fiets – bromfietstechniek - Fietstoeren

Beschrijving en theorie. — Onderstellen we een brug balans op een tiende. ZIJ bestaat
uit een stevig raam, in wmkelhaak, dragende bi] O een juk. De schaal iï opgehangen bij p.
BIJ k draagt het juk een aanhangsel, dat zich juist tegenover een gelijkaardig, vast
uitsteeksel plaatst, wanneer het juk horizontaal is. Bij h is een verticale staaf met het juk
verbonden, die onderaan, bij g aan de biug is bevestigd. Een andere onbuigbare btaaf is
bij d met het juk verbonden en onderaan, bij c, bevestigd aan een hefboom, waarvan het
steunpunt in a is. Deze hefboom draagt een mes b, waarop de brug steunt. De balans is
zoodanig vervaaidigd, dat g en b altijd met een gelijke hoeveelheid dalen, wat tot gevolg
heeft, dat de brug RQ altijd horizontaal blijft.
Om dit te verkrijgen, nemen wij oh gelijk aan 1/3 van den afstand hd Aldus bekomt men
od == 4 oh. Als h l cm. daalt, daalt g in dezelfde mate, terwijl d en c 4 cm dalen. We
moeten dus zorgen, dat b l cm. daalt Daar het steunpunt van den hefboom cba in a ligt, ih
het gemakkelijk den afstand ab te bepalen, die 1/4 moet zijn van den afstand ac, opdat de
voorwaarde vervuld zij
Vermits de brug RQ altijd horizontaal blijft, is de niaats van de lading L onverschillig en
gansch het ge wicht van L laat zich gevoelen in g- en in A Opdat het gewicht P, dat
evenwicht maakt met de lading L, 10 maal kleiner zij dan deze, is het voldoende dat zijn
hefboomsarm PO 10 maal langer zij dan de arm oh van de lading L.
-71 -
O 38. ROMEINSCHE BASCULE. - Aldus noemt men een verbinding van de bascule met
de unster. Het is een bascule, waarbij de gewichten vervangen worden door een looper,
die over het juk van een unster heen en weer kan geschoven worden.
Vraag. — 160. Verschil tusschen massa, absoluut gewicht, betrekkelijk gewicht? Hoe
meet men het absoluut en het betrekkelijk gewicht van een lichaam?
III. Katrollen.
39. BESCHRIJVING. — Een katrol bestaat uit een cirkelvormige schijf, die aan haar
omtrek van een groef {keel) is voorzien, waann men een koord of ketting legt. Door het
middelpunt van de schijf gaat een as, ^die in een beugel draaien kan.
40. SOORTEN.— Men onderscheidt de vaste- en de losse katrol.
a) Vaste katrol. — Een katrol, waarvan de beugel met een haak aan een stevigen stut is
bevestigd, noemt men vaste katrol
Fig. 63. — Vaste katrol.
(tig. 63). Twee krachten hebben hun aangrijpingspunt aan de uiteinden van het koord: de
eene L is het op te heffen gewicht of de last; de andere M is de kracht, die evenwicht moet
maken.
Laat ons een bepaald gewicht ophangen aan een Uiteinde van het koord en laat ons aan
het andere uiteinde het gewicht vastbinden, dat evenwicht moet maken: wij stellen vast,
dat de twee gewichten gelijk zijn. Door redenering vindt men overigens, dat het zoo zijn
moet; want men kan de vaste katrol beschouwen als een hefboom AOB van de eerste
soort met gelijke armen (fig. 63). In een woord, om bij het gebruik van een vaste katrol
evenwicht te verkrijgen, is er een macht nodig, die zoo groot is als de last.
*w~
Deze machine wordt gebruikt om water te putten, om zakken of goederen op te hijsen,
enz.
Fig. 64. Losse katrol. >Fig'. 65. — Stel katrollen.