Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1983 nr 1

Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1983 nr 1 Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1983 nr 1

gezondheidenpolitiek.nl
from gezondheidenpolitiek.nl More from this publisher
15.09.2013 Views

-=a D o -=•- eerste jaargang, nummer 1, mei 1983 4 REDACTIONEEL kernredactie: Ditta Bolt, Yvonne van Geenhuiz.en, Greet Lely, Bert Rijeken. Dirk Soeters, Sigrid Sijthoff,Jaap Talsma, Rein Vos redactiesecretariaat: Westersingel 3,,9118 CC Groningen jaarabonnement (4 nrs.}: f 30,-; rnstellingen f 40,-: gironummer ,,~'~1ï58 t.n.v, uitgeverij Macula, Boskoop, o. v,v. Tij dschrift voor Gezondheid en Politiek 2dminis tra tie : uitgeverij Macula, 'Çi.euwsuaat 26,2771 XC Boskoop; rlö~ OI72ï-4381 10>3" nummers: kosten f 8,50, verkrii~'2.ar in de boekhandel of te b";,-ellen bij uitgeverij Macula I inclusief portokosten: alleen voor m.l) uÎigeWT: uitgeverij Macula drukwerk: drukkerij Macula zi:C".-nk: zetterij Wil van Dam, Lrrecht advertenties: uitgeverij Macula, tel. 'j];:?'·4-381 rekeningen: Bert Cornelius ':lijdragen: graag in drievoud, op A4 ~}l., ruime marge, regelafstand ",••-ee, toesturen aan het redactiesecrernriaar ; vooraf overleg. n::d.aa:ieraad: Dolf Algra, Ingrid ~2,~c. He nk Bakker, Cees van de IJ.erË'- Ditta Bolt, Gouke Bonsel, Yvonne van Geenhuizen, Kees 3en:ag, Erik Hevdelberg, Rien BegnE. Eridv Houwaart, Pau! Juf. :.e:c-~. André Knottnerus, Greet Lery, Joost van der Meer, Frits ~~nllèT. Gosse Postma, Miriam van Reiieu, Coos Rutgers van der L.">E=, Bert Rijeken. Gerrit Sale- -"nl--, \ïm Slingerland. Denhard de Sr::ri:, Hugo Smeets, Dirk Soe ters, Sipid Srjthoff, Jaap Talsrna, Harry van Velsen, Rein Vos, Gilles de Wilét. Ham van der Wilk 5;.5 is een uitgave van de Stichting Cezondheid en Politiek; gironume-er 1+61678, Groningen ;;:Stichting Gezondheid en Politiek en ~iacula Tijdschrift voor gezondheid en politiek /3 8 DE POLITIEKE EXPLOITATIE VAN DE EERSTE LIJN GAAT ONVERMINDERD DOOR Erik Heydelberg en Gerrit Salemink 14 SLOTERVAART BLIJFT OPEN! Verslag van een aktie voor behoud van een ziekenhuis Marijke de Nie e.a. 20 CRISIS EN GEZONDHEIDSZORG IN INTERNATIONAAL PERSPECTIEF Paul Juffermans 26 VERNIEUWING DOOR SCHAARSTE Redevoering in Berlijn Ivan Illich 30 DE WIJK IN WIJKEND PERSPECTIEF Wijkgericht denken in de eerste lijn, waarom eigenlijk? Gerrit Salemink 36 "HET ZAL ME EEN ZORG ZIJN WAAR DE DOKTERS NAAR TOE MOETEN" Een rondetafelconferentie over de toekomst van de eerste lijn. André Knottnerus en Jaap Talsma 45 GESIGNALEERD 46 SOLIDARITEIT OF ELKE KEER EEN KNAAKJE KWIJT Patiëntenrechten, eigen bijdrage en ziekenfondsen Andries Dolleman 49 VIJF MISVATTINGEN OVER MEDISCHE ONTWIKKELINGSSMv1EN· WERKING Frits Muller 55 DEPRESSIEF TOT NA DE VERLOSSING Annemarie Mol 58 ADVERTENTIES

