fiets – bromfietstechniek - Fietstoeren

A2. Fiets – bromfietstechniek
4. BUIZENFABRICAGE: (toelichting bij afb.7)
In de techniek worden zowel gelaste als naadloze buizen gebruikt.
Gelaste buizen worden vervaardigd uit staalstroken van uiteenlopende breedte en dikte,
naadloze buizen uit gegoten of gewalste, hoog verhitte cilindrische blokken.
De techniek loopt bij deze werkwijzen sterk uiteen, afhankelijk van de gewenste
doorsnede en dikte.
De oudste continue buislasmethode is het Fretz- Moon-procédé, waarbij de hele band tot
gloeihitte wordt verwarmd.
Hiertoe wordt de eindloze staalband (wanneer een rol ten einde is wordt er een volgende
aan gelast) door een oven geleid en op 1.400°C gebracht, en vervolgens tussen
omzetwalsen tot een buisvorm omgebogen.
Tenslotte worden de strookranden tussen de laswalsen zo vast aaneengedrukt dat ze één
geheel gaan vormen.
Bij de andere buislasmethode blijft de staalband koud en worden alleen de kanten op
Iastemperatuur gebracht. Hierbij wordt het materiaal altijd eerst in een buisvorm gebogen.
Men heeft de keuze uit elektrisch booglassen, inductie - en weerstandslassen.
Bij de beide laatste technieken wordt de elektrische inductie, respectievelijk weerstand
gebruikt voor het verhitten van de naad.
Een speciale plaats neemt de spiraalbuismethode in, waarbij men geen lengtenaad vormt
maar de band spiraalvormig opwikkelt, zodat een praktisch eindloze gespiraleerde
Iasnaad ontstaat.
Bij de oudste techniek voor de vervaardiging van naadloze buizen, het ,overhoeks walsen’
(Schragwalzmeshode), wordt een cilindrisch walsblok tussen twee walsen geleid die een
hoek met elkaar maken.
Beide walsen draaien in dezelfde richting rond, waardoor het oppervlak van het walsblok
enigszins wordt meegetrokken en er in de kern een opening ontstaat.
Om de zo gevormde holte wijder en gladder te maken, wordt er een ,doorn’ ingedrukt.
De aldus verkregen dikwandige, ruwe buizen worden vervolgens op de Pilgerschrittwalsen
(pelgrimschredewalsen) gestrekt, waarbij de ruwe buis door een doorn tussen een
walsenpaar wordt gedrukt waarvan de uitsparing langs de omtrek varieert.
Zoals in de afbeelding te zien is, ,bijt’ de vernauwing een deel van de ruwe buis af, die
daarbij over de teruglopende doorn wordt gestrekt.
Na een halve omwenteling wordt de uitsparing weer breder, waarop de doorn naar voren
teruggaat. Deze heen-en-weerbeweging (die aan sommige processies doet denken en
daarom ,pelgrimschrede’ wordt genoemd) gaat door totdat het gehele walsblok het
walsenpaar gepasseerd is.
Bij de stop walsmethode wordt een cilindrisch walsblok eerst door overhoeks walsen van
een centrale opening voorzien, en dan op een duo - (tweewals-) stoel met niet-variërende
opening over een stop gestrekt.
Bij de steekbank - of Ehrhardtmethode wordt een walsblok met vierkante doorsnede tot
walstemperatuur verhit en dan met een ponsstempel tot een vingerhoedvorm uitgedrukt.
Dit blok wordt vervolgens door overhoeks walsen gestrekt en tenslotte door meerdere
achter elkaar geplaatste dubbele walsenparen met een steeds nauwer uitgevoerde
opening uitgewalst (steekbank).
De modernste methode is tenslotte het extrusieprocédé, waarbij men een stalen buis krijgt
door een gloeiend cilindrisch walsblok van geringe lengte tezamen met een doorn door
een ronde matrijs te persen; op deze manier kan men de buis in één bewerking fabriceren.
7