detuin vanJan - ATV Stadion
detuin vanJan - ATV Stadion
detuin vanJan - ATV Stadion
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
tips voor<br />
oktober<br />
jaargang 13 nr 3<br />
muisjes<br />
muisjes<br />
IN MEMORIAM<br />
JOS & SYLVIA<br />
<strong>detuin</strong><br />
<strong>vanJan</strong>
WIE O WIE?<br />
Het parkeerterrein is om te parkeren en<br />
te laden en te lossen maar is niet bedoeld<br />
als stalling. Het aantal aanhangwagens is<br />
inmiddels toegenomen tot 8 stuks. We<br />
vragen de eigenaars om hun aanhangwagens<br />
weg te halen. Ook vragen we leden<br />
te melden of ze weten van wie de aanhangers<br />
zijn.<br />
SEPTEMBER 2012<br />
VAN DE<br />
MAKERS<br />
Het was een raar tuinjaar. Ook al is het nog niet voorbij,<br />
we moeten het maar snel vergeten en nieuwe plannen gaan<br />
maken voor 2013. Door de late felle vorst hebben veel vaste<br />
planten en struiken het loodje gelegd, werd de bloesem aangetast,<br />
en was er dus minder fruitoogst. Het was te warm óf<br />
te koud óf te nat. En als de omstandigheden wel even redelijk<br />
waren, dan zorgden onze konijnen en muizen er wel voor<br />
dat al het eetbaars verdween. Zo gaat dat soms op een tuin.<br />
Je moet tegen een stootje kunnen. Nieuwe ronde, nieuwe<br />
kansen, betekent bij voorbeeld: gaan tuinieren met kruiden<br />
(die soms verdacht veel op onkruid lijken). We hebben er<br />
een special van gemaakt in dit nummer, zodat iedereen dit<br />
najaar op zijn gemak plannen kan maken voor volgend jaar.<br />
Misschien kunnen we de schouwcommissie er tegen die tijd<br />
van overtuigen dat in sommige tuinen gewerkt wordt aan de<br />
eigen schoonheid, en dat al dat onkruid dus waardevol is.<br />
Het zal wel niet helpen. Want ze hebben alle smoezen al een<br />
keer gehoord. Daar kan ons wandelend geschiedenisboek<br />
Jan van der Leeden over mee praten. Over hem gaat ons omslagverhaal.<br />
Jarenlang deed hij het complexbeheer, ‘en dan<br />
maak je niet veel vrienden’, weet hij uit ervaring. Die tijd ligt<br />
nu ver achter hem. Hij geniet tegenwoordig steeds meer van<br />
de bloemen in zijn tuin. En van alle jongeren die hij mee<br />
helpt opleiden tijdens de maatschappelijke stages. Ze leren<br />
wilgen snoeien onder zijn leiding, en nog veel meer spannende<br />
zaken. Geen muizen bestrijden helaas, terwijl dat toch<br />
ook zo nuttig zou zijn. Ook deze kleine zoogdieren moeten we<br />
dus maar verdragen. Ernaar kijken en je verwonderen over<br />
de rijkdom van de natuur. Dat is het beste. In dit nummer<br />
geven we een opsomming van de 17 soorten die je in onze<br />
tuin terug kunt vinden. Het lijkt wel een dierentuin.<br />
Het afgelopen seizoen was om nog meer redenen een moeilijke<br />
tijd. Achter elkaar verloren we onze voormalige voorzitter<br />
Jos Versantvoort en onze voormalige secretaris Sylvia<br />
Heijmans. Ze leven voort in onze herinnering.<br />
*groenliefhebbers*van het eerste uur<br />
3
MEDE<br />
deling<br />
Gebruik verenigingsgebouw<br />
Onze vereniging beschikt over een gebouw met een ruime<br />
zaal die voor verenigingsdoeleinden betrekkelijk weinig<br />
wordt gebruikt. Daarom is het gebouw beschikbaar<br />
voor leden en donateurs van <strong>ATV</strong> <strong>Stadion</strong> om daar een<br />
receptie, feest of diner te organiseren. Het gebruik ervan<br />
moet blijven passen binnen de wettelijke regelgeving, wat<br />
betekent dat er niet commercieel verhuurd wordt. Voor<br />
gebruik van de ruimtes vragen we een vergoeding.<br />
Inlichtingen en reserveringen bij Jan Deering.<br />
Tel. 06 24742547<br />
plaatje: bruiloftsfeest van Lara Simons en Sebastiaan ter<br />
Burg bij het Verenigingsgebouw<br />
huwelijk Lara Simons<br />
10<br />
16<br />
20<br />
22<br />
INHOUD<br />
010 DE TUIN VAN JAN<br />
Jan kennen we allemaal wel van tuindienst<br />
of de maandagmorgenclub. We vroegen hem<br />
naar zijn passie voor de moestuin.<br />
015 SARAH’S APPELBOOM<br />
Sarah en Nico houden van klassiek. Denk<br />
je dan aan saai en streng? Welnee! Relaxed<br />
tuinieren, zo doe je dat...<br />
016 KRUIDENSLIM<br />
Een duik in de kruiden levert heel wat mooie<br />
verhalen en tips & tricks voor verse cosmetica.<br />
Dit mag je thuis ook proberen!<br />
020 MUISJES, MUISJES<br />
Ine verdiepte zich in de muizenfamilie, omdat<br />
we tenslotte heel wat meters grond met<br />
elkaar delen.<br />
2012 jaar van de bij<br />
En verder...<br />
006 Over ons<br />
008 Lief en Leed<br />
018 Kruidenslim<br />
023 In memoriam<br />
024 Van het bestuur<br />
026 Schouwersverslag<br />
027 De composthoop<br />
028 In de stadionkeuken<br />
4 5
De lente bladgroen 2010<br />
<strong>ATV</strong><strong>Stadion</strong><br />
6<br />
OVER<br />
ONS<br />
In de vorige aflevering van Bladgroen<br />
voorspelde ik nog vrolijk dat er in de<br />
zomer nooit zoveel opzeggingen zijn,<br />
want dan wil natuurlijk iedereen lekker<br />
op zijn tuintje zijn. Maar niets blijkt<br />
minder waar. Of het nu komt door de<br />
slechte zomer (alweer!) of dat het tuinieren<br />
anderszins tegen valt of gewoon<br />
over is weet ik niet, maar vanaf mei zijn<br />
er maar liefst 6 tuinen opgezegd. Jammer,<br />
want iedereen is natuurlijk ooit vol<br />
enthousiasme en met goede voornemens<br />
en verwachtingen begonnen. Niet<br />
altijd komt dat uit. Met inmiddels een<br />
tiental jaren tuinervaring achter de rug,<br />
mag ik concluderen dat enthousiasme<br />
niet altijd voldoende is om deze voornemens<br />
ook waar te maken. Een goede<br />
organisatie, regelmatig werken en vooral<br />
stug volhouden is het geheim. Het is<br />
net het normale leven.<br />
Daarom is een complimentje aan al die<br />
tuinders die jaar in jaar uit hun tuin<br />
altijd op orde hebben en daarmee in<br />
grote mate bijdragen aan de kleurige en<br />
idyllische uitstraling van ons complex<br />
hier wel een keer op zijn plaats.<br />
Gelukkig staan er ook nog steeds nieuwe<br />
gegadigden te dringen die denken<br />
deze eigenschappen te bezitten en waar<br />
te maken.<br />
De volgende veranderingen hebben in<br />
de afgelopen 3 maanden plaats gevonden.<br />
Woudie Blok (tuin 92) en Anneloes van<br />
den Brink (tuin 32).<br />
Tuin 59 van mw. Schilperoord<br />
is kortgeleden overgedragen<br />
aan Carla Couprie.<br />
Tuin 3 is opgezegd door Marja<br />
Karel en vanwege de vakantie<br />
op dit moment nog niet overgenomen.<br />
Dat zal niet lang zo<br />
blijven, want de wachtlijst is lang<br />
en wacht.<br />
Tuin 78 van Elly Hees is nu<br />
van Hans de Ruiter.<br />
Tuin 133 van Tom Jansen is gegaan<br />
naar Ini Hagedoorn. Ini<br />
tuinierde al 3 jaar mee met Ria<br />
de Laat (iedereen natuurlijk bekend<br />
van de heerlijke soep en de<br />
broodjes na de tuindienst), maar<br />
wilde graag een eigen tuintje. Nu<br />
hebben ze samen twee naast elkaar<br />
gelegen tuinen. Beter kan<br />
niet.<br />
Tuin 83 van Martijn van der<br />
Linde is gegaan naar Daphne<br />
