />
een schapenvacht of deken te maken.<br />
Het is hard werken, ploeteren<br />
eigenlijk. Het is ook vuil werk, maar<br />
tevens rustgevend en bevredigend.<br />
En je krijgt er dankzij de lanoline heel<br />
zachte handen van.’<br />
Rebecca heeft veel plannen voor<br />
de toekomst. ‘Ik wil naast de vegetarische<br />
vachten en Texelse OERkussentjes,<br />
stoffen gaan maken van<br />
schapenwol waar je ook kleding van<br />
kunt maken. En samen met een coupeuse<br />
kledingstukken bedenken. Je<br />
kunt met stof<br />
van schapenwol<br />
heel veel<br />
doen. Het is<br />
heel prettig<br />
materiaal om<br />
mee te werken.<br />
Je kunt<br />
er teksten en<br />
figuren in maken, maar ook<br />
op borduren.’<br />
Een van haar komende projecten<br />
is het maken van sjabrakken<br />
voor onder paardenzadels.<br />
‘Behalve dat het<br />
er mooi uitziet, is wol ook<br />
goed om de druk van het<br />
zadel op de paardenrug te<br />
verminderen; twee vliegen<br />
in één klap dus. Het wordt<br />
een exclusief product. En ik<br />
wil er ook workshops in gaan<br />
geven, zodat mensen zelf<br />
een sjabrak voor hun paard<br />
kunnen maken.’<br />
Voor meer info:<br />
WWW.TExELSVILT.nL<br />
101<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
102<br />
onderneem duurzaam!<br />
‘Slimme elektriciteitsnetwerken, intelligente regelsystemen en energiemanagementsystemen<br />
zijn voorbeelden hoe Informatie- en Communicatie<br />
Techniek, kortweg ICT, kan worden ingezet om energiebesparing<br />
en energie-efficiëntie te realiseren.<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
Duwtje in de rug<br />
EnergyGO maakt gebruik<br />
van en ontwikkelt deze<br />
slimme energiemanagementtools.<br />
Hierbij ligt de<br />
focus niet alleen op het meten,<br />
maar juist op de realtime<br />
vertaling van de meet-<br />
COLUMN<br />
Vergroenen ICT<br />
van en mét<br />
M<br />
Marcel Elswijk is directeur van<br />
EnergyGO, een jonge en ambitieuze<br />
in Alkmaar gevestigde onderneming<br />
die innovatieve producten en<br />
diensten ontwikkelt voor de<br />
verduurzaming van onze maatschappij.<br />
gegevens naar de prestatie van een<br />
gebied, gebouw en/ of installatie.<br />
Op deze wijze zijn afwijkingen en<br />
het effect van energiebesparende<br />
maatregelen direct zichtbaar. Het is<br />
dan mogelijk deze effecten te koppelen<br />
aan processturing en bijvoorbeeld<br />
de inkoop van energie. In ge-<br />
Marcel Elswijk<br />
val dat energiegebruik en eventuele<br />
energieproductie tot op detail bekend<br />
is, is vraag- en aanbodafstemming<br />
ook real-time mogelijk.<br />
Betrouwbaarheid<br />
Het leveren van een kwalitatief product<br />
en/ of dienst is een onderdeel<br />
van de klanttevredenheid en daarmee<br />
een gezond bedrijfsresultaat.<br />
Betrouwbaarheid en continuïteit in<br />
de bedrijfsvoering van gebouwen,<br />
processen en installaties zijn daarbij<br />
essentieel en soms zelfs heilig. Het<br />
zegt echter niets over de prestatie<br />
of efficiëntie waarmee de gewenste<br />
betrouwbaarheid en continuïteit<br />
worden bereikt. Door gebruik te maken<br />
van energiemanagementtools<br />
kan dit wel en daarmee valt er nog<br />
veel laag hangend fruit te plukken.<br />
Een mooi voorbeeld zijn de mogelijkheden<br />
in bestaande computer-<br />
ruimten en datacenters.<br />
Deze bestaande datacenters<br />
zijn begin deze eeuw<br />
gebouwd. In die tijd was<br />
