fiets – bromfietstechniek - Fietstoeren

A4. Fiets - bromfiets techniek.
de hoeken en belangrijke maten te bepalen. Teken het ontwerp, als het klaar is, op ware
grootte b.v. op 'n stuk behang. Controleer daarna alle hoeken en maten nog eens. Werk
verder uitsluitend vanaf de tekening. Het timmermansoog van de vakman ziet afwijkingen
van ±0,5° en ± l mm. Geef alle nokjes en kabelgeleidingen aan!
Het denken over constructies en ontwerpen vergt enige training; deze training moet
gebaseerd zijn op kennis van eenvoudige mechanica. Hoe grijpen de krachten aan en is
het ontwerp sterk genoeg om de krachten die erop werken te weerstaan?
In afb:10 zien we de combinatie van krachten die op het frame werken. De statische
belasting, een fiets van 10 kg en een rijder van 80 kg, is klein in vergelijking met de
dynamische krachten. Als een coureur op snelheid door een diepe kuil raast, ontstaan er
piekbelastingen, die 2 tot 3X zo hoog zijn! Het frame moet dit kunnen verdragen: het zou
de schokken zelfs niet door mogen geven aan de rijder. Maar op een rubber frame kan de
rijder weer geen krachten uitoefenen!
Een fietsframe moet zo stijf zijn, dat de aandrijfkrachten van een sterke rijder zonder
verliezen overgebracht kunnen worden. Het zou zo slap moeten zijn, dat een coureur een
dagje kasseien kan fietsen zonder ondraaglijke pijn in zijn polsen. Deze eigenschappen
zijn slecht te verenigen; gewoonlijk zijn stijve frames "hard".
Het frame vormt het verbindend element tussen de fietsonderdelen. Het moet zo sterk
mogelijk zijn en voldoende stijf. De toerist stelt andere eisen dan de coureur. Begin jaren
tachtig probeerde men de frames zo plat mogelijk te maken om de luchtweerstand te
verminderen. Zo creëer je een frame dat in het framevlak erg stijf is en in het zijdelingse
vlak erg slap. Met zo'n frame valt nauwelijks te spurten. In het midden van de jaren tachtig
werd lichtgewicht weer belangrijker. De aluminium Vitus fietsen waren populair;
slap, maar voor de lichtere rijder stijf genoeg. Begin jaren negentig zagen we een tendens
naar steeds stijvere frames. Omdat stijfheid toeneemt met de derde macht van de
diameter, kiest men voor een kleinere wanddikte én een grotere diameter; zo wordt het
frame lichter en stijver. Over luchtweerstand praat niemand meer en het nut van stijvere
frames is op z'n minst twijfelachtig. Mode is de motor van de verkoop! Het comfort van
deze frames is pover, omdat metalen de trillingen en schokken van het wegdek vrijwel
geheel doorgeven aan de fietser. De totaal andere structuur van composieten geeft een
veel betere demping. Vooral frames die als monocoque (één geheel) gebouwd worden,
zijn superstijf en toch schokdempend! De stijfheid van een frame wordt bepaald door:
1. de stijfheid van het framemateriaal
2. de gekozen verbindingsmethode
3. de geometrie.
17.