de Vos<br />
Bladgroen 2 JG 11<br />
Tuin 130 van dhr. Abbas is overgenomen<br />
door Naomi Joseph.<br />
Wij heten alle nieuwe leden<br />
hartelijk welkom en wensen<br />
hen een goede en mooie<br />
tijd bij onze tuinvereniging.<br />
Veel succes en plezier<br />
met tuinieren!<br />
7
De lente bladgroen 2010<br />
Lief en leed<br />
Dit keer valt het schrijven van het<br />
stukje voor Lief en Leed me wel extra<br />
zwaar, omdat ik het overlijden moet<br />
melden van twee bijzondere tuinleden<br />
en fijne mensen die mij persoonlijk, en<br />
ik denk vele anderen met mij, zeer dierbaar<br />
waren. Zelfs het gebruik van het<br />
woordje ‘waren’, komt me met moeite<br />
uit de vingers. Maar toch is het zo: op<br />
1 juni overleed Jos Versantvoort, oudvoorzitter<br />
van onze vereniging en gewaardeerd<br />
tuinlid, en op 18 juni is Sylvia<br />
Heijmans, ook ex-secretaris en op vele<br />
andere manieren actief binnen onze<br />
vereniging, op veel te jonge leeftijd, net<br />
49 jaar, overleden.<br />
Jos was, zoals bij sommigen bekend en<br />
ook wel eerder gemeld in Bladgroen, al<br />
jaren en in bescheiden stilte ziek. Omdat<br />
Jan Deering al ruim 35 jaar intensief<br />
bevriend was met Jos, is hij natuurlijk de<br />
aangewezen persoon om een herinnering<br />
aan Jos te schrijven.<br />
Omdat ik al meteen bij de eerste kennismaking<br />
met Sylvia, een bijzondere<br />
klik had die uitgroeide tot een warme<br />
tuinvriendschap, wil ik proberen te vertellen<br />
wie Sylvia was en hoe het toch<br />
kon gebeuren dat een jong, gezond en<br />
levenslustig mens binnen een jaar tegen<br />
alle hoop en verwachtingen in er toch<br />
ineens niet meer is.<br />
Voor het vorige nummer van Bladgroen<br />
had ik het volgende stukje geschreven:<br />
8<br />
“Steeds meer vragen krijg ik de laatste<br />
tijd over hoe het toch met Sylvia is. Gewend<br />
als iedereen is haar bijna dagelijks<br />
op haar tuin te zien, wordt ze gemist<br />
en is men ongerust. En niet onterecht.<br />
Sylvia is al bijna een jaar erg ziek. Een<br />
acuut maar blijvend defect in de bloedaanmaak<br />
maakte een beenmergtransplantatie<br />
noodzakelijk. Dit is op zichzelf<br />
al een riskante ingreep, maar ook de bijwerkingen<br />
achteraf liegen er niet om. In<br />
plaats van op haar tuin te werken, is het<br />
nu werken aan haar herstel en gezondheid.<br />
Ik weet wel wat ik liever zou doen,<br />
en Sylvia ook, maar soms word je geen<br />
keus gelaten.<br />
Mooi is het om te zien dat er een heel<br />
aantal mede-tuiniers en tuinvrienden<br />
zijn die de tuin onder hun hoede nemen<br />
tot Sylvia dat zelf weer kan. En die<br />
foto´s maken van de bloemen en kaartjes<br />
en mailtjes sturen. Dan blijkt dat Lief<br />
en Leed breder gedragen wordt dan alleen<br />
vanuit een éénkoppige commissie.<br />
Geweldig!<br />
Zoals Sylvia zelf zei: ´Soms heb je het<br />
gevoel alsof je een marathon aan het lopen<br />
bent en echt niet meer verder kan.<br />
En op dat punt staat er altijd weer iemand<br />
langs de weg om aan te moedigen<br />
en te helpen, zodat je toch weer doorgaat<br />
en jezelf overtreft´.”<br />
Maar nog voordat de Bladgroen gedrukt<br />
zou worden, kwam het bericht dat de<br />
behandeling werd stop gezet en dat Syl<br />
naar een hospice zou gaan. Een bominslag<br />
had geen grotere klap kunnen geven.<br />
Het stukje is verwijderd.<br />
Ongeveer 7 jaar geleden had ik, toen<br />
nog secretaris van de vereniging, samen<br />
met Jos Versantvoort een introductiegesprek<br />
met Sylvia en Floris. Het enthousiasme<br />
spatte er meteen van af. Eigenlijk<br />
had Sylvia helemaal geen tijd voor het<br />
gesprek, want ze wilde meteen aan de<br />
slag, ze had grote plannen. Jos en ik keken<br />
elkaar eens aan. Helemaal geen tuinervaring….<br />
en benadrukten nog maar<br />
eens wat er allemaal van hen gevraagd<br />
werd en waar de valkuilen zaten waar<br />
velen voor hen al in waren gevallen.<br />
Maar Sylvia was één van die bijzondere<br />
uitzonderingen. Ze verdiepte zich intensief<br />
in vergeten groenten, oude fruitrassen,<br />
bloemenborders op kleur, hoogte<br />
Bladgroen 2 JG 11<br />
en bloeitijd en bijzondere planten. Daarnaast<br />
ontwikkelde ze zich als een stimulerende<br />
en drijvende kracht achter vele<br />
activiteiten van de vereniging. Zoveel<br />
enthousiasme, vrolijkheid en enorme<br />
levenslust werkten op iedereen aanstekelijk.<br />
Sylvia wist van alles een feestje te<br />
maken.<br />
En ze had groene vingers. Niet normaal.<br />
Hoe ze het deed, deed ze het, maar ze<br />
leek voor alles wat ze aanpakte een bijzonder<br />
talent te hebben en was er akelig<br />
goed in: tuinieren, fotograferen, het<br />
aankleden van het zangkoor, haar werk<br />
en vooral genieten van het leven. Maar<br />
ze kon ook buffelen. Met het zweet op<br />
de kop en zwarte vegen over het gezicht<br />
stond ze dagelijks te ploeteren in<br />
de tuin om alles te krijgen zoals ze het<br />
hebben wou. En zo kreeg ze het: een<br />
eigen klein paradijsje. Waar zij en ook<br />
Floris ‘s avonds als één van de laatste<br />
aanwezigen op de tuin, nog zaten om<br />
een wijntje te drinken. En te genieten.<br />
Op zaterdag 23 juni is er in het verenigingsgebouw<br />
een afscheidsdienst voor<br />
Sylvia gehouden. De tuin was de plek<br />
waar zij de meeste binding mee had<br />
en daarom ook de plek waar ze haar<br />
afscheid wilde. Dat hebben we gedaan.<br />
In goede samenwerking tussen familie,<br />
vrienden en tuinleden is de kantine omgetoverd<br />
in een bloemenweelde. En met<br />
veel muziek, zang en een toast op het<br />
leven hebben we haar uitgeleide gedaan.<br />
Op naar de eeuwige jachtvelden. Dag<br />
Syl, ik kan geen klaproosjes meer zien<br />
zonder aan je te denken.<br />
Voor iedereen: Zorg goed voor jezelf en<br />
voor elkaar. Take care.<br />
Anneloes van den Brink<br />
9
WANDELENDE<br />
GESCHIEDENIS<br />
De tuin van Jan van der Leeden<br />
Velen van ons zullen de rijzige gestalte en<br />
het sonore stemgeluid van Jan van der<br />
Leeden van ver herkennen. Bescheiden<br />
maar steeds aanwezig waar dat moest,<br />
heeft hij lang zijn stempel gedrukt op<br />
onze vereniging. Als complexbeheerder,<br />
de functie die Harry nu heeft, ‘maakte hij<br />
niet veel vrienden’, zoals hij zelf denkt.<br />
Maar als je hoort hoeveel mensen er nog<br />
bij hem langs komen om een praatje te<br />
maken, valt dat reuze mee. Jan is ‘wandelende<br />
geschiedenis’. Niet alleen voor ons<br />
complex, maar zelfs voor heel Utrecht.<br />
Als voormalig procesmanager bij de gemeente<br />
is hij nog bij van alles betrokken<br />
dat te maken heeft met het in stand<br />
houden en zichtbaar maken van de kleine<br />
monumenten in de stad. Om maar een<br />
paar dingen te noemen: het aanbrengen<br />
van de windroos op de Stadhuisbrug was<br />
zijn initiatief; hij is actief in de werkgroep<br />
de Letters van Utrecht, die ervoor zorgt<br />
