nr. 1 - BPF Bouw
nr. 1 - BPF Bouw
nr. 1 - BPF Bouw
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Magazine voor deelnemers en gepensioneerden van <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong>. Verschijnt vier keer per jaar.<br />
<strong>Bouw</strong>pensioen is een uitgave van <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong>. Vijfde jaargang nummer 1, 31 maart 2009.<br />
Timmermanszoon aarT<br />
sTaarTjes: mijn vader vond<br />
mijn Tv-werk helemaal nieTs!<br />
eigen bedrijf<br />
beginnen of in<br />
loondienst blijven?<br />
Wanneer bouWen uitzendkrachten<br />
pensioen op bij bpF bouW?<br />
bpF bouw wil<br />
maatschappelijk<br />
verantwoord beleggen<br />
doorwerkbonus<br />
stimuleert langer<br />
doorwerken
In dit nummer:<br />
Vaste rubrieken<br />
Doorwerkbonus.<br />
De overheid stimuleert mensen om langer<br />
door te werken door middel van de doorwerkbonus.<br />
Dat is een belastingvoordeel voor mensen<br />
van 62 jaar of ouder die blijven werken.<br />
Pagina 3<br />
Werkt u als uitzendkracht in de<br />
sector <strong>Bouw</strong>bedrijf of Afbouw?<br />
Dan bouwt u wellicht pensioen op bij<br />
<strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong>. Pagina 4<br />
Begin ik een eigen bedrijf of<br />
blijf ik in loondienst?<br />
vraagt Mark (44) zich af. We bespreken de<br />
gevolgen voor zijn pensioen. Pagina 6 - 7<br />
Maatschappelijk verantwoord<br />
beleggen.<br />
<strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> wil zijn geld fatsoenlijk<br />
verdienen. Pagina 8 - 9<br />
2 Voorwoord 4 Eethoek 5 Hoe heette dit gereedschap?<br />
5 Vraag & antwoord 8 Adressenboekje 10 Hans van Leeuwen<br />
10 Colofon 12 Xtreem 12 Sudoku 12 Zet in uw agenda<br />
Wilt u reageren op <strong>Bouw</strong>pensioen?<br />
Stuur dan een e-mail naar redactie@bouwpensioen.nl. U kunt ook een<br />
brief sturen. Ons adres is: Redactie <strong>Bouw</strong>pensioen, Postbus 637, 1000 EE<br />
Amsterdam. U krijgt zo spoedig mogelijk antwoord.<br />
2 - <strong>Bouw</strong>Pensioen 2009-1<br />
Aart Staartjes is de zoon van<br />
timmerman.<br />
Tot afgrijzen van zijn vader koos hij voor<br />
de toneelschool. Pagina 11<br />
voorwoord<br />
<strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> blijft gedegen<br />
en betrouwbaar<br />
<strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> heeft dit jaar geen toeslag kunnen verlenen op de<br />
pensioenen. Bovendien hebben we de premie moeten verhogen.<br />
Het bestuur heeft deze beslissingen met pijn in het hart genomen.<br />
We waren ertoe gedwongen door de negatieve ontwikkelingen op de<br />
financiële markten.<br />
Waarschijnlijk kwam dit voor u niet onverwacht. In de voorafgaande<br />
maanden hebben de media dagelijks gemeld hoe beroerd het ging op<br />
de financiële markten. Die berichtgeving was feitelijk. Maar er zaten<br />
helaas ook onjuiste verhalen tussen die nodeloos angst zaaiden.<br />
De media voorspelden dat de pensioenfondsen waarschijnlijk geen<br />
toeslag zouden kunnen verlenen. Dat is in veel gevallen waar gebleken,<br />
ook voor <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong>. Bovendien zouden de<br />
nominale pensioenen in gevaar zijn. Dat wil<br />
zeggen dat pensioenfondsen niet meer in<br />
staat zouden zijn om de pensioenen volledig<br />
uit te betalen. Sommige fondsen zouden de<br />
pensioenen zelfs moeten verlagen. Dat is onjuist<br />
gebleken, in elk geval voor <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong>.<br />
Dekkingsgraad<br />
De geschatte dekkingsgraad van <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong><br />
stond eind 2008 op 99,8%. Dat wil zeggen<br />
dat ons vermogen net iets lager is dan onze<br />
pensioenverplichtingen. Maar we hebben<br />
voldoende vermogen om de pensioenen te<br />
kunnen uitbetalen.<br />
Dick van Haaster<br />
Onze dekkingsgraad is echter te laag.<br />
De Pensioenwet eist een minimale<br />
dekkingsgraad van 105%. De Nederlandsche<br />
Bank geeft de pensioenfondsen een termijn<br />
Erik Gelderloos<br />
waarbinnen ze deze dekkingsgraad moeten<br />
realiseren. <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> heeft hiervoor een plan<br />
gemaakt en verwacht deze doelstelling te gaan halen. We weten echter<br />
niet hoe de financiële markten zich ontwikkelen. Daar zit wel een risico.<br />
Overigens houden we de ambitie om jaarlijks een toeslag op uw<br />
pensioen te verlenen. Het is echter te vroeg om daar toezeggingen<br />
over te doen. Daarvoor zijn de financiële markten te onvoorspelbaar.<br />
Vertrouwen<br />
We benadrukken dat de positie van <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> niet in gevaar is. We<br />
hebben de laatste jaren onder meer geïnvesteerd in verbetering van<br />
ons vermogensbeheer en verlaging van onze kosten. Daardoor blijven<br />
we een gedegen en betrouwbaar pensioenfonds. Daar kunt u op<br />
vertrouwen.<br />
dick van haaster en erik Gelderloos,<br />
bestuursvoorzitters <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong><br />
FoTo’S: BErT STrooTMAn
doorwerkbonus<br />
Belastingvoordeel als<br />
u langer doorwerkt<br />
De overheid wil mensen stimuleren om langer door te werken. Ze heeft daarom op<br />
1 januari van dit jaar de doorwerkbonus ingevoerd. Dat is een belastingvoordeel voor<br />
mensen van 62 jaar of ouder die blijven werken.<br />
