Magazine 02-2010 - Nes Ammim

Nes Ammim iNterNAtioNAAl
redactioneel
Van het bestuur
Wandel ootmoedig met je God
een jaar in israël
leven in gemeenschap
Wat achter blijft is meer dan bloemen
De tuin van de zeven soorten
Door de wildernis van israël
Korte berichten
Koninklijke onderscheidingen
Giften
Beetje bij beetje
Financiën
Gezichten
Nummer 2 2010

2
iNHouD
titia lijzenga
redactioneel 2
michael elias
Van het bestuur 3
Dr. Deborah Weissman
Parasja Balak: ‘Wandel ootmoedig met je
God’ 4
Frans van der sar
een jaar in israël 5
Annemarie van Andel
leven in gemeenschap 7
raphael errani
Wat achter blijft is meer dan bloemen 8
Karla Bosman
De tuin van zeven soorten 10
Kalheinz Wittmer
Door de wildernis van israël 1
Annemarie van Andel
Korte berichten 12
Koninklijke onderscheidingen 13
Giften 13
Albert van der Woude
Beetje bij beetje 14
Agenda 14
Financiën-verantwoording 14
Gezichten 15
coloFoN
Het tijdschrift Nes Ammim
iNterNAtioNAAl wordt gezamenlijk
uitgegeven door de Nes Ammim verenigingen
in Duitsland en Zwitserland en
door de stichting Nes Ammim Nederland.
Het magazine verschijnt 4 maal
per jaar. De minimum-abonnementsprijs
is e 18,-. een hogere bijdrage stellen
wij uiteraard zeer op prijs.
Donateurs ontvangen het magazine gratis.
opgaven kunnen worden gericht aan het
bureau van Nes Ammim Nederland:
looiersdreef 805
7328 HZ Apeldoorn
tel. 055 - 5349339
Fax 055 - 5331543
e-mail post@nesammim.nl
website: www.nesammim.nl
Giften zijn welkom op postbanknr. 55556
t.n.v. stichting Nes Ammim Nederland te
Apeldoorn. mocht u een gift willen overmaken
voor een speciaal doel, dan kunt
u met het kantoor kontakt opnemen en
informeren naar de wensenlijst.
Nes Ammim Deutschland e.V.
Bergesweg 16, D - 40489 Düsseldorf
tel. +49 21 14 05 97 50
Fax +49 21 14 05 97 53
e-mail info@nesammim.de
reDActioNeel
titia lijzenga
Nes Ammim is in beweging.
Al geruime tijd leest u in dit magazine
dat er veranderingen op komst zijn.
Het land Development project, waarvoor
inmiddels groen licht is gegeven,
zal het uiterlijk van het dorp aanzienlijk
veranderen.
tegelijkertijd vindt overleg plaats hoe
in ideologische en organisatorische zin
uitdrukking kan worden gegeven aan
dit ‘nieuwe’ Nes Ammim. Hoe kunnen
de oorspronkelijke doelstellingen van
dit dorp worden ingepast in een nieuwe
realiteit? en in welke vorm? Namens
het bestuur informeert michael elias de
lezer over de beraadslagingen hieromtrent.
De veranderingen in het dorp dienen
te worden gezien in het kader van een
Nes Ammim comité België
marijke Janssen-sajet
Flierenbos 67, 2370 Arendonk België,
tel. +32 14 67 20 04
email: marijkesajet@euphonynet.be
Bank iNG. 320-320117-2370
Nes Ammim Zwitserland
monika van Assenberg-ulm
mühlehaldestr. 19, cH - 8953 Dietikon
tel. +41 17 40 49 21
e-mail: m.assenberg@gmx.ch
Nes Ammim israël communication centre
il - D.N. Western Galilee 25225
tel. +972 4 995 00 62
Fax +972 4 995 00 67
e-mail post@nesammim.com
redactie:
Karla Bosman
tietia lijzenga
Gerard Geitenbeek
Piet Warners
marjan Woudstra
email: redactie@nesammim.nl
Alle rechten voorbehouden.
layout en druk: Kaper BV Apeldoorn
veranderende israëlische samenleving.
Het artikel van Frans van der sar geeft
inzicht in de complexe processen waar
het land mee te maken heeft en de gevolgen
ervan voor de joods-christelijke
dialoog.
ten slotte vinden ook veranderingen in
het dorp plaats in de vorm van vertrekkende
bewoners. Na een verblijf van
negen jaar vertrekt Brigitte Bach deze
zomer uit Nes Ammim. maar ze laat een
prachtig ‘kunstwerk’ achter, geheel passend
in de traditie van Nes Ammim.
lees meer over deze spannende en
prikkelende ontwikkelingen in dit magazine!
reDActioNeel

VAN Het Bestuur
michael elias
Nes Ammim heeft vele gezichten. Voor reizigers uit europa die
er met de bus aankomen om er een nachtje in het Guesthouse
door te brengen, is het een andere plek dan voor iemand die
er al jaren woont en verantwoordelijk is voor de weelderige
bloementuinen. Joden die er met hun familie Pesach vieren en
langs de receptie naar beneden lopen om in de synagoge een
gebedsdienst te houden, zien een ander Nes Ammim dan de
gemeenschap die in het House of Prayer and study Kerstmis
viert. en voor de Zivis uit Duitsland die na hun eindexamen in
israël hun ‘dienstplicht’ doen en in het weekend na een bezoek
aan het strand in shavé Ziyyon een shoarma pakken in mazra,
is het weer anders. ook als bestuurlijke eenheid heeft het dorp
een bestaan - en dan hebben we het nog niet eens gehad over
de lessen Hebreeuws en Arabisch, de seminars, het werk van
de predikant en over de dialoogprojecten van Joden en Palestijnen
die een belangrijk element van de huidige identiteit
bepalen. en dan zal er binnen afzienbare tijd een nieuw dorp
naast het oude verrijzen. is alles wat in Nes Ammim gebeurt
wel ‘onder één paraplu’ te brengen?
Het international ideological Advisory committee werkt momenteel
aan een profiel, een mission statement om het eigentijds
te zeggen, waarin de vele gezichten van Nes Ammim zodanig
beschreven worden dat de plaats die dit bijzondere project
zowel in israël als daarbuiten heeft, kernachtig tot uitdrukking
komt. Het voelt zich daarin gesteund door de uitkomst van bezinningsdagen
over de toekomst van het dorp die de besturen
zowel in Nederland als in Duitsland recent hebben gehouden.
ook iemand die nog in de kassen had gewerkt, sprak toen uit,
niet zonder enig heimwee naar het israël van weleer, dat Nes
Ammim nieuwe wegen in moet slaan.
NeDerlAND-VAN Het Bestuur
michael elias Gonny smeets
eerder al had het internationaal
Bestuur een werkgroep
ingesteld met de opdracht
om het nieuwe Nes Ammim
handen en voeten te geven
en met name de rol van de
kerk en de pastor helder
te formuleren. De nieuwe
organisatie-inrichting is gebaseerd
op de Blueprint for
the future of Nes Ammim
uit juni 2009. Vandaar de
naam van de werkgroep:
Blueprint implementation
Group, kortweg BiG. Voorzitter
is Gonny smeets, en verder
zitten er in: Jane cynkus
(general manager Nes Ammim),
matty van de streek
(personeelsmanager Nes
Ammim), Wilfried Neusel
(bestuur Duitsland) en ondergetekende
als secretaris.
omdat het de bedoeling was, het benodigde onderzoekswerk
daarvoor ter plekke te doen en in het dorp de komende veranderingen
te bespreken, ben ik met de voorzitter in april tien dagen
naar israël gegaan. Gonny en ik (wij zijn getrouwd) hebben
zelf nooit in Nes Ammim gewoond; twee keer waren we er met
studiereizen o.l.v. simon schoon en Douwe van der sluis. Het
was goed en leerzaam voor ons om dit bestuurswerk vanuit de
dagelijkse realiteit van Nes Ammim te doen en deel te nemen
aan de activiteiten die er toen waren.
Vooraf hadden we huiswerk gedaan en zo konden we onze
gesprekspartners een organogram voorleggen, opgebouwd
vanuit de drie pijlers Guesthouse, community en center for
learning and communication. transparantie (wie neemt waar
welke beslissing over wat, hoe werken de onderlinge sectoren
samen) is zeker nog een verbeterpunt, kregen we van verschillende
zijden te horen. mensen op sleutelposities hebben we
dan ook gevraagd hun feitelijke werk kort te omschrijven en
aan te geven waar de verbindingen liggen naar anderen. Die
gegevens zijn nu bijna allemaal binnen en we hopen ze te verwerken
in een document Work in progress, dat besproken zal
worden in het Nederlandse en Duitse bestuur en vervolgens
tijdens een vergadering van de Board of Directors (BoD) in juni.
in het najaar willen we dat stuk terugkoppelen naar de Nes Ammimmers
in israël, zodat tijdens de vergaderingen van het iB en
de BoD in november het besluit kan worden genomen om Nes
Ammim in de komende vijf jaar toekomstbestendig te maken.
in dit perspectief is 2010 een overgangsjaar.
michael elias is bestuurslid van de stichting Nes Ammim
Nederland en secretaris van de BiG
3

