fiets – bromfietstechniek - Fietstoeren

Beschouw de spankracht van de stoom, die van
onderen naar boven op de veiligheidsklep a b
drukt, als een macht (afb. 6), het gewicht P, aan
het uiteinde van de staaf EGF opgehangen, als een
last en het punt F ,als een steunpunt. Tot welke
soort behoort de hefboom in deze figuur
voorgesteld.
ARMEN VAN EEN HEFBOOM.
De loodlijn m, van uit het steunpunt S op de
richting van de macht M (afb. 7) neergelaten,
draagt de naam van machtarm. De loodlijn l, uit
het steunpunt op de richting van de last L
neergelaten, is de lastarm.
EVENWICHT BIJ DE HEFBOMEN. -Proef.
Neem een stevige, goed vierkante en rechte,
houten liniaal. Schroef juist in haar midden
een haak; bevestig op de tegenovergestelde
zijde andere haken op gelijke afstanden, b.v.,
4 cm. Hang de liniaal in haar midden op.
Waarom is zij in evenwicht ? Hang op gelijke afstanden van haar midden gelijke gewichten
op: de liniaal is nu een hefboom.
Van welke soort is deze hefboom? Vergelijk de lengten van zijn armen met elkaar. Bemerk
dat hij in evenwicht is. Hang een der gewichtjes op een dubbelen afstand van het midden
op: het evenwicht is verbroken.
Vervang het onaangeroerde gewicht door een gewicht, dat dubbel is: het evenwicht is
weer hersteld (afb.8). Vermenigvuldig de gebruikte gewichten met de armen van de
hefboom: ge bekomt gelijke producten. Zet de proef voort en verander immer de gewichten
en hun afstand tot het midden. Ge zult bemerken, dat, in geval van evenwicht, de
producten van de gewichten met de armen altijd gelijk zijn.
Een hefboom, is in evenwicht, wanneer hij noch langs de ene, noch langs de anderen kant
draait.
Opdat een hefboom in evenwicht zij, moet elke kracht, vermenigvuldigd met haar arm,
hetzelfde product geven.
Indien wij de macht en de last respectievelijk door M en L voorstellen en de armen dezer
krachten door m en l, kunnen wij de evenwichtsvoorwaarde aldus schrijven
M = l of M x m = L x l
L m
Opmerking. — Uit de voorgaande formule trekt men
Hieruit volgt, dat, indien men de kracht M, die nodig is om de last L te overwinnen, wil
kleiner maken, men de machtarm moet vergroten of de lastarm verminderen of aan beide
te gelijk veranderingen moet toebrengen: dit kan heel gemakkelijk nagezien worden met
de plaats van het steunpunt, het machtpunt en het lastpunt te veranderen bij de drie
soorten van hefbomen, vervaardigd door middel van een liniaal en gewichten (fig.3 tot 5).