De hoogte van de doorwerkbonus hangt<br />
van twee factoren af: A- de leeftijd en B- het<br />
inkomen uit arbeid. U heeft recht op een<br />
doorwerkbonus als u in het jaar, waarover<br />
u belasting betaalt, 62 jaar of ouder bent<br />
geworden.<br />
Hoe wordt uw doorwerkbonus berekend?<br />
Uw doorwerkbonus is een percentage van<br />
een deel van uw inkomsten uit arbeid. Het<br />
gaat om het deel tussen 8.859 en 54.776 euro.<br />
Tabel 1: hoe hoog is uw doorwerkbonus?<br />
U heeft in het jaar, waarover<br />
u belasting betaalt, de<br />
volgende leeftijd bereikt<br />
* Vanaf 65 jaar heeft u recht op een AOW-uitkering.<br />
Praktijkvoorbeeld<br />
Kees Verstraten werkt als timmerman bij een<br />
bouwbedrijf. In het jaar dat hij 62 wordt, bedraagt<br />
zijn inkomen uit arbeid 30.000 euro.<br />
Hij gaat niet met pensioen, maar besluit door<br />
te werken. Hoe hoog is zijn doorwerkbonus<br />
in dat jaar? We rekenen dit als volgt uit: 5%<br />
van (30.000 – 8.859 euro) = 1.057 euro.<br />
Kees voert de doorwerkbonus als heffingskorting<br />
op bij zijn aangifte voor de inkomstenbelasting<br />
over 2009. Het bedrag wordt<br />
Uw doorwerkbonus is een % van uw inkomsten uit arbeid tussen<br />
€ 8.859 en € 54.776<br />
Hoe hoog is uw percentage? Uw doorwerkbonus bedraagt maximaal<br />
62 jaar 5% 2296 euro<br />
63 jaar 7% 3214 euro<br />
64 jaar 10% 4592 euro<br />
65 jaar* 2% 918 euro<br />
66 jaar 2% 918 euro<br />
67 of ouder 1% 495 euro<br />
dan in mindering gebracht op zijn aanslag.<br />
In de jaren daarna zal de Belastingdienst de<br />
doorwerkbonus automatisch opvoeren in de<br />
voorlopige aanslag.<br />
Langer doorwerken? Daarna een hoger<br />
pensioen!<br />
Als u langer doorwerkt, heeft u onder<br />
voorwaarden recht op een doorwerkbonus.<br />
Maar als u daarna stopt met werken, heeft u<br />
bovendien recht op een hoger pensioen. Wilt u<br />
weten hoe hoog uw pensioen dan is? Dat kunt<br />
u nakijken op het pensioenoverzicht dat we u<br />
jaarlijks toesturen. U kunt het ook uitrekenen<br />
met de pensioensimulator op<br />
www.bouwpensioen.nl. Maar u kunt natuurlijk<br />
ook de Pensioen Informatielijn bellen,<br />
tel. 020 – 583 40 40.<br />
Doorwerkbonus tijdens levensloopverlof?<br />
Werknemers van 62 jaar of ouder kunnen<br />
levensloopverlof opnemen. Ze ontvangen dan een<br />
levensloopuitkering. Dat is uitgesteld inkomen<br />
uit arbeid. Officieel hebben ze dan recht op een<br />
doorwerkbonus. Maar dit was niet de bedoeling<br />
van de wetgever. De overheid onderzoekt daarom<br />
of ze hier een stokje voor kan steken.<br />
<strong>Bouw</strong>Pensioen 2009-1 - 3<br />
FoTo: BErT STrooTMAn
eeThoek<br />
Eieren zijn goed voor je<br />
Zijn eieren slecht voor je? Vergeet het maar.<br />
Als je hard werkt, hoort een eitje er gewoon bij!<br />
Binnenkort is het Pasen. En jij bent gek op<br />
eieren. Maar je hebt gehoord dat ze slecht<br />
voor je zijn vanwege de cholesterol. Dus je<br />
laat ze staan. Jammer, want als je voldoende<br />
beweegt –en wie doet dat niet in de bouw?en<br />
niet te dik bent (nu éven kritisch naar jezelf<br />
kijken), kun je rustig tot zes gekookte eitjes<br />
per week eten.<br />
Eieren zitten namelijk bomvol eiwitten,<br />
vitamines en mineralen. Dat zijn allemaal<br />
stoffen die een hardwerkend lijf nodig heeft.<br />
En met dat cholesterol valt het best mee,<br />
zeggen voedingsdeskundigen. Sterker nog:<br />
een ei bevat choline, een stof die je hersenen<br />
goed laat werken. Je wordt er dus nog<br />
slimmer van ook!<br />
Maar omdat te veel vet wél slecht is voor<br />
je hart en bloedvaten, zou ik zeggen: laat<br />
de spiegeleieren met spek maar staan. Wat<br />
denk je van een lekker paasontbijtje met<br />
zelfgemaakte eiersalade op een knapperig<br />
broodje? Hardgekookte eieren prakken met<br />
half kwark, half mayonaise, ruim kerrie, zout<br />
en peper en als je er nog wat bieslook door<br />
doet, is je vrouw helemaal onder de indruk:<br />
‘Schat, wat eet jij opeens gezond!’<br />
Loethe Olthuis<br />
4 - <strong>Bouw</strong>Pensioen 2009-1<br />
FoTo: roy BEUSKEr<br />
afspraken voor sectoren <strong>Bouw</strong>bedrijf en afbouw<br />
Wanneer bouwen<br />
uitzendkrachten pensioen<br />
op bij <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong>?<br />
Uitzendkrachten in de sectoren <strong>Bouw</strong>bedrijf en Afbouw doen onder voorwaarden mee aan de pensioe<strong>nr</strong>egeling van <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong>.<br />
Werkt u als uitzendkracht in de sector <strong>Bouw</strong>bedrijf of Afbouw? Dan bouwt u<br />
wellicht pensioen op bij <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong>. Wanneer is dat het geval:<br />
• Als u als vakkracht ten minste één jaar in één<br />
van deze sectoren werkzaam bent<br />
of<br />
• Als u - voorafgaand aan uw uitzendwerk in de<br />
sector <strong>Bouw</strong>bedrijf of Afbouw – als vakkracht<br />
in één van deze sectoren heeft gewerkt en<br />
aan de pensioe<strong>nr</strong>egeling van <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> heeft<br />
deelgenomen.<br />
Wanneer merken we u aan als vakkracht?<br />
Dat doen we als u in de twee voorafgaande<br />
jaren ten minste 12 maanden – al dan niet<br />
aansluitend - als werknemer of uitzendkracht<br />
in de sector <strong>Bouw</strong>bedrijf of Afbouw heeft<br />
