Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1983 nr 1

46/ Tijdschrift voor gezondheid en politiek
Patiënten rechten, eigen bijdrage ziekenfondsen
Solidariteit of elke keer
een knaakje kwijt
Lubbers' "no-nonsense" kabinet ondergraaft het
solidariteitsbeginsel in de gezondheidszorg met zijn
medicijnenknaak. Gebruikers verzetten zich tegen
aantasting van het ziekenfondspakket en de AWBZverstrekkingen.
In de strijd tegen de verdieners in
de gezondheidszorg blijkt de Haagse politiek
onmachtig. Gebruikers moeten daarom buitenparlementaire
druk uitoefenen. Hét middel daartoe is
activeren en democratiseren van ziekenfondsen.
Andries Dolleman, secretaris van de patiëntenvereniging
van het Haagse ziekenfonds AZIVO, neemt
de strijdbijl op.
ANDRIES DOLLEMAN
De redactie heeft mij gevraagd voor dit eerste nummer van
37.5, Tijdschrift voor Gezondheid en Politiek, iets te zeggen
over de rechten van patiënten en de strijd die daarvoor gevoerd
moet worden. Dat kan het beste door te vertellen
waar mensen samen tegen in verzet komen. Ik zal het hebben
over patiëntenrechten, eigen bijdragen en ziekenfondsen.
Geen ervaring met politieke strijd
Het mag wel gezegd dat het van enige moed getuigt een tijdschrift
over gezondheid te doen verschijnen, met. een inhoudelijke
pretentie naar de politiek. Duidelijke politieke
stellingnames worden je niet in dank afgenomen. Dat is zeker
zo, nu ongehoord brute bezuinigingen het naakte bestaan
bedreigen. Uitvoeringsorganen als ziekenfondsen, verenigd
in de Vereniging van Nederlandse Ziekenfondsen,
hebben vrijwel geen ervaring met politieke strijd. Zij blijken
al te zeer geneigd als technische uitvoerings- en adviesorganen
op te treden, ook al zijn politieke beslissingen duidelijk
in strijd met de zorg voor de gezondheid en de belangen van
de ziekenfondsverzekerden. De politiek, dat is voor hen
Den Haag. Dat de politiek een maatschappelijk gebeuren is
waarbij alle mensen betrokken zijn, wordt nauwelijks
onderkend; althans politieke strijd wordt geschuwd.
Op 14 december 1982 nam de Algemene Vergadering van
de Vereniging van Nederlandse Ziekenfondsen met algemene
stemmen een motie aan, waarin onder andere gesteld
werd: " ... dat het invoeren van nieuwe eigen bijdragen (zoals
voor geneesmiddelen) dienende als bezuinigingsinstrument
en leidende tot overheveling van collectieve lasten
naar het individu, in strijd is met het solidariteitsbeginsel en
dus door de ziekenfondsen wordt afgewezen."
Deze motie heeft niet geleid tot praktisch verzet tegen de
eigen bijdragen. De politiek - Den Haag dus - had immers
een democratische beslissing genomen?! Met andere woorden:
de Vereniging van Nederlandse Ziekenfondsen ging geheel
voorbij aan het massale ongenoegen en de talloze protesten.
Men bleek niet bereid tot praktisch verzet. Het enige
ziekenfonds dat daartoe wèl bereid was, was het AZIVO.
De motie en een brief aan de staatssecretaris bleven niet
meer dan papieren protesten. Zó'n bemoeienis met de politiek
heeft natuurlijk geen enkele invloed. De bewindslieden
winden daar trouwens geen doekjes om. De één na de ander
zegt ronduit dat zij de protesten tegen hun maatregelen
al bij voorbaat zien aankomen en leggen die vervolgens