fiets – bromfietstechniek - Fietstoeren

A2. Fiets – bromfietstechniek
zelfs weer gericht kan worden. Als het frame nog net zo stuurt als voorheen is de kans
trouwens groot dat het nog recht is. Bekijk voor de zekerheid de onder - en bovenbuis op
schade (ribbels in de buis, scheurtjes in de lak, lugs die open gaan staan), en voel met je
vingertop langs de buis. En is de voorvork nog recht? Als het voorwiel opeens moeilijk uit
de vork gaat, het wiel uit het midden staat of de voornaaf niet meer evenwijdig aan de
vorkkroon loopt (dan staan de remblokjes dus opeens beide niet meer evenwijdig aan de
velg) is er wat verbogen. Een voorvork met flauwe knikken kun je weer recht buigen, is de
binnenbalhoofdbuis krom (controleer of het stuur nog netjes kan draaien zonder dooie
punten) of is er een buis gerimpeld, dan is snel vervangen de enige optie. Bij meer
vergevingsgezinde stalen voorvorken heb je wat meer speling (lees: kilometers) dan bij
aluminium, maar knikken en rimpels zijn een prima beginpunt voor vermoeiingsscheuren.
b) Framescheuren en andere ongemakken
Problemen met frames zijn te verdelen in twee categorien: vermoeiingsschade en
overbelasting door een valpartij oid. Vermoeiing ontstaat door een te grote wisselende
belasting. Het materiaal begint in te scheuren, en op een gegeven moment is de
restdoorsnede zo klein dat deze spontaan breekt. Bij een vermoeiingsbreuk kun je vaak al
met het blote oog twee zones onderscheiden: de gegroeide scheur die misschien
aangeroest is of juist erg glad door de schurende werking, en de verse breukzone.
Vermoeiingsbreuken ontstaan vaak op een punt waar een spanningspiek in het materiaal
zit: bijvoorbeeld vanuit een gat in de buis (de remkabel door de bovenbuis is berucht),
rond de scherpe hoek van een op de onderbuis gesoldeerde commandeurnok, of waar
een grote diktevariatie optreedt, zoals bij een luguiteinde. Het is aan te raden om je frame
en kritische onderdelen zoals het stuur periodisch op scheurvorming te controleren, zeker
als je het idee hebt dat het frame slapper is geworden of vreemd kraakt. Maak de fiets
schoon, en bekijk de lak op barsten of roestlijntjes in de verf. Let vooral op plaatsen waar
'iets gebeurt' in de buis, dus bij knooppunten, rond gaten, bij opgesoldeerde delen etc.
c) Reparatie
1) Stalen frame: je kunt een scheur in een stalen frame solderen of lassen, maar zo'n
reparatie is meestal niet sterker dan staal, en dit zal dus maar even een oplossing bieden,
het meesolderen van een versterking is dus aan te bevelen.
Hardsolderen is een techniek waarbij twee stalen onderdelen worden verbonden door het
toevoegen van een materiaal met een lager smeltpunt zoals bijvoorbeeld zilversoldeer of
messingsoldeer. In het laatste geval spreekt men ook wel van koperlassen. Koperlassen is
een vrij gebruikelijke techniek in de carrosseriebouw, zodat het niet raar is om met een
gescheurd frame naar een carrosseriebedrijf te stappen.
Een reparatie kent de volgende fases:
demonteer de in de weg zittende onderdelen en verwijder alle verf, vuil en roest, met vijl,
staalborstel, schuurpapier en ontvetter.
Knip om een scheur te versterken een versterkingsblik en klop het op maat. Is een buis
helemaal doorgescheurd, dan kun je ook een passend buisje in of om de buis schuiven.
Zaag de versterkingsbuis einden dan schuin af om een abrupte overgang te vermijden.
Breng vloeimiddel aan, soldeer de scheur, en laat het frame op een tochtvrije plaats aan
de lucht afkoelen. Afkoelen met water tijdens of na het solderen is bij rijwielbuis niet aan te
bevelen.
Behalve door middel van solderen kan een frame ook gelast worden. TIG lassen is dan
het beste, maar wel erg hightech. Bij TIG lassen wordt met een lastoorts een vlamboog
getrokken, en met de hand toevoegmateriaal bijgevoegd. Een Argon mengsel (achter op
31