gewerkt.<br />
We beschouwen u echter ook in de volgende<br />
gevallen als vakkracht:<br />
• U bent bouwplaatsmedewerker in de sector<br />
<strong>Bouw</strong>bedrijf of Afbouw en u volgt een<br />
erkende vakopleiding of bezit reeds een<br />
erkend vakdiploma.<br />
• U bent UTA-medewerker in de sector<br />
<strong>Bouw</strong>bedrijf en u bezit een diploma in een<br />
i Meer<br />
erkende bouwtechnische vakopleiding op<br />
niveau 2 of hoger.<br />
• U bent UTA-medewerker in de Afbouw en u<br />
bezit een diploma in een bouwtechnische<br />
richting van een erkende beroepsopleidende<br />
leerweg (BOL) op niveau 2 of hoger.<br />
Bent u vakkracht, maar voldoet u niet<br />
aan de voorwaarden? Of bent u geen<br />
vakkracht?<br />
Dan is het toch mogelijk dat u pensioen<br />
opbouwt bij <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong>. Dat is het geval als u bij<br />
een uitzendbureau werkt dat geen lid is van de<br />
brancheorganisaties ABU of NBBU en meer dan<br />
50% van zijn loonsom aan de sector <strong>Bouw</strong>bedrijf<br />
of Afbouw betaalt.<br />
Premie<br />
Als u deelneemt aan de pensioe<strong>nr</strong>egeling van<br />
<strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> moet uw uitzendbureau premie voor<br />
u afdragen.<br />
weten? Ga naar uw werkgever of vakbondsconsulent.<br />
Of bel de Pensioen Informatielijn,<br />
tel. 020 - 583 40 40.<br />
FoTo: BArCC
Hoe heette dit gereedschap?<br />
In het Gereedschap Museum Mensert ziet u<br />
historische handgereedschappen, machines<br />
en gebruiksvoorwerpen uit de bouw. Bijvoorbeeld<br />
dit gereedschap om handmatig specie<br />
te bereiden.<br />
De opperman gebruikte het om mortelgrondstoffen<br />
te mengen en kalkknollen te pletten.<br />
Hij bleef net zo lang roeren tot alle specie in<br />
de bak dezelfde kwaliteit had. Het was zwaar<br />
en tijdrovend werk, waarvoor hij vaak een<br />
schop gebruikte. Hij kon de klus echter ook<br />
klaren met het gereedschap op de foto.<br />
Weet u de naam van dit gereedschap dat<br />
ongeveer tot de Tweede Wereldoorlog werd<br />
gebruikt in ons land? Stuur uw antwoord<br />
vóór 15 april 2009 naar: redactie <strong>Bouw</strong>pensioen,<br />
Postbus 637, 1000 EE Amsterdam. Wij<br />
verloten twee geschenkbonnen van 50 euro<br />
onder de inzenders van het juiste antwoord.<br />
In de volgende <strong>Bouw</strong>pensioen vermelden wij<br />
de oplossing en de namen van de winnaars.<br />
Gereedschap Museum Mensert is elke eerste<br />
zaterdag van de maand geopend. 11-17 uur.<br />
Groepen op afspraak. Drie Akersstraat 9,<br />
Delft. Tel. 015-2190092 / 06-51508468.<br />
www.delftmusea.nl/ned/musea/mensert.<br />
Oplossing vorige nummer<br />
Het juiste antwoord was: tegelhaak. We hebben<br />
2 prijswinnaars getrokken: de heer L. Dol uit<br />
Hollandscheveld en de heer H.H. Beuneman<br />
uit IJmuiden. Zij krijgen een geschenkbon van<br />
50 euro toegestuurd.<br />
FoTo: BErT STrooTMAn<br />
vraaG & anTwoord<br />
Wanneer ontvang ik mijn pensioenoverzicht?<br />
De medewerkers van de Pensioen Informatielijn<br />
beantwoorden in <strong>Bouw</strong>pensioen telkens een veelgestelde<br />
vraag. Deze keer: wanneer ontvang ik mijn<br />
pensioenoverzicht van <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong>?<br />
U krijgt uw pensioenoverzicht dit voorjaar toege-<br />
zonden. U kunt daarop nakijken hoeveel pensioen<br />
u heeft opgebouwd tot en met 31 december 2008.<br />
Heeft u een vraag over uw pensioenoverzicht? Kijk<br />
dan in de toelichting. Staat uw vraag er niet bij? Ga<br />
dan voor hulp naar www.bouwpensioen.nl en klik op<br />
‘Pensioenoverzicht 2009’. Deze hulp is specifiek op<br />
uw situatie toegesneden.<br />
Overigens vindt u op dezelfde pagina een aantal<br />
veelgestelde vragen met de bijbehorende antwoorden.<br />
Komt u er niet uit? Vraag dan hulp aan uw<br />
vakbondsconsulent of bel de Pensioen Informatielijn.<br />
i Heeft<br />
FoTo’S rEné BLAnSJAAr<br />
u ook een vraag? Neem dan contact op met<br />
de Pensioen Informatielijn, tel. 020 - 583 40 40.<br />
Onze medewerkers helpen u graag!<br />
<strong>Bouw</strong>Pensioen 2009-1 - 5
mark moet een belangrijke<br />
beslissing nemen<br />
Blijf ik in<br />
loondienst<br />
of ga ik<br />
voor mezelf<br />
beginnen?<br />
Timmerman Mark (44) heeft lang lopen dubben. Zou hij een eigen<br />
klussenbedrijf beginnen of kon hij beter in loondienst blijven?<br />
De vrijheid van het ondernemerschap sprak hem aan. En als de<br />
zaken goed liepen, hield hij er vast een mooi inkomen aan over.<br />
Hij besloot de mogelijkheden serieus te onderzoeken. Vanwege de<br />
gevoeligheid van het onderwerp vertelt hij zijn verhaal anoniem.<br />
Mark legde zijn idee eerst voor aan zijn vrouw Petra. Hij kreeg meteen<br />
een stortvloed van vragen over zich heen. Hoeveel startkapitaal dacht hij<br />
nodig te hebben en waar wilde hij dat lenen? Zou hij genoeg klanten<br />
krijgen? Wie moest de administratie doen? En de studie van de kinderen,<br />
wie zou die betalen als het tegenzat? Ze beëindigde haar woordenwaterval<br />
met een rake constatering: ‘Volgens mij is een eenmansbedrijf<br />
helemaal niets voor jou. Jij gaat je hartstikke eenzaam voelen!’<br />
Aan het laatste had Mark niet gedacht. Maar daar had ze misschien wel<br />
