fiets – bromfietstechniek - Fietstoeren

A2. Fiets – bromfietstechniek
van de A moleculen in de grondmassa (vloeistof) dus toenemen, tot het moment waarop
zich A kristallen gaan vormen. Er ontstaat uiteindelijk een grondmassa, bestaande uit A en
B moleculen, met daarin kristallen A en B. De concentratie A en B in de grondmassa zal
niet gelijk zijn aan de oorspronkelijke verhoudingen in het mengsel. De mechanische
eigenschappen ervan, kunnen daarom verschillen. Als we zeer snel koelen b.v. in water,
zal de legering het meest homogeen zijn (een zeer fijne kristalstructuur). Naarmate de
afkoelingstijd langer is, zullen de kristallen groter worden.
Bij veredelen (= precipitatie) verhitten we tot een bepaalde temperatuur; vervolgens koelen
we snel af. Het gevolg is oververzadiging van legeringelementen in de kristallen. Er vindt
langzaam uitscheiding plaats van deze legeringelementen (ouderen). Deze nieuw
uitgescheiden stoffen zullen het kristalrooster verfijnen en / of vervormen. De legering zal
hierdoor harder en sterker worden. Bij aluminium onderscheiden we natuurlijk ouderen bij
20°C en kunstmatig ouderen bij 160-190°C gedurende ongeveer 8 uur. Het is makkelijk te
begrijpen, dat verbindingsmethodes met grote warmte -inbreng zoals lassen, de
veredeling teniet doet.
Er zijn nog diverse andere manieren van warmtebehandeling. Spanningsvrij gloeien
gebeurt bij werkstukken waar b.v. door afkoeling na het lassen, krimpspanningen op zijn
ontstaan. Bij normaalgloeien wordt nog verder verhit en krijgt het geheel een nieuwe
veredeling om de kristalstructuur te herstellen.
De meest bekende legering is staal: een legering van ijzer en koolstof. Naast koolstof zijn
vaak nog diverse andere elementen aanwezig; sommige als verontreiniging (zwavel,
fosfor), andere als legeringelement b.v. mangaan, chroom, molybdeen, nikkel, en
vanadium. De percentages verschillen nogal; sommige elementen in tienden, andere in
tientallen procenten. Alleen roestvaststalen frames zijn van hooggelegeerd staal.
De meeste frames worden dus gebouwd met laaggelegeerde of ongelegeerde
staalsoorten. Dit laatste klopt feitelijk niet; men bedoelt dat er meer dan 98 % ijzer in zit.
Bij staal is er boven de 723°C een overgang in de kristalstructuur van de a fase naar de Y
fase. Als we staal snel afkoelen, kan er een brosse structuur ontstaan. De framebouwer
wil vooral een taaie buis hebben; het is dus zaak de afkoeling zo langzaam mogelijk te
laten verlopen. Naarmate er meer koolstof in staal zit, wordt dit gevoeliger voor (te) snelle
afkoeling. Om de kristalstructuur niet te veranderen, kan men een zilversoldeer kiezen met
een laag smeltpunt b.v. 620° C, of een verbindingsmethode zonder warmte-inbreng zoals
lijmen.
Kwaliteitsbuizen hebben een veel hogere rekgrens en treksterkte dan constructiestaal. In
het algemeen hebben ze nauwelijks een vloeigrens, en de rekgrens (R0,2) ligt dichtbij de
maximale treksterkte (Rm). Buizen van constructiestaal zijn vervaardigd uit een gelaste
strip en hebben dus een lasnaad. Naadloze buizen zijn veel duurder (3-5X), maar
homogener van structuur. Alle topbuizen zijn daarom naadloos. Gewoonlijk worden ze
"butted" uitgevoerd, d.w.z. de uiteindes worden verdikt, en soms brengt men er nog een
verstevigingprofiel in aan. Als beide zijden versterkt worden, noemt men dat "doublé
butted" en als een verdikking extra dik is "triple butted". De zitbuis is gewoonlijk "single
butted". De voornaamste reden om buizen butted uit te voeren, is de verwachte nadelige
invloed van solderen of lassen. De stijfheid van een frame wordt helaas bepaald door het
dunne middenstuk !
Een buis die verlijmd wordt, kan gelijkmatig van dikte zijn (plain).
De wanddikte REYNOLDS 531 is 0.6mm in het midden en 0,9mm butt,
de wanddikte REYNOLDS 753 is 0,5mm in het midden en 0,7mm butt.
Koolstof C, chroom Cr, mangaan Mn, en molybdeen Mo, zijn de voornaamste legeringcicmenten
voor laaggelegeerde staalsoorten. Een hoog koolstofgehalte (>0,2%) levert een
13