Richtlijnen SOA Polikliniek 2011-2012 - GGD Amsterdam

De adviezen in deze richtlijn zijn afgestemd op de situatie binnen de SOA polikliniek van de GGD Amsterdam.
Antibiotica, Allergie en Anticonceptie
Allergie en Antibiotica
Allergische reacties tegen antibiotica komen voornamelijk voor bij mensen met een
allergische aanleg. Dit zijn onder anderen patiënten met in de voorgeschiedenis;
hooikoorts, astma of eczeem. Daarnaast is de kans op een allergische reactie groter
als men al andere allergieën heeft. Niet elke reactie na het innemen van een
antibioticum berust op een allergie.
Allergische reacties zijn onder te verdelen in vier verschillende typen (figuur 1).
Type 1 reacties (IgE gemediëerd) zijn gevaarlijk omdat bij re-expositie aan het
antibioticum er anafylaxie op kan treden. Zo nodig overleggen met de arts of de
genoemde symptomen passen bij een allergische reactie.
Antibiotica die tot de zelfde groep behoren kunnen allergische kruisreacties
veroorzaken. Allergie voor één antibioticum geeft een verhoogde kans op allergie
voor alle middelen uit de zelfde groep en geen van deze antibiotica mag dan
worden gegeven. 1
Aan de hand van onderstaande tabel (figuur 2) zijn antibiotica gegroepeerd binnen
kaders die al dan niet kunnen kruisreageren. Middelen die schuingedrukt staan
worden veelvuldig gebruikt binnen de soa bestrijding.
Symptomen van anafylaxie (type 1 allergische reacties) ontstaan binnen 20 minuten
(Maar kunnen ook tot enkele uren later ontstaan bij orale toediening) en bestaan
uit:
Paniekerige reacties, verstikkinggevoel
Kortademigheid, versnelde hartslag en zwakke pols
Zwelling van mondslijmvlies en keel (glottis oedeem)
Galbulten (urticaria)
Bleek wegtrekken, duizeligheid, misselijkheid, bewustzijnverlies
Voor de behandeling van anafylactische shock zie figuur 3
Anticonceptie en Antibiotica
Sommige geneesmiddelen kunnen de betrouwbaarheid van hormonale
anticonceptie (zoals “de pil”, de EVRA pleister, implanon etc.) beïnvloeden. Als
men doxycycline voorschrijft aan patiëntes die hormonale anticonceptie gebruiken,
is het advies moeten geven om aanvullende anticonceptie te gebruiken middels de
“7 dagen regel” (figuur 4).
Dit betekent dat patiëntes tijdens en ná het gebruik van doxycycline aanvullende
anticonceptie moeten gebruiken, totdat zij 7 dagen ononderbroken (en zónder
doxycycline) hun anticonceptie hebben gebruikt.
1
Een uitzondering hierop zijn de derde generatie cefalosporines, zoals Ceftriaxon, deze middelen
geven geen kruisreactie met penicilline.
richtlijnen SOA polikliniek GGD Amsterdam, 2011
5