fiets – bromfietstechniek - Fietstoeren

19. Buitenband en binnenband omleggen:
A5.Fiets – bromfietstechniek.
Een band omleggen beginnen we bij het ventiel of ...?
In fietsonderhoudsboeken en -artikelen en in foldertjes die soms als bijsluiter bij een
binnenband zitten, worden vaak tegengestelde adviezen gegeven.
Volgens auteur A moet je bij het monteren van de buitenband beginnen bij het ventiel,
volgens schrijver B juist precies daartegenover. Wat is nu de juiste methode?
Het kan allebei, maar zoals alles in het leven is de beste methode deze die jij kiest omdat
je begrijpt wat je doet.
Een fietsband wordt hard opgepompt. Vijf bar, zeven, sommigen
menen zelfs dat tien bar nodig is om snel vooruit te komen. Die hoge
druk wil de band letterlijk opblazen. En omdat de buitenband geen
gesloten slang is zit er aan elke kant een zogenaamde hieldraad die
er voor zorgt dat de band door de hoge druk niet over de rand van de
velg floept.
Die hieldraad moet sterk zijn en mag niet rekken. Zouden die
ongeveer twee meter lange draden (het zijn eigenlijk hoepels) slechts
1 % rekken (2 cm dus), dan zou de diameter van de band al groter
worden dan die van de buitenomtrek van de velg; de band zou er dus
onmiddellijk vanaf lopen en de binnenband zou met een knal open
scheuren.
Al bij minder rek kan dat gebeuren als je toevallig een band hebt die
wat groot uitgevallen is en een velg die juist wat aan de kleine kant is.
Denk niet dat dit niet gebeurt; het gebeurt wel, ook anno 2004. Voor
banden en velgen geldt hetzelfde als voor elk industrieel product: er
zit een tolerantie op. Die tolerantie kan zodanig zijn dat de band heel
gemakkelijk over de velg kan, of juist knalstrak zit. Maar hoe dan ook,
het is belangrijk dat de hieldraad zo min mogelijk rekt. De kunststof
hieldraden in vouwbanden (Kevlar) zijn gevoeliger voor rek (ze
'kruipen', worden langzaamaan steeds langer), reden waarom die
'krap aan de maat' gemaakt worden en daarom zijn vouwbanden vaak
moeilijk te monteren.
Om de niet rekkende hoepel van de hieldraad toch om de velg te kunnen leggen heeft de
velg een dieper liggend velgbed. Als de hieldraad diep in het velgbed ligt is er aan de
tegenoverliggende kant ruimte om de band over de rand van de velg te drukken. En waar
is het velgbed het diepste? Tegenover het ventiel! Immers, waar het ventiel in de weg zit
kan de hieldraad niet op de bodem van het velgbed komen. Dus de handigste manier om
een band om te leggen is: tegenover het ventiel beginnen, de hieldraad goed diep in de
velg drukken en houden, en het laatste stukje van de band bij het ventiel over de rand
werken.
Er zit één addertje onder het gras. Het ventiel zit altijd in een verdubbeling (verdikking) van
de binnenband. Dit dikkere stukje rubber kan nogal gemakkelijk tussen hieldraad en velg
blijven zitten, en dat gebeurt vooral als je het omleggen van de band eindigt bij het ventiel.
Dat mag niet. Remedie: even het ventiel helemaal naar binnen drukken voordat je de
binnenband oppompt.
Als de buitenband wat ruim valt (of als de velg aan de kleine kant is, wat hetzelfde
resultaat geeft) maakt het niet zoveel uit hoe je de band omlegt. Dan kun je gemakshalve
net zo goed bij het ventiel beginnen. In dat geval is er nog de volgende truc, die algemeen
33