PArAsJA BAlAK: ‘WANDel ootmoeDiG met Je GoD’
Dr. Deborah Weissman
De Haftara of profetenlezing bij Balak is genomen
uit micha. in micha vinden we één van de
meest bekende en meest geciteerde verzen.
‘Hij heeft u bekendgemaakt, o mens, wat goed
is en wat de Heer van u vraagt: niet anders
dan recht te doen en getrouwheid lief te hebben,
en ootmoedig te wandelen met uw God.’
(micha 6:8, NBG-vertaling). in Joodse kringen
wordt doorgaans het laatste deel van dit vers
op een zeer beperkte manier geïnterpreteerd.
De ootmoedigheid of bescheidenheid
waarop wordt gezinspeeld, wordt begrepen
als bescheiden kleding en gedrag, doorgaans
met het oog op vrouwen. met andere woorden:
er is het gevoel dat het de verantwoordelijkheid
van de vrouwen is weg te blijven
uit het publieke zicht (dit kan ook betekenen
dat ze achter in de bus moeten zitten) en zich
bescheiden te kleden om de mannen niet te
prikkelen. Wijlen rabbi Gezel ellinson bijvoorbeeld publiceerde
in de jaren 1980 een trilogie over vrouwen en de mitswot (geboden).
Deel 2: ‘De bescheiden weg’ (in het Hebreeuws bekend
als ‘wandel ootmoedig’...) houdt zich exclusief bezig met de
scheiding van de seksen, kleding en dergelijke. (in het voordeel
van ellinson moet gezegd worden dat hij onder ‘kleding’ bezig
is met gepaste kleding zowel voor mannen als voor vrouwen,
maar de gepaste kleding voor mannen wordt alleen behandeld
in verbinding met gebed en studie van de tora.) in de laatste jaren
wordt in orthodox Joodse kringen meer en meer de nadruk
gelegd op dit aspect van de Joodse wet, en dit is onder kritiek
komen te staan van de orthodox Joodse feministische beweging
in israël, ‘Kolech’ (jouw stem).
Het is interessant dat de rabbijnen in het talmoedtraktaat sotah
het vers uit micha anders interpreteren. op bladzij 49b schreven
ze: ‘Doe recht - dat is de wet, heb getrouwheid lief - dat gaat
over daden van liefdadigheid en wandel ootmoedig met je God
- dat gaat over begrafenissen en bruiloften.’ De middeleeuwse
commentator rasji onderstreept het element van wandelen dat
gemeenschappelijk is aan beide rituelen. ‘Zoals geschreven
staat: het is beter te wandelen naar een huis van rouw dan te
wandelen naar een huis vol feestgedruis (Prediker 7:2). Bij een
Joodse begrafenis wandel je werkelijk achter de overledene
aan, die gedragen wordt in een kist of, zoals de gewoonte is
in israël op een eenvoudige brancard. Anderzijds: tijdens een
Joodse bruiloft worden de bruid en de bruidegom vergezeld als
zij wandelen naar het huwelijksbaldakijn. rasji vervolgt: ‘Beide
gebeurtenissen vragen gematigdheid en evenredigheid. sommigen
zeggen: als je geld moet uitgeven om een arm mens te
begraven of een arme bruid uit te huwelijken - doe het bescheiden.’
in zijn aantekening over dit onderwerp voegt de hedendaagse
talmoedist rabbi Adin even-Yisrael (steinsaltz) hier aan toe dat
de middeleeuwse geleerde Hameiri ‘de begrafenis en de
4
bruiloft niet interpreteert met betrekking tot de arme, maar in
algemeen. Hoewel we ze in het openbaar plaats doen vinden, in
een grote bijeenkomst, moeten ze toch bescheiden blijven.’ met
andere woorden: ‘wandel ootmoedig’ heeft niet zozeer betrekking
op de lengte van de mouwen of van de rok van een vrouw
als wel op onmatige consumptie.
Dit is een sociaal probleem dat in onze tijd niet minder relevant
is dan het blijkbaar was in talmoedische tijden en in de middeleeuwen.
Veel mensen gebruiken de gebeurtenissen in de
levenscyclus om hun materiële rijkdom te tonen. in feite lijken
deze gebeurtenissen eenvoud en ootmoed voor te schrijven.
maar in het bijzonder in dit land is het niet moeilijk je enorme
trouwpartijen voor de geest te halen met honderden, ja duizenden
gasten in goed ontworpen trouwzalen waar contact helemaal
niet mogelijk is, zelfs geen oogcontact tussen mannen en
vrouwen en zelfs nauwelijks tussen bruid en bruidegom. Zijn
dit ‘bescheiden trouwpartijen?’ om te voorkomen dat u me ervan
verdenkt dat ik een apart deel van de bevolking beschuldig,
haast ik me om naar voren te brengen dat er ultra-orthodoxe leiders
zijn geweest, zoals bijvoorbeeld de Gerer rebbe, die zijn
volgelingen ernstig verzocht het aantal genodigden en de kosten
van de maaltijden op hun trouwpartijen te beperken. Het
probleem van het uiterlijk vertoon gaat dwars door religieuze
en ideologische lijnen.
in wezen probeer ik de vraag naar voren te brengen over de
verbinding tussen twee verschillende Hebreeuwse woorden:
‘tz’ni’ut’ en ‘Anavah’. Ze kunnen allebei vertaald worden met
‘bescheidenheid’ of ‘ootmoed’, maar het eerste woord wordt
doorgaans geassocieerd met bescheiden kleding en het tweede
met ootmoedig gedrag. laat ons in dit verband kijken naar een
zeer geliefde piyut, een middeleeuws liturgisch gedicht. De titel
is ‘HaAderet V’Haemunah’. Dit gedicht is een acrostichon van 22
regels, corresponderend met de 22 letters van het Hebreeuwse
isrAël-PArAsJA