4/ Tijdschrift voor gezondheid en politiek Dit is het eerste nummer van 37.5, een kwartaal tijdschrift over gezondheid, gezondheidszorg en politiek. Een opiniërend tijdschrift dat schrijft vanuit een progressieve, kritische optiek. Een blad dat een graadmeter wil zijn voor veranderingen die daadwerkelijk in de gezondheidszorg plaatsvinden; broedplaats voor linkse plannen en ideeën. In dit redactioneel doen we de achtergronden van het tijdschrift en de inhoud van dit nummer verder uit de doeken. Profiel 37.5 is uit op discussie over de gezondheidszorg, geplaatst in een breed maatschappelijk en politiek kader. Een blad met een landelijke verspreiding, dat vanuit een progressieve achtergrond gezondheid, ziekte en zorgverlening analyseert en dat zoekt naar alternatieven voor vastgeroeste (machts-) structuren in de gezondheidszorg. 37.5 geeft ruimte aan debatten binnen links, bevordert discussie en lokt deze uit. Wij willen een uitwisseling van ideeën, zoeken naar gemeenschappelijke achtergronden voor politieke actie en dwarsverbindingen leggen tussen diverse sectoren en beroepsgroepen in de gezondheidszorg. Naast beschouwingen en analyses, staan er in het tijdschrift beschrijvingen van concrete werksituaties en van alternatieven, zoals die in de dagelijkse gezondheidszorgpraktijk vorm krijgen. Wij hebben geen wetenschappelijke pretenties en ook brengen we geen 'nieuwtjes'. 37.5 is een onafhankelijk blad, niet gebonden aan enige organisatie; een tijdschrift voor een ieder die in zijn werk, opleiding of als gebruiker met de gezondheidszorg te maken heeft. Noodzaak van 37.5 Hei: tijdschrift is in oorsprong een idee van Groningse gezondheidszorgwerkers en studenten. Een groot aantal medewerkers uit het hele land steunen inmiddels het initiatief. Samen vormen zij de redactieraad die het afgelopen jaar hard gewerkt heeft om het tijdschrift van de grond te tillen. Een blad als 37.5 missen we in het kleurrijke scala van uitgaven over de gezondheidszorg. Hierin vindt weliswaar' discussie over allerhande onderwerpen plaats, maar zij zit vaak gevangen binnen de eigen beroepsgroep. In artsenbladen concentreert de aandacht zich voornamelijk rond het verdedigen van het eigen territorium, zoals bijvoorbeeld de strijd tussen de huisartsen en apothekers om de geneesmiddelenvoorziening op het platteland. Tijdschriften voor verpleegkundigen besteden weer ruim aandacht aan de vraag of de verpleegkundigen net als de artsen een onafhankelijke professie moeten worden. Tussen deze, en andere groepen bestaat er echter weinig communicatie. Vakbladen als het Tijdschrift voor Ziekenverzorging, het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde of het Tijdschrift voor Sociale Gezondheidszorg zijn belangrijk om bij te blijven op het eigen werkterrein, maar zij hebben weinig oog voor ontwikkelingen buiten de grenzen van het eigen vakgebied. Daarnaast verschijnt het Weekblad Gezondheidszorg, dat actueel nieuws nogal oppervlakkig en weinig kritisch belicht. Meer diepgang heeft Medisch Contact, weekblad voor artsen, dat wèl beschouwende en ana.!yserende artikelen plaatst, maar helaas overwegend vanuit de zeer behoudende optiek van de KNMG. Dag- en weekbladen schrijven zo nu en dan onder invloed van de recente bezuinigingsmaatregelen over ontwikkelingen in de gezondheidszorg; door hun formule blijft het echter bij incidentele oprispingen. Tenslotte bloeien er in de schoot van actiegroepen een aantal bladen. Jammergenoeg vinden ze vaak alleen locaal verspreiding, of richten ze zich op een specifiek terrein, zoals bijvoorbeeld Gek'ooit op het gied van de psychiatrie. Reden te over om 37.5, een breed georiënteerd links tijdschrift voor gezondheid en politiek uit te brengen. Forum voor linkse discussie 37.5 kiest bewust voor steun aan bepaalde stromingen binnen en buiten de gezondheidszorg, zonder echter één 'goed' of 'politiek juist' standpunt in te nemen. Wij sluiten tegengestelde meningen in het tijdschrift dan ook niet uit. Wie de discussies van de laatste jaren enigszins gevolgd heeft, weet dat er nogal grote verdeeldheid heerst in linkse kringen. Zelfs termen als links en rechts lijken onder invloed van de vrouwenbeweging, de anti-kernenergie- en kraakbeweging een deel van hun waarde verloren te hebben. Verdeeldheid bestaat er ook ten aanzien van de beoordeling van de huidige gezondheidszorg en de vereiste veranderingen. Moeten we, in navolging van Illich, ten strijde trekken tegen deskundigen en de om zich heen grijpende medicalisering? Of verzetten we ons tegen de afbraak van de bestaande

