Lees Thesis Pieter De Grauwe - Vlaamse Regulator voor de Media

Het ontbreken van geharmoniseerde regelgeving verhinderde namelijk dat de
kabelexploitanten er zeker van konden zijn dat zij daadwerkelijk alle betrokken
rechten hadden verworven. Om die reden heeft Satcab een stelsel in het leven
geroepen dat gebaseerd is op het principe van contractuele overdracht en collectief
gebruik van de bevoegdheden die voortvloeien uit de intellectuele eigendom.
Op die manier werden doemscenario’s waarbij individuele rechthebbenden zich
zouden kunnen verzetten tegen de uitzendingen door kabelexploitanten uitgesloten
worden en konden zogenaamde ‘black-outs’ of ‘black holes’ worden vermeden.
2.3. De technologie en het medialandschap zijn echter niet blijven stilstaan. Nieuwe
omroepen die op de markt kwamen, gebruikten de techniek van ‘directe injectie’ om
hun programma’s uit te zenden. Ingeval van directe injectie wordt het
omroepprogramma niet primair via de ether of via satelliet uitgezonden en vervolgens
“heruitgezonden” via de kabel, maar vindt de oorspronkelijke uitzending plaats via het
kabelnet. De meeste Vlaamse omroepprogramma’s werden voor de komst van TV
Vlaanderen uitsluitend via kabelnetwerken verdeeld (o.m. VTM, VT4, Prime etc.). Hun
programmasignalen worden via een private lijn of geëncrypteerde etheruitzendingen
tot bij de kabelkopstations gevoerd 14 .
Een andere techniek die omroepen gebruiken om hun programma’s naar
kabeldistributeurs te sturen, is via de satelliet. De omroep straalt in dat geval
versleutelde programmasignalen op naar een satelliet (‘uplink’), die deze signalen
vervolgens terugstraalt naar kabelkopstations van de kabelmaatschappijen
(‘downlink’). Deze laatsten decoderen de signalen en geven ze dan door aan het
publiek. In het kader van de huidige studie zullen wij over “versleutelde transmissie”
spreken 15,16 .
Doordat de uitzending van de klassieke analoge ether-signalen geleidelijk verdwijnt
(in Vlaanderen heeft de laatste ether-uitzending van VRT plaatsgevonden in 2008,
RTBF is ermee gestopt in 2010), neemt directe injectie een steeds belangrijker rol in
bij de distributie van omroepprogramma’s.
2.4. Door het specifieke technische karakter van de directe injectie, hebben
kabelmaatschappijen het standpunt ingenomen dat de manier waarop zij
programma’s verdelen niet langer beantwoordt aan de definitie van kabeldoorgifte.
Volgens hen is er slechts sprake van één mededeling aan het publiek die wordt
geïnitieerd door de omroepen. Dit heeft volgens de kabelmaatschappijen tot gevolg
dat zij niet meer gehouden zijn tot een vergoeding voor de hiermee verbonden
kabelrechten aan de rechthebbenden.
Deze positie wordt betwist door de rechthebbenden, die stellen dat er ingeval van
directe injectie nog steeds sprake is van een doorgifte in de zin van Satcab.
14 VALCKE, P., “Mededeling aan het publiek per satelliet en doorgifte via de kabel“ in BRISON, F. en VANHEES,
H. (eds.), Huldeboek Jan Corbet: de Belgische auteurswet. Artikelsgewijze commentaar, Gent, Larcier, 2008,
286.
15 Deze communicatie valt niet onder de regeling van de “mededeling aan het publiek per satelliet”, gelet op het
feit dat de programmadragende signalen versleuteld zijn en enkel met een professionele uitrusting kunnen
worden ontvangen. De signalen kunnen aldus niet door het publiek worden ontvangen. Dit is door het Hof van
Justitie bevestigd in het Lagardère arrest (zie infra).
16 Tenzij anders blijkt uit de tekst of context, wordt met de term “directie injectie” hierna tevens gedoeld op
“versleutelde transmissie”, gelet op de verregaande gelijkenis van de twee concepten.
10