fiets – bromfietstechniek - Fietstoeren

5. Stuurinstelling.
A4. Fiets - bromfiets techniek.
De stuurhoogte is bij nagenoeg alle fietsen instelbaar. Het stuur dient niet alleen om de
fiets te besturen maar ook om steun te geven aan de handen. Hoe lager het stuur is
geplaatst des te zwaarder is de druk van de handen op het stuur. Het gebruiksdoel van de
fiets bepaalt in grote mate de stand van het stuur. Voor hoge snelheden zal een laag
geplaatst stuur worden gebruikt en voor het stadsverkeer en vele recreatieve
toepassingen een hoger geplaatst stuur. In de lengterichting zijn sturen verstelbaar indien
de stuurpen is voorzien van een voorbouw. Tegenwoordig zijn er verstelbare stuurpennen
waarmee eenvoudig de stand van het stuur aan de persoonlijke voorkeur is aan te passen.
Een en ander hangt hierbij natuurlijk af van de Iengte van de armen. AIs uitgangspunt voor
de optimale plaatsbepaling van het stuur kan de zogenaamde elleboog- vuistregel worden
toegepast. Hierbij is sprake van een goede zadel- stuurafstand wanneer door de elleboog
tegen de zadelpunt te plaatsen en de knoken van de vuist net het horizontale deel van het
stuur raken. Deze methode moet worden gezien als een globale benadering omdat de
lengte van de bovenarm alsmede de romp hierbij niet zijn meegenomen. Overigens is het
van belang om eerst de optimale zadelstand te bepalen alvorens het stuurpositie wordt
afgesteld.
Zithoek
Technisch gesproken wordt de zithoek bepaald door de hellingshoek van de zadelbuis en
de positie van het zadel op de zadelpen. Het zadel laat zich verschuiven, en ook is er
verschil mogelijk in de zadelpen. ATB's hebben vaak een luie zithoek (want de zadelbuis
op de zelfde hoek als de balhoofdbuis bouwt lekker makkelijk), en daar zie je dan ook veel
pennen waar het zadel recht op de pen en dus naar voren staat. Bij racefietsen zit het hart
van de zadelbevestiging vaak achter de as door de pen. De zadelbuishoek varieert ergens
tussen 65 graden (lui!) en 80 graden(American, triathlon) Tourfietsen zitten meestal in de
buurt van 72 tot 75 graden. De zithoek is ondermeer afhankelijk van de 'vouw' in je
middenrif. Zit je lekker rechtop dan hoort daar een luie zithoek bij, bij een race positie hoort
ook een meer rechtop zadelbuis. Vrouwen zitten anders op een zadel (ander bekken) en
ook met een meer bolle rug, dus daar hoort een weer steilere zit bij.
En met grote voeten of relatief lange bovenbenen zet je het zadel weer verder naar
achteren.
Zitlengte
Technisch wordt de lengte van de zit bepaald door de lengte van de bovenbuis, de positie
van het zadel ten opzichte van de hartlijn door de zitbuis, en door de lengte van de
stuurpen en het gemonteerde stuur. De bovenbuis lengte is de belangrijkste maat in het
frame, maar in productie is die het lastigst te variëren. Kijk niet raar op als een fabrikant 12
framehoogtes levert en maar 4 bovenbuis lengtes . Ergonomisch is dat onlogisch, want
stuur en zadel kun je makkelijk hoger zetten, maar uit elkaar is maar beperkt mogelijk. Je
kunt wel een langere stuurpen monteren om een te kort frame te compenseren, maar door
de veranderende gewichtsdistributie en de daarmee verslechterende stuureigenschappen
is dit aan grenzen gebonden.
De gewenste zitlengte is afhankelijk van de lengte van je armen en romp, de
haalbare/gewenste kromming van de rug in combinatie met de kanteling van het bekken,
en van de diepte van de zit. Er bestaan computerprogramma's die daar in meer of mindere
mate rekening mee houden. Beschouw de computeruitdraai echter als een suggestie, en
niet als de heilige waarheid.
10.