gelijk in, realiseerde hij zich. De rest moest hij nog uitzoeken. Hij maakte<br />
daarom een afspraak voor een adviesgesprek bij de Kamer van Koophandel.<br />
Kamer van Koophandel<br />
Bij de Kamer van Koophandel werd Mark vriendelijk en deskundig<br />
geholpen. Hij kreeg informatie over bedrijfsadministratie, BTW-afdracht,<br />
financieringsmogelijkheden, fiscale regelingen voor starters en vele<br />
andere zaken. ondanks al deze hulp bekroop hem een ongemakkelijk<br />
gevoel, want hij had niets met dat soort dingen. Hij wilde zijn handen<br />
laten wapperen! Aan het eind van het gesprek kreeg hij bovendien het<br />
6 - <strong>Bouw</strong>Pensioen 2009-1 2<br />
advies om na te gaan wat het voor zijn pensioen zou betekenen als hij<br />
voor zichzelf begon.<br />
Individuele pensioe<strong>nr</strong>egeling<br />
Mark stelde deze vraag aan zijn vakbondsconsulent. Die vertelde dat hij<br />
als zelfstandige in de sector <strong>Bouw</strong>bedrijf niet verplicht was om deel te<br />
nemen aan de pensioe<strong>nr</strong>egeling van <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong>. Maar als hij wilde, mocht<br />
hij nog wel drie jaar vrijwillig deelnemen. Daarna moest hij een individuele<br />
pensioe<strong>nr</strong>egeling afsluiten. ‘Dat is een stuk onvoordeliger dan een<br />
collectieve pensioe<strong>nr</strong>egeling’, waarschuwde de vakbondsconsulent.<br />
Marks deelname aan de pensioe<strong>nr</strong>egeling van <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> zou dus op zijn<br />
laatst over drie jaar stoppen. Volgens de vakbondsconsulent zou dat een<br />
vervelende consequentie hebben: Mark zou daardoor geen aanspraak kunnen<br />
maken op zijn aanvullingsrechten. Dat betekende dat hij onvoldoende<br />
pensioen zou hebben om vervroegd met pensioen te gaan. Daar baalde<br />
Mark behoorlijk van!
Een eigen bedrijf beginnen heeft gevolgen voor uw pensioen.<br />
Verrassing<br />
De vakbondsconsulent had nog een ‘verrassing’ voor Mark. Hij moest zich<br />
individueel verzekeren tegen inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid.<br />
‘Dat maakte het nog minder aantrekkelijk, want zo’n verzekering is<br />
hartstikke duur!’, vertelt Mark.<br />
Mark heeft alle voors en tegens doorgenomen met zijn vrouw. ‘Daarna<br />
wist ik het zeker’, vertelt hij. ‘Ik wilde geen risico’s nemen waar mijn<br />
gezin de dupe van kon worden. Ik heb daarom voor zekerheid gekozen<br />
en ben gewoon bij mijn baas blijven werken.’<br />
i Website<br />
Kamer van Koophandel: www.kvk.nl<br />
FoTo: BErT STrooTMAn<br />
u gaat uit loondienst en begint een eigen bedrijf<br />
Wat betekent dit voor uw pensioen?<br />
Blijft u deelnemen aan de pensioe<strong>nr</strong>egeling van <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong>?<br />
• Als u een bedrijf begint in de sector Afbouw of Natuursteenbedrijf, blijft u<br />
verplicht deelnemen aan onze pensioe<strong>nr</strong>egeling.<br />
• Als u een bedrijf begint in de sector <strong>Bouw</strong>bedrijf of Timmerindustrie mag<br />
u uw deelname aan onze regeling maximaal drie jaar vrijwillig voortzetten.<br />
Daarna stopt uw deelname en moet u op een andere manier voor uw<br />
pensioenopbouw zorgen.<br />
Wilt u uw deelname aan onze pensioe<strong>nr</strong>egeling vrijwillig<br />
voortzetten?<br />
Dan moet u aan de volgende voorwaarden voldoen:<br />
• U heeft in de drie voorafgaande jaren verplicht deelgenomen aan onze<br />
regeling.<br />
• U dient een aanvraag in binnen twee maanden nadat uw verplichte<br />
deelname aan onze regeling is beëindigd.<br />
• Het duurt minstens drie jaar voordat u uw pensioendatum bereikt.<br />
Meer weten? Surf naar www.bouwpensioen.nl, klik op ‘Nieuws’ en ga<br />
naar ‘Uw deelname bij <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> vrijwillig voortzetten’.<br />
Wat moet u als zelfstandige weten als u aan onze<br />
pensioe<strong>nr</strong>egeling deelneemt?<br />
Aan onze pensioe<strong>nr</strong>egeling nemen werknemers en zelfstandigen deel.<br />
De regels voor deze groepen zijn grotendeels gelijk. Maar er zijn ook<br />
verschillen. De belangrijkste verschillen voor zelfstandigen zijn:<br />
• U betaalt het werkgevers- én werknemersdeel van de premie.<br />
Het werkgeversdeel is verreweg het grootst.<br />
• Bij arbeidsongeschiktheid heeft u geen recht op een arbeidsongeschiktheidspensioen.<br />
Dat is een uitkering voor arbeidsongeschikte werknemers<br />
met een WIA-vervolguitkering om het inkomensverlies op te vangen.<br />
U moet daarom zelf een arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluiten.<br />
Wat zijn de gevolgen als uw deelname aan onze<br />
pensioe<strong>nr</strong>egeling stopt?<br />
• U kunt geen aanspraak meer maken op uw aanvullingsrechten. Tenzij u<br />
heeft gekozen voor vrijwillige voortzetting en deze rechten blijft<br />
verwerven. Aanvullingsrechten zijn voorwaardelijke rechten die u straks in<br />
staat stellen vervroegd met pensioen te gaan. U kunt daar alleen<br />
aanspraak op maken als u op uw pensioendatum deelneemt aan de<br />
pensioe<strong>nr</strong>egeling van <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong>.<br />
• Hoeveel aanvullingsrechten loopt u hierdoor mis? Dat kunt u nakijken op<br />
het pensioenoverzicht dat <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> u elk jaar toestuurt.<br />
Meer weten over de aanvullingsregelingen? Raadpleeg één van de<br />
