Edw. Ainsworth - Vereniging Familie Heringa / Heringa Fonds

Grols verleden 10 02-12-2008 21:17 Pagina 37
in kompressen. Van de vezels vervaardigt men
draad voor hecht garen. De bijproducten van de
linnenproductie worden verwerkt tot een pulpmassa
waarvan men bankbiljetten en vezelplaat
maakt. Maar in eerste instantie is linnen natuurlijk
bekend als de grondstof voor een bijzonder
weefsel. De vlasplant wordt in maart gezaaid en
in juli geoogst. De groeicyclus van de vlasplant
is dus van korte duur. Rond het einde van de
maand juni is de plant volgroeid en inmiddels
goudgeel gekleurd. Tijdens de bloei kleuren de
vlasvelden blauw, wit en lila. Dit kleurrijke
geheel is echter van korte duur aangezien elke
vlasplant slechts één dag bloeit. Om het gewas
zo maximaal mogelijk te benutten wordt het
vlas niet gemaaid, maar met wortel en al
geoogst. Tot na de Tweede Wereldoorlog was
dit een handmatig proces en uiterst arbeidsintensief.
Tegenwoordig gebeurt dit mechanisch
met rooimachines.
Na de oogst wordt het vlas in hagen opgesteld
om te drogen. Daarna wordt het vlas gerepeld,
ofwel de zaden worden verwijderd. De volgende
stap is het roten en keren van het vlas.
Tijdens dit proces wordt het vlas blootgesteld
aan vocht om de pectine af te breken die de
vezels bijeenhoudt. Tegenwoordig wordt het
vlas geroot door het uit te spreiden over het
veld waar het gedurende enkele weken wordt
blootgesteld aan regen, dauw en zonneschijn.
Voorheen rootte men in rivieren maar om ecologische
redenen gebeurd dit niet meer.
Na het roten volgt het zwingelen en hekelen.
Dit zijn processen waarbij de vezels worden
gescheiden van het stro. Korte vezels (de lokken)
worden gebruikt voor het spinnen van
touw en grove garens. Van de fijne lange vezels
(het lint) wordt fijn linnen garen gesponnen.
Tijdens het spinnen worden de vezels uitgerekt
tot “lint” dat in een bepaalde richting wordt
getwijnd om de vezels te verbinden. De linten
worden vervolgens met de spinmachine tot
garens van verschillende gewichten en diktes
gesponnen. Je hebt de mogelijkheid om “nat” te
spinnen, dit gebeurt bij fijne vezels en zorgt
voor een glad en glanzend effect. Korte vezels
worden “droog” gesponnen, dit geeft een minder
regelmatig, pluizig effect.
Na controle van de garens op stevigheid, gelijkmatigheid
en soepelheid worden de garens
geweven. Het geweven doek wordt daarna ook
weer gecontroleerd en getest op kwaliteit. Het
weefsel kan als ruwdoek verwerkt worden of
een bleek of verfproces ondergaan. Bij het ble-
Oudheidkundige Vereniging Groenlo
“Grols verleden” - Nummer 10
ken van linnen moet men enerzijds voldoende
chemicaliën gebruiken om alle pectineresten en
bastdeeltjes te verwijderen, anderzijds mag dit
proces niet de structuur van de vezels zelf aantasten.
Na het bleken en/of verven krijgt het linnen
vaak nog een behandeling om het kreukvrij
of onderhoudsvriendelijk te maken.
De belangrijkste eigenschappen van linnen zijn
dat het comfortabel en zacht is maar tegelijkertijd
ook sterk en duurzaam. Hoe vaker men het
gebruikt, hoe zachter en sterker het wordt.
Daarnaast is het een product dat veel vocht
absorbeert en dit vocht ook weer gemakkelijk
afgeeft aan de lucht waardoor het droog aan
blijft voelen. De stof is kleurvast, gemakkelijk
wasbaar en niet allergeen.
Omdat bij het verbouwen van vlas aanzienlijk
minder verdelgingsmiddelen en meststoffen
nodig zijn dan bij andere gewassen en de vezels
bovendien recyclebaar zijn en uiteindelijk
afbreekbaar in de natuur is het ook nog een
milieuvriendelijk product.
Linnen eindproducten zijn door de verschillende
bijzondere eigenschappen van linnen erg
veelzijdig. Van beddengoed tot tafellinnen en
van theedoeken tot modieuze comfortabele kleding.
Geen enkele andere vezel kent een dergelijk
unieke combinatie van luxe, comfort, geraffineerde
klasse en alledaags praktisch nut als
het linnen.
De panden van de firma Edward Ainsworth &
Co. Foto, collectie Willy Lansink.
37