alfabet. Het lied wordt ook ‘l’chai olamim’ genoemd, een uitdrukking
met verschillende betekenissen omdat het Hebreeuwse
woord olam, ‘wereld’, zowel een ruimtelijke als een temporele
betekenis kan hebben. Het lied komt in de gebeden van de
sabbathmorgen na psalm 136 in de gebedenboeken volgens de
sefardische traditie. Asjkenazische Joden zingen het vooral tijdens
de Hoge Feesten en in een wat andere vorm en toonzetting
op het feest van simchat tora.
1 Hoogheid en trouw zijn van God die leeft voor altijd (of: ‘die
het leven is van de werelden’). 2 Begrijpen en Zegenen zijn van
God die leeft voor altijd. 3 Grootheid en trots; 4 Kennis en spreken;
5 eer en Waardigheid; 6 Getuigenis en Volmaaktheid; 7 rust
en Glans, 8 moed en Dapperheid; 9 Waarheid en Zuiverheid; 10
eenheid en Bezorgdheid; 11 De kroon van Heerlijkheid en eer;
12 Wijsheid en energie; 13 Heerschappij en Wet; 14 schoonheid
en eeuwigheid;15 sterkte en Voortreffelijkheid 16 Kracht en ootmoed;
17 Verlossing en sieraad; 18 Pracht en rechtvaardigheid;
19 Aanbidding en Heiligheid; 20 toejuiching en Verrukking; 21
Zang en lofliederen; 22 lofzang en soevereiniteit.
sommige geleerden houden het er op dat er geen bijzondere
betekenis of verbinding kan worden verbonden aan de samenstellende
delen van het gedicht. Het is alleen maar een opstapeling
van lof op God. maar een andere traditionele benadering
meent dat elk attributenpaar een kwaliteit en zijn tegenovergestelde
representeert. De Heilige is in staat al deze kwaliteiten en
tegenspraken in zich te verenigen, maar wij stervelingen kunnen
dat niet. Dit is wellicht het duidelijkst als je let op het attributenpaar
dat verbonden is met de letter Nun (14) - HaNoi v’
HaNetzach, schoonheid en eeuwigheid. Hoewel de 19e eeuwse
dichter John Keats schreef ‘A thing of beauty is a joy forever’ - we
weten maar al te goed dat leven - in de woorden van een ander
befaamd piyut ‘unetaneh tokef’ - is als een breekbare scherf,
verwelkend gras, verwelkte bloem, een vluchtige schaduw, een
eeN JAAr iN isrAël
Frans van der sar
Het is een bijzondere ervaring om voor langere tijd in israël te zijn.
ik kwam voor het eerst in dit land in 1976 en was er sindsdien een
keer of tien teruggeweest. in de loop van zo’n tijd zie je dan veel
veranderen. Dit land heeft sinds 1948 een veelheid aan ontwikkelingen
doorgemaakt. Je kunt dan de indruk krijgen dat de geschiedenis
hier snel gaat. een land met een turbulente geschiedenis.
maar nu ik hier voor langere tijd woon zie ik dat het omgekeerde
ook waar is: de geschiedenis voltrekt zich hier ook heel langzaam.
er zijn ingrijpende historische processen gaande die zich zullen
uitstrekken over veel langere tijd en over meer generaties.
Zo moest ik bijvoorbeeld bij mijzelf vaststellen dat mijn beeld
van het Joodse volk en van het Jodendom, toen ik hier vorig jaar
aankwam, nog steeds vooral bepaald was door wat ik in Nederland
ervaren had; een indruk van een joods leven in de diaspora.
maar ik was mij eigenlijk niet bewust van de beperkingen van
isrAël – DiAlooG
verdwijnende wolk,
de ruisende wind, het
dwarrelende stof, een
voorbijgaande droom.
De mooiste bloemen
van de wereld bestaan
meestal niet meer dan
een paar dagen. Zo is
er in onze beperkte
menselijke wereld een
tegenstelling tussen
schoonheid en eeuwigheid
en wellicht gaat
dit ook op voor enkele
andere paren, zoals
‘grootheid en trots’, ‘begrijpen
en zegenen’. en
Deborah Weissman
zegt per slot van rekening
de Bijbel zelf niet ‘Wie kennis vermeerdert, vermeerdert
smart?’ (Prediker 1:18) en misschien humorvol: ‘kennis en spreken’
- soms hebben mensen die het meeste praten het minste
te zeggen.
maar er is één paar dat de moeite waard is om naar te streven
dat te integreren, en dat is het paar dat verbonden is met de letter
‘Ayin’. ‘oz v’Anavah’ - ‘Kracht en ootmoed’ . op individueel,
gemeenschappelijk en nationaal vlak moeten we sterk zijn,
maar we moeten ook de grenzen van kracht erkennen. interessant
genoeg is het huidige Hebreeuwse jaar 5770 het jaar van
Ayin. moge de rest van dit jaar een tijd zijn van kracht gepaard
met ootmoed.
Dr. Deborah Weissman, President iccJ (international council of
christians and Jews), medevoorzitter icci (interreligious coordinating
council israel).
Frans van der sar
5

dat beeld. Dat is iets dat ik me
hier in israël realiseerde, nu ik
hier langer ben. Alles wat ik gelezen
had met betrekking tot het
Joodse volk en zijn traditie, vanaf
de universiteit tot aan onze verhuizing
naar Nes Ammim, en alle
ideeën die ik had over de verhouding,
verbondenheid en dialoog
tussen Joden en christenen,
dat alles bleef getekend door het
perspectief van een ‘diaspora-
Jodendom’. Pas hier in israël ben
ik mij bewust geworden van de
nieuwe en complexe realiteit van
het leven van het Joodse volk in
israël; een realiteit die van grote
invloed is op de Joodse identiteit.
in israël zijn Joden uit vele
landen uit de diaspora samengekomen. Zij moeten met elkaar
een gemeenschappelijke Joodse identiteit vinden, in een proces
dat zich over een aantal generaties zal uitstrekken. er is daarover
in dit land een voortdurend en hevig publiek debat gaande in
de politiek en in de media, voor zover ik dat volgen kan. maar
je merkt ook in het dagelijks leven hoeveel er op het spel staat in
de onderlinge verhoudingen tussen Joden van zo verschillende
herkomst en traditie.
maar er zijn ook nog andere diepgaande processen gaande. er
is het proces van de verwerking van de Holocaust, dat nog lang
niet voltooid is. een proces dat zich tussen de generaties voltrekt
en nu de derde generatie heeft bereikt. Dit land leeft nog steeds
intens met deze traumatische herinnering. Abraham Burg heeft er
een fascinerend boek over geschreven met de titel: ‘De Holocaust
is voorbij. Afrekenen met Hitlers erfenis’. maar ik vrees dat het
nog vele jaren duren zal voor het echt voorbij is. maar hij heeft
zeker gelijk dat dit land bevangen is door de herinnering aan de
Holocaust.
Daarnaast is de staat israël bezig zijn plaats te vinden in het midden-oosten;
een proces dat tot nu weinig positieve ontwikkelingen
laat zien. integendeel. er zijn er nog maar weinigen in dit
land die durven hopen dat het ooit echt vrede kan worden met
de omliggende landen. Dat maakt het ook nog moeilijker om het
probleem van de status van de Westbank en van zijn Arabische
bevolking te hanteren. mensen zijn geneigd zich neer te leggen
en zelfs zich te hechten aan de status quo als die een beetje dragelijk
lijkt voor hen zelf. maar in toenemende mate voelt dit land
zich onzeker en bedreigd. Het ontbreekt aan perspectief voor
de toekomst en aan een nieuwe invulling van het Zionistisch
ideaal. Deze onzekerheid wordt versterkt door de toenemende
vervreemding tussen israël en de Amerikaaans-Joodse diaspora,
waarin de conservatieve en liberale stromingen het grootst zijn.
Dit alles heeft grote consequenties voor de joods-christelijke
dialoog en voor de joods-christelijke verhoudingen; consequenties
die we naar mijn gevoel, aan christelijke zijde eigenlijk onvoldoende
doorgronden. Het vraagt veel begrip. Het vraagt om
verdere bezinning op het ‘wat en hoe’ van de joods-christelijke
dialoog. Het vraagt om verdere doordenking van de betekenis van
6
Kinderen in Jeruzalem
de staat israël en wat men van die staat wel en niet verwachten
mag. Het vraagt om begrip voor de ingrijpende processen die hier
gaande zijn onder de Joodse bevolking. Vele vragen en kwesties
moeten aan christelijke zijde nog grondig worden doordacht. een
proces waarin ook Nes Ammim een taak te vervullen heeft. maar
helaas zal ook dit een proces zijn dat trager verloopt dan je zou
willen.
De Palestijnse christenheid is voor de Westerse christenheid in dit
proces een onmisbare gesprekspartner. Zij zoeken naar een verhouding
met het Joodse volk vanuit de concrete ervaring van de
realiteit van de staat israël. Dat is een ervaring die zeker tot vertekeningen
aanleiding kan geven. maar waar zij kritische theologische
vragen stellen, ten aanzien van de bijzondere positie van het
Joodse volk te midden van de volken van deze wereld en in de
relatie met de kerk, is dat vooral gericht tegen ideologieën, die het
onrecht rechtvaardigen dat het Palestijnse volk is aangedaan in
1948 en die het onrecht rechtvaardigen dat zij dagelijks ervaren
in de israëlische maatschappij, in de gescheiden werelden waarin
Joden en Palestijnen naast elkaar leven en in de gescheidenheid
van familie die elders achter niet te passeren grenzen woont.
Vaak ervaar ik dat Palestijnse christenen wel (er mee) willen instemmen
dat het gerechtigheid was voor het Joodse volk dat het
na de Holocaust een eigen staat kreeg. maar wat zij niet kunnen
aanvaarden en wat hen diep verwond heeft, is dat tot op heden
het diepe onrecht dat daarmee aan de Palestijnse bevolking van
dit land werd aangedaan, niet werd gezien noch erkend. Dat is
een traumatische ervaring waarvoor ook zij nog lange tijd zullen
nodig hebben om die te verwerken. ook zij hebben recht op begrip
voor die ervaringen en op aandacht voor hun verhaal.
Het proces dat de Palestijnse bevolking doormaakt, die binnen de
oude grenzen van israël van voor 1967 leeft, is anders dan dat van
de bevolking op de Westbank. Het zijn Palestijnse bevolkingsgroepen
met verschillende aspiraties en agenda’s. Het is belangrijk om
dat verschil te zien. Vrede zal het hier alleen kunnen worden als Joden
en Palestijnen tot een gezamenlijke verwerking kunnen komen
van hun gemeenschappelijk verleden. Hopelijk kan Nes Ammim
als dialoog- en ontmoetingscentrum daar een beetje bij helpen.
Ds. Frans van der sar is coördinator van het project voor ontmoeting
en Dialoog in Nes Ammim israël.
isrAël – DiAlooG

