fiets – bromfietstechniek - Fietstoeren

A13. Fiets - bromfietstechniek.
Deze notatie geeft aan dat twee kenmerken, de
spoed en de buiten/ binnendiameter van zowel de
Italiaanse vork als van het Engelse balhoofdstel
identiek zijn.
Probeert men echter een Engels gesneden
balhoofdstel op een voorvork met Italiaanse draad
te monteren, dan zal men snel ontdekken dat het
schroeven niet echt soepel gaat. Dat komt omdat
het derde kenmerk, de tophoek, van beide soorten
schroefdraad niet gelijk is. De 55° tophoek van de
Italiaanse draad geeft het profiel van de
schroefdraad een iets grotere breedte. De cup en
borgmoer met Engelse draad ( en 60° tophoek)
worden lichtjes beschadigd bij montage op de
Italiaanse voorvork. Het geheel is redelijk passend,
niet perfect, maar beschadigingen zijn
onvermijdelijk.
Zet men aan de Italiaanse voorvork het Engelse
balhoofdstel vast dan zou het correcter zijn om de
stuurbuis nog even met een snij ijzer met Engelse
draad na te tappen. Dat is een simpele ingreep, de
draad van de stuurbuis wordt daardoor iets
versmald, de tophoek wordt immers verbreed. Hoewel het natappen van de stuurbuis een
eenvoudige handeling is wordt deze nogal eens uit gemakzucht achterwege gelaten. In het
omgekeerde geval, een Engelse voorvork met een Italiaanse balhoofdstel, is dat niet
mogelijk omdat de tophoek smaller moet worden gemaakt en dat betekent materiaal op de
schroefdraad aanbrengen.
ISO standaardisering
Om de verwarring bij deze veelvuldig voorkomende problemen in de toekomst te beperken
en de uitwisselbaarheid van onderdelen uit verschillende landen te vergroten, is er een
internationale organisatie opgericht. Deze organisatie heeft tot doel het normaliseren en
standaardiseren van allerlei maten en veiligheidsvoorschriften in diverse takken van
industrie.
De International Standards Organisation (ISO) is oorspronkelijk door de Amerikanen
opgericht. Vanaf 1973 heeft de ISO twee commissies voor de normalisering en
standaardisering van de fiets en zijn onderdelen ingesteld. De inspanningen van de ISO
hebben tot op heden tot een drietal ISO standaards geleid, respectievelijk op het gebied
van maataanduiding van banden, verlichtingen en schroefdraad. Helaas zijn die
standaards vrijblijvend en is het de lidstaten niet verboden ook andere standaards te
gebruiken.
De nieuwe ISO schroefdraden worden meestal uit bestaande schroefdraden
gekozen. Men kiest dan voor de meest voor de hand Iiggende of de meest voorkomende
schroefdraad. De standaard kan ook zodanig worden gekozen dat er een
uitwisselbaarheid ontstaat met andere schroefdraadsoorten.
Dat is bijvoorbeeld het geval met de ISO standaard voor freewheelschroefdraad:
1.375” x 24TPI.
Bij de Engelse draad is dat 1.370” x 24TPI en bij de Italiaanse 35mm x 24 F (vertaald =
1.378” x 24TPI). Deze draden zijn onderling min of meer uitwisselbaar, alleen de Franse
freewheels en naven passen niet op de ISO draad.
C.V.O. “ DE AVONDSCHOOL” Oostende.
3