dat er elke zaterdag een letter uit steen<br />
gehouwen wordt en wordt aangebracht<br />
in het ‘eeuwige gedicht’ dat op de Oudegracht<br />
zal ontstaan. En hij zorgde ervoor<br />
dat er aan het begin van ‘onze’ Oost-<br />
broekselaan een plaquette kwam met<br />
uitleg over de historische grond waarop<br />
we tuinieren. Veel van dat soort ideeën<br />
ontstaan terwijl hij een beetje rommelt<br />
op ‘zijn stekkie’, de tuin die hij vijftien jaar<br />
geleden bij toeval ontdekte.<br />
Asters<br />
JvdL: “Wij hadden thuis een moestuin,<br />
rondom het huis. Daar werkte mijn vader<br />
in. Ik heb hem wel eens een handje<br />
bij gestoken, maar nooit het idee gehad<br />
om er zelf aan te beginnen. Totdat ik bij<br />
mijn buurman op bezoek kwam, die hier<br />
een tuin had. Die woonde ook thuis naast<br />
me, en was directeur van de Landbouwhogeschool<br />
in Wageningen. Hij verzamelde<br />
asters. Hij kwam natuurlijk overal,<br />
en hij nam ze overal vandaan mee – tot<br />
wel twee meter hoog. Maar hij zette de<br />
hoge voor de lage, alles door elkaar, dus<br />
het zag er allemaal niet uit. Hij kon dagen<br />
tussen zijn asters zitten. Dan zat hij de<br />
stampertjes te meten en de blaadjes te<br />
tellen. Ik zocht hem hier weleens op, als<br />
hij me vroeg om te komen kijken. Ik zat<br />
toen tegen mijn VUT aan en dacht: het is<br />
10 11
eigenlijk best leuk, zo’n tuin. Toen kwam<br />
een oud huisje naast zijn tuin te koop –<br />
het was heel krakkemikkig maar ik heb<br />
het helemaal opgeknapt. Op die manier<br />
ben ik hier gekomen. Dat is nu 15 jaar<br />
geleden. Dit is een prachtig stekje aan de<br />
rand van de stad. En ik hoef er maar een<br />
kwartier voor te fietsen.’<br />
‘Ik was procesmanager bij de gemeente<br />
Utrecht. Daar hadden we de afdeling<br />
Wijk, Beleid en Sturing en ik deed Sturing.<br />
Ik zette projecten op, en deed alles<br />
wat er in de openbare ruimte gebeurde,<br />
van bruggen tot wegen en rioleringen.<br />
Dat waren vaak grote projecten. Ik moest<br />
ervoor zorgen dat alles op elkaar afgestemd<br />
was. Ik heb altijd in de uitvoering<br />
gezeten en zo veertig jaar in overheidsdienst<br />
gewerkt In ‘98 ben ik met de VUT<br />
gegaan. Ik was toen 60. Dat kon toen nog.<br />
Je kreeg in die tijd allerlei reorganisaties,<br />
en ik zag mezelf daar niet meer tussen<br />
zitten. Ik heb altijd de nodige vrijheid<br />
van handelen gehad, en dacht toen: daar<br />
moet ik mee stoppen. Ik was natuurlijk<br />
nog te jong om niets te doen. Nu had ik<br />
ook altijd in de Beroepsopleiding Wegenbouw<br />
gezeten, als docent en examinator,<br />
en dat heb ik toen nog tien jaar gedaan.<br />
Twee dagen per week. En met dit erbij<br />
was dat heel mooi. ‘<br />
‘Mijn buurman is inmiddels overleden –<br />
en met zijn vrouw onderhouden we nog<br />
de asters.<br />
Oude liefde<br />
Je bent hier dus terug gegaan naar een<br />
oude liefde? ‘Ja, alles wat mijn vader me<br />
ooit geleerd heeft vroeger kon ik hier<br />
in de praktijk brengen, maar er loopt<br />
hier zoveel kennis rond, mensen die weten<br />
wanneer je iets moet zaaien bij een<br />
goede maanstand. Dat wist ik niet, dat je<br />
voor de volle maan sommige zaden in de<br />
grond moet hebben. Die samenhang van<br />
mensen hier, met allemaal een doel, dat<br />
tuintje goed onderhouden, dat is ontzettend<br />
leuk. Dat makkelijk kunnen delen<br />
van kennis en planten en zaden – ik<br />
vind dat een heel sociaal gebeuren, heel<br />
sympathiek. Het is heel warm. Het is een<br />
afspiegeling van de maatschappij hier, je<br />
zou zo ook normaal in het leven kunnen<br />
staan.’<br />
‘Ik wilde vooral verse groenten in mijn<br />
tuin, dat was een uitgangspunt. De seizoensgroenten,<br />
wat we thuis ook aten:<br />
bloemkolen, sla, spinazie, prei – alles wat<br />
maar eventjes groeide. Ik kreeg van iedereen<br />
plantjes om te proberen. En als<br />
je ervoor open staat, zijn mensen heel<br />
bereid om je te helpen. Daar verbaas ik<br />
me altijd nog over. Het kunnen delen van<br />
mensen. Dat is heel gezellig. Dat heb ik<br />
van het begin af aan gedaan. ‘<br />
‘Toch wordt zo langzamerhand het<br />
groenten telen wat minder, want we zijn<br />
maar met zijn tweeën thuis. Dan loop je<br />
bij de buren te leuren met je andijvie en<br />
de sla – ook al zaai je om de veertien<br />
dagen. Dat vind ik niks.’<br />
Doet je vrouw mee?<br />
‘Nee, die zegt: ik heb genoeg aan mijn<br />
tuin thuis. Je rommelt maar lekker aan<br />
daar. Ze komt ook niet zoveel hier. Ik<br />
vind het wel best. Als je veertig jaar ieder<br />
je eigen ding hebt gedaan, dan blijf je dat<br />
ook doen na je pensioen.’<br />
Toen je hier kwam, ben je je meteen ook<br />
met de vereniging bezig gaan houden? Je<br />
was tenslotte procesmanager geweest.<br />
‘Ja, dat heb ik zeven jaar gedaan. Ik deed<br />
het complexbeheer. Wat Harry nu doet.<br />
Ik had natuurlijk ingangen bij de gemeente,<br />
dus dat was wel leuk. Ik heb dat met<br />
plezier gedaan, totdat het vorige bestuur<br />
werd gewipt, en toen ben ik loyaal gebleven.<br />
Met besturen is er altijd wat. Het is<br />
nooit goed. Je bent hier burgemeester én<br />
hoofd van de bouw én je moet mensen<br />
erop wijzen dat het anders moet. Ik heb<br />
geen vrienden gemaakt in die tijd. Ik doe<br />
nu op maandag nog wat. En we hebben<br />
de maatschappelijke stages. Ik ben erbij<br />
betrokken om de jongens bezig te houden.<br />
Ida doet de communicatie tussen<br />
de school en de vereniging. En ik breng<br />
die jongens wat bij. Daar hebben we een<br />
hoop plezier van. Als je er elke week een<br />
stuk of acht krijgt, dat scheelt hoor. Wij<br />
zelf kunnen ook niet zoveel meer. Als er<br />
bomen geknot moeten worden, vinden<br />
die jongens dat prachtig. Die klimmen<br />
er als een aap in. Aan het eind krijgen ze<br />
een certificaat en dat kunnen ze dan ook<br />
weer gebruiken. En die jongens en meisjes<br />
krijgen ook een attentie.’<br />
Muurreclames<br />
‘Ik zit ook nog in wat gemeentelijke dingen:<br />
de verbetering van de woonomgeving<br />
en directe voorzieningen, en in de<br />
Letters van Utrecht. Met mevrouw Brouwer.<br />
Ik ben met een paar hemelfietsers<br />
gestart daar. Ze hadden al het geld al uitgegeven<br />
zonder dat we sponsors hadden.<br />
Ik ben blij dat mevrouw Brouwer erbij<br />
kwam. In een andere werkgroep houden<br />
we ons bezig met oude muurreclames.<br />
We hebben daar een wandel- en een<br />
fietsroute bij gemaakt, dan zie je op eens<br />
een reclame voor een Hemdenfabriek<br />
aan het Wed, of voor een Brandverzekering.<br />
Je kan zo een beetje meesturen en<br />
dat zijn leuke dingen. En ik kost niets. Ik<br />
kan veel dingen opstarten. Ik zit daar al<br />
dertig jaar in. We vinden altijd wel een<br />
aannemer om iets uit te voeren. We hebben<br />
jaarlijks een budget, en wij nodigen<br />
steeds een wethouder uit om te openen,<br />