volgende brochures<br />
A- Met pensioen, als u bent geboren voor 1950;<br />
B- Met pensioen, als u bent geboren na 1949. U kunt deze downloaden op<br />
www.bouwpensioen.nl. U vindt ze onder ‘Downloads’.<br />
Heeft u geen internet? Raadpleeg dan uw vakbondsconsulent of bel de<br />
Pensioen Informatielijn, tel. 020 – 583 40 40.<br />
<strong>Bouw</strong>Pensioen 2009-1 - 7
Adressenboekje<br />
<strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong><br />
Postbus 637, 1000 EE Amsterdam<br />
Basisweg 10, 1043 AP Amsterdam<br />
Tel. 020 – 583 40 40<br />
Fax 020 – 583 87 10<br />
info@bouwpensioen.nl<br />
www.bouwpensioen.nl<br />
De volgende organisaties zijn vertegenwoordigd<br />
in het bestuur van <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong>:<br />
FNV <strong>Bouw</strong><br />
Postbus 520, 3440 AM Woerden<br />
Houttuinlaan 3, 3447 GM Woerden<br />
Tel. 0900 FnV BoUW<br />
of 0900 – 368 26 89<br />
info@fnvbouw.nl<br />
www.fnvbouw.nl<br />
CNV Hout en <strong>Bouw</strong><br />
Postbus 38, 3984 ZG odijk<br />
oude Haven 1, 3984 KT odijk<br />
Tel. 0900 – 422 26 84<br />
Fax 030 – 657 11 01<br />
info@cnvhb.nl<br />
www.cnvhb.nl<br />
<strong>Bouw</strong>end Nederland<br />
Postbus 340, 2700 AH Zoetermeer<br />
Zilverstraat 69, 2718 rP Zoetermeer<br />
Tel. 079 – 325 22 52<br />
Fax 079 – 325 22 90<br />
info@bouwendnederland.nl<br />
www.bouwendnederland.nl<br />
Nederlandse Bond van<br />
Timmerfabrikanten<br />
Postbus 24, 1400 AA Bussum<br />
nieuwe ’s-Gravelandseweg 16,<br />
1405 HM Bussum<br />
Tel. 035 - 694 70 14<br />
Fax 035 – 694 49 10<br />
info@nbvt.nl<br />
www.nbvt.nl<br />
Federatie van Ondernemersorganisaties<br />
in de Afbouw (FOA)<br />
Postbus 30, 2740 AA Waddinxveen<br />
Tel. 0182 – 572 166<br />
Fax 0182 – 572 083<br />
federatie@afbouwnederland.org<br />
8 - <strong>Bouw</strong>Pensioen 2009-1<br />
maatschappelijk verantwoord beleggen<br />
We willen ons geld<br />
fatsoenlijk verdienen<br />
<strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> wil maatschappelijk verantwoord beleggen. We schreven er twee jaar geleden<br />
ook over. Maar hoe verantwoord is ons beleggingsbeleid op dit moment? We vragen het<br />
aan Freek Vergunst. Hij is directeur Vermogensbeheer bij Cordares en nauw betrokken bij<br />
het beleggingsbeleid van <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong>.<br />
Wat bedoelen we met maatschappelijk<br />
verantwoord beleggingen?<br />
Dat betekent dat we ons geld investeren in<br />
fatsoenlijke bedrijven.<br />
Hoe bepaal je of een bedrijf fatsoenlijk is?<br />
Ten eerste kijken we of het goed wordt bestuurd.<br />
Dat kunnen we redelijk eenvoudig vaststellen.<br />
Daarna kijken we hoe een bedrijf omgaat met<br />
mens en milieu. Dat is helaas veel lastiger om<br />
vast te stellen.<br />
Hoe doen jullie dat dan?<br />
We doen onderzoek en laten ons adviseren door<br />
gespecialiseerde bureaus.<br />
Mogen we zeggen dat <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> alleen<br />
in fatsoenlijk bedrijven belegt?<br />
Als het goed is, hebben we geen foute bedrijven<br />
in onze beleggingsportefeuille. Maar je weet dat<br />
jammer genoeg nooit helemaal zeker. Want stel je<br />
eens voor dat een bedrijf een overname doet<br />
waardoor het indirect betrokken raakt bij de<br />
productie van clusterbommen. Dat zien we niet<br />
meteen.<br />
Wat doen jullie als jullie dat te weten<br />
komen?<br />
Dan proberen we het bedrijf te overtuigen dat ze<br />
daarmee moeten stoppen. Als ze dat niet doen,<br />
verkopen we onze aandelen. Maar dat heeft wel<br />
een nadeel, want dan zijn we onze invloed op dat<br />
bedrijf kwijt.<br />
Geef eens een voorbeeld van een aandeel<br />
dat jullie hebben verkocht, omdat het<br />
bedrijf op een onfatsoenlijke manier zijn<br />
geld verdient.<br />
Total. Dat is een Franse olie- en gasmultinational<br />
die banden onderhoudt met het militaire regime<br />
van Birma. Dat regime is verantwoordelijk voor<br />
talloze schendingen van de mense<strong>nr</strong>echten.<br />
Total profiteert daarvan. We hebben onze bezwaren<br />
kenbaar gemaakt aan het bedrijf, maar we werden<br />
afgescheept met een standaardantwoord. Toen<br />
restte ons niets anders dan onze aandelen verkopen.<br />
Kunnen de lezers zien in welke aandelen<br />
<strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> belegt?<br />
Ja, onze beleggingsportefeuille staat op<br />
www.bouwpensioen.nl. Als ze onder<br />
‘Beleggingsbeleid’ kijken, zien ze het vanzelf.<br />
<strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> is een paar jaar geleden<br />
begonnen met een proefportefeuille.<br />
Deze bevatte uitsluitend aandelen van<br />
Europese bedrijven die bovengemiddeld<br />
scoorden op het gebied van maatschappelijk<br />
verantwoord ondernemen. Hoe is<br />
het rendement van die portefeuille?<br />
In 2007 lag dat rendement lager dan van de<br />
‘gewone’ Europese aandelen. In 2008 lag het juist<br />
hoger. We kunnen dus nog geen conclusies trekken.<br />
Kunt u concrete voorbeelden geven van<br />
maatschappelijk verantwoorde beleggingen<br />
van <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong>?<br />
Zoals je weet, investeert <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> onder meer in<br />
vastgoed. We bouwen dus woningen en kantoren.