het voor de ICT-bedrijven<br />
Met energiemanagementtools<br />
valt veel<br />
laaghangend fruit<br />
te plukken<br />
vooral van belang om hun<br />
nieuwe datacenter snel<br />
operationeel te hebben om<br />
de concurrentie voor te blijven.<br />
Energie speelde een<br />
ondergeschikte rol. De ontwikkelingen<br />
in ICT-sector<br />
gaan snel. ICT-apparatuur is<br />
veel compacter geworden.<br />
103<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
104<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
Daardoor is het mogelijk<br />
om veel meer diensten per<br />
vierkante meter vloeroppervlak<br />
datacenter aan te<br />
bieden. Door deze toename<br />
lopen (oudere) datacenters<br />
tegen een probleem aan: er<br />
kan niet voldoende elektriciteit<br />
en/ of benodigde koeling<br />
worden geleverd. Daarnaast<br />
worden veel van deze<br />
datacenters geconfronteerd<br />
met installaties die<br />
‘Door compactere<br />
ICTapparatuur lopen<br />
datacenters tegen een<br />
ciënt herinrichten. Zij voeren deze<br />
herinrichtingsprojecten door met<br />
behoud van de continuïteit van hun<br />
cloud-diensten. Deze mogen tijdens<br />
het herinrichten niet uitvallen<br />
en ontevreden klanten opleveren.<br />
Daarvoor maken zij onder andere<br />
gebruik van ICT-gebaseerde energiemanagementtools.<br />
Vergroenen<br />
ván ICT mét ICT!<br />
Niet blind staren<br />
Energie-efficiënt herinrichten betekent<br />
vaak een lagere energierekening.<br />
Toch kan men zich niet blind<br />
staren op de energienota omdat het<br />
energiegebruik is gekoppeld aan de<br />
bedrijfsprestatie (key performance<br />
indicators). Als een bedrijf meer<br />
verkoopt, stijgt de productie en de<br />
daarbij variabele kosten zoals de<br />
energierekening. Een gezonde relatie.<br />
En die is nog gezonder als deze<br />
relaties inzichtelijk zijn gemaakt<br />
met energiemanagementtools. Dan<br />
kunnen beslissingen rondom energiebesparing<br />
en energie-efficiëntie<br />
onderbouwd worden genomen.<br />
Vergroenen mét ICT!<br />
Marcel Elswijk<br />
probleem aan’‘<br />
het einde van hun levensduur<br />
naderen, zoals koeling<br />
en noodstroomvoorziening.<br />
Om de betrouwbaarheid<br />
van diensten te behouden,<br />
de concurrentiepositie te<br />
verbeteren en in te kunnen<br />
spelen op de steeds groeiende<br />
markt van ICT-dien-<br />
WWW.EnErGYGO.nL<br />
sten, gaan veel bestaande<br />
datacenters energie-effi-<br />
Bloemen en planten van<br />
duurzaam gecertificeerde bloemist<br />
nu ook duurzaam bezorgd!<br />
Florapro®, met vestigingen in Alkmaar en Oosthuizen, voldoet sinds mei<br />
2009 als eerste nederlandse bloemist aan de criteria voor de Barometer<br />
Duurzame Bloemist en werkt sindsdien aan het steeds verder verduurzamen<br />
van het bedrijf. met de ingebruikname van twee volledig elektrische<br />
bezorgauto’s steekt het bedrijf van ruud Steur en jan-Pieter Hartog<br />
opnieuw zijn duurzame nek uit.<br />
105<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
onderneem duurzaam!<br />
‘Werkelijk elke stap<br />
die als ondernemer<br />
zet kan duurzaam’<br />
106<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
‘Het verduurzamen van je<br />
bedrijf gaat niet alleen over<br />
verantwoord produceren.<br />
Werkelijk elke stap die als<br />
ondernemer zet kan duurzaam’,<br />
aldus Ruud Steur.<br />
‘Denk bijvoorbeeld aan het<br />
beleid als het gaat om bloemen<br />
