1 Orgaanpathologie Letsel - Diergeneeskundige Studenten Raad

GESLACHTSSTELSEL
Vrouwelijk:
Ovarium
Congenitaal
* Hermafroditisme: (ambiglandularis): primaire geslachtsorganen differentieren in beide richtingen
* Pseudo-hermafroditisme: primaire gonaden van het ene geslacht en secundaire geslachtsorganen
van het andere geslacht aanwezig.
Stofwisselingsstoornissen
* Cysten: (verworven cysten, kunnen ook congenitaal aanwezig zijn)
een aantal vormen van deze cysten kunnen een verminderde vruchtbaarheid tot gevolg hebben
(afhankelijk vd lokalisatie): - in ovarium (kan ontstaan uit verschillende structuren)
- vlak rond ovarium/in mesovarium (para-ovariele cysten)
Teef: oppervlakte-epitheel ovarium vertoont instulpingen kunnen cysteus worden
(subsurfae), het opp-epitheel staat los vd eicelontwikkeling niet noodzakelijk een probleem.
Folliculaire cysten: stoornis in ontwikkeling follikel (kan sollitair of multipel zijn)
vruchtbaarheid . Dit type van cysten komt typisch meer voor bij sommige diersoorten (cavia)
(hormonale stoornis: follikel rijpt niet van primair, secundair, tertiair naar graafse follikel waarna
ovulatie, maar de follikel blijft hol (pre-ovulatie blijft aanslepen)) In de kliniek is het moeilijk om vanaf
een echo de functiestoornis vd cyste te beoordelen.
Luteïne-cyste: follikel is geovuleerd, luteïnisatie (volgroeien met cellen), wanneer de holte blijft
bestaan cyste.
Circulatie
Ovulatie: kleine scheur in ovarium bloeding, normaal klein, kan groot zijn ovariele bloeding
Ontsteking
Oophoritis: relatief zeldzaam, bv kip (leghen en moederdieren) door Salmonella gallinarum
caseus vervormde eidooiers in ovarium, vnl in hobbysector.
Tumoren
Meestal goedaardig (weinig agressief), maar vaak niks van te merken tot de tumor zeer groot is en dit
kan op dat moment levensbedreigend zijn.
* Granulosa/theca interna/luteïne-tumor: een mengvorm van deze structuren komt frequent voor, kan
zeer groot worden. Onderscheid kunnen maken is niet heel belangrijk, vaak mengvormen.
* Adenocarcinomen: agressieve groei en snel implantatiemetastasen, zelden.
* Dysgerminoma: goedaardige tumor vh oppervlakte epitheel.
* Teratoma: tumor bestaande uit verschillende gedifferentieerde celtypes (epidermis, haarfollikel,
mesangiale cellen). Goedaardig maar valt niet op, pas kliniek igv druk op andere organen.
Eileider
verbinding ovarium en uterus. Infundibulum rond ovarium, vangt eicel op peristaltiek uterus
Na overleven van een algemene peritonitis kunnen er vergroeiingen thv eileider optreden
vruchtbaarheid want de eileider moet soepel rond het ovarium kunnen liggen.
(=eileideronvruchtbaarheid, kan ook ontstaan door obstructie lumen hydrosalpinx)
* Hydrosalpinx: leghennen evt na virusinfectie tijdens opfok (corona: infectieus bronchitis virus)
vochtgevulde blazen in eileider.
Uterus
Bijzondere structuur, tijdens dracht: complexe ontwikkeling placenta en vrucht(en)ontwikkeling,
zuurstof en nutrientenvoorziening moet optimaal gebeuren, bovendien mag het moederdier niet
immunologisch reageren op de vrucht. Er bestaan grote diersoortverschillen in het type uterus en
vorming placenta. (rund: cotelydonen en karunkels: interactie moeder en vrucht, goed doorbloed, wil je
niet raken bij keizersnede)
Congenitaal
Komt geregeld voor belangrijke ooraak voor vruchtbaarheid bij veel verschillende diersoorten.
* Hypoplasie
* Complete cervix duplex bij rund
Evt ook subtiele veranderingen (witte vaarzenziekte, bwb lokaal ontwikkelingsstoornis)
Stofwisselingsstoornis
Liggingsveranderingen: ophangbanden zeer stevig normaal geen problemen. Bij dracht: volume
en vormverandering (toename naar craniaal in abdomen), doordat de ophangbanden vnl op het
caudale deel vastzitten: voorste deel uterus ligt los kan torderen bij bv rollen hemorrhagische
infarcering. (torsies geven hevige symptomen, buikpijn.)
DiergeneeskundigeStudentenRaad.be Fouten voorbehouden
32