Freek Vergunst is nauw betrokken bij het beleggingsbeleid van <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong><br />
Wij waren één van de eerste die eisten dat schilders<br />
met verf op waterbasis gingen werken. Dat is veel<br />
gezonder dan werken met verf op oliebasis. Verder<br />
was <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> ook één van de eerste die eiste dat<br />
cementzakken maximaal 25 kilo wegen. We helpen<br />
dus om de arbeidsomstandigheden in de bouw te<br />
verbeteren.<br />
Heeft u meer voorbeelden?<br />
Natuurlijk! We beleggen samen met onze<br />
fusiepartner APG en de Triodos Bank in het Ampère<br />
Fonds. Dit fonds financiert grote projecten om<br />
energie op te wekken uit wind en biomassa.<br />
Twee jaar geleden heeft u verteld dat<br />
<strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> microkrediet verleent aan de<br />
allerarmsten. Hoe heeft zich dat verder<br />
ontwikkeld?<br />
Prima! Ik heb toen voorbeelden gegeven van<br />
armen in India die een groentehandel of<br />
fietsenmakerij wilden beginnen. Normale banken<br />
wilden geen geld aan hen lenen, maar wij waren<br />
daartoe wel bereid. We hebben deze mensen<br />
onder meer via lokale ondernemingen krediet<br />
verstrekt. Nu zijn het trotse bedrijfseigenaars.<br />
En ik kan je melden dat ze de rente en aflossing<br />
keurig op tijd hebben betaald.<br />
Vorig jaar hebben we onze portefeuille met<br />
microkredieten uitgebreid. Ik ben in Azerbeidjan<br />
geweest om met eigen ogen te zien waar ons geld<br />
terechtkomt. Ik heb daar een veehouder bezocht<br />
die met twee kalveren was begonnen. Hij heeft er<br />
nu vijftien. Dat gaat dus goed. En ik ben bij een<br />
kleine winkelier geweest die geen etenswaren<br />
verkoopt, maar lucifers, petroleum, schoenveters,<br />
dat soort dingen. Die man heeft nu een eigen<br />
bedrijf waar hij van kan leven. Dankzij een lening<br />
van <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong>.<br />
Een aparte vorm van beleggen is private<br />
equity. Dat wil zeggen dat je belegt in<br />
ondernemingen die niet genoteerd staan<br />
op de beurs. Doet <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> dat ook?<br />
Ja, omdat we willen delen in de wereldwijde<br />
economische groei. De wereldeconomie is nu<br />
eenmaal vele malen groter is dan het handjevol<br />
ondernemingen dat genoteerd staat op de beurs.<br />
Private equity heeft een slechte naam …<br />
Dat komt door enkele dramatische voorvallen.<br />
Neem de Perscombinatie (PCM). Private equitypartijen<br />
zijn daar ingestapt en hebben het bedrijf<br />
veel geld laten lenen. Ze hebben dat geld uit het<br />
bedrijf gehaald en het met grote schulden<br />
achtergelaten. Dat is natuurlijk hoogst onfatsoenlijk.<br />
i Welke<br />
aandelen heeft <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong>?<br />
U ziet het op www.bouwpensioen.nl.<br />
Kijk onder ‘Beleggingsbeleid’.<br />
Was <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> daarbij betrokken?<br />
Nee, maar dit soort zaken houdt ons wel scherp. Wij<br />
blijven investeren in private equity, maar we zullen<br />
onze invloed moeten aanwenden om dit soort<br />
praktijken te voorkomen.<br />
Cordares is vorig jaar gefuseerd met APG.<br />
Dat is de pensioenuitvoerder en vermogensbeheerder<br />
van het ABP. Is jullie invloed<br />
hierdoor groter geworden?<br />
Dat heeft onze positie zeker versterkt. Bedrijven zijn<br />
nu eerder bereid naar ons te luisteren.<br />
<strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> investeert in duurzame energie<br />
<strong>Bouw</strong>Pensioen 2009-1 - 9<br />
FoTo: BErT STrooTMAn
hans van leeuwen<br />
Veertig jaar ervaring<br />
wil je niet weggooien<br />
We bedanken Jan Visser voor zijn<br />
bijdragen. Zijn opvolger is Hans van<br />
Leeuwen (63) uit Papendrecht,<br />
voormalig uitvoerder bij BAM Civiel in<br />
Gouda. Hij stelt zichzelf voor.<br />
FoTo: EDUArD EnGEL<br />
Na een werkzaam leven van 48 jaar ben ik vorig<br />
jaar met de VUT gegaan. Ik ben op mijn<br />
vijftiende begonnen als timmerman. Een paar<br />
bazen en cursussen later werd ik op mijn 23ste<br />
vervangend uitvoerder bij een project van<br />
432 galerijwoningen. Uitvoerder ben ik altijd<br />
gebleven, maar wel op steeds grotere projecten.<br />
Recentelijk nog bij de gecompliceerde renovatie<br />
van het Haagse Centraal Station en de aanleg<br />
van de HSL bij Zoetermeer.<br />
De meeste werken heb ik met plezier en trots<br />
aangepakt. Maar bij mijn laatste project, dat<br />
deel uitmaakte van de verbreding van de A4 –<br />
lag dat anders. Rijkswaterstaat controleerde de<br />
hele dag met camera’s of we één van de<br />
honderden bouwvoorschriften overtraden. Dat<br />
hoort bij de moderne tijd, maar het past niet bij<br />
mijn manier van denken. Ik besloot daarom dat<br />
het mooi geweest was.<br />
Mijn projecten bestaan nu uit het verbouwen<br />
van de zolderkamer, het maken van tochtjes<br />
met onze boot en het coachen van jonge<br />
uitvoerders. Dat laatste is misschien nog het<br />
mooiste project, want bijna veertig jaar ervaring<br />
als uitvoerder wil je niet zomaar weggooien.<br />
10 - <strong>Bouw</strong>Pensioen 2009-1<br />
Trap er niet in!<br />