en planten; zowel het<br />
groen in en om het bedrijf<br />
als de bloemen voor perso-<br />
neel en relaties. Daar komen<br />
wij om de hoek kijken.’<br />
Totaalproduct<br />
Florapro® is gespecialiseerd<br />
Zakelijk Bloemist en levert<br />
al ruim 12 jaar een totaalproduct<br />
aan bloemen en planten<br />
aan met name bedrijven en<br />
instellingen. De levering van<br />
bloemen, bijvoorbeeld via<br />
bloemenabonnementen, interieurbeplanting<br />
inclusief<br />
onderhoud, kerstaankleding<br />
en relatiegeschenken, zijn de belangrijkste<br />
producten voor de zakelijke<br />
markt. Daarnaast levert Florapro®<br />
ook aan particulieren al het mogelijke<br />
bloemwerk, hydrocultuurplanten en<br />
kerstarrangementen. Uiteraard kan<br />
iedereen ook voor een kleurrijk professioneel<br />
advies bij Florapro® terecht.<br />
Eerste duurzame bloemist<br />
Florapro® vindt duurzaamheid belangrijk.<br />
‘Er is maar één aarde en<br />
daar moeten we zuinig op zijn’, aldus<br />
Ruud Steur. ‘Daarom kijken we<br />
als Florapro® altijd naar de toekomst<br />
en nemen onze maatschappelijke<br />
verantwoordelijkheid. Sinds 2009<br />
mogen we ons de eerste duurzame<br />
gecertificeerde bloemist van Nederland<br />
noemen en behaalden de status<br />
Brons. Daar zijn we natuurlijk heel<br />
erg trots op. Sindsdien werken we er<br />
hard aan om nog verder te verduurzamen.<br />
In 2012 klommen we op tot<br />
status Zilver. Om de status te mogen<br />
dragen is een minimum percentage<br />
van dertig procent duurzame inkoop<br />
van bloemen en planten vereist. Wij<br />
voldoen daar met een percentage<br />
van 34,9 procent ruim aan. Natuurlijk<br />
zouden we graag 100 procent willen<br />
halen. Dat is echter niet mogelijk van-<br />
wege het te geringe aanbod. Naast<br />
het zoveel mogelijk inkopen van bloemen<br />
en planten die voldoen aan de<br />
eisen van MPS-A of EKO, gebruiken<br />
we duurzame verpakkingen, scheiden<br />
we ons afval, laten we gevaarlijk<br />
afval gescheiden afvoeren/inleveren,<br />
gebruiken we groene stroom en<br />
energiezuinige lampen, registreren<br />
we ons energieverbruik ten behoeve<br />
van bewustwording, gebruiken we<br />
duurzame schoonmaakmiddelen,<br />
houden we een klachtenregistratie<br />
bij en maken we geen gebruik van<br />
verse, geverfde bloemen.’<br />
Inzet voor maatschappij<br />
‘Duurzaam gecertificeerd betekent<br />
ook dat je als bedrijf bezig bent met<br />
MVO en goede arbeidsomstandigheden<br />
voor het personeel’, vervolgt<br />
Ruud Steur. ‘Denk daarbij aan betaling<br />
volgens CAO, voldoende werkoverleg,<br />
functioneringsgesprekken<br />
en je inzetten voor maatschappelijke<br />
organisaties. Zo zijn we lid van MVO<br />
Nederland en Stichting de Waaier.<br />
Afgelopen jaar stelden we ruim 100<br />
plantenbakken ter beschikking aan<br />
maatschappelijke organisaties en<br />
voor dit jaar staat er een workshop<br />
bloemschikken van het hele team bij<br />
een verzorgingshuis op het program-<br />
ma. Ook schenken<br />
we wekelijks bloemen,<br />
bijvoorbeeld<br />
aan het Hospice in<br />
Alkmaar.’<br />
Als volgende stap in<br />
verduurzaming zijn<br />
er nu de elektrische<br />
bezorgauto’s bijgekomen.<br />
‘Hiermee<br />
maken we niet alleen<br />
onszelf zichtbaar<br />
als maatschappelijk<br />
betrokken, maar ook onze<br />
afnemers’, legt Ruud Steur<br />
uit. ‘Als wij onze producten<br />
met elektrische auto’s bezorgen,<br />
