1 Orgaanpathologie Letsel - Diergeneeskundige Studenten Raad

Necrotiserend, chronisch, agressief
Gangreneus, chronisch, agressief
Vaginitis komt geregeld voor, ook bij jonge dieren. Afweer thv vagina: meerlagig plaveisel epitheel:
verhoogde desquamatie na kolonisatie met bacterien.
Bij de teef: vagina-uitvloei uitstrijkje/cytologie om onderscheid te kunnen maken tussen vaginitis
(banaal) of endometritis (pyometra). Vaginitis: grote epitheelcellen met kleine (of geen) kern, afkomstig
van het meerlagig plaveisel epitheel thv vagina, normaal enkel terminaal gedifferentieerde cellen
zonder kern aanwezig (schilfertjes). Endometritis: kubische cellen met grotere kern
(baarmoederepitheel).
Uier
Congenitaal
Komt voor bij verschillende diersoorten, afhankelijk vd fysiologie vd uier, kan kweekproblemen geven.
* Hypoplasie: kan alle helften/kwartieren/pakketten omvatten of slechts enkele.
* Polythelie: meer tepels dan normaal, vnl bij teef
* Hypothelie: minder tepels dan normaal, vnl bij teef
* Pseudofistel: lek vd uier melk lekt naar buiten (na wonde/trauma = echte fistel)
* Krater- of berentepel: onvolledige ontwikkeling vd tepel jongen zuigen moeilijk (vnl zeug)
Stofwisselingsstoornissen
* Speentrappen, vnl probleem bij oudere melkkoeien met een vleesuier ophangbanden verslappen
uier laag bij opstaan op eigen tepel trappen wonden aan tepelbasis
Circulatie
Rond partus: verweking weefsel perineumstreek (hormonaal)
vocht uit bldv
oplossen collageen
Wanneer uitgebreid: oedeemmassa’s rond vulva en ventraal uitbreiding naar de uier (vnl merrie)
Teveel contact oestrogenen: tepelzwelling en oedeem.
* Gynaecomastie: ‘vervrouwingseffect’ vergroting uier en tepels bij vnl reuen, evt met (rudimentaire)
ontwikkeling melkklieren en melksecretie. Komt vnl voor in aansluiting met Sertoli-cel tumoren (groter
risico bij cryptorche testikels). Ook een preputium pendulans komt hierbij voor (afhangend preputium)
Ontstekingen
Mastitis = uierparenchym (alveoles en interstitium)
Thelitis = tepel, typisch bij de teef wanneer de pups tanden krijgen schade tepel
Galactoforitis = afvoergangen, vaak voorloper van mastitis.
Vnl bij melkkoeien veel bestudeerd, maar komt voor bij alle diersoorten.
Vnl bacterieel: ascenderend via tepelopening (melkmachine = risico, vnl wanneer te hoog vacuum
mucosa naar buiten openingspoort.)
Meestal specifieke kiemen die de uier koloniseren (virulentiefactoren), kunnen zeer besmettelijk zijn.
- bepaalde E.coli stammen: kort na partus (puerperium) acute infectie uier die op dat moment
explosief actief is (enorme doorbloeding) makkelijk spreiden naar circulatie (kiem of
toxines) algemene symptomen. Andere E.coli-stammen, niet gerelateerd met partus
mildere symptomen)
- S.agalactiae: milder, blijft lokaal.
- Clostridium perfringens: typisch bij schaap ‘blue bag’ (sporevormer, in aarde aanwezig
bevuiling uier via slotgat vermeerdering in uier hevige ontsteking (gangreneus)
alle cellen sterven af, wanneer het dier overleeft uier valt af door de uitgebreide necrose.
- Arcanobacterium pyogenes: rund: chronisch, etterig
- Mycoplasma (uberis): onopvallend, evolueert naar een chronisch milde ontsteking (nonpurulent,
interstitieel) geeft uiteindelijk een volledige verbindweefseling vd uier stop
melkproductie.
Bacterien aanwezig in de melk verwerking/commerciele problemen. Subklinisch wel melk evt
afgekeurd (celgetal bepalen met bv flowcytometer). Vnl neutro’s in de melk aanwezig bij ontsteking
proteasen oa caseine geknipt wijziging melksamenstelling (ook door permeabiliteit vocht,
rbc en fibrine (neerslag vlokken in melk)), de melk lijkt ietwat meer op plasma.
Acuut exsudatief: zwelling, warmte, roodheid en op doorsnede evt mat uitzicht (fibrineus)
Chronisch katarrhaal: bindweefsel verschrompeling en atrofie parenchym evt icm concrementen
en cysten.
Mastitis acuta gravis: term door klinici gebruikt voor acute fibrineuze, etterige (typisch bij konijnen:
Pasteurella multocida), gangreneuze en necrotiserende ontsteking
DiergeneeskundigeStudentenRaad.be Fouten voorbehouden
35