leVeN iN GemeeNscHAP
Annemarie van Andel
Jennie van de lagemaat, 27 jaar, blikt terug op bijna twee jaar in Nes
Ammim. We hebben een bank opgezocht in de tuin die nu overweldigend
kleurrijk is. onderweg wijst Jennie een struik aan: “Die
moet ik nodig weer snoeien.”
Jennie’s keuze om naar Nes Ammim te komen lag voor de hand. “ik
kende Nes Ammim uit mijn kindertijd. met mijn familie heb ik hier
van mijn 5e tot 9e jaar gewoond. maar als vrijwilliger in de zomer
van 2007 heb ik Nes Ammim pas echt leren kennen. ik vond het
leven relaxed. er was een leuke groep mensen en we deden veel
dingen samen. Heel gezellig. Het voelde voor mij als een tweede
thuis. ik heb toen besloten om terug te komen. Het leven in Nederland
beviel me niet. mijn leeftijdgenoten waren vooral gericht op
carrière maken en geld verdienen. ik heb daar niets mee. mij trok
het leven in een gemeenschap waarbinnen je voor elkaar zorgt
en waarin er altijd wel iets samen kan worden gedaan. maar eerst
wilde ik mijn opleiding afmaken.” Jennie volgde in leeuwarden de
opleiding beveiligingsbeambte en in Heerenveen het cios. Haar
Friese herkomst draagt ze van harte uit: voor de voordeur van haar
paviljoen hangt een Friese vlag!
relaxed noemt Jennie het leven hier, terwijl in de zomer van 2006
de tweede libanon oorlog uitbrak. “Dat maakte me niet bang. ik
heb namelijk altijd de neiging gehad om spanning op te zoeken.
Als beveiligingsbeambte bij risicovolle voetbalwedstrijden stond
ik het liefst tussen de vakken waar het spannend was. ik vond het
een uitdaging om er goed en zorgvuldig mee om te gaan.” Het is dan
ook niet vreemd dat Jennie in Nes Ammim al na een paar maanden
lid werd van ons security team. “Ze wilden in eerste instantie geen
vrouwen in het team opnemen. maar toen ik zei dat ik dat discriminatie
vond, werd ik bij de eerstvolgende vacature in het team
gevraagd.”
in juli 2008 kwam Jennie aanvankelijk voor één jaar, maar dat zijn
er nu bijna twee omdat ze het goed naar haar zin had. tussen de
vele kortverbanders is ze één van de weinige longtermers. Ze is
uitgegroeid tot een gepokte en gemazelde Nes Ammimer. Haarfijn
voelt ze aan hoe de sfeer is, waar er een akkevietje is op een werkplek
of wanneer er iemand in de knel dreigt te raken. “maar,” zo
zegt ze, “je moet niet te lang boos zijn op iemand, want dat is alleen
maar slecht voor je hart en je hebt er alleen jezelf mee. Het beste is
om weer gewoon tegen elkaar te doen.” in die twee jaar heeft ze
zo’n beetje op alle werkplekken een tijdje gewerkt: in de kiosk van
het zwembad, bij de vaatwasser, in de keuken, oppassen op kleine
Nathan Bos, housekeeping, de village, de tuin en de instructie aan
vrijwilligers voor het gebruik van de auto’s van Nes Ammim. Daarnaast
is ze lid van de recreatiecommissie, sinds vorig jaar voorzitter
van de volunteersvergadering en nu is ze ook onze ‘nurse’. er zijn
er maar weinigen die zoals zij weten waar je in je werk als vrijwilliger
tegenaan kunt lopen. Jennie is daarom voor nieuwe vrijwilligers
een veelgezochte vraagbaak geworden. “ik ben ook super
nieuwsgierig. ik wil graag alles weten. en als ik anderen daarmee
kan helpen is dat prima.”
Wat zijn nu dingen die haar geraakt hebben of waarvan ze geleerd
heeft in die twee jaar? Bovenaan staat het leven van de gemeenschap.
Ze draagt daar graag aan bij. “ik vind het leuk om dingen
voor anderen te organiseren: een barbecue, een voetbalwedstrijd,
isrAël – GeZicHteN
Jennie als tuinvrouw.
soms regel ik de Nesbus en vraag ik wie er zin heeft om samen iets
leuks te doen.” Dat er steeds weer een wisseling is in de groep vrijwilligers
maakt haar niet uit. “Daar ben ik aan gewend.” maar ze
vindt het jammer dat soms de samenhang die er gedurende een
bepaalde tijd wel was opeens kan veranderen door het vertrek van
enkelen. “soms zie je dan mensen samenklitten, zitten anderen de
hele avond in hun barak te internetten. Ze moeten dat zelf weten.
Daar zijn ze vrij in. maar het is wel jammer dat je dan (jonge) mensen
in de gemeenschap mist die door hun aanwezigheid de onderlinge
verbondenheid versterken.” onder de leermomenten noemt
ze ook het voorzitterschap van de volunteersvergadering “om voor
groepen te leren spreken”. Daarnaast het werk in de tuin met Brigitte,
“heel leerzaam”. Haar rol als ‘nurse’ ziet ze als een uitdaging:
“om de ernst van een ziekte te beoordelen, om juist te handelen in
het belang van de patiënt. soms volgt een bezoek aan het ziekenhuis
en het is interessant om te zien hoe dat werkt.”
Jennie heeft veel waardering voor het facultatieve studieprogramma.
“De lezingen van Avner shai (Hebrew culture course) vind ik
vaak interessant. Het geeft inzicht in de ingewikkelde samenleving
van israël. ook de seminars zijn goed. in het Westbank seminar
bijvoorbeeld zie je en hoor je hoe men op de Westbank denkt.
en de Negev, tijdens de dagen van het Negev seminar, is prachtig.
maar soms doe ik mee met een activiteit van het studieprogramma
om deelgenoot te blijven in een vernieuwde groep. Want in de
gemeenschap van Nes Ammim is het belangrijk om groepslid en
deelgenoot te blijven.”
twee jaar in Nes Ammim zijn bijna voorbij. Volgt er nog een derde
jaar om hier vaardigheden te leren en ervaringen op te doen? of
toch terug naar Nederland om daar een vervolgopleiding te beginnen?
een moeilijke keuze, omdat beide positieve aspecten hebben.
Jennie besluit dat ze het nu nog even open laat. Wordt vervolgd?
Ds. Annemarie van Andel is werkzaam als pastor in Nes Ammim
7

WAt AcHter BliJFt is meer DAN BloemeN!
raphael errani
Al ruim negen jaar woont en werkt Brigitte
Bach in Nes Ammim. Deze zomer
verlaat zij het dorp. in fragmenten blikken
we terug op hoe het was en wat er in
die tijd anders is geworden.
in de zomers is de tot nu toe onbewerkte
vlakte droog. De groene gewassen die in
de wintermaanden ongestoord groeiden,
zijn verdord en steken qua kleur nu nog
nauwelijks af tegen de uitgedroogde,
gescheurde grond. De aanblik van deze
vlakte lijkt helemaal niet op het beeld
dat met potloden en stiften op schetsen
in haar hand wordt aangeduid. ‘Het zal
een gezellige plek worden waar mensen
met elkaar in gesprek kunnen gaan’, vertelt
ze enthousiast en je krijgt het gevoel
dat haar ogen zich niet meer richten op
de ontwerpen in haar hand maar op het
veranderde Gravemeijerplein. ‘Zij’ is Brigitte Bach, vrijwilliger
uit Zwitserland en reeds negen jaar in Nes Ammim - deze zomer
verlaat zij het dorp. en het “Gravemeijerplein” is de naar een
Nederlandse predikant vernoemde vlakte in het noordwesten
van Nes Ammim - het laatste project van Brigitte.
in Zwitserland was ze tien jaar getrouwd, met een landbouwer
woonde ze in de Alpen, heeft ‘kaas gemaakt’ en tevens gaf zij
les op school. op haar 35ste moest de beslissing worden genomen
een volledige aanstelling op school aan te nemen en
daarmee haar leven een duidelijke richting te geven - of om de
sprong te wagen en het geordende Zwitserland te verlaten. Ze
besloot een jaar er tussenuit te gaan. Ze was in 1995 al eens in
israël geweest. Ze bezocht er toen haar zus die als vrijwilliger in
Neve Hanna, een kindertehuis in
Kyriat Gat, werkte. en naar dit land
wilde ze nu, mede gefascineerd
door de natuur, die in israël veel
wilder en minder ordelijk is dan
in Zwitserland. Na drie maanden
ulpan in Jeruzalem en driekwart
jaar dagelijks koeien melken in
een kibboets in de Jordaanvallei
ten zuiden van tiberias, zei ze
haar betrekking in Zwitserland
definitief op en ging naar Nes Ammim.
De rozenkwekerij, die tijdens haar
bezoek in maart nog actief was,
werd in augustus, toen Brigitte
haar paviljoen in Nes Ammim betrok,
gesloten. Het aantal vrijwilligers,
ooit meer dan 200, was tot
8
een groep van 40 vrijwilligers geslonken. in deze periode was
het Brigittes taak de kinderen van Duitse families in Nes Ammim
Duitse les te geven. twee jongens en twee meisjes tussen de 7
en 13 jaar oud. Ze kregen onderwijs volgens het Duitse leerplan
met als doel het Duits van de kinderen tot een niveau te brengen
waarmee ze na terugkeer probleemloos konden aansluiten op
de Duitse scholen.
in het onderwijscomité - een overblijfsel uit de tijd toen er aan nog
meer dan 20 kinderen in Nes Ammim werd les gegeven - overlegde
ze met haar Nederlandse collega. toen de schooltijden in
regba, de naburige moshav waar de kinderen naar school gingen,
werden verlengd, onderwees Brigitte regelmatig de Duitse
kinderen in de lokalen daar. Jaarlijks bezochten schoolklassen
uit regba Nes Ammim in het kader van een project, waarbij de
isrAël – GeZicHteN