Telefonische verkooptrucs<br />
U zit net aan het avondeten en dan gaat de<br />
telefoon. Een vriendelijke stem informeert<br />
of ze enkele vragen over uw pensioen mag<br />
stellen. ‘Ik bel namens uw pensioenfonds’,<br />
voegt ze eraan toe om vertrouwen te wekken.<br />
ons advies: trap er niet in!<br />
<strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> belt u nooit thuis en laat dat<br />
ook niet door anderen doen. Beweert een<br />
telefonische verkoper het tegendeel? Geloof<br />
er maar niets van! En hecht vooral ook geen<br />
waarde aan de rest van het verkoopverhaal.<br />
Deze verkoper zit immers niet om een<br />
leugentje verlegen.<br />
<strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> laat soms wel telefonisch onderzoek<br />
uitvoeren. Maar dat laten we vooraf<br />
aan u weten in een persoonlijke brief. Zodat<br />
u weet dat het klopt.<br />
Colofon<br />
<strong>Bouw</strong>pensioen is een uitgave van <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong>.<br />
<strong>Bouw</strong>pensioen ver schijnt vier keer per jaar en<br />
wordt toegestuurd aan alle deel nemers en<br />
gepensioneerden van <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong>.<br />
Redactieraad <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong><br />
Jacco Keizer (Technisch Bureau <strong>Bouw</strong>-<br />
nijverheid), Hans Prins (Cordares),<br />
Kees Scheepens (<strong>Bouw</strong>end nederland),<br />
John Kerstens (FnV <strong>Bouw</strong>), Gerard van Santen<br />
(CnV Hout en <strong>Bouw</strong>), Jan-Willem Kommer<br />
(Afbouwsector), Lydia reinewald (Stifa),<br />
Saskia Kok (Pensioen Informatielijn),<br />
Wim Stoeltie (Deelnemersraad <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> *)<br />
en Job Ligteringen (BarcC).<br />
Aan dit nummer werkten mee<br />
roy Beusker, rené Blansjaar, Eduard Engel,<br />
Ellen Leijser, Loethe olthuis, Jan-Dirk o<strong>nr</strong>ust<br />
en Bert Strootman.<br />
Sluitingsdatum redactie: 20 februari 2009<br />
Adres redactie<br />
<strong>Bouw</strong>pensioen<br />
Postbus 637<br />
1000 EE AMSTErDAM<br />
redactie@bouwpensioen.nl<br />
Concept en realisatie<br />
BarcC, obdam<br />
www.barcc.nl<br />
ISSn: 1871-9465<br />
Vertrouwen<br />
Andere truc: sommige pensioenadviseurs<br />
bieden uw werkgever aan om hem werk<br />
uit handen te nemen. Hoe? Door u namens<br />
hem te informeren over uw pensioen. Dat is<br />
slim, want daarmee winnen ze uw vertrouwen.<br />
Dat vergroot hun kans iets aan u te<br />
verkopen.<br />
Uw werkgever hoeft hier niet aan mee te<br />
werken. <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong> informeert u voldoende<br />
over uw pensioen. Wij doen dat door<br />
middel van brieven, brochures, pensioenoverzichten,<br />
www.bouwpensioen.nl en<br />
natuurlijk dit magazine.<br />
i Wilt<br />
u ongewenste telefoontjes blokkeren?<br />
www.bel-me-niet.nl<br />
* De Deelnemersraad vertegenwoordigt de deelnemers<br />
en gepensioneerden van <strong>BPF</strong> <strong>Bouw</strong>. De raad is actief<br />
betrokken bij de besluitvorming.<br />
<strong>Bouw</strong>pensioen is bedoeld om u een beknopte<br />
en vereenvoudigde indruk te geven van zaken<br />
die zich voordoen op pensioengebied. U kunt<br />
geen rechten ontlenen aan de artikelen in dit<br />
magazine. Voor een uitputtende beschrijving<br />
van de rechten en verplichtingen verwijzen wij<br />
u naar de reglementen van de pensioe<strong>nr</strong>egelingen.<br />
U kunt deze aanvragen bij de Pensioen<br />
Informatielijn. U vindt ze echter ook op<br />
www.bouwpensioen.nl.
Aart Staartjes (70) is de zoon van een<br />
timmerman. Tot afgrijzen van zijn vader<br />
ging hij naar de Toneelschool.<br />
Aanvankelijk vond Aart het tien keer niets<br />
op die school. Hij heeft in die tijd vaak<br />
verzucht: ‘Had ik maar een vak geleerd’.<br />
aart staartjes is zoon van een timmerman<br />
Mijn vader vond<br />
mijn televisiewerk<br />
helemaal niets<br />
Zijn vader had wél een vak geleerd. Maar dat<br />
was ook geen garantie voor geluk, want hij<br />
werd werkloos tijdens de crisis van de jaren<br />
dertig. ‘Dat was een bitter gelag voor het<br />
jonge gezin’, vertelt Aart Staartjes aan de<br />
keukentafel in zijn piepkleine houten huis op<br />
Marken. ‘Mijn vader is toen weer naar school<br />
gegaan en heeft zich helemaal rot gestudeerd.<br />
Uiteindelijk heeft hij zijn aannemersdiploma<br />
gehaald en is een klein boerenaanneembedrijf<br />
begonnen dat boerenschuren en damhekken<br />
bouwde. Hij maakte ook doodskisten. Pas later<br />
is hij woningen gaan bouwen.’<br />
Klompen voor voedsel<br />
Tijdens de Tweede Wereldoorlog toonde<br />
Staartjes’ vader een grote sociale bewogenheid.<br />
Hij had onderduikers in huis en maakte in de<br />
timmerloods achter zijn huis in Amsterdamnoord<br />
klompen die hij voor voedsel ruilde.<br />
‘Ja, het was een bijzondere man. Maar ik had<br />
geen beste verhouding met hem’, herinnert<br />
Staartjes zich, terwijl hij bedachtzaam in zijn<br />
koffie roert. ‘Hij heeft met lede ogen aangezien<br />
dat ik een toneelcarrière wilde. Dat zag<br />
hij bepaald niet zitten. Hij is één keer naar<br />
een voorstelling komen kijken en daarna<br />
nooit meer. En mijn televisiewerk vond hij<br />
