Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1983 nr 1

20/ Tijdschrift voor gezondheid en 'politiek
Crisis en gezondheidszorg
in internationaal perspectief
Dat bezuinigingen lil de gezondheidszorg niet
alleen in Nederland aan de orde van de dag zijn,
laat Paul ] uffermans zien in zijn verslag van een
internationale studieconferentie. Dit congres:
'Gezondheidspolitiek in West-Europa, de economische
situatie, de invloed van de staat en alternatieve
strategieën', vond in juli '82 bij Frankfurt am
Main plaats. Sociaal-geneeskundigen, economen en
sociologen, werkzaam op het terrein van het
gezondheidsbeleid, namen aan deze conferentie
deel. Zeven landen waren vertegenwoordigd: het
gastland West-Duitsland, Italië, Spanje, Engeland,
Zweden, Oostenrijk en Nederland. Tijdens de
conferentie is geprobeerd uit de verschillende
ontwikkelingen in de landen een aantal gemeenschappelijke
trends vast te stellen. In dit artikel
haalt Paul ]uffermans als Nederlands deelnemer de
belangrijkste conclusies uit de discussies naar
voren.
PAUL ]UFFERMANS
De publieke sector
De economische crisis treft alle Westeuropese landen met
hun gezondheidszorgsystemen, hoe verschillend van organisatiestructuur
deze ook zijn; deze crisis ontwricht sinds de
jaren 1973 en 1974 in steeds ernstiger mate het internationale
kapitalistische stelsel. Hoewel de economische en politieke
situatie per land verschilt en de specifieke toestand
van de diverse nationale gezondheidszorgstelseIs uiteenloopt,
zijn er toch een aantal gemeenschappelijke achtergronden
en ontwikkelingen vast te stellen in het beleid, dat
de nationale overheden voeren ten aanzien van de publieke
sector in het algemeen en de gezondheidszorg in het bijzonder.
Onder druk van de economische crisis ontwerpen de
nationale staten strategieën die het herstel van de particuliere
sectoren in de samenleving beogen. Een politiek van
stelselmatige besparingen op de sociaal gerichte, publieke
bestedingen vormt een centraal element in deze strategieën
(dat zijn de uitgaven aan de sociale voorzieningen, gefinancierd
uit de staatskas of uit de sociale verzekeringen). Alle
regeringen beschouwen een te ver uitgedijde publieke sector
als één van de voornaamste oorzaken van de crisis.
BELASTING- EN PREMIEDRUK IN % VAN HET BRUTO
NATIONAAL PRODUKT
Zweden
Nederland
Oostenrijk
West-Duitsland
Engeland
Italië
Spanje
49.87
46.19
41.54
37.23
35.91
30.09
23.16
Bron: Organization for Economic Cooperation and Development,
Main Economie Indicators, 1980
Uit dit staatje blijkt dat de welvarende landen van Noord-
Europa (met uitzondering van Engeland) een relatief hoge
belasting- en premiedruk en een betrekkelijk uitgebreide
publieke sector kennen. Daarentegen tonen de minder welvarende
landen van Zuid-Europa een lagere belasting- en
premiedruk en een minder uitgebreid stelsel van sociale
voorzieningen. In alle landen bespaart men echter evenzeer
op de publieke bestedingen.
De door de kapitalistische staten gevoerde strategie van
'crisisbeheersing' leidt tot een toenemende plundering van