Brigite en effi op bank, die hen geschonken werd door de Nes Ammim bewoners ter gelegenheid
van hun huwelijk
scholieren de woonplaatsen van hun klasgenoten moesten leren
kennen.
Vanaf het begin werkte Brigitte ook in de tuin. een Druzische
kunstenaar die voor haar komst de tuin verzorgde, verliet vrij
kort na Brigittes aankomst het dorp. ‘De tuin lag er in beginsel
goed bij, maar door de jaren heen wel wat overwoekerd,’ vertelt
Brigitte terugblikkend. Na een cursus tuinieren van een half jaar
begon ze samen met Pita Vos, een regelmatig naar Nes Ammim
terugkerende Nederlandse vutter, een schilderproject: door de
jaren heen kwam aan steeds meer struiken en bomen een klein
houten bordje te hangen met de Hebreeuwse, Nederlandse,
Duitse en latijnse naam. inmiddels zijn er rond de 160 naambordjes.
om in de tuin ‘de mensen nader tot elkaar te brengen’,
aldus Brigitte, worden er naast de naambordjes rondleidingen
door de tuin door haar aangeboden, waardoor de vrijwilligers
en gasten vertrouwd raken met de planten uit Azië, europa en
Afrika.
en ook al is Brigitte steeds
weer blij met iedere cultivering
van een verwilderde
tuin, is het juist de niet in
haar groei gehinderde natuur
in israël die haar enthousiast
maakt. Daarnaast ziet ze
overeenkomsten tussen de
wereld van de bedoeïenen
en het haar bekende leven
in de Alpen. ieder jaar, tussen
kerst en nieuw jaar reist
ze met een groep vrouwen
naar de Negev, om steeds opnieuw
te wandelen in de talrijke
wadi’s. en in het voorjaar
brengt ze vrijwilligers op de
been voor een meerdaagse
wandeltocht in de omgeving
isrAël – GeZicHteN
van de Dode Zee. Deze reis wordt
georganiseerd door het door Brigitte
geleide social commitee, een
comité gevormd door een kleine
groep gekozen vrijwilligers dat
bij persoonlijke problemen in het
dorp als gesprekspartner klaarstaat.
in november 2009 is Brigitte getrouwd
met effi, een israëli, die
ze via contacten in Nes Ammim
heeft leren kennen. De twee zijn
getrouwd in een bergdorp op cyprus,
want huwelijkssluitingen
tussen joden en christenen zijn in
israël nog niet mogelijk. in de zomer
verhuist Brigitte naar de kibboets
waar effi woont. Daar verzorgt
ze gedurende halve dagen
de tuin en de overige tijd besteedt
ze aan een opleiding als gids voor
toeristen. echter voor zij verhuist,
wil ze graag haar project rond het Gravemeijerplein in gang zetten.
De financiële basis is mogelijk gemaakt door een gift en een
initiatief van de moatsa, het regionale bestuur, waar Nes Ammim
onder valt en waarin Brigitte het dorp vertegenwoordigt. Het
doel is door planten, die weinig water nodig hebben, de tot nu
toe ongebruikte vlakte als ontspannend trefpunt van het dorp
te laten functioneren en in thematische van elkaar gescheiden
gebieden in te delen. tot Brigitte Nes Ammim verlaat, zal ze zich
hier mee bezig houden en ook na haar verhuizing zal dit project
door haar in de gaten worden gehouden en ondersteund.
We wensen je toe dat je je in je nieuwe thuis goed zult voelen
en hopen natuurlijk dat je nog lang onze vriendin en een regelmatige
bezoeker blijft.
raphael errani is vrijwilliger in Nes Ammim en werkt daar op
het centrum voor study & Pr
9

De tuiN VAN De ZeVeN soorteN
Karla Bosman
De meeste van u kennen het Gravemeijerplein in Nes Ammim
wel. Het is een kaal, vlak veld in het midden van het dorp dat er
gedurende het grootste gedeelte van het jaar dor en droog bij ligt.
maar daar komt nu verandering in! er is een plan ontwikkeld om
10
van dit gebied een aantrekkelijke tuin te maken met inheemse
planten en gewassen. Voor Brigitte Bach, sinds 2000 verantwoordelijk
voor de tuinen in Nes Ammim, zal de aanleg van deze tuin
haar laatste grote project worden voor zij het dorp verlaat.
er is gekozen voor een ‘tuin van de zeven soorten’,
naar aanleiding van Deuteronomium 8:8. er zal tarwe
groeien en gerst, druiven en vijgen, granaatappels en
olijven, en de honing wordt gesymboliseerd door dadels.
Zo wordt de ‘tuin van zeven soorten’ een teken
van verbondenheid tussen Nes Ammim en het land
israël.
De tuin moet een plek worden om je in terug te kunnen
trekken en een plek om anderen te ontmoeten. er
komen schaduwrijke zitjes onder pergola’s en eikenbomen
en een tuinhuisje tussen de olijfbomen. ook
komt er een fontein waar kinderen bij kunnen spelen
en water kunnen drinken uit een pomp.
Drie objecten in de tuin herinneren aan het verleden
van Nes Ammim: het ronde glas-in-lood raam, dat ‘gered’
is uit de oude rozenkassen krijgt een ereplaats in
de tuin; de klok ter nagedachtenis aan Kuno Gravemeijer
wordt herplaatst en de fontein is een eerbetoon
aan stijn Pilon.
Het ontwerp van de tuin is geheel gebaseerd op ecologische
aspecten. De tuin wordt helemaal aangelegd
met stenen en planten die hun oorsprong hebben in
het land zelf. er komt bijvoorbeeld geen gazon. Alles
wat er groeit kan overleven zonder kunstmatige irrigatie.
Zo kan de tuin ook een plek zijn waar groepen
kunnen leren over ecologisch tuinieren.
inmiddels zijn de werkzaamheden gestart en worden
de eerste tekenen van de ‘tuin van zeven soorten’
zichtbaar. Gedurende het hele proces van aanleg en
ontwikkeling zullen er vrijwilligers en huurders bij
het project betrokken worden en kunnen er nieuwe
ideeën aangedragen worden. Verder is iedereen welkom
in praktische zin een steentje bij te dragen.
De moatsa (regionale overheid) is zo enthousiast
over het plan dat zij bereid is hiervoor een donatie
te doen van niet minder dan 100.000 Nis (€ 20.000)
een prachtig bedrag, waarmee de financiering voor
een groot deel rond is. er blijft echter nog een klein
stukje over. Graag doen wij daarom een oproep aan
alle vrienden van Nes Ammim om een bijdrage over
te maken op rekeningnummer 55556 van Nes Ammim
Nederland onder vermelding van ‘tuinproject’.
Karla Bosman, redactielid van het magazine
isrAël- BomeN eN PlANteN