Paspoort<br />
• Aart Staartjes (Amsterdam, 1938)<br />
• Woont met zijn vrouw Hanna afwisselend op<br />
Marken en in Griekenland.<br />
• Speelt sinds 1984 Meneer Aart in Sesamstraat.<br />
• Ook bekend van De Stratemakeropzeeshow,<br />
J.J. De Bom, de Film van Ome Willem en Waltz.<br />
• Heeft van 1983 tot 2001 Sinterklaas verwelkomd<br />
in Nederland bij de officiële intocht.<br />
Voorleesboek<br />
Rond de Kinderboekenweek verschijnt het<br />
eerste voorleesboek voor kinderen van Aart<br />
Staartjes. Het heet Hannes. Het gaat over een<br />
heel arm jongetje in een rijk dorp. Uitgeverij<br />
Van Goor.<br />
ook maar niets. De hele buurt sprak schande<br />
van de Stratemakeropzeeshow. Het was<br />
brutaal, uitdagend en we gebruikten vieze<br />
woorden.’ Hij grinnikt: ‘Maar voor de jeugd<br />
was het fantastisch!’<br />
Timmeren met bijl<br />
Aart Staartjes heeft geen oud gereedschap<br />
meer van zijn vader. nadat zijn vader aannemer<br />
was geworden, verdween al zijn<br />
timmergereedschap uit het huis. Hij weet<br />
het nog goed: ‘Als wij thuis een schilderijtje<br />
moesten ophangen, deden we dat met de<br />
achterkant van een bijl.’<br />
Aart Staartjes heeft inmiddels de pensioengerechtige<br />
leeftijd bereikt. Toch is er geen<br />
haar op zijn hoofd die eraan denkt om te<br />
stoppen met werken. ‘Ik vind werken gewoon<br />
leuk.’ Alle kinderen kunnen dus gerust zijn:<br />
Meneer Aart van Sesamstraat gaat nog lang<br />
niet met pensioen.<br />
Tekst: Ellen Leijser<br />
<strong>Bouw</strong>Pensioen 2009-1 - 11<br />
FoTo: BErT STrooTMAn
Zet in uw<br />
agenda!<br />
Eigen Huis (Ver)<strong>Bouw</strong>en 17 t/m 19 april.<br />
Beurs voor particulieren die een huis<br />
willen (ver)bouwen. De exposanten<br />
geven advies over diverse onderdelen<br />
van het bouwtraject. Van financiering en<br />
grondaankoop tot ontwerp en de daadwerkelijke<br />
bouw. Jaarbeurs, Jaarbeursplein<br />
te Utrecht. www.eigenhuisverbouwen.nl<br />
Finale Nationale Metsel- en Voegwedstrijden<br />
20 t/m 24 april. De finalisten krijgen de<br />
opdracht een speeltuin in Etten-Leur<br />
te verfraaien met zitelementen van<br />
baksteenmetselwerk.<br />
www.metselwedstrijden.nl<br />
Nederlandse Restauratiebeurs<br />
23 t/m 25 april. Beurs over restaureren<br />
en conserveren van cultureel erfgoed.<br />
U maakt kennis met restauratiebedrijven,<br />
monumentenorganisaties en restauratoren<br />
(van wanddecoratie tot plafondschildering).<br />
Brabanthallen. Diezekade 2, ’s-Hertogenbosch.<br />
www.restauratiebeurs.nl<br />
Finale UEFA Cup 20 mei in Istanbul.<br />
Roland Garros 24 mei t/m 7 juni.<br />
Tennistoernooi in Parijs.<br />
Finale Champions League 27 mei in rome.<br />
Dag van de <strong>Bouw</strong> 6 juni. Het grote publiek<br />
is welkom bij bouwprojecten verspreid over<br />
het hele land. Belangstellenden krijgen<br />
rondleidingen en diavoorstellingen.<br />
Er zijn ook speciale kinderactiviteiten.<br />
www.dagvandebouw.nl<br />
Wimbledon 22 juni t/m 5 juli.<br />
Tennistoernooi in Londen.<br />
TT Assen 27 juni. GP Motorraces op het<br />
circuit van Assen.<br />
12 - <strong>Bouw</strong>Pensioen 2009-1<br />
‘Dit is de vierkant 75!’, roept Gerto Vissers (22)<br />
uit Rossum. ‘Een hydraulische palenkraker met<br />
een schachtmaat van 75 centimeter. ‘t Is één van<br />
de grootste koppensnellers van Nederland! Ik<br />
vind het echt kicken om ermee te werken.’<br />
Gerto is assistent-machinist bij Blijleven Sloop-<br />
werken in Wadenoijen. Hij kijkt nauwlettend<br />
toe als de kraanmachinist de schacht van de<br />
koppensneller over een heipaal laat zakken.<br />
Met brute kracht knijpen de beitels van de<br />
megahapper door het beton en stropen het eraf.<br />
Even later steekt alleen nog de wapening boven<br />
de grond uit. Terwijl Gerto de brokstukken<br />
i<br />
sudoku<br />
5 8 1<br />
9 7 5<br />
3 1 9<br />
8 4 2 3<br />
6 5 7 9<br />
9<br />
7 8 2<br />
8 6<br />
2 6 3<br />
Brute kracht<br />
© DENKSPORT PUZZELBLADEN<br />
opruimt, vertelt hij met gepaste trots: ‘We<br />
snellen zo’n 120 koppen per dag. Dat zijn er<br />
veel meer dan in de periode waarin dit werk<br />
nog handmatig gebeurde. Toen haalden ze<br />
misschien 15 koppen op een dag.’<br />
Gerto kijkt even in de toekomst. ‘Het is bedoeling<br />
dat ik ook de kraan ga bedienen. Dat wordt<br />
dus oefenen. Ik moet hem dan natuurlijk<br />
ook kunnen transporteren. Daar heb je een<br />
vrachtwage<strong>nr</strong>ijbewijs en aanhangersrijbewijs<br />
voor nodig. Het eerste heb ik al. Het tweede<br />
moet ik nog halen.’<br />
Gaat u trouwen of samenwonen? Dat kan gevolgen hebben voor uw pensioen. Lees daarom de brochure Trouwen<br />
of samenwonen. U kunt deze downloaden op www.bouwpensioen.nl. Klik op ‘Downloads’ en u ziet het vanzelf.<br />
FoTo: BErT STrooTMAn<br />
Alle cijfers van 1 t/m 9 moeten één keer<br />
voorkomen in elke kolom, elke rij en elk<br />
van de negen vierkantjes van 3x3 vakjes.<br />
Hoe doet u mee? Laat ons weten welke<br />
cijfers in de grijze balk staan. Stuur uw<br />
oplossing voor 20 april naar: Redactie<br />
<strong>Bouw</strong>pensioen, Postbus 637, 1000 EE<br />
Amsterdam. Wij verloten twee<br />
geschenkbonnen van 25 euro onder de<br />
inzenders van de juiste oplossing.