Opheusden, v1 - Hendrica Maria Heijungs en haar vader Henrich ...

Jager in de Betuwe 5-16
werkt, in het logement van het echtpaar Franken x Schut
woont.
Na het overlijden van Franken is Teunis met zijn weduwe
getrouwd. Teunis, inmiddels 33 jaar oud, heeft er wel
de leeftijd voor en Aaltjen kan wel wat steun gebruiken
ook al is ze dan 16 jaar ouder. Ze trouwen 17 december
1863 in Heteren. 67 Vier jaar geleden had Marinus toestemming
van zijn ouders nodig (wegens minderjarigheid)
maar Teunis met zijn 33 jaar niet. De ouders staan
niet vermeld in zijn huwelijksakte. Dat hoefde ook niet en
zij kunnen heel goed bij de ceremonie aanwezig zijn
geweest.
Aaltjen laat opschrijven dat ze tapster is. De getuigen bij
het huwelijk: Klaas Jager, 25 jaar, tabaksplanter te Opheusden,
broer van de bruidegom, Hendrik Jansen, 25
jaar, schoenmaker te Heteren, Derk Vermeer, 59 jaar,
tapper te Heteren en Jan Sanders, 39 jaar, veerman te
Heteren. De naam van zowel Derk Vermeer als Jan
Sanders vindt men veelvuldig onder akten; het zijn gelegenheidsgetuigen
die men vaak aantreft bij akten van de
burgerlijke stand; het zijn geen speciale vrienden van het
bruidspaar.
Derk Jager (VIIIa,3 = IXa)
Derk is geboren in Kesteren op 4 oktober 1832. 68 Hij is
de derde oudere broer van Marinus. Hij hoeft geen
dienst te nemen in de Nationale Militie; hij wordt vrijgeloot
(1851). Derk raakt op vrijersvoeten met de dienstmeid
Johanna van den Born afkomstig uit Doorwerth die
inwoont.
Het gaat er iets te innig aan toe en Johanna raakt zwanger.
Het stel trouwt op 20 oktober 1860, niet in Opheusden
maar in Doorwerth. 69 Dit kan op alle mogelijke manieren
worden uitgelegd. Het is een beetje traditie om in
de geboorteplaats van de bruid te trouwen. Tenslotte is
zij vaak degene die de vertrouwde omgeving verlaat om
zich bij haar man te voegen.
Maar ja, we hebben hier opnieuw te maken met vroegtijdige
bijslaap. Derk kan een confrontatie met de Opheusdense
kerk uit de weg zijn gegaan om een herhaald
dedain van zijn vader te voorkomen. De commotie rond
de zondebelijdenis van Marinus van een jaar geleden ligt
iedereen nog vers in het geheugen.
Derk’s ouders geven in de trouwzaal hun toestemming
voor het huwelijk. Op dat punt zijn zij gelukkig bijgedraaid
en dit feit doet vermoeden dat het vermijden van
de confrontatie wel eens maatgevend is. Derk lijkt dus
eerder geïnspireerd door Marinus Jager dan andersom.
Vader Klaas Jager moet toch af en toe eens zorgelijk
hemelwaarts gekeken hebben om te begrijpen welke
hogere bedoeling er was met al die hartstocht onder zijn
dak. Johanna van den Born, is inmiddels in haar zesde
maand – het moet zichtbaar geweest zijn – , trekt in bij
Handtekening van Klaas Jager uit 1865. BS Hemmen 1865.
Handtekening van Derk Jager uit 1860. BS Doorwerth
1860.
haar moeder en bevalt na krap drie maanden van een
dochter, terwijl Derk gewoon boerenknecht blijft in Opheusden.
Derk en Johanna krijgen vijf kinderen. Hij vestigt zich als
tabaksplanter in Elst. Na de dood van Johanna in 1870
keert Derk terug naar Kesteren en hertrouwt Gerritje van
Lent bij wie hij nog eens zes kinderen verwekt. Hij overlijdt
in 1903.
Klaas Jager (VIIa,5 = IXc)
Klaas is de eerste na Marinus, geboren in Opheusden
op 23 april 1838. 70 Hij is net alle zonen van Klaas Jager
tabaksplanter. Hij leert de fijne kneepjes van vak bij zijn
vader op het land. Klaas wordt opgeroepen voor de
Nationale Militie voor de lichting van 1857 en dient zijn
vijf jaar uit tot 27 april 1862. Tijdens zijn dienstplicht vertrekt
Klaas junior in 1860 van Opheusden naar de gemeente
Valburg. 71 Op 10 november 1865 trouwt hij in
Hemmen met de zes oudere weduwe Janna Janse.
Tabaksplanter Marinus Jager uit Zetten (‘onze Marinus’)
is aanwezig als getuige bij zijn huwelijk. Ook de ouders
zijn aanwezig en geven formeel toestemming. Hun verhouding
met Marinus lijkt nu definitief genormaliseerd.
Janna Janse is weduwe van Rijndert van Welij uit Hemmen
die daar 16 oktober 1863 overleed. 72 Janna brengt
een kind mee Cornelis Marinus van Welij. Klaas wordt
uiteindelijk broodbakker in Zetten.
Maria Barta Jager, het enige kind van Klaas Jager x
Janna Janse dat volwassen wordt, trouwt met molenaar
Marinus Arnoldus Vink, die later op de standertmolen
Vink 73 in Herveld (gem. Valburg) zijn ambacht beoefent.
Uit waarneming van de auteur is bekend dat de kinderen
van Jager x Vink contact onderhouden met enkele
kleinkinderen van Marinus die later in Nijmegen wonen.
Waarom deze constatering van belang is wordt verhaald
in hoofdstuk 7 als over Marinus’ tijd in Zetten wordt
geschreven.
Arend Jager (VIIIa,6 = IXd)
Arend is de zesde zoon van Klaas Jager en geboren in
Opheusden 2 december 1840. 74 Zijn naam past niet in
Handtekening van Arend Jager uit 1872. BS Kesteren
1872.