fiets – bromfietstechniek - Fietstoeren

fiets – bromfietstechniek - Fietstoeren fiets – bromfietstechniek - Fietstoeren

fietstoeren.be
from fietstoeren.be More from this publisher
15.09.2013 Views

A6. Fiets - bromfietstechniek. A6. DE WIELEN (met spaken) 1

Inleiding: A6. Fiets - bromfietstechniek. Een velg, een naaf en (meestal) 36 spaken - daaruit bestaat een fietswiel. Door de diverse krachten die wielen ondergaan, moeten de onderdelen optimaal op elkaar afgestemd en gemonteerd worden. Vooral nu de samenstellende onderdelen (en materialen) steeds lichter worden, en men steeds meer wielen machinaal gaat maken. Laten we beginnen een bestaand fietswiel goed te bekijken. De spaken lopen niet zoals bij een wagenwiel direct van de as naar het tegenoverliggende punt op de velg (radiaal heet dat), maar zijn om beurten naar links of naar rechts verzet (tangentiaal). Bovendien zitten de spaken om beurten op de ene en op de andere naaf flens. Als we alleen de spaken die vanuit de dichtstbijzijnde naafflens verlopen bekijken, ziet het wiel er ongeveer zo uit als op afb.1. Iedere spaak kruist een aantal andere spaken op zijn weg van de naaf naar de velg: in dit geval 3, maar het kunnen er ook 2 of 4 zijn. Ons wiel wordt een 3-kruis wiel genoemd, die andere mogelijkheden leveren resp. 2-kruis gespaakt en 4-kruis gespaakt. Dat zijn allemaal tangentiaal gespaakte wielen; een radiaal gespaakt wiel zou je 0-kruis gespaakt kunnen noemen. Het voordeel van de tangentiale methode is dat daarmee grotere torsiekrachten overgebracht kunnen worden. Torsie is verwringing en komt voor als je probeert naaf en velg t.o.v. elkaar te verdraaien. Dat gebeurt alleen bij een aangedreven wiel en bij een wiel met naaf rem - dus altijd bij het achterwiel, maar bij een voorwiel alleen als er een trommelrem ingebouwd is. De grootste torsiekrachten treden bij het remmen op, dus proberen we in ieder geval het achterwiel zo te maken dat het de grootst mogelijke torsie kan opnemen. Dat betekent in de eerste plaats dat je zo mogelijk 4-kruis gespaakt kiest voor het achterwiel. Maar het betekent nog meer: er is namelijk een verschil tussen de spaken die van de buitenkant van de naafflens verlopen en die spaken die van de binnenkant van de naafflens verlopen (afb.2). De trekkende spaken worden minder ongunstig belast, dus kiezen we ze voor de richting die het hoogst belast wordt (afb.3). Bij het voorwiel doet het er allemaal niet toe - daar zijn de torsiekrachten gewoonlijk niet zo hoog dat de spaken daardoor zullen breken. Bekijk nu je voorbeeld nog eens: is het zoals beschreven? Zo ja, dan kun je het als voorbeeld gebruiken; zo nee, dan oriënteer je je het beste aan de tekeningen in de tekst. 2

A6. Fiets - brom<strong>fiets</strong>techniek.<br />

A6. DE WIELEN (met spaken)<br />

1

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!