dat vinden ze mooi. Laatst nog deden we<br />
dat bij de kapsalon van Gerrit Rietveld.’<br />
Hoe vaak ben je hier nu voor je<br />
plezier?<br />
‘Als ik ga, ga ik altijd een hele dag, en ik<br />
ben hier minstens een keer per week.<br />
Maar ik denk wel dat ik zo langzamerhand<br />
toe ben aan een gazonnetje met<br />
bloemenvakken. Mijn zus zou zeggen: Jan<br />
heeft een Frans bankje voor de deur, een<br />
Engels prieeltje, Des Bouvrie plantenbakken<br />
en zijn meubels zijn van Van Til. Ik<br />
denk dat ik wat minder aan de groenten<br />
moet. Kijk, er zit een hoop energie in.<br />
Het fruit is wel leuk, een appeltje en een<br />
peertje als dat lukt. Maar als ik nu naar<br />
Maas Vonk kijk – die begint elk voorjaar<br />
met splitsen van zijn vaste planten en ik<br />
heb al heel wat van hem gekregen. Dat is<br />
zo mooi. Ik vind: je moet altijd een stekkie<br />
hebben waar je je even terug kunt<br />
trekken. Ik neem het sportkrantje mee<br />
voor tussen de middag, en een boter-<br />
12 13
De lente bladgroen 2010<br />
hammetje, en dan lees ik even – en<br />
ik heb veel aanloop, altijd mensen die<br />
even een praatje komen maken. Dan<br />
schenk ik koffie. Bier doe ik niet, want<br />
dan blijven ze klant. Dan krijg je zoveel<br />
visite. Vanochtend kwam nog een oudcollega.<br />
Was ook leuk om even bij te<br />
praten. En we gaan graag op vakantie,<br />
dat moet je ook bij blijven houden. Ik<br />
ben nog gezond, maar ik ben wel 75. Ik<br />
zeg altijd: als je maar netjes en oppassend<br />
leeft.’<br />
‘Ik heb vier kleinkinderen, en drie kinderen.<br />
Maar mijn zoon is vier jaar geleden<br />
op zijn 48e overleden. Hartstilstand.<br />
Soms moet je lachen om maar<br />
niet te hoeven huilen. Dat is heel naar.<br />
Je denkt altijd: dat gebeurt bij ons niet.<br />
Ook dan is zo’n plek fijn. We hebben<br />
ook een dochter, die is slechtziend.<br />
Die moest vroeger elke dag naar Zeist<br />
gebracht worden en later is ze rechten<br />
gaan studeren. Dat is de verdienste<br />
van mijn vrouw. Die is haar voortdurend<br />
gaan halen en brengen en nu zit<br />
ze in een advocatencollectief. Je prijst<br />
je soms gelukkig met dingen die bij<br />
anderen helemaal niet leven. Ik kom<br />
hier zaterdag of zondag daarom vrijwel<br />
nooit, want dan ondernemen we<br />
dingen met haar. We hebben een tandem<br />
gekocht, maar je bent daardoor<br />
de weekenden wel altijd bezet. Je kunt<br />
het hier af en toe van je afzetten. De<br />
humor is leuk. Dat heb je ook nodig.<br />
En er zitten hier gelukkig veel lieve<br />
mensen om me heen.’<br />
PT<br />
14<br />
Een appelboom in het gras<br />
Relaxed, zo komt Sarah Montsma van<br />
tuin 69 over en zo benadert ze haar<br />
tuin ook. Ze zit heerlijk onderuitgezakt<br />
met een kopje thee en een tijdschrift in<br />
een lekkere stoel op het gras, vlak naast<br />
een jonge appelboom die ze plantte; ‘gewoon<br />
omdat het kan, een appelboom in<br />
het gras’. Haar tuin is voor haar dan<br />
ook bij uitstek een plek om even bij te<br />
komen na een dag hard verplegen in de<br />
kinderpsychiatrie op de Uithof.<br />
En het relaxen in haar tuin doet ze<br />
soms alleen of samen met haar vriend,<br />
kunstschilder Nico Heijligers, en dan<br />
weer met haar tuinburen met wie ze<br />
heel goed contact heeft - ‘het is echt<br />
een gezellig straatje hier!’- of met<br />
vrienden. Die vrienden komen de laatste<br />
tijd trouwens steeds vaker langs om<br />
behalve thee te drinken en te kletsen,<br />
ook te tuinieren. Ze weet niet hoe ze<br />
dat voor elkaar heeft gekregen, maar<br />
op de ‘een of andere manier bieden ze<br />
dat aan, laatst kwam een vriendin langs<br />
die heel graag de vijver wilde schoonmaken,<br />
mooi toch!’<br />
Haar tuin oogt even relaxed als zijzelf<br />
overkomt, maar zeker niet rommelig!<br />
Voorin vind je een paar groentebedden,<br />
en daarachter staat een klassiek beeld.<br />
‘Dat hebben we hier een tijdje geleden<br />
neergezet, trouwens wel met hulp van<br />
vrienden, want het is echt heel zwaar’.<br />
Met een beetje geluk en goede wil van<br />
de natuur, slaat dat in een paar seizoenen<br />
leuk groen uit en is het begroeid met<br />
‘mosjes’. ‘We houden erg van klassiek’,<br />
aldus Sarah. Iets verder naar achteren<br />
heeft ze een hoekje, waar ze iets uitprobeert<br />
met ‘wisselende dingen en groepjes<br />
op kleur’. Ze heeft dat van haar moeder<br />
afgekeken. Het tuinieren heeft ze sowieso<br />
van haar familie meegekregen, zoals<br />
bijvoorbeeld van haar grootouders die<br />
landbouwgrond hadden in de Wieringermeer.<br />
Ook heeft ze vlak naast dat hoekje<br />
koninginnenkruid neergezet, die ze bij de<br />
buren zag. Pas later realiseerde ze zich<br />
hoe groot die plant eigenlijk wordt. Maar<br />
ach, voorlopig mag hij wel blijven staan.<br />
Verder is Sarah erg in haar sas met haar<br />
tuinhuisje, omdat ze daar alles heeft, om<br />
een hele zomerdag op de tuin te kunnen<br />
blijven. Aan het huisje vastgetimmerd zit<br />
een pergola, waarover een mooie druif<br />
woekert. Onder de rondleiding door de<br />
tuin, schut Sarah zo her en der wat zaadjes<br />
uit een uitgebloeide plant, zoals een<br />
digitalis. ‘Dat vind ik zo mooi hè, die zaadjes!’<br />
Ze komen volgend jaar wel weer ergens<br />
op in haar tuintje. ‘Vind ze het dan<br />
alleen maar leuk, tuinieren?’ Even moet<br />
ze nadenken, maar dan zegt ze: ‘Planten<br />
die omvallen, dat haat ik.’<br />
Op de vraag of ze nog iets wil meegeven<br />
aan de tuinders op <strong>ATV</strong> <strong>Stadion</strong>, begint<br />
Bladgroen 2 JG 11<br />
ze enthousiast te vertellen over de maatschappelijke<br />
stages die op de vereniging<br />
gehouden worden. Ze is daar een groot<br />
voorstander van en was ook aanwezig bij<br />
de uitreiking van de certificaten aan de<br />
stagiairs. De foto’s in het ophangbord zijn<br />
ook van Sarah.<br />
Wie een kopje thee wil gaan drinken bij<br />
Sarah, moet voorlopig even geduld hebben,<br />
want ze is samen met haar vriend op<br />
de fiets gestapt om in een week of acht<br />
naar Pompeï te fietsen. Misschien vind ze<br />
daar een volgend beeld voor in haar tuin?<br />
Haar fijne tuinburen passen voorlopig<br />
wel even op haar tuintje.<br />
15
De lente bladgroen 2010<br />
geuren, geneeskracht<br />
en sterke verhalen<br />
Als je iemand vertelt dat je een volkstuin<br />
hebt, wordt meestal gevraagd welke<br />
groenten je verbouwt. Je eigen groenten<br />
zijn natuurlijk supergezond en lekker,<br />
daar valt niets op af te dingen. Maar een<br />
kruidenhoekje in je tuin is ook niet te<br />
versmaden: smakelijk in de keuken, het<br />
oogt prachtig, heerlijke geuren zijn je<br />
deel en kruiden zijn ook nog eens goed<br />
voor je gezondheid. Als je er verstandig<br />
mee omgaat.<br />
Al honderden jaren geleden werden<br />
kruiden genoemd en beschreven:<br />
• ‘Waarom zou de mens sterven, in<br />
wiens tuin salie groeit?<br />