Door De WilDerNis VAN isrAël
Kalheinz Wittmer
een vreemd land kan een mens het best
te voet leren kennen. een rondreis door
israël met een bezoek aan de meest
bezienswaardige plaatsen en toeristische
attracties brengt weliswaar vele
indrukken samen, maar vaak blijft de
ziel achter; die kan alles niet zo snel
verwerken.
een goede gelegenheid, die meer ruimte
en tijd geeft aan de ziel om israël en de
bewoners te leren kennen, is een wandeling
langs de zogeheten “sjvil-Jisrael”
of het israëlpad. over een lengte van
1034 kilometer slingert dit pad zich door
het hele land, van de berg Hermon in het
noorden tot aan eilat aan de rode Zee in
het zuiden. Via hoog en laag Galilea, het
meer van Gennesaret en het Karmelgebergte
loopt het via de kustvlakte naar
Jeruzalem en van daar door de woestijn
van Judea, langs de Dode Zee en door de
Negev naar de rode Zee.
langs het pad zijn historische en archeologische bezienswaardigheden
in overvloed. Voor een deel wordt ook gebruik
gemaakt van oude romeinse wegen. en uiteraard zijn er onderweg
allerlei mogelijkheden om mensen uit alle culturen en
godsdiensten te ontmoeten: Joden, moslims, Druzen, christenen,
Bahaï....
De merktekens voor het pad zijn steeds met drie kleuren aangegeven:
oranje, blauw en wit. Het pad gaat vaak samen met
andere gemarkeerde wandelwegen. Het voorjaar, tussen eind
februari en half mei, is de beste tijd om de sjvil te wandelen als
je dit in één keer wil doen. Je moet daarvoor dan ongeveer twee
maanden uittrekken. Vanzelfsprekend kan
je ook één of meerdaagse wandelingen maken
langs de route, zowel van het noorden
naar het zuiden als van het zuiden naar
het noorden. ondertussen is ook een israelwandelgids
verschenen (Hike the land of
israel door Jacov saar, eshkol Publishing) in
de engelse taal met kaarten en beschrijvingen
van de wegen en alle bijzonderheden
onderweg. Het is een goede hulpbron voor
aspirant–sjvilwandelaars.
mijn eerste ervaringen met de sjvil heb ik
opgedaan tijdens de Yam-le-Yam (zee naar
zee) wandeling van Nes Ammim, waarbij
we in de afgelopen jaren met groepen vrijwilligers
enkele malen van de middellandse
Zee naar de zee van Gennesaret gelopen
isrAël- oNtsPANNiNG
Karlheinz en carmen
zijn. Dit is een vierdaagse wandeling met overnachting onder de
blote hemel. Door Wadi Amud bijvoorbeeld volgt deze wandeling
de sjvil.
in 2008 ben ik met mijn vriend Axel, een oud Nes Ammimer die
toen ik in 2005 in Nes Ammim kwam mijn mentor werd, twaalf
dagen lang door de Negev gelopen, van eilat naar mitspe ramon.
ook daar hebben we steeds onder de blote hemel geslapen.
Het was niet altijd gemakkelijk om de bevoorrading met
water en levensmiddelen te regelen in de Negev. met 25 kilo
bagage op je rug en een veelvoud van steile beklimmingen en
afdalingen was het niet alleen plezierig, maar ook zwaar.
11

in 2009 ging ik twee weekenden in zuidelijke
richting met een vriendin, carmen.
Van het kasteel van Nimrod in het uiterste
noorden naar het meer van Gennesaret.
ook daar hebben we weer onder de blote
hemel geslapen en hebben we boeiende
ervaringen opgedaan met wilde zwijnen
die ons ’s nachts kwamen opzoeken.
Naar het zich laat aanzien zal ik tot juni
2011 als vrijwilliger in Nes Ammim zijn. in
die tijd wil ik nog graag het verdere mij nog
onbekende deel van de sjvil-Jisrael wandelen:
stukje bij beetje in weekenden of
misschien nogmaals tijdens een veertiendaagse
wandeling. Als dat mij lukt, dan zou
dat een mooie afsluiting zijn van mijn verblijf
als vrijwilliger in Nes Ammim.
Kalheinz Wittmer is vrijwilliger in
Nes Ammim
Korte BericHteN
Annemarie van Andel
BloemeNArrANGemeNt
Janne-marie van Heteren (Veenendaal), gedurende drie maanden
vrijwilliger in Nes Ammim, maakte voor de kerkdienst op 24
april het bloemenarrangement: twee figuren onderling verbonden,
staande op een blad van vijf bladeren als in Gods hand, terwijl de
bloemen aan de bovenzijde de zegen van God symboliseren. Het
thema was ‘Between you and me’: relatie God - mens én de relatie
mens - medemens. Dit naar aanleiding van leviticus 19 (Kedoshim
– wees heilig). De bloemen werden geplukt in de tuin van Nes Ammim
die op dit moment door zijn bloemenpracht zeer kleurrijk is.
GeVoNDeN VoorWerP
tot grote verassing van het church comittee werd in maart ergens
op een stapel bij de technische Dienst door één van de
vrijwilligers een map gevonden, samengesteld door eunice en
Peter Bugod: “to the friends of Nes Ammim on the occasion of
the dedication of the House of Prayer”, 27 – 08 – ’90. De map is
een bundeling van ideeën en prachtig getekende ontwerpen van
vrijwilligers van Nes Ammim in de jaren ’80. Klaarblijkelijk zijn
zij toentertijd door de architect uitgenodigd hun gedachten over
een toekomstig gebedshuis in Nes Ammim op te schrijven. Het is
een mooi document en we zijn blij dat het weer is opgedoken. We
zijn van plan om deze zomer van de losbladige map een kleine
tentoonstelling te maken. immers op 27 augustus is het 20 jaar
geleden dat de House of Prayer and study in gebruik werd genomen.
We hopen dat mensen die meer weten over deze periode of
deze map ons van eventuele verdere informatie willen voorzien.
12
mitzpe ramon
isrAël- Korte BericHteN

KoNiNKliJKe oNDerscHeiDiNGeN
Nes Ammim wordt vooral gedragen door het vele werk dat vrijwilligers
verrichten. Hun inzet in Nes Ammim, maar ook in ons eigen
land maken het mogelijk dat met de beperkte financiële middelen
die er zijn, heel veel zaken kunnen worden gerealiseerd. Vrijwilligers
worden ook wel eens de smeerolie van de samenleving genoemd
en je merkt dat dan ook in de periode rond Koninginnedag
bij de lintjesregen. in de motivatie draait het bijna altijd om grote
inzet voor de samenleving. Dit jaar zijn drie mensen koninklijk
onderscheiden, waarbij hun activiteiten voor Nes Ammim mede
hebben bijgedragen. Wij willen hen hier ook even in het voetlicht
plaatsen en hen van harte feliciteren met hun onderscheiding.
De Heer HeNK VAN Der VeeN (65)
uit muiderberg heeft sinds 1970
diverse al dan niet aan zijn voormalige
hoofdfunctie (registeraccountant)
gerelateerde activiteiten
ontplooid op het terrein van onder
andere cultuur, het kerkelijk leven,
onderwijs en recreatie die ten
goede komen aan de samenleving.
Hij heeft zich bestuurlijk ingezet
voor een groot aantal organisaties,
waaronder de Protestantse Kerk te
muiderberg, de strandrecreatie te
muiderberg, de Nationale stichting De Nieuwe Kerken Amsterdam,
de stichting internationaal Holland music sessions en de
stichting Hermitage aan de Amstel. Van laatst genoemde stichting
is hij sinds 1998 penningmeester en heeft hij de verbouwing van
het verpleeghuis de Amstelhof tot modern museum met de naam
Hermitage Amsterdam begeleid. sinds een aantal jaren maakt hij
deel uit van het bestuur van Nes Ammim en heeft zich daarin intensief
bezig gehouden met het land Development Project. Hij is
benoemd tot ridder in de orde van oranje-Nassau.
GiFteN
u kunt het werk van Nes Ammim steunen door een gift over te
maken op Postbankrekening 55 556 ten name van stichting Nes
Ammim Nederland te Apeldoorn.
een gift aan Nes Ammim is aftrekbaar voor de inkomstenbelasting.
Voorwaarde is wel dat het totale bedrag van al uw giften
minimaal 1% en maximaal 10% van het onzuivere inkomen bedraagt.
tevens dient het totale bedrag van al uw giften ten minste
60 euro te zijn. Het is ook mogelijk Nes Ammim bij testament
te begunstigen met een legaat. Nes Ammim is door de fiscus namelijk
erkend als ‘instelling van algemeen nut’. Bij een notaris
kunt u een testament laten opmaken waarin u een vast bedrag,
een legaat of een gedeelte van uw vermogen nalaat. Hierbij is
het van belang te weten dat Nes Ammim zich bij het besteden
NeDerlAND-BericHteN
De Heer roeloF
HuismAN (58)
uit staphorst is van
1975 tot 2009 voorzitter
geweest van
de chr. muziekvereniging
Prinses margriet
uit rouveenstaphorst.
Hij heeft
ook vele jaren deel
uitgemaakt van de
kerkenraad in zijn woonplaats en is daarin ook lid geweest van de
nieuwbouwcommissie van de rank. Vanaf 2007 is hij als vrijwilliger
regelmatig gedurende een aantal weken of maanden (soms meer
daar dan in staphorst) bij de technische dienst in Nes Ammim
werkzaam geweest. Hij werd lid in de orde van oranje Nassau.
meVrouW JANtiNe De Boer-VAN Der
WAl (78)
uit Apeldoorn, is ridder in de orde van
oranje Nassau geworden. Zij was tot
1990 als journaliste werkzaam bij Wegener.
ook buiten haar werk heeft zij
redactionele vaardigheden ontplooid.
Vanaf 1972 is zij lid van de redactie
van het kerkelijke blad ‘Perspectief’.
Gedurende 25 jaar was zij lid van het
Apeldoorns Beraad van Kerken. Vanaf
1982 is mevrouw De Boer lid van de
commissie Pers en Publicatie van de
stichting Nes Ammim Nederland geweest.
Daarnaast was zij Pr vrijwilliger bij de lepra stichting en
redactielid van het maandblad van de Young Woman christian
Association. Vanaf 2000 is mevrouw De Boer actief bij de stichting
Hospice Apeldoorn.
van de nagelaten middelen nauwgezet houdt aan richtlijnen die
de erflaters hiervoor hebben aangegeven.
indien u Nes Ammim voor langere tijd wilt steunen met een
jaarlijks vast bedrag, dan is een schenking via een notariële
akte wellicht een mogelijkheid. Dit heeft als voordeel dat deze
schenking volledig aftrekbaar is voor de inkomstenbelasting. De
fiscale drempel, zoals bij giften, is hierop niet van toepassing.
De voorwaarde die de belastingdienst stelt is dat de jaarlijkse
schenking gedurende minimaal vijf jaar moet worden gedaan.
Nes Ammim heeft een ANBi status, dat betekent dat uw gift aftrekbaar
is van de belastingen
13

