fiets – bromfietstechniek - Fietstoeren

A4. Fiets - bromfiets techniek.
met een gesloten middenrille, anders wordt de rolweerstand te hoog!
Bij ligfietsen is de gewichtsverdeling tussen voor - en achterwiel een probleem. Globaal
maken we de volgende indeling: korte wielbasis (KWB) met de trapas voor het balhoofd,
en lange wielbasis (LVV B) met het balhoofd voor de trapas. De eerste Belgische
productie -ligfiets Velerique was van het eerste type; dit model bezat bovendien een totale
stroomlijn (1982)! De eerste Nederlandse productieligfiets Roulandt (1983) was van het
laatste type.
Bij het ontwerpen moet men ervan uitgaan, dat het zwaartepunt zich op "navelhoogte"
bevindt. Trek een loodlijn vanuit dit punt naar de wielbasis. De verhouding tussen de
afstand naar voor - en achterwiel geeft de verhouding in gewichtsverdeling weer.
Het minimum voor vind ik 25%. Dit wil zeggen dat de afstand van het zwaartepunt naar het
voorwiel maximaal 3X de afstand naar het achterwiel mag zijn; maak desnoods de
achtervork wat langer. De druk op het aangedreven wiel moet minimaal 40, liever zelfs 50
procent zijn. De voorwiel aangedreven Flevobike sloeg vaak door bij het wegrijden op nat
wegdek. De ontwerper Vrielink heeft een stad - en klimstand bedacht door, m.b.v. een
omklapbare nok, de framehoeken te veranderen. Hierdoor schuift het zwaartepunt naar
voren en komt er meer gewicht op het voorwiel.
Bij ligfietsen kan het frame van de KWB -fiets nog makkelijk in een enkele grote diameter
worden uitgevoerd, b.v. in buis 36x2 of koker 35x35x2. Wie nog lichter wil bouwen, moet
dan een dikkere dunwandige buis zoals 44x1 nemen. Bij een LWB of ligfietstandem zal dit
niet meer lukken, omdat door toename van de wielbasis het buigend moment te groot
wordt. Hier zullen we dus moeten kiezen voor nog dikkere buis, frameconstructies met
driehoeken, gepopnagelde frames, of carbon monocoques.
De verbindingsmethode en de materiaalkeuze zijn erg belangrijk voor het ontwerp. In veel
opzichten is popnagelen en het bouwen met composieten simpeler als lassen of solderen.
Wie nog nooit gelast heeft en weinig in gereedschap wil investeren, kan om deze redenen
voor popnagelverbindingen of composieten kiezen. Beide bewerkingsvormen zijn
overigens erg arbeidsintensief. Het ontwerpen van een gepopt frame eist een eigen
benadering. Bedenk dat sterkte en stijfheid vooral uit "oversize" diameters moeten komen.
Kies voor het verwerken van enkele koker - of U -profielen in het frame. Dit
vergemakkelijkt het uitrichten: verreweg het grootste probleem tijdens het bouwen.
Goed plaatmateriaal is o.a. AIMg3 van 0,8 mm zoals gebruikt in de "Alleweder"-driewieler.
Ook het ontwerpen van composiete frames eist een benadering die afgestemd is op de
specifieke mogelijkheden en moeilijkheden van het materiaal. Hier zijn vooral de
mallenbouw en de vezel - en harsverwerking belangrijk.
20.