• Tegen de macht des doods is geen<br />
kruid gewassen!<br />
• Salie sterkt de zenuwen, gaat het beven<br />
der handen tegen en verdrijft de<br />
heftige koorts door haar kracht. ‘<br />
Een warm pleidooi voor het gebruik van<br />
kruiden mag je wel constateren.<br />
Salie (Salvia officinalis) is dus een beroemd<br />
plantje uit de oudheid. Salvia komt<br />
van salvare, redden. Volgens kruidenvrouw<br />
Mellie Uyldert was salie een weldaad<br />
voor alle typische cultuurmensen,<br />
overgevoelige kunstenaars, intellectuelen<br />
en vatbaren voor allergische ziekten. En<br />
met een potje rokende witte salie zou<br />
je je huis reinigen van kwade dampen en<br />
boze geesten.<br />
16<br />
Met de meest voor de handliggende keukenkruiden<br />
kun je veel meer doen dan<br />
je zo op het eerste gezicht zou denken.<br />
Neem nu peterselie. In ieder geval snipper<br />
je dit kruid altijd over de worteltjes<br />
bij de vis, die wisten we al. Maar er is meer<br />
over peterselie te vertellen. Elke peterseliesoort<br />
is rijk aan vitaminen, mineralen<br />
en het antiseptische chlorofyl, waardoor<br />
ze zowel een aantrekkelijke als een nuttige<br />
tuinplant is. Dit kruid stond al in hoog<br />
aanzien bij de Grieken, ze gebruikten<br />
het als medicijn voor de paarden, aldus<br />
Homerus. De Romeinen waren de eersten<br />
die het kruid als voedsel gebruikten.<br />
Zij consumeerden er grote hoeveelheden<br />
van en ze maakten er ook slingers<br />
van, voor hun gasten. In Asterix en de<br />
Gladiatoren echter, stopten de Romeinen<br />
peterselie in hun oren! ‘Dit verwijst<br />
naar het Franse gezegde “peterselie in<br />
je oren hebben” wat betekent: traag van<br />
begrip zijn, dom zijn. Dit spreekwoord is<br />
dan weer ontleend aan de weinig intelligente<br />
uitstraling van een varken in de<br />
vitrine van een slagerij, waarbij peterselie<br />
als decoratie wordt gebruikt’<br />
‘In overlevering en volksgeloof<br />
staat dille ook goed bekend. Dille<br />
werkt anti-magisch, dat weet iedereen.<br />
Vertelt men niet van een<br />
heks die een tuin binnenkwam,<br />
maar rechtsomkeert moest maken,<br />
omdat daar dille en duist te<br />
geuren stonden? ‘Dille und Dust,<br />
Dat hew ech nie ewusst!’<br />
Plannen maken<br />
Als je komend voorjaar verzekerd wilt<br />
zijn van kruiden is het verstandig om<br />
daar nu al plannen voor te maken. En te<br />
bedenken wat je lekker vindt. Houd je<br />
van bonen, dan maak je plek voor bonenkruid.<br />
Citroenmelisse is lekker in de sla.<br />
Rode bieten met dille is ook een perfecte<br />
combinatie.<br />
Behalve in een apart hoekje kun je kruiden<br />
ook goed kwijtraken tussen de<br />
groente. Geef de goudsbloem een plaatsje<br />
bij aardappelen en kool. Munt kan ook<br />
bij de kool, want munt weert koolrupsen.<br />
En Oost-Indische kers is een beeldschone<br />
aanvulling onder jonge bomen. Ze<br />
zorgt voor een natuurlijk antibioticum<br />
en trekt de zwarte luis naar zich toe.<br />
Het is ook heerlijk om de komende winter<br />
over kruiden te lezen en te googelen<br />
en aan de hand daarvan je plan te maken.<br />
Zo krijgt je tuin een extra dimensie, met<br />
geheimzinnige verhalen en gedichten,<br />
met geurige en fleurige kruiden die hun<br />
bijzondere eigenschappen graag laten<br />
zien.<br />
Een aantal leuke sites:<br />
Bladgroen 2 JG 11<br />
http://eetbaretuin.info/_kruiden/index.<br />
html<br />
http://www.asterix-obelix.nl/dutch/index.php?page=albums/album-4&menu=1<br />
http://geneeskruiden.wordpress.com/<br />
heermoes-saturnus/<br />
http://www.annetanne.be/kruidenklets/<br />
http://www.astrologie.ws/kruiden/<br />
http://www.tuinen.nl/artikel/45/nb<br />
17
De lente bladgroen 2010 Kruidenslim<br />
Citroenmelisse - Melissa officinalis<br />
Komt je vanzelf aanwaaien, het plantje<br />
zaait zich vanzelf uit, informeer even bij<br />
je tuinburen om een stek te bemachtigen.<br />
Eenmaal in je tuin blijft deze plant je<br />
altijd trouw. Een paar takjes kneuzen en<br />
met kokend water overgieten. Theelepel<br />
honing erdoor, af en toe een slokje en<br />
je voelt je oogleden als snel zakken. Een<br />
lekkere slaapthee dus.<br />
Slapeloosheid Voor het naar bed gaan<br />
een kop thee van kamille, dillezaad, salie,<br />
hop, melisse, oranjebloesem, guldenroede<br />
en een klein stukje valeriaanwortel.<br />
Oorpijn Een koolblad op het oor binden.<br />
Een dampbad van thee van dovenetel,<br />
brandnetel, duizendblad en tijm. Een<br />
watje, gedrenkt in warme tijmolie in het<br />
oor steken.<br />
De overgang Komkommersap drinken!<br />
Vooral bij opvliegers. Daarnaast thee<br />
van lavendel, rozemarijn, essenblad en<br />
berkenblad gebruiken.<br />
18<br />
Salie - Salvia officinalis<br />
Op je tanden wrijven om ze witter te<br />
laten worden (salie zit ook in sommige<br />
tandpasta’s). Voor een frisse adem: op<br />
een blaadje kauwen. Je kunt het als kauwgum<br />
gebruiken en langere tijd in je mond<br />
houden. Salie is een desinfectans. En ook<br />
medicinaal: een kopje saliethee voor het<br />
slapen gaan zorgt er voor dat je ’s nachts<br />
minder zweet.<br />
Na de bevalling Tien dagen lang dagelijks<br />
een kop vrouwenmantel (Alchemilla)<br />
bevordert de samentrekking der<br />
baarmoeder, voorkomt verzakking in latere<br />
jaren.<br />
Peterselie Toevoegen aan een stoombadje<br />
en lotion voor een droge huid en<br />
om sproeten te verminderen. Het aftreksel<br />
kun je ook als oogbad gebruiken.<br />
Beschermende handcrème 4 eetlepels<br />
vaseline en 2 handenvol verse vlierbloemen.<br />
- Smelt de vaseline bij matige<br />
hitte en voeg de vlierbloemen toe. Laat<br />
Heermoes - Equisetum arvense<br />
De wortels van Heermoes gaan heel<br />
diep. Niet uit te roeien dus. Zo’n hardnekkige<br />
plant kun je maar beter te vriend<br />
houden. Behalve dat Heermoesgier goed<br />
is als bemesting voor je tuin is het ook<br />
goed voor je lijf, want rijk aan kiezelzuur.<br />
Zet thee van de heermoes door 15 gram<br />
gedroogde heermoes 20 minuten zacht<br />
te laten koken. Zoveel tijd heeft de plant<br />
nodig om het kiezelzuur aan het water af<br />
te geven. Goed voor glanzend haar, stevige<br />
nagels en sterke botten. Gebruik 50<br />
ml 3 of 4 keer per dag<br />
alles 45 minuten trekken en verwarm<br />
daarbij de vaseline opnieuw wanneer ze<br />
opstijft. Verwarm het mengsel tot het<br />
vloeibaar is en schenk het door een zeef<br />
in een pot. Laat de crème afkoelen en<br />
sluit de pot af met een schroefdeksel.<br />
Aftershave Laat 7 gram salie en 7<br />
gram rozemarijn ene weekje trekken in<br />
1 kop azijn. Filtreren. Voeg een gelijke<br />
hoeveelheid aftrekstel van de hamamelis<br />
(toverhazelaar) toe.<br />
Bladgroen 2 JG 11<br />
Om wenkbrauwen zwart te maken.<br />
Wrijf ze regelmatig in met rijpe<br />
vlierbessen.<br />
Anti - rimpelcrème 60 cl wortelsap<br />
van de witte lelie, 30 gram bijenwas, 45<br />