AGeNDA
stuDiereis isrAël eN PAlestiJNse GeBieDeN 2011
reistijd: 10 dagen
Data: Donderdag 27 januari t/m zondag 6 februari 2011
thema: tussen politiek, toerisme en pelgrimage Kijken en ontmoeten,
leren en ervaren in het Heilige land [NB Het programma
is voorlopig. een groeiprogramma. maar het raamwerk staat vast].
reisleiders: Drs. Douwe van der sluis, oud-docent Hogeschool Holland,
israëlkenner en –gids, 20 jaar lang (ten dele) woonachtig in Jeruzalem
en Dr. simon schoon, emeritus predikant en – hoogleraar,
FiNANciëN – VerANtWoorDiNG
in magazine 4/2009 werd uw bijdrage gevraagd voor de stichting
zelf. in totaal is er voor dit doel € 17.500 ontvangen, € 2.000 minder
dan een jaar geleden. in magazine 1/2010 werd uw bijdrage gevraagd
voor het uitgeven en verspreiden van ons magazine, zoals wij jaarlijks
bij het eerste nummer vragen. tot nu toe is daar bijna € 28.000 voor
ontvangen, ruim € 4.000 minder dan voor de vergelijkende actie van
een jaar geleden. er is nu duidelijk te merken, dat de recessie ook bij
ons toeslaat, al moeten we er wel bij zeggen dat in de afgelopen tijd
bijna 50 donateurs hun bijdrage hebben stopgezet vanwege hoge
leeftijd, opname in zorgcentrum of verpleeghuis en door overlijden.
Verheugend is, dat er ook enige nieuwe donateurs zich hebben aangemeld.
Helaas niet zo veel als er opzeggers zijn. Het zou dan ook
prettig zijn als we allen zouden willen proberen nieuwe donateurs
te vinden. Wij danken alle gevers heel hartelijk voor de ontvangsten
BeetJe BiJ BeetJe
Albert van der Woude
in 2009 hebben we met elkaar veel van de gestelde doelen kunnen
realiseren in Nes Ammim. ondanks de weinig moedgevende start
(vanwege de Gazaoorlog kregen we afmeldingen van europese
groepen toeristen en van dialooggroepen) hebben wij uiteindelijk
goede resultaten kunnen boeken, zowel in het centre for meeting
and Dialogue als in het Guest House. Natuurlijk hebben wij de effecten
van de wereldwijde financiële crisis duidelijk gemerkt en helaas
zijn deze nog niet veranderd. Dankzij uw bijdragen vorig jaar
zijn een aantal basisvoorzieningen voor de huisvesting van vrijwilligers
verbeterd (matrassen, ijskasten, goede internetverbinding,
airco’s in de paviljoens, etc.). ook de eetzaal voor de vrijwilligers
kon worden opgefleurd door een professioneel uitgevoerde schilderbeurt.
Beetje bij beetje hebben we in de afgelopen twee jaar
noodzakelijke vervangingen kunnen realiseren. en dat is fijn, maar
we zijn er nog niet. Nes Ammim zal waarschijnlijk altijd een sobere
uitstraling houden en daar is niets mis mee. maar voorlopig blijven
er voldoende mogelijkheden om verder te gaan met het vervangen
van versleten en krakkemikkige spullen. Het lijkt mij een goed
principe om door te gaan op de ingeslagen weg en er attent op te
blijven dat de gasten van het Guest House waar voor hun geld krijgen.
Dankzij een genereuze donatie uit italië hebben we de laatste
fase van de renovatie van de 48 kamers van het Guest House
14
woonde in Nes Ammim 1974-1981, 2007-2009.
Prijs: (nog niet zeker, maar ongeveer:) €1360 eenpersoonskamer
toeslag: €210
inclusief: retourvlucht, transfers, bustochten, overnachtingen in
goede hotels en halfpension, entreegelden, luchthavenbelasting,
veiligheidsheffing en brandstofheffing, fooien.
exclusief: lunches en drankjes.
reserveren en inlichtingen via: s.schoon@hetnet.nl
Zie voor meer informatie: http://www.simonschoon.web-log.nl/
in de laatste 3 maanden maart, april en mei 2010. De acceptgiro bij dit
2e magazine van 2010 is bestemd voor Nes Ammim israël zelf. Zoals u
hebt kunnen lezen, heeft Albert van der Woude de slogan ”beetje bij
beetje” gebruikt. Voor het Guest House is gezorgd, zoals u kunt lezen.
Het dorp zelf echter is nog lang niet in die staat die we graag zouden
zien. Wij willen daarom uw bijdrage gebruiken voor diverse kleine
verbeteringen/investeringen in het dorp, waarvoor nu geen geld beschikbaar
is. Daarom nu deze actie. Albert heeft er in dit magazine
over geschreven, zoals we van hem gewend zijn. Wij hopen dat u aan
zijn en onze wens wilt helpen bijdragen. Helpt u mee? ook andere
giften kunnen worden overgemaakt op giro 55556 t.n.v. Nes Ammim
Nederland in Apeldoorn o.v.v. het doel waarvoor u wilt geven.
De penningmeester, Peter Hoffer
kunnen uitvoeren.
We kunnen
concluderen dat
de basisaccommodatievoldoende
tot goed is. De
onlangs geactualiseerdeinvesteringslijst
(beslist
niet te verwarren met een wensenlijst) laat zien dat er nog heel veel
zaken overblijven, die verbeterd kunnen worden respectievelijk
vervangen dienen te worden. op een bepaald moment kunnen de
mensen van de technische Dienst ook niet anders dan vaststellen
dat zij “uitgesleuteld” zijn. in het vertrouwen dat u ons wilt blijven
steunen om Nes Ammim een goede, duurzame en actuele uitstraling
te geven en te laten houden, vragen wij uw financiële bijdrage
om dit mogelijk te maken. Hiermee vervolgen wij de traditie om in
de 2e kwartaal editie van het Nes Ammim magazine specifiek uw
steun te vragen voor doelen in Nes Ammim.
Van harte aanbevolen. Albert van der Woude (Financieel manager
Nes Ammim, ad interim)
isrAël - FiNANciëN