4/ <strong>Tijdschrift</strong> voor gezondheid <strong>en</strong> politiek<br />

Dit is het eerste nummer van 37.5, e<strong>en</strong> kwartaal tijdschrift<br />

over gezondheid, gezondheidszorg <strong>en</strong> politiek. E<strong>en</strong> opiniër<strong>en</strong>d<br />

tijdschrift dat schrijft vanuit e<strong>en</strong> progressieve, kritische<br />

optiek.<br />

E<strong>en</strong> blad dat e<strong>en</strong> graadmeter wil zijn voor verandering<strong>en</strong> die<br />

daadwerkelijk in de gezondheidszorg plaatsvind<strong>en</strong>; broedplaats<br />

voor linkse plann<strong>en</strong> <strong>en</strong> ideeën. In dit redactioneel<br />

do<strong>en</strong> we de achtergrond<strong>en</strong> van het tijdschrift <strong>en</strong> de inhoud<br />

van dit nummer verder uit de doek<strong>en</strong>.<br />

Profiel<br />

37.5 is uit op discussie over de gezondheidszorg, geplaatst<br />

in e<strong>en</strong> breed maatschappelijk <strong>en</strong> politiek kader. E<strong>en</strong> blad<br />

met e<strong>en</strong> landelijke verspreiding, dat vanuit e<strong>en</strong> progressieve<br />

achtergrond gezondheid, ziekte <strong>en</strong> zorgverl<strong>en</strong>ing analyseert<br />

<strong>en</strong> dat zoekt naar alternatiev<strong>en</strong> voor vastgeroeste (machts-)<br />

structur<strong>en</strong> in de gezondheidszorg. 37.5 geeft ruimte aan debatt<strong>en</strong><br />

binn<strong>en</strong> links, bevordert discussie <strong>en</strong> lokt deze uit.<br />

Wij will<strong>en</strong> e<strong>en</strong> uitwisseling van ideeën, zoek<strong>en</strong> naar geme<strong>en</strong>schappelijke<br />

achtergrond<strong>en</strong> voor politieke actie <strong>en</strong> dwarsverbinding<strong>en</strong><br />

legg<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> diverse sector<strong>en</strong> <strong>en</strong> beroepsgroep<strong>en</strong><br />

in de gezondheidszorg. Naast beschouwing<strong>en</strong> <strong>en</strong> analyses,<br />

staan er in het tijdschrift beschrijving<strong>en</strong> van concrete werksituaties<br />

<strong>en</strong> van alternatiev<strong>en</strong>, zoals die in de dagelijkse gezondheidszorgpraktijk<br />

vorm krijg<strong>en</strong>. Wij hebb<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijke<br />

pret<strong>en</strong>ties <strong>en</strong> ook br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> we ge<strong>en</strong> 'nieuwtjes'.<br />

37.5 is e<strong>en</strong> onafhankelijk blad, niet gebond<strong>en</strong> aan <strong>en</strong>ige organisatie;<br />

e<strong>en</strong> tijdschrift voor e<strong>en</strong> ieder die in zijn werk, opleiding<br />

of als gebruiker met de gezondheidszorg te mak<strong>en</strong><br />

heeft.<br />

Noodzaak van 37.5<br />

Hei: tijdschrift is in oorsprong e<strong>en</strong> idee van Groningse gezondheidszorgwerkers<br />

<strong>en</strong> stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> groot aantal<br />

medewerkers uit het hele land steun<strong>en</strong> inmiddels het initiatief.<br />

Sam<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> zij de redactieraad die het afgelop<strong>en</strong><br />

jaar hard gewerkt heeft om het tijdschrift van de grond te<br />

till<strong>en</strong>.<br />

E<strong>en</strong> blad als 37.5 miss<strong>en</strong> we in het kleurrijke scala van uitgav<strong>en</strong><br />

over de gezondheidszorg. Hierin vindt weliswaar' discussie<br />

over allerhande onderwerp<strong>en</strong> plaats, maar zij zit vaak<br />

gevang<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> de eig<strong>en</strong> beroepsgroep. In arts<strong>en</strong>blad<strong>en</strong><br />

conc<strong>en</strong>treert de aandacht zich voornamelijk rond het verdedig<strong>en</strong><br />

van het eig<strong>en</strong> territorium, zoals bijvoorbeeld de strijd<br />

tuss<strong>en</strong> de huisarts<strong>en</strong> <strong>en</strong> apothekers om de g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong>voorzi<strong>en</strong>ing<br />

op het platteland. <strong>Tijdschrift</strong><strong>en</strong> voor verpleegkundig<strong>en</strong><br />

bested<strong>en</strong> weer ruim aandacht aan de vraag of de<br />

verpleegkundig<strong>en</strong> net als de arts<strong>en</strong> e<strong>en</strong> onafhankelijke professie<br />

moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Tuss<strong>en</strong> deze, <strong>en</strong> andere groep<strong>en</strong> bestaat<br />

er echter weinig communicatie.<br />

Vakblad<strong>en</strong> als het <strong>Tijdschrift</strong> voor Ziek<strong>en</strong>verzorging, het<br />

