fiets – bromfietstechniek - Fietstoeren

eenige schommelingen komt het juk gemakkelijk in dezen stand; eindelijk, met ongelijke
gewichten, helt het juk over naar den kant van het zwaarste en het neemt dan een
nieuwen toestand van evenwicht aan, waarbij de afwijking (doorslag) het verschil van
gewicht aanduidt.
Vragen. — 150. Waar zal zich het zwaartepunt van het juk ten opzicnte van de steunIiJn
bevinden, indien de snede van het mes op de halve lengte en aan de onderzijde van het
juk geplaatst is? In welken toestand van evenwicht bevindt zich dan het juk? Wettig de
benaming dwaai, die men in dit geval aan de balans geeft.
151. Wat zou er gebeuren, indien het steunpunt met de steunlijn 'samenviel' 1 Waarom zou
men dan bij gelijkheid van gewichten een onverschillige balans hebben?
152. Men hangt gelijke gewichten op aan de uiteinden van een juk, dat goed horizontaal
is. Welke gevolgtrekking- maakt g-e, indien hierdoor het evenwicht verbroken is?
— 67 —
153. Men plaatst een lichaam op een balans, waarvan de naald O wijst, en men maakt
evenwicht door in de andere schaal ballast te werpen. Men wisselt nu de beide lasten der
schalen om. Welke gevolgtrekking maakt ge: 1° indien het evenwicht blijft bestaan;
2° indien het zoo niet is?
154. De armen van een balans zijn 100 en 101 mm. lang. Als men een zeker lichaam in
de schaal van den kortsten arm plaatst, dient men in de andere schaal een gewicht van 6
Hg. te zetten om evenwicht te bekomen. Welk is liet gewicht van het lichaam? Welk
gewicht zou men moeten gebruiken, om evenwicht te bekomen, wanneer het lichaam in
de andere schaal geplaatst werd.
155. Als een 'lichaam x in de schaal A van een balans geplaatst ïs, moet men in B 12 gr. 8
leggen om evenwicht te bekomen. Als men het lichaam in B plaatst, moet men 5 gr. in A
gebruiken om evenwicht te bekomen. Hoe zwaar weegt het lichaam x?
156. In een onjuiste balans is de eene arm 101 mm. lang en d«s andere 100 mm. Een
handelaar weegt 100 maal een voorwerp van l Kg. met deze balans, hierbij het te wegen
voorwerp zoo dikwijls in de eene schaal plaatsende als in de andere. Wat heeft hij aldus
gewonnen of verloren?
(A* e) Methode van Borda. — proef. Men plaatst het te
wegen lichaam in een schaal en men maakt evenwicht door zand of ijzervijlsel op de
andere schaal te brengen. Men vervangt het lichaam door gemerkte gewichten: als het
evenwicht verkregen is, geven deze gewichten de zwaarte van het lichaam te kennen,
zelfs als de balans onjuist is. Waarom? Deze methode noemt men de methode van Borda.
De methode van Borda laat toe, op een nauwkeurige wijze het gewicht van een lichaam te
bepalen, zelfs dan wanneer de armen van het juk ongelijk zijn.
ƒ) Gevoeligheid. — Proeven, l. Plaats gelijke gewichten op ' de schalen van een balans
en voeg dan op een schaal nog een Klein gewicht bij, zij l mg. Indien de balans merkbaar
atwijkt (doorslaat), zegt men, dat ze tot op één milligram nauwkeurig is. 2. Wijzig de ligging
van het zwaartepunt bij een balans waarvan het mes volgens een verticale richting
beweegbaar is. Wat stelt gij vast met het oog op de gevoeligheid?
Een gevoelige balans geeft bij een zeer klein verschil in het gewicht van de lasten op de
schalen een merkbare afwijking (doorslag). Bij een dergelijke balans zijn de
schommelingen zeer traag en is er een lange tijd noodig, vooraleer het juk stil blijft.
Een balans is des te gevoeliger, naarmate het juk beweegbaarder, lichter en langer is, en
zijn zwaartepunt zich dichter bij de steunlijn bevindt.
De balansen, welke dienen om lasten van eenige
— 68 —
kilogrammen te wegen, zijn gewoonlijk slechts tot op een eg. nauwkeurig; maar een
verschil van l eg. bij een last van 2 of 3 Kg. heeft weinig belang.
Zekere balansen en namelijk de chemische balansen zijn tot op een half milligram
nauwkeurig.