GeZicHteN iN Nes Ammim
Hieronder een overzicht van de mensen die in Nes Ammim verblijven en die vanaf maart 2010 zijn aangekomen of werden verwacht
en van degenen die onlangs zijn vertrokken. Voor de continuïteit van Nes Ammim is het belangrijk dat er mensen zijn die
langere tijd blijven. maar een kort verblijf, bv. van vutters, stagiairs of mensen die hun vakantie werkend in Nes Ammim doorbrengen,
wordt ook beslist gewaardeerd. Wij wensen allen, die begonnen zijn in Nes Ammim (wonen en werken) een verrijkend en
interessant verblijf in Nes Ammim en israël toe. Allen die weer thuis zijn bedanken wij hartelijk voor hun inzet en wij hopen dat zij
zich bij hun thuiskomst willen inzetten als ambassadeur voor Nes Ammim.
meNseN Die iN Nes Ammim WoNeN eN WerKeN
lANGVerBANDers, ZiJ WoNeN eN WerKeN lANGer DAN 1 JAAr iN Nes Ammim
NAmeN NAtioNAliteit WerKBrANcH AANKomst VertreK
Brigitte Bach cH tuin manager 14.08.2001 14.08.2010
sven Bergmann D ts 30.06.2009 29.06.2011
Jennie van de lagemaat Nl Verschillende activiteiten 26.06.2008 20.08.2010
matty van der streek Nl Personeels manager 01.08.2008 01.09.2010
Annemarie van Andel Nl Pastor 18.02.2009 18.02.2012
Frans van der sar Nl coördinator Dialoog project 18.02.2009 18.02.2012
Karlheinz Wittmer D tuin 08.06.2006 31.07.2011
KortVerBANDers, ZiJ WoNeN eN WerKeN mAximAAl 1 JAAr iN Nes Ammim
NAmeN NAtioNAliteit WerKBrANcH VerBliJFsPerioDe VertreK
sharon Brussee Nl Verschillende activiteiten 8 maanden 30.06.2010
Hugo en Janne-marie Nl Hotel 3 maanden 01.07.2010
v. Heteren
Kim stolze D ts 1 jaar 03.07.2010
raphael errani D Verschillende activiteiten 1 jaar 13.07.2010
ursula stoldt D Hotel 4 maanden 22.07.2010
Wenzel Kiehne D it 1 jaar 25.07.2010
Kathy von Kymmel D Hotel/receptie 1 jaar 30.07.2010
Katharina Kloss D Hotel/receptie 11 maanden 31.07.2010
christian schnick D Verschillende activiteiten/hotel 1 jaar 05.08.2010
Hans en roshwita D Villagemanager/hotel 1 jaar 31.08.2010
Kowalewsky
roman Barkow D Hotel/receptie 1 jaar 01.09.2010
David Flagmeier D Hotel/receptie 1 jaar 02.09.2010
Frederic Hofmann D ts 1 jaar 02.09.2010
lukas Poetschke D Hotel/receptie 1 jaar 02.09.2010
Jolan van der laan Nl Hotel 1 jaar 30.11.2010
evelien Wiersma Nl Hotel ass. manager 1 jaar 23.12.2010
suzanne ridderhof Nl Hoofd Dininghall 1 jaar 13.01.2011
AANGeKomeN iN Nes Ammim
NAmeN NAtioNAliteit WerKBrANcH VerBliJFsPerioDe AANKomst
Jesse Bond usA Hotel 5 maanden 11.04.2010
Jens Brand D Hotel 3 maanden 12.04.2010
Katharina ossege D Village 3 maanden 12.04.2010
Alwina Heinz D Hotel 3 maanden 26.04.2010
Anton Ploeg Nl Hotel 6 weken 07.06.2010
Daniel schlöpke D Verschillende activiteiten 1 jaar 29.06.2010
VertroKKeN uit Nes Ammim
NAmeN NAtioNAliteit WerKBrANcH VerBliJFsPerioDe VertreK
Henry en Greet van rheenen Nl ts/hotel/village 6 weken 18.03.2010
rien en trudy de lange Nl ts/hotel/village 9 weken 21.03.2010
Kees en Ali van Dijk Nl ts/hotel/village 9/6 weken 21.03.2010
Wilfried oertel D tuin 3 maanden 03.04.2010
carmen lindner D Hotel 1 maand 11.04.2010
Doro Flecken D Hotel 2 weken 11.04.2010
Valentina Peters D Hotel 1 maand 12.04.2010
Pietro Braccu it Hotel/village 4 maanden 19.04.2010
Jaap clifford Nl tuin 10 weken 02.05.2010
Jakob Dahms D ts 6 maanden 10.05.2010
Joop en ineke lubbers Nl Hotel 3 maanden 28.05.2010
isrAël - GeZicHteN
15

WERKEN IN ISRAËL, JUIST NU!
WERKEN
IN
ISRAËL,
JUIST
NU!
WERKEN IN ISRAËL, JUIST NU!
Nes Ammim nodigt in het bijzonder jonge gezinnen met
Nes
Nes
kinderen Ammim
Ammim
uit nodigt
nodigt
om voor in
in
het
het
een bijzonder
bijzonder
periode van technische
technische
twee jaar vakmensen,
vakmensen,
Nes Nes Ammim nodigt in het bijzonder technische vakmensen,
of langer
waaronder
waaronder Ammim nodigt
waaronder te elektriciens
elektriciens in het
elektriciens wonen en uit
uit bijzonder
uit te werken om
om
om te
te
te solliciteren,
solliciteren, technische vakmensen,
solliciteren, in Israel want
want
want in
in
waaronder in
Nes
Nes
Nes Ammim
Ammim elektriciens
Ammim is
is
is hier
hier
hier een
een uit
een grote
grote om te
grote vraag
vraag solliciteren,
vraag naar!!!!!!
naar!!!!!! want in
Nes Ammim is hier een grote vraag naar!!!!!!
Nes Ammim is verder op zoek naar:
Nes Ammim is verder op zoek naar:
- Nes Ammim Enthousiaste is verder jongeren, op zoek naar:
Nes
schoolverlaters en
- Nes Ammim Ammim Enthousiaste is is verder verder jongeren, op op zoek zoek naar: schoolverlaters naar: en
- - stagiaires, Enthousiaste die jongeren, de handen schoolverlaters uit de mouwen en
Enthousiaste
willen
Stagiaires,
Enthousiaste
die jongeren, de
jongeren,
handen schoolverlaters
schoolverlaters
uit de mouwen en
en
willen
steken Stagiaires, gedurende die de handen minimaal uit 1 de jaar. mouwen willen
Stagiaires, steken
Stagiaires,
gedurende die
die
de
de
handen minimaal
handen
uit
uit
1 de
de
jaar. mouwen
mouwen
willen
willen
- Vutters, steken
steken
steken gedurende
gedurende
die gedurende voor een minimaal
minimaal
minimaal periode 1 van 1 jaar.
jaar.
jaar. 3 maanden aan
- Jonge gezinnen die graag 2 jaar in Nes Ammim
- - de Jonge Jonge slag gezinnen willen gezinnen
- Jonge gezinnen
gaan. die die
die graag
graag 2 2
2 jaar jaar
jaar in in
in Nes Nes
Nes Ammim
willen wonen en werken.
Ammim
- Technische willen willen
willen wonen
wonen
mensen: en en
en werken.
werken.
loodgieter,
- Vutters, die voor een periode van 3 maanden aan
- -
- Vutters,
Vutters,
timmerman Vutters, die die
die voor
voor
of voor schilder. een een
een periode
periode van van
van 3 3
3 maanden
maanden aan
de slag willen gaan.
aan
Meer
de de
de slag slag
slag informatie?
willen
willen gaan.
gaan.
Meer informatie?
Voor Meer
Meer Meer informatie informatie?
informatie? over werken op Nes Ammim
Meer Voor informatie informatie? over werken op Nes Ammim
kan Voor
Voor Voor contact informatie
informatie worden over
over over opgenomen werken
werken
op
op op
Nes
Nes met: Nes
Voor informatie over werken op Nes Ammim
Ammim
kan contact worden opgenomen met: Ammim
Stichting kan
kan kan
contact
contact Nes worden
worden Ammim worden
kan contact worden opgenomen
opgenomen
opgenomen met:
met:
Stichting Nes Ammim
met:
Looiersdreef Stichting
Stichting
Nes
Nes Nes 805
Stichting Nes Ammim
Ammim
Looiersdreef 805 Ammim
7328 Looiersdreef
Looiersdreef HZ Apeldoorn
Looiersdreef 805
805 805
7328 HZ Apeldoorn 805
tel. 7328
7328 7328 055 HZ
HZ HZ - Apeldoorn
Apeldoorn
53 Apeldoorn 49 339
7328 tel. 055 HZ - Apeldoorn
53 49 339
E-mail: tel.
tel. tel.
055
055 055 post@nesammim.nl
tel. 055 - 53
53 - 53
53 49
49 49
49 339
339 339
E-mail: post@nesammim.nl
339
E-mail:
E-mail: E-mail:
E-mail: post@nesammim.nl
post@nesammim.nl
post@nesammim.nl
Website: www.nesammim.nl
Website:
Website:
www.nesammim.nl
www.nesammim.nl