gram honing. Smelt alles samen in een<br />
pan en roer tot het koud geworden is.<br />
Gebruik het als nachtcrème.<br />
Ontstekingen van de huid Duizendblad<br />
Achillea millefolium is goed<br />
tegen ontstekingen van de huid. Met<br />
een aftreksel van de plant kan je dode<br />
huidcellen verwijderen en vetafscheiding<br />
tegengaan. De poriën vernauwen. Kook<br />
5 eetlepels gedroogd kruid in een halve<br />
liter water. Laat 30 min trekken. Duizendblad<br />
is goed tegen couperose. Je moet<br />
dat wel een tijdje volhouden. De kleine<br />
haarvaatjes zullen samentrekken en stilaan<br />
verdwijnen.<br />
Mondwater Het beste mondwater<br />
wordt gemaakt door een theelepel zout<br />
op te lossen in een glas water. Je kunt je<br />
tanden ook goed poetsen met een beetje<br />
zout op de borstel.<br />
Met dank aan<br />
AvdM<br />
‘De Taal der Kruiden’ van Mellie Uyldert.<br />
‘Kruiden’ van Lesley Bremness<br />
‘Mooi en gezond door kruiden’<br />
door Jeanne Rose<br />
19
De lente bladgroen 2010<br />
muisjes,<br />
muisjes<br />
Op de tuin hebben we er allemaal mee<br />
te maken: muizen. Toch zijn niet alle<br />
muizen schadelijk. Sommige muizen<br />
eten bijvoorbeeld schadelijke- insecten<br />
en slakken.<br />
In ons land komen 17 soorten muizen<br />
voor en deze zijn in vier families onder<br />
te verdelen:<br />
Ware muizen zoals de huismuis,<br />
bosmuis, de grote bosmuis en de<br />
dwergmuis<br />
Woelmuizen zoals de veldmuis,<br />
de rosse woelmuis, de ondergrondse<br />
woelmuis, de aardse woelmuis en de<br />
noordse woelmuis<br />
Spitsmuizen zoals de huisspitsmuis,<br />
de bosspitsmuis en de tweekleurige<br />
bosspitsmuis, de waterspitsmuis en de<br />
veldspitsmuis<br />
Slaapmuizen zoals de hazelmuis en<br />
de eikelmuis<br />
20<br />
De familie van de Ware muizen<br />
De huismuis heeft een kortharige egaal<br />
grijsachtige vacht en een fors formaat,<br />
zo’n 15 tot 20 centimeter inclusief de<br />
staart. De huismuis leeft in de buurt<br />
van mensen, want hij eet graag mensenvoedsel<br />
en laat dit in de vorm van<br />
keutels achter, zo’n 50 per dag!<br />
De bosmuis woont liever in de vrije<br />
natuur. ‘s Zomers in bossen en erven,<br />
maar ‘s winters in huizen of schuren.<br />
Het grote verschil met de huismuis is<br />
de bruinere vacht en een witte buik.<br />
Hij is een centimeter groter dan de<br />
huismuis maar is een alleseter die weinig<br />
schade aanricht.<br />
De grote bosmuis is een nieuwkomer<br />
die aanvankelijk vooral in Zuid - Limburg<br />
voorkwam. Ze zijn 8-12 centimeter<br />
groot met een staart van 9 tot 13<br />
centimeter. In tegenstelling tot de bosmuis<br />
graaft hij niet zelf zijn hol, maar<br />
woont liever in een verlaten konijnen-,<br />
mollen- of dassenhol.<br />
De dwergmuis is het kleinste knaagdier<br />
van Europa; hij is maar 5 tot 7 centimeter<br />
lang en zijn staart ook. Hij leeft<br />
het liefst in agrarisch gebied- in struikgewas<br />
en korenvelden. Hij vlecht een<br />
bolvormig nest op veilige hoogte tussen<br />
takken en korenhalmen. Hij eet<br />
zaden, granen en insecten en huist ‘s<br />
winters in een stapel hooibalen of in<br />
een hooischuur.<br />
huismuis veldmuis<br />
bosmuis rosse woelmuis<br />
grote bosmuis ondergrondse rosse<br />
woelmuis<br />
dwergmuis aardmuis<br />
Bladgroen 2 JG 11<br />
21
muisjes,<br />
De lente bladgroen 2010<br />
muisjes vervolg<br />
De Woelmuizenfamilie<br />
Deze muizen danken hun naam aan<br />
het feit dat ze de grond omwoelen en<br />
holen graven. Ze zijn hierop gebouwd,<br />
met hun korte stevig lichaampje, korte<br />
staart en oortjes die niet uitsteken. Er<br />
zijn ook verschillende soorten woelmuizen<br />
en ze zijn niet allemaal schadelijk<br />
voor ‘het gewas’.<br />
De veldmuis is 9 tot 13 centimeter lang<br />
met een staart van 3 tot 5 centimeter,<br />
heeft een lichtbeige tot bijna zwarte<br />
vacht en een lichte onderkant. Hij leeft<br />
in kolonies in een muizendorp met afzonderlijke,<br />
onderling verbonden holletjes.<br />
De rosse woelmuis varieert in grootte.<br />
Van 8 tot 14 centimeter en staart van<br />
5 tot 7 centimeter. Volwassen dieren<br />
hebben -vooral ‘s winters- een rosse<br />
gloed over hun vacht. ze leven in bossen,<br />
houtwallen, hagen en parken. Hij<br />
eet voornamelijk vegetarisch en een<br />
enkele keer een insect of worm.<br />
De ondergrondse woelmuis is de kleinste<br />
woelmuis. Hij kwam tot voor kort alleen<br />
in Zuid-Nederland voor maar is<br />
nu ook in de Achterhoek waargenomen.<br />
Zijn menu is vegetarisch.<br />
22<br />
De aardmuis is 10 tot 14 centimeter<br />
lang en heeft een staart van 3 tot 5<br />
centimeter lang. Hij heeft een langharige,<br />
lichtbruine tot zwarte vacht en een<br />
lichte buik. Hij komt voor op heidevelden,<br />
moerassen, grienden, begroeide<br />
braaklanden en in jonge bosaanplant,<br />
waar hij schade aanricht door aan de<br />
boompjes te knagen.<br />
De noordse woelmuis is fors, 10 tot 16<br />
centimeter lang en een staart van 4 tot<br />
7 centimeter. Hij komt alleen voor in<br />
Nederland en wel in natte veenweidegebieden<br />
en moerassen waar hij in de<br />
doorweekte grond gangen graaft. Hij<br />
eet jong riet, biezen en grassen.<br />
Woelmuizen en woelratten zijn verschillende<br />
dieren. Woelratten, ook wel<br />
zwarte ratten genoemd, zijn groter<br />
dan woelmuizen en hebben het vooral<br />
op fruitbomen voorzien en planten<br />
met penwortels, zoals witlof, peen, etc.<br />
Er wordt onderscheid gemaakt tussen<br />
de natte en de droge woelrat.<br />
ID<br />
IN MEMORIAM<br />
Jos Versantvoort groeide in Mariaheide<br />
op, een kerkdorp onder de rook van<br />
Veghel. Zijn vroegste jeugd beleefde<br />
hij in de oorlogsjaren, waarbij de bevrijding<br />
door de Canadezen hem altijd<br />
is bijgebleven. Van jongsafaan heeft hij<br />
zijn moeder geholpen in haar moestuin<br />
met het plukken van fruit en bonen,<br />
wieden, paden schoon maken en<br />
grind aanharken. Veel later, toen hij in<br />
Utrecht woonde vatte hij het tuinieren<br />
weer op, een oude liefde die nog<br />
niet geroest was. In en rond Utrecht<br />
heeft Jos op vele plekken een tuin gehad.<br />
Omdat hij toch liever een tuin wat<br />
dichter bij huis had is hij uiteindelijk<br />
bij ons terecht gekomen. Begin negentiger<br />
jaren kwam hij bij <strong>ATV</strong> <strong>Stadion</strong>.<br />
Binnen de vereniging werd Jos lid van<br />
de commissie natuurlijk tuinieren en<br />
van de activiteitencommissie. Van het<br />
een kwam het ander. In 2005 werd Jos<br />
Bladgroen 2 JG 11<br />
JOS VERSANTVOORT<br />
voorzitter van het bestuur van onze<br />
vereniging. Onder zijn voorzitterschap<br />
is een forse aanzet gegeven tot natuurlijk/duurzaam<br />
tuinieren en het ontwikkelen<br />
van daarmee verband houdende<br />
projecten, wat uiteindelijk resulteerde<br />
in het certificaat met drie lieveheersbeestjes<br />
