Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1983 nr 1

naast zich neer. "Want", zeggen zij cynisch, "ons beleid is
niet meer dan de uitvoering van het door de regeringspartijen
overeengekomen akkoord. Daarom bezuinigen we." Dat
betekent dat de papieren afwijzingen gevolgd hadden moeten
worden door werkelijke daden van georganiseerd, massaal
verzet, wilden moties en brieven enige kans maken de
eigen bijdragen te stoppen.
Waar blijven de rechten
van de patiënten?
Dit artikel begon ik met de opmerking dat praktische strijd
van de patiënten tegen bezuinigingsmaatregelen noodzakelijk
is. Dat wil il volhouden. Patiënten, verzekerden, moeten
de rechten die ze niet hebben, bevechten op de structuur en
de bazen van de gezondheidszorg: Alle verhalen over emancipatie
zijn nog geen waarborg, dat de patiënt ook maar iets
te zeggen zou hebben over het formidabele bedrag van 32
miljard gulden, dat zij voor de gezondheidszorg opbrengen.
Ze hebben er niets over te vertellen, niet over de grootte
van het b edrag , en helemaal niet over de b esredinz ervan.
Het is toch van de gekke dat diegenen die verdienen aan ge- .
zondheid, ongecontroleerd over dat geld beschikken, en
niet diegenen die betalen. Niettemin is het de werkelijkheid
dat juist de artsen, specialisten, ziekenhuisdirecties en andere
verdieners nog steeds de beslissingen nemen in de gezondheidszorg.
Het zal derhalve deze verdieners een zorg
zijn hoe het geld bij hen binnenstroomt. Hun zogenaamde
protesten tegen de eigen bijdragen berusten dan ook vooral
op de rompslomp die eraan vast zit. Als zij het standpunt
verkondigen dat eigen bijdragen de volksgezondheid ondermijnen,
dan dient dat beschouwd te worden als niet meer
dan een aanvullend argument, dat gebruikt wordt omdat
het zo aardig en 'ethisch' klinkt. Zodra dan ook het parlement
een beslissing heeft genomen, verstommen die protesten.
Sterker nog: de apothekersorganisatie en de Vereniging
van Nederlandse Ziekenfondsen zijn er rap bij om stringente
richtlijnen aan de apothekers te verstrekken. Dit onder
het motto: "we moeten wel". Ze moeten natuurlijk
helemaal niet. Het enige dat ze zouden moeten, is hun taak
als dienaars van de gezondheid van de mensen naar behoren
vervullen. Maar ze willen daar liever aan verdienen!
Brave parlementariërs, die de politiek tot hun specifieke
'vak'-gebied verklaren, hebben er evenmin behoefte aan de
verzekerden aan te zetten tot daadwerkelijk verzet. Het
kost hen niet de minste moeite zich te beroepen up zogenaamd
democratische beslissingen door het parlement. Ook
Solidariteit of elke keer een knaakje kwijt /47
al werd de eigen bijdrage zowel onder Veder-Srnit als onder
Gardeniers tot twee maal toe door dat parlement afgewezen.
Pas de huidige regering noopte de CDA-parlementariers
voor de eigen bijdrage te stemmen. Dit had uitsluitend
en alleen zijn oorzaak in het feit dat een kleine parlementaire
minderheid, de VVD, kans had gezien die eigen bijdrage
in het regeer-akkoord op te laten nemen. Zo ondemocratisch
werkt de parlementaire democratie!
Kiezers en verzekerden missen deze mogelijkheid tot koehandel.
Hen rest slechts één middel om van hun ontstemming
blijk te geven. Dat middel: buitenparlementaire druk
uitoefenen op de regering, wordt onmiddellijk verdacht gemaakt
als 'burgerlijke ongehoorzaamheid'. Alleen 150 parlementariërs
mogen, desnoods gewetenloos, de dienst uitmaken;
hoe miljoenen zich ook verzetten! Waar zo de rechten
van patiënten blijven? Nergens!
Ziekenfondsen:
belangenorganisaties?
Ziekenfondsen zijn of hóren te zijn: organen van patiënten.
Helaas zijn verreweg de meeste ingekapseld in het systeem
van de gezondheidszorg; de ziekenfondsen zijn administratieve
uitvoerders geworden van door hogerhand opgelegde
verplichtingen. Dat is een bekende methode. Geef voorstanders
van een goede en rechtvaardige volksgezondheid, voorstanders
van een gezond milieu of van sociale verbeteringen,
een stukje 'mede'verantwoordelijkheid en ontkracht daarmee
hun eerste en enige belangrijke taak: de behartiging, in
de breedste zin, van de belangen van de groepen namens wie
ze spreken. Deze twijfelachtige methode wordt fase na fase
doorgevoerd. In de wereld van de ziekenfondsen werden
strijdbare fondsen via fusies dan ook levend begraven. Hun
verantwoordelijkheid als vertegenwoordigers van de belangen
van hun leden en van de gezondheid van de mensen,
werd ondergeschikt gemaakt aan de onnatuurlijke particuliere
belangen van de verdieners aan de volksgezondheid. De
ziekenfondsen zijn deel geworden van een wanordelijke en
geldverslindende structuur.