DE BENEDEN- SCHELDE HERLEEFT - Aquafin

Aan de Nederlandse grens was de waterkwaliteit
in 1990 al duidelijk beter dan op de andere
meetpunten: de gemiddelde concentratie aan
opgeloste zuurstof was er hoger en de ammonium -
concentratie véél lager. Opmerkelijk is dat de
water kwaliteit er sindsdien nog sterk verbeterd is.
Het zuurstofgehalte steeg er geleidelijk van 4,5
à 5,5 mg/l in 1990-1994 naar 7 à 8 mg/l in 2004-2006.
De ammoniumconcentratie was er al redelijk laag (1 mg/l in 1991),
maar daalde verder tot 0,14 mg/l in 2007. Op dit meetpunt was de
impact van de indienstneming van de immense
rioolwaterzuiveringsinstallatie Brussel-Noord (ontworpen voor
1.100.000 inwonersequivalent) begin 2007 eerder gering.
In Hemiksem daalde het ammoniumgehalte in 2007 weliswaar
tot een derde van de waarde van de twee voorgaande jaren,
maar deze daling ligt in de lijn van de trend die in 1990 ingezet is.
Het zuurstofgehalte blijft er overigens voorlopig beduidend lager
dan in het meer stroomopwaarts gelegen Dendermonde. Bij de
verdere sanering van de Zenne, door de aansluiting van de
resterende lozingspunten op de riolering, zal de waterkwaliteit
in Hemiksem die van de stroomop- en afwaarts gelegen
meetpunten snel evenaren. Op het eerste gezicht is de impact van
de verbetering van de Zenne op de zuurstofconcentratie in
Hemiksem overduidelijk, maar een even belangrijke stijging
van die concentratie wordt ook vastgesteld ter hoogte van
Dendermonde. Dit meetpunt wordt niet beïnvloed door de
vervuiling van het Zennewater.
Hoewel minder in de kijker gezet, werd in Dendermonde de
afgelopen jaren de grootste vooruitgang geboekt. De ammonium -
concentratie van het Scheldewater is er sinds 1990 gedecimeerd,
terwijl het zuurstofgehalte er zelfs is gestegen van 2 mg/l naar
8 mg/l! Deze meetplaats was nochtans de meest zuurstofarme
van de 26 locaties op de Schelde die in 1994 onderzocht werden2 .
Nu is het Scheldewater er even zuurstofrijk of zelfs zuurstofrijker
dan aan de Nederlandse grens.
Een dergelijke spectaculaire verbetering van de waterkwaliteit
van de Beneden-Schelde is in de loop van de jaren nog maar
één keer voorgevallen: in de periode 1973-1989 ter hoogte van
de Belgisch-Nederlandse grens3 . Na de explosieve uitbreiding
van de Antwerpse haven in de jaren ’60 kwam de geloosde
vuilvracht van de grootste bedrijven alleen al overeen met het
equivalent van het afvalwater van meer dan drie miljoen
inwoners. Ondanks de getijdenwerking, waardoor het Schelde -
water er tweemaal daags gespoeld wordt met zuurstofrijk
zeewater, daalde het gemiddelde zuurstofpeil er in 1973 naar een
diepterecord van 1 mg/l. De grootindustrie van Antwerpen greep
Opgeloste zuurstof (mg/O2)
Ammonium (mg/l N)
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
12
10
8
6
4
2
0
toen kordaat in.
Meer zuurstof in het Scheldewater
‘90 ‘92 ‘94 ‘96 ‘98 ‘00 ‘02 ‘04 ‘06 ‘08
De Schelde minder vervuild
‘90 ‘92 ‘94 ‘96 ‘98 ‘00 ‘02 ‘04 ‘06 ‘08
l Grens NL
l Hemiksem
l Dendermonde
13