voor de wijze waarop <strong>ATV</strong><br />
<strong>Stadion</strong> duurzaam tuinieren propageert.<br />
Jos was een communicator. Conflicten<br />
wilde hij niet vermijden, maar wel uitpraten.<br />
Hij was een verenigingsmens.<br />
Samen doen en de boel bij elkaar houden,<br />
daar ging hij voor. En dat is hem<br />
gelukt.<br />
In de dankbetuiging na zijn overlijden<br />
is dat treffend verwoord. “Wat wij van<br />
Jos hebben geleerd is liefdevol vertrouwen,<br />
een open blik en innerlijke<br />
wijsheid.”<br />
23
De lente bladgroen 2010<br />
van het bestuur<br />
Tuindiensten Zoals gebruikelijk hebben<br />
Harry Smit (hoofd complexbeheer)<br />
en Evert Muntslag (voorzitter) na zeven<br />
tuindiensten d.d 8 augustus j.l. de presentielijst<br />
nagelopen. 5 leden hadden 2 diensten<br />
gemist, 2 personen 2 tuindiensten gemist<br />
en 1 afgemeld. Verder hebben 2 leden<br />
1 dienst afgemeld. Allen zijn via mail geïnformeerd<br />
en verzocht het gemiste in te<br />
halen. Het bestuur blijft de leden vragen<br />
hun tuindiensten te draaien, want dankzij<br />
deze bijdragen blijft ons complex in<br />
stand en verbetert! We vertellen ook bij<br />
de introductie dat tuindiensten een verplichtend<br />
karakter heeft. Nieuwe leden<br />
krijgen bij toebedeling van een tuin gelijk<br />
het tuindienstrooster.<br />
Schouwen en het vervolg Een andere<br />
actie om ons complex mooi te houden<br />
en dus ook prettig om in rond te wandelen<br />
is het schouwen. Eind juni heeft de<br />
schouwcommissie (Harry Smit en Jos Stekelenburg)<br />
haar werk weer gedaan. Het<br />
bestuur, dat de eindverantwoordelijkheid<br />
draagt, kreeg het schriftelijk verslag. Twee<br />
bestuursleden hebben daarom 10 juli de<br />
bevindingen nagelopen. De samenvatting<br />
heeft u op de mededelingenborden kunnen<br />
lezen en ook op de website.<br />
Positieve trends: de meeste tuinen hebben<br />
een composthoop, ook als de tuin als<br />
slecht is beoordeeld. De meeste opstallen<br />
zijn goed onderhouden. Van het totale<br />
aanzien zijn 12 tuinen als slecht uit de<br />
bus gekomen. Bij verwaarlozing gaat het<br />
in volgorde om: de hagen, dan het openbare<br />
pad. Op de individuele tuinen zijn de<br />
slootkanten er het slechtst aan toe. Uit<br />
het verslag blijkt dat als het totale aanzien<br />
van de tuin slecht is dat ook de andere<br />
onderdelen verwaarloosd zijn.<br />
24<br />
Wat doet het bestuur eraan? De leden<br />
met enkelvoudige verwaarlozing hebben<br />
we gemaild en hun gevraagd dat achterstallig<br />
onderhoud op te heffen. De gebruikers<br />
van de slechte tuinen hebben<br />
we opgeroepen voor een gesprek. Het is<br />
begrijpelijk, maar voor ons wel zuur dat<br />
leden die uiteindelijk hun tuin opgeven,<br />
daar zo lang mee wachten en we zo een<br />
tuin aangeboden krijgen die sterk is verwaarloosd.<br />
De AVVN Landelijk Complexen<br />
Keuring <strong>ATV</strong> <strong>Stadion</strong> heeft het Nationaal<br />
Keurmerk Natuurlijk Tuinieren 3<br />
sterren. Daar zijn we met z’n allen trots<br />
op. Nu deed zich vanuit het AVVN de mogelijkheid<br />
voor om ons complex tussentijds<br />
kosteloos te laten beoordelen. Het<br />
bestuur greep de gelegenheid aan en op<br />
25 mei 2012 is er keuring geweest. Veel<br />
lof over ons complex maar ook prima te<br />
gebruiken adviezen voor verbetering. We<br />
vonden het heel zinvol en verrassend te<br />
lezen hoe buitenstaanders naar ons complex<br />
kijken. We zijn dan ook van plan veel<br />
van hun suggesties uit te voeren. Een samenvatting<br />
heeft u wellicht al op de mededelingenborden<br />
gelezen.<br />
Van de totaal te behalen 308 punten<br />
heeft <strong>ATV</strong> <strong>Stadion</strong> er inclusief de bonuspunten<br />
263 gehaald. Dit betekent een<br />
score van 85 %. <strong>ATV</strong> <strong>Stadion</strong> zit in beheer-<br />
en onderhoudsstadium 4 . Er zijn<br />
4 beheer-en onderhoudsstadia, een 4 is<br />
80% en hoger.<br />
Verbetering waterkwaliteit middels<br />
circulatie De baggerwerkzaamheden<br />
fase 1 en 2 zijn afgerond. Baggeren,<br />
lichten en vervangen van de duikers en<br />
de 3 bruggen zijn gemonteerd. Twee vlotters<br />
zijn voor de doorstroming van het<br />
water aangebracht. De paden hebben geleden<br />
onder de zware machines maar zijn<br />
er nu na herstel zelfs beter aan toe dan<br />
voor de werkzaamheden.<br />
Aanvullen potentilla-hagen We<br />
hebben geïnventariseerd waar delen van<br />
de hagen rond de tuinen zijn uitgevallen<br />
of geheel ontbreken. Voor het aanvullen is<br />
een begroting gemaakt en aan het AVVN<br />
overhandigd. Die is goedgekeurd. Rond<br />
september zullen de hagen worden aangevuld.<br />
Extra hulp bij onderhoud complex<br />
Het “Christelijk Gymnasium<br />
Utrecht” doet op 28 september 2012<br />
een werkdag op ons complex in de vorm<br />
van een estafette. Tussen 11.00-15.00<br />
uur gaan op elk uur 6 tot 12 leerlingen<br />
met een taak aan de slag. In totaal zijn dat<br />
maar liefst 60 leerlingen, dus dat zou kunnen<br />
in groepen van 5x12 leerlingen. De<br />
spil in deze zijn Ina Davids en Jan van der<br />
Leeden.<br />
Verder is het bestuur in contact met de<br />
organisatie Natuurwerk. Zij willen in november<br />
met een groep vrijwilligers onderhoud<br />
op ons complex plegen.<br />
Afvalprobleem (loc 51 en loc 64)<br />
Op loc. Oostbroekselaan 64 hangt een<br />
bord bij het fietsenhok bij de oud-papierverzamelplaats<br />
Oud papier hier.<br />
Geen andere materialen zoals oud ijzer,<br />
plastic glas hout of apparaten.<br />
Houd het schoon.<br />
Bladgroen 2 JG 11<br />
Toch zijn er eerst plastic stoelen en nu<br />
een oud apparaat gestort. Dat kan toch<br />
anders?! Verder is het aantal aanhangwagens<br />
op zowel loc 51 als 64 toegenomen<br />
tot in totaal 8. Het parkeerterrein is om<br />
te parkeren en te laden en te lossen maar<br />
is niet bedoeld als stalling. We vragen de<br />
eigenaars om hun aanhangwagens weg te<br />
halen. Ook vragen we leden te melden of<br />
ze weten van wie de aanhangers zijn.<br />
Eenmalige verhoging <strong>ATV</strong> <strong>Stadion</strong>-contributie<br />
Een aantal jaren is de<br />
<strong>ATV</strong> <strong>Stadion</strong>contributie niet verhoogd<br />
waardoor lasten hoger zijn geworden dan<br />
de inkomsten. Een contributieaanpassing<br />
met 15 euro in 2012 zorgt er mede voor<br />
dat de inkomsten en uitgaven weer in de<br />
pas gaan lopen. In 2013 wordt weer gewoon<br />
geïndexeerd.<br />
Op 19 mei j.l. is een vergadering uitgeschreven<br />
om alleen over contributieaanpassing<br />
een besluit te nemen. Het voorstel<br />
was al aan de orde geweest in de<br />
ALV van 25 april maar aangezien niet het<br />
benodigde aantal leden aanwezig was, het<br />
om geld gaat en het alle leden betrof, is<br />
besloten niet te stemmen en een nieuwe<br />
vergadering uit te schrijven. Op 19 mei<br />
kon ongeacht het aantal aanwezige leden<br />