Nederlands <strong>Tijdschrift</strong> voor G<strong>en</strong>eeskunde of het <strong>Tijdschrift</strong><br />

voor Sociale <strong>Gezondheid</strong>szorg zijn belangrijk om bij<br />

te blijv<strong>en</strong> op het eig<strong>en</strong> werkterrein, maar zij hebb<strong>en</strong> weinig<br />

oog voor ontwikkeling<strong>en</strong> buit<strong>en</strong> de gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> van het eig<strong>en</strong><br />

vakgebied. Daarnaast verschijnt het Weekblad <strong>Gezondheid</strong>szorg,<br />

dat actueel nieuws nogal oppervlakkig <strong>en</strong> weinig kritisch<br />

belicht. Meer diepgang heeft Medisch Contact, weekblad<br />

voor arts<strong>en</strong>, dat wèl beschouw<strong>en</strong>de <strong>en</strong> ana.!yser<strong>en</strong>de<br />

artikel<strong>en</strong> plaatst, maar helaas overweg<strong>en</strong>d vanuit de zeer behoud<strong>en</strong>de<br />

optiek van de KNMG. Dag- <strong>en</strong> weekblad<strong>en</strong> schrijv<strong>en</strong><br />

zo nu <strong>en</strong> dan onder invloed van de rec<strong>en</strong>te bezuinigingsmaatregel<strong>en</strong><br />

over ontwikkeling<strong>en</strong> in de gezondheidszorg;<br />

door hun formule blijft het echter bij incid<strong>en</strong>tele oprisping<strong>en</strong>.<br />

T<strong>en</strong>slotte bloei<strong>en</strong> er in de schoot van actiegroep<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />

aantal blad<strong>en</strong>. Jammerg<strong>en</strong>oeg vind<strong>en</strong> ze vaak alle<strong>en</strong> locaal<br />

verspreiding, of richt<strong>en</strong> ze zich op e<strong>en</strong> specifiek terrein,<br />

zoals bijvoorbeeld Gek'ooit op het gied van de psychiatrie.<br />

Red<strong>en</strong> te over om 37.5, e<strong>en</strong> breed georiënteerd links tijdschrift<br />

voor gezondheid <strong>en</strong> politiek uit te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />

Forum voor linkse discussie<br />

37.5 kiest bewust voor steun aan bepaalde stroming<strong>en</strong> binn<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> buit<strong>en</strong> de gezondheidszorg, zonder echter één 'goed'<br />

of 'politiek juist' standpunt in te nem<strong>en</strong>. Wij sluit<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>gestelde<br />

m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> in het tijdschrift dan ook niet uit. Wie de<br />

discussies van de laatste jar<strong>en</strong> <strong>en</strong>igszins gevolgd heeft, weet<br />

dat er nogal grote verdeeldheid heerst in linkse kring<strong>en</strong>.<br />

Zelfs term<strong>en</strong> als links <strong>en</strong> rechts lijk<strong>en</strong> onder invloed van de<br />

vrouw<strong>en</strong>beweging, de anti-kern<strong>en</strong>ergie- <strong>en</strong> kraakbeweging<br />

e<strong>en</strong> deel van hun waarde verlor<strong>en</strong> te hebb<strong>en</strong>.<br />

Verdeeldheid bestaat er ook t<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van de beoordeling<br />

van de huidige gezondheidszorg <strong>en</strong> de vereiste verandering<strong>en</strong>.<br />

Moet<strong>en</strong> we, in navolging van Illich, t<strong>en</strong> strijde trekk<strong>en</strong> teg<strong>en</strong><br />

deskundig<strong>en</strong> <strong>en</strong> de om zich he<strong>en</strong> grijp<strong>en</strong>de medicalisering?<br />

Of verzett<strong>en</strong> we ons teg<strong>en</strong> de afbraak van de bestaande

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!