Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1983 nr 1

48/ Tijdschrift voor gezondheid en politiek
Democratiseer de ziekenfondsen
Toch is en blijft het mogelijk de ziekenfondsen te activeren.
Juist omdat in de ziekenfondsen 70% van alle verzekerden
tegen ziektekosten verzekerd zijn, kunnen de patiënten -verzekerden
- er alles aan doen. Ziekenfondsen zijn en blijven
hun organen. Zoveel, direct bij de gezondheidszorg betrokken
mensen vormen, als ze dat willen, een onverslaanbare
macht om de eigen gezondheid te beschermen. Het
gaat erom, dat de ziekenfondsen uitgroeien tot waarvoor ze
bestemd zijn: consumentenorganisaties op het gebied van
de gezondheidszorg. Verzekerden zijn gebruikers van zorg.
Zij hebben er dus belang bij dat die zorg goed is en betaalbaar.
Verzekerden hebben er recht op te bepalen wat zij
daarvoor willen en kunnen betalen. Zij hebben er ook recht
op zèlf te zeggen welke behandelingen en medicijnen, welke
apparatuur en welke en hoeveel ziekenhuizen er moeten
zijn en hoe die laatste over het land, de streek, de stad verspreid
zijn. Zij kunnen dat in overleg met deskundige adviseurs
heus zelf bepalen!
Hoe kunnen we van ziekenfondsen consumentenorganisaties
maken? In de eerste plaats moeten de leden van de ziekenfondsen
zelf hun bestuur en hun ledenraad kiezen. Die
mogelijkheid is aanwezig. Mensen die nu in de verzekerdenraden
of ledenraden zitten, moeten die zaken aan de orde
stellen en van geen aflaten weten. Als zij aangewezen zijn
door de vakbonden, dan plegen zij overleg met die bonden.
Het is zeker dat zulk overleg een goed gehoor vindt bij de
FNV. Pas als de ziekenfondsen door de leden worden bestuurd,
hebben de verzekerden hun recht. Dan hebben zij
ook het recht om artsen en specialisten en andere mensen,
die géén gebruikers zijn, maar leveranciers van de gezondheidszorg,
uit die besturen te weren. In de tweede plaats:
als het bijzonder moeilijk blijkt zo beweging in de zaak te
krijgen; als blijkt dat onwillige besturen, artsen en directies
een democratische ontwikkeling tegenhouden, dan wordt
het zaak dat de verzekerden zich verenigen in een patiëntenvereniging.
Maar die patiëntenvereniging moet wel de
strijd met de leveranciers van zorg aandurven. Ziekenfondsen
zullen slechts versterkt uit die democratisering te voorschijn
komen. Dat lijdt geen twijfel. Ziekenfondsen zullen
dan hun eisen aan ziekenhuizen en artsen kunnen stellen.
Dat zijn immers leveranciers, en leveranciers kunnen niet
zonder afnemers, gebruikers.
Strijd voor structurele
veranderingen
Er moet strijd gevoerd worden tegen de eigen bijdragen, dat
is duidelijk. De patiëntenverenigingen zullen in die strijd
vooraan staan. Ze zullen het initiatief moeten nemen tot
een zo breed mogelijk front tegen de plannen van deze regering.
Ze zullen samen moeten werken met zoveel mogelijk
organisaties en groeperingen. Maar het gaat om méér dan
alleen de eigen bijdragen. De strijd moet gericht zijn op
structurele veranderingen in de gezondheidszorg. Anders
blijven we nog veel jaren vastzitten aan steeds hogere eigen
bijdragen en een sterke tendens tot privatisering. Dat is de
reden waarom onder andere de hervorming van ziekenfondsen
tot werkelijke consumentenorganisaties, aan de orde
moet worden gesteld. Dat geldt ook voor het instellen van
een nationale volksverzekering, met een vnlwaardig ziekenfondspakket
en een premie naar draagkracht. Dat is de manier
om solidariteit tussen zieken en gezonden gestalte te
geven. Dat maakt de gezondheidszorg toegankelijk voor
iedereen. Dat voorkomt eigen bijdragen en dure herverzekeringen.
Dat maakt de gezondheidszorg goedkoper en voor
ieder betaalbaar. Nu de situatie voor de ziekenfondsverzekerden
steeds slechter dreigt te worden, is het een bittere
noodzaak, dat zij de strijdbijl opnemen.