1 Orgaanpathologie Letsel - Diergeneeskundige Studenten Raad

Wanneer axon onderbroken: eerst distale fragment degeneratie en opruiming (fagocytose) door
omgevende schwanncellen en nadien worden deze schwanncellen leidraad voor axonregeneratie
(neuron kan niet regenereren, axon wel)
1. Zwelling axon (sferoïden): rond axon schwanncellen opgeblazen (bevatten autodigestie
lichaampjes, secundaire lysosomen) ‘gaten’ (blazige uitzetting myelineschede op die
plaats)
2. Proximaal deel: ook stukje degeneratie, hierna regeneratie. Axon kan aangroeien moet
volgende schwanncel vinden (zeer traag, maanden-jaren tot weer terug volgroeid, topmax
1mm/dag), de schwanncellen zijn dus zeer belangrijk en moeten op de goede plaats liggen
(dit gebeurt bv niet bij wonde) veel onderzoek naar gedaan. De schwanncellen gaan zich
uiteindelijk rond het axon leggen. Wanneer opzettelijke neurectomie bij hoefkatrol stuk
axon wegnemen geen regeneratie meer door het meeverwijderen vd schwanncellen. Er is
wel uitgroei van het axon opkrullen en groei van fibroblasten rond het axon knobbel
pijn (=amputatieneuroma)
* axonopathie: vorm van degeneratie van axon die evolueert tot bepaald punt en dan niet verder gaat
niet volledig opgeruimd en geen regeneratie (sferoïden blijven zitten). Er bestaan verschillende
syndromen die men axonopathieen noemt (bepaalde axonen aantasting in bepaalde gebieden)
Degeneratie glia en demyelinisatie
* Astrocyten: cellen met lange uitlopers, concentratie astrocytenvoetjes rond bldv BHB. Normale
functie = steuncel, CZS: geen fibroblasten geen aflijning uitbreidende processen. Astrocyten
kunnen relatief gemakkelijk vermeerderen toename in aantal ‘aflijning’ (astrogliose, = astrocyten
haardje astrocytair litteken)
Beschadiging verlies van structuur necrose hersenweefsel (malacie)
* Oligodendrogliacellen: myelinisatie, bij degeneratie demyelinisatie. (perifeer = schwann), witte stof
= normaal myeline aanwezig. Varkenspest in utero geen oligodendro-cellen meer (ruggemerg geen
myelinisatie, wel nog perifeer)
* Microgliacellen: ongeveer een weefselmacrofaag maar weinig fagocytose en vnl immunosupressief.
Normaal lange uitlopers, bij activatie amoeboid (verplaatsbaar en geen uitlopers) kunnen
gedegenereerde neuronen fagocyteren (neuronofagie groepje dat neuron opruimt)
Stapelziektes
Vaak aangeboren/erfelijk enzyme ontbreekt opstapeling. Duidelijkst thv zenuw en spiercellen
(want irreversiebel post-mitotische cellen). In neuronen: accumulatie (bv ceroid lipofucsine,
mannosidose). Symptomenbeeld: progressief (6mnd-1jr) verergerende zenuwsymptomen.
Trauma
* Contrecoup: CZS beschadigt makkelijk in schedel omgeven door dura mater (dens collageen),
arachnoidea (losmazig bdw) en pia mater (dun vlies). In de arachnoidea loopt cerebrospinaal vocht
hersenen in vocht in vaste holte, na een slag op het hoofd wordt de schedel verplaatst en door het
traagheidseffect worden de hersenen tegen de kant van de slag geduwd en aan de andere kant
losgerukt bldvschade bloeding aan andere zijde dan de impact (=contrecoup) gekneusd door
druk. Afhankelijk vd ergheid:
- schudding: beschadiging weefsel die macro- en microscopisch niet te zien is maar wel functie
stoornissen geeft (concussie)
- microscopische veranderingen te zien (degeneratie)
- macroscopische afwijking (pappig) = laceratie
* Hersenbloeding: een spontane hersenbloeding geeft zeer zelden kliniek bij dieren (itt mens). Bij
oude honden zijn er evt wel kleine letsels te zien (micro) tgv oude bloedingen (asymptomatisch). Een
hersenbloeding kan wel optreden tgv trauma en is typisch bij ‘dummy veulens’ ( te lange hypoxie bij
partus veulen = suf, geen zuigreflex, doelloos rondlopen. Herstel is evt mogelijk (papfles,
infuus,…)) bij deze veulens worden ischemische bloedingen gezien (endotheelbeschadigingen
lekkage)
* Ascenderende haemomyelie traumatisch thv ruggemerg opklimmen (begint achter voor)
* Hernia: discus wordt in wervelkanaal geduwd druk op ruggemerg functie
* Stenose: vaak thv overgang laatste lendewervel naar sacrum druk op cauda equina
symptomen.
Degeneratie meningen
Dura is eigeniljk buiten CZS wel fibroblasten in aanwezig (want dens collageen bdw) perifere
stofwisselingsstoornissen zijn hier ook mogelijk. Bv ook: metaplastische verbening (schedel en
ruggemerg)
Anoxie
DiergeneeskundigeStudentenRaad.be Fouten voorbehouden
46