ziet iedereen dat er<br />
duurzaam wordt ingekocht<br />
en verkocht. MVO en duurzaamheid<br />
moet je als bedrijf<br />
transparant maken en ook<br />
uitstralen. Om te laten zien<br />
wie je bent en om anderen<br />
te inspireren om hetzelfde<br />
te gaan doen. Als bedrijf kun<br />
je dat al eenvoudig laten zien<br />
door je bloemen door Florapro®<br />
te laten bezorgen!’<br />
WWW.FLOrAPrO.nL<br />
107<br />
nr. 2 - voorjaar 2013
onderneem duurzaam!<br />
Nieuw: duurzaam ondernemersplein op Ondernemers-2-daagse Alkmaar, Let’s-DO-Award<br />
vindtvaste voet<br />
Duurzaam netwerk<br />
nog geen jaar na de introductie, in mei 2012, heeft het regionale<br />
netwerk Duurzaam Ondernemen in noordwest Holland<br />
(DOinnWH), zich prima op de kaart gezet. met maandelijkse<br />
Borrels & Pitches, het evenement Het Powerhouse op de Dag<br />
van de Duurzaamheid, twee duurzame bijlagen in het noordhollands<br />
Dagblad en vooral de ambitie om in 2013 het accent te<br />
leggen op uitdagen, wederkerigheid en co-creatie, is DOinnWH<br />
een bruisende promotor van duurzaamheid binnen het mKB!<br />
in Noordwest-Holland<br />
‘Dit jaar voeren we net zoals in het<br />
geslaagde vorige jaar het basisprogramma<br />
met Borrels & Pitches, Het<br />
Powerhouse en ontvangen onze<br />
leden en geïnteresseerden onze<br />
nieuwsbrieven’, aldus Joost Baltus,<br />
samen met Martha Klein en Pepik<br />
Henneman oprichter van het succesvolle<br />
netwerk. ‘Op 19 en 20 maart<br />
nemen we deel aan de Ondernemers-2-daagse<br />
in Alkmaar, waar een<br />
duurzaam ondernemersplein wordt<br />
ingericht.’<br />
Een concreet plan uit de talloze ideeen<br />
die het team van DOinNWH heeft,<br />
is de invoering van de Let’s-DO-<br />
Award; een prijs voor de ondernemer<br />
die de meest succesvolle duurzame<br />
implementatie in zijn of haar bedrijf<br />
heeft gerealiseerd. Die kan betrekking<br />
hebben op processen, personeel<br />
of producten. Baltus: ‘Doel van<br />
het invoeren van de award<br />
is andere ondernemers te<br />
inspireren en succesvolle<br />
duurzame innovaties boven<br />
tafel te krijgen. Uit de implementatie<br />
kunnen weer<br />
nieuwe ideeën ontstaan.<br />
Vooralsnog kunnen ondernemers<br />
uit de HAL-regio<br />
aan de competitie meedoen.<br />
In dit gebied hebben we diverse<br />
belanghebbende partijen<br />
die het initiatief willen<br />
ondersteunen.’<br />
DOinNWH werkt aan uitbreiding<br />
van de competitie<br />
in het hele gebied Noordwest-Holland.<br />
Meer info hierover:<br />
Ans Ursem: 06 25 45 66 42.<br />
WWW.DOInnWH.nL<br />
108 109<br />
nr. 2 - voorjaar 2013 nr. 2 - voorjaar 2013
110<br />
onderneem duurzaam!<br />
nr. 2 - voorjaar 2013<br />
Colofon<br />
UITGEVEr<br />
Uitgeverij Onderneem Duurzaam!<br />
Tuingracht 14<br />
1483 AP De rijp<br />
(0299) 67 32 49<br />
rEDACTIE<br />
Tekstbureau C&m media<br />
Corrie Wiersma: 06-42024322<br />
marie-Christine Koestal: 06-22182307<br />
redactie@uitgeverijonderneemduurzaam.nl<br />
OnTWErP & VOrmGEVInG<br />
jo Studio<br />
jolanda Zijp<br />
06-46034193<br />
jolanda@uitgeverijonderneemduurzaam.nl<br />
Pr & COmmUnICATIE<br />
ArD Tekst en Communicatie<br />
Annerieke Dekker<br />
06-18495147<br />
annerieke@uitgeverijonderneemduurzaam.nl<br />
WEBmASTEr<br />
Alex de Vulder<br />
06-20882846<br />
alex@uitgeverijonderneemduurzaam.nl<br />
ADVErTEnTIE PLAATSEn?<br />
verkoop@uitgeverijonderneemduurzaam.nl<br />
0299-673249
Change language