1 Orgaanpathologie Letsel - Diergeneeskundige Studenten Raad

URINAIR STELSEL
Nieren
Verhouding cortex/medulla = 0.7/1
De nieren maken 0,5% uit van het lichaamsgewicht maar krijgen 20% vh bloed. Noxe via circulatie
nier grote kans op schade (constante beschadiging)
Basis functionele eenheid is een nefron (glomerulus: diffusie water en kleine moleculen uit capillairen,
kapsel v Bowman, proximale tubulus, lis v Henle, distale tubulus, nierbekken, urethra)
De tubuli en lis van Henle bevinden zich in de medulla.
Wanneer ergens erge schade volledig nefron functioneel uitgeschakeld, het nefron verdwijnt en
kan niet meer nieuw gemaakt worden, dit vormt een probleem icm de constante schade die er
optreedt vanuit het bloed.
Maar irreversiebele schade treedt niet zo snel op (muv obstructie), bovendien is er een reserve van
nefronen bij de geboorte (33% is genoeg). Dus pas wanneer 66% vd nefronen uitgeschakeld is
ontstaat er nierinsufficientie en uremie. ( uremische gastritis en stomatitis)
Vnl bij honden is de levensduur afhankelijk van de nier-reserves (niet bij alle diersoorten zo)
Belangrijk: bij de hond komt er vaak een chronisch proces thv nieren voor: nefronen ↓ → uremie
Wanneer er een aantal tubulusepitheelcellen beschadigd zijn is er wel een goed regeneratievermogen
(nefron verdwijnt niet). Dus zelfs bij 66% uitschakeling kunnen de overige nefronen compensatoir hun
tubulus contortus langer en complexer maken activiteit , bovendien kan ook de glomerulus groter
worden 1 nefon kan meer functioneel worden ter compensatie.
Ruimte onder het kapsel van Bowman: primair filtraat komt hier terecht vooraleer afvoer naar de
proximale tubulus. Dit primair filtraat moet vanuit het bloed doorheen de gefenestreerde
endotheelcellen (50nm), tussen de podocyten (25nm) door en vervolgens door de basaal membraan
(10nm). de basaalmembraan is de beperkende structuur, bovendien is dit negatief geladen
waardoor er afstoting gebeurt van negatieve moleculen (oa albumine), dus de effectieve
doorlatingsgrootte is < 3,6nm. Albumine kan hier net niet doorheen. Bij een miniem defect
(microscopisch nog niets te zien) is albumine wel het eerste eiwit dat gefiltreerd wordt albumine
verlies via urine (proteïnurie).
Tubuli: epitheelcellen met borstelzoom (microvilli) apicaal (opp.), duidelijke tight-junctions en diepe
plooien aan de basale kant (ook opp ) alle nuttige bloedbestanddelen < 3,6nm (ionen etc.)
worden via deze cellen teruggeresorbeerd naar het lichaam. De cellen kunnen ook actief schadelijke
stoffen uit het bloed opnemen en naar het lumen transporteren (bv urinezuur)
Het gevolg van dit grote oppervlak is dat de cellen snel beschadigd kunnen worden (ook in long: grote
cellen gevoelig voor schade)
Post-mortaal verval: zeer snel, vnl wanneer er een hoge temperatuur bewaard blijft in het lichaam (bv
schaap met wol of paard, rund: grote dieren, koelen niet snel af) geeft een pappige massa.
Bovendien is er post-mortem (vnl bij grote dieren die steeds op dezelfde kant blijven liggen) vaak
hypostase aanwezig: 1 nier donkerder rood dan de andere.
Congenitaal
Vaak net niet levensbedreigend, wel reserve eerder nierinsufficientie/functie bij de
geboorte nog geen symptomen, wel vroegtijdig uremie (6mnd-2jr) ws congenitaal.
Vnl bij hond vaak congenitale afwijkingen
* Hypoplasie: 1nier kleiner, onderontwikkeld. Wanneer bilateraal subklinische
ontwikkelingsstoornissen minder ontwikkelde cortex. Contralaterale nier groter door complexere
nefronen ter compensatie.
* Aplasie: 1 nier ontbreekt. Is niet bilateraal mogelijk want de nieren zijn in utero al nodig, foetale
sterfte wanneer bilateraal niet aangelegd.
* Cysten: subklinische functiestoornissen. Slechts deel vh nefron aangelegd met een proximale
dilatatie tot gevolg. Multipele cysten kunnen bij alle dieren (vnl varkens) voorkomen en er bestaat een
erfelijke polycystic disease bij Perzische katten (pas nierinsufficientie op 5-7 jaar moeilijk uit te
selecteren want er wordt al met de dieren gefokt vooraleer de problemen gezien worden.)
* Renale dysplasie: geen normale evolutie van mesonefros naar metanefros, er blijven
mesonefrotische structuren aanwezig (primitieve structuur met veel bdw), dit is niet over de volledige
cortex aanwezig omdat dit niet leefbaar zou zijn.
* Juveniele nefropathie: bij geboorte normaal uitzicht maar een snelle nierfunctie , de reden hiervoor
is niet gekend maar waarschijnlijk ten gevolge van een probleem met de basaalmembraan vd
nefronen (thv glomerulus en tubuli) secundaire problemen. De basaalmembraan in de nier is niet
zoals in andere weefsels enkel steun voor de epitheelcellen maar heeft een speciale functie (filter thv
glomerulus en terugresorptie thv tubuli uit het filtraat)
DiergeneeskundigeStudentenRaad.be Fouten voorbehouden
27