gestemd worden. De mogelijkheid is ook<br />
geboden om schriftelijk of per mail een<br />
stem uit te brengen. De aanpassing is met<br />
meerderheid aangenomen.<br />
Donateurs <strong>ATV</strong> <strong>Stadion</strong> heeft een lijst<br />
van donateurs. We benaderen onze donateurs<br />
elk voorjaar een bijdrage te geven.<br />
De afgesproken bijdrage blijft 15 euro,<br />
maar met de toevoeging “meer doneren<br />
mag”.<br />
25
Schouwverslag nr. 1 voorjaar 2012 De composthoop – een hoop zorgen<br />
Schouwers:<br />
Harry Smit en Jos Stekelenburg. Datum: 29 en 30 juni 2012<br />
Aandachtspunten commissie:<br />
Totale aanzien van de tuin, onkruidvrije haag rond de tuin, openbare pad rond de tuin,<br />
slootkant, onderhoud opstallen en aanwezigheid composthoop,<br />
Bevindingen beoordeelde tuinen:<br />
• Totale aanzien van de tuin: Het merendeel<br />
van de tuinen (73) valt onder goed,<br />
39 onder matig, 2 redelijk en uniek 1.<br />
Van al de beoordeelde tuinen zijn er<br />
12 slecht onderhouden.<br />
• Onkruidvrije haag rond de tuin: 47<br />
goed, 38 matig, bij 20 tuinen was de<br />
haag slecht onderhouden en belast met<br />
onkruid.<br />
• Openbare pad rond de tuin: 49 goed, 42<br />
matig, 1 redelijk en slecht 33.<br />
• Slootkant: 35 goed, 16 matig, 59 slecht.<br />
• Onderhoud opstallen: Er zijn op ons<br />
complex 71 kavels met een huisje.<br />
Als opstallen zijn beoordeeld: huisje<br />
en bouwsels.Van alle opstallen zijn<br />
8 als slecht bevonden. De overige<br />
vielen onder de categorie goed (55) en<br />
matig (27).<br />
• Aanwezigheid composthoop: Het opzetten<br />
en gebruik van composthoop is<br />
een succes. Een composthoop op de<br />
26<br />
tuin raakt steeds meer ingeburgerd, het<br />
overgrote deel v/d tuinen 104 heeft een<br />
composthoop. Ook de tuinen die als<br />
slecht zijn beoordeeld hadden er een.<br />
• Als we uitgaan v/d aandachtspunten<br />
waarop is geschouwd, komen 9 tuinen<br />
als problematisch uit de bus. Heel voorspelbaar:<br />
als het totale aanzien v/d tuin<br />
slecht is, blijken de andere punten zoals<br />
haag, openbare pad rond de tuin, slootkant<br />
eveneens slecht onderhouden. En<br />
de opstallen matig tot slecht. En dat is<br />
bij deze 9 tuinen het geval.<br />
• Vervolg: Naar aanleiding van het<br />
schouwverslag zijn twee bestuursleden<br />
het veld in gegaan om de bevindingen<br />
nog eens na te lopen. Tuinleden met enkelvoudig<br />
achterstallig onderhoud worden<br />
per mail ingelicht. De gebruikers<br />
v/d problematische tuinen roepen we<br />
op voor een gesprek over hoe verder.<br />
Evert Muntslag<br />
(voorzitter <strong>ATV</strong> <strong>Stadion</strong>)<br />
Namens de schouwers en het bestuur<br />
Als beginnend composteerder kun je wel<br />
eens tegen een probleempje oplopen.<br />
De boel stinkt, slinkt niet of de composthoop<br />
is een vliegenparadijs.<br />
De oorzaken zijn eenvoudig te verhelpen,<br />
bijvoorbeeld:<br />
A de composthoop stinkt<br />
- meestal is de composthoop dan te natde<br />
boel omgooien en er droog afval door<br />
mengen<br />
- er is te weinig beluchting- de compost<br />
vaker omgooien en er wat grof materiaal<br />
door mengen<br />
- de composthoop is te hoog- een gedeelte<br />
naar een tweede bak overgooien<br />
B vliegen en muggen rond de<br />
composthoop<br />
- er ligt voedsel of verse mest op de compost-<br />
de boel mengen, er droog materiaal<br />
of rijpe compost over strooien<br />
- ondiep water in de buurt van de composthoop-<br />
de omgeving draineren ( geultjes<br />
graven) en bakken en dergelijke waar<br />
water in staat weghalen<br />
C grove delen in de compost<br />
- de compost is nog niet klaar- rustig verder<br />
laten rijpen of grove delen er uit halen<br />
of zeven<br />
- er is onvoldoende beluchting- de boel<br />
omgooien<br />
- de composthoop is te droog- voeg wat<br />
water of vochtig materiaal toe en dan om-<br />
Bladgroen 2 JG 11<br />
gooien<br />
- grof materiaal voor het toevoegen klein<br />
knippen<br />
De composthoop omgooien -dit gaat het<br />
beste met een spitvork- is dus meestal de<br />
oplossing voor problemen. Let er op dat<br />
je er geen dikke pakken gras of bladeren<br />
op gooit, dit steeds in dunne laagjes opbrengen.<br />
Grote hoeveelheden gras of bladeren<br />
gaan ‘koeken’ en vertragen zo de<br />
omzetting. Vergeet niet de composthoop<br />
losjes af te dekken met, bijvoorbeeld, een<br />
lap plastic; dit voorkomt het te nat worden<br />
of uitdrogen van de inhoud.<br />
TIP!<br />
Bewaar koffiedrab!, want:<br />
• koffiedrab is licht zuur (Ph 6.2)<br />
• het is een grondverbeteraar<br />
• het bevat magnesium, fosfor, kalium,<br />
koper<br />
• kan goed op de composthoop, het<br />
heeft een hoog koolstofgehalte<br />
• het werkt tegen luizen<br />
• is een goede meststof voor rozen en<br />
voor zuurminnende planten en struiken<br />
zoals heide en hortensia.<br />
• Zie ook op internet ‘koffiedik in de<br />
tuin’. Theeblaadjes zijn overigens ook<br />
een goede meststof!<br />
27
De lente bladgroen 2010<br />
Doperwten-<br />
slasoep<br />
Doperwten-slasoep (voor 6 personen)<br />
Is niet alle sla opgevreten en zijn er ook nog wat doperwtjes over dat is dit een verrassend<br />
lekkere, frisse soep. Het is een klassieker uit de Franse keuken. In plaats van verse<br />
doperwten zijn diepvries een prima alternatief. Nooit potten of blikken doperwten<br />
nemen! En in plaats van kropsla kun je ook bindsla of pluksla nemen. Waarschijnlijk ook<br />
wel rode sla, zoals eikenbladsla, maar dat heb ik nog niet geprobeerd.<br />
ingredienten<br />
• 1 grote krop sla<br />
• 1 eetlepel boter<br />
• 1 eetlepel olijfolie<br />
• circa 1 liter groentebouillon<br />
• 300 gram doperwten (diepvries)<br />
• muntblaadjes<br />
• citroensap<br />
• versgemalen witte peper<br />
• (zout)<br />
• zure room<br />
• garnering: reepjes citroenschil zonder wit en de rest van de munt<br />
1 Pel en snipper de sjalotten.<br />
2 Was de sla, scheur de bladeren in stukken en laat ze uitlekken.<br />
3 Smelt de boter en giet de olijfolie erbij.<br />
Voeg de sjalotten toe en laat ze bakken tot ze glazig en zacht zijn.<br />
4 Giet er bouillon bij en voeg doperwten toe. Laat enkele minuten zachtjes koken.<br />
5 Doe de sla erbij en laat de bladeren een paar minuten meekoken.<br />
Voeg een gedeelte van de muntblaadjes toe.<br />
6 Giet alles in de keukenmachine -zonodig wat vocht achterhouden- en pureer.<br />
7 Doe de gepureerde groenten in een pan en voeg de bouillon beetje bij beetje toe.<br />
De soep moet licht gebonden zijn.<br />
8 Breng op smaak met citroensap, peper en zout.<br />
9 Giet de soep in kommen. Schep er een lepel zure room in en garneer met reepjes<br />
citroenschil en muntblaadjes.<br />
28 29
De lente bladgroen 2010<br />
Instructies voor tuinders in de maand oktober<br />
In oktober moet de tuin winterklaar worden gemaakt<br />
En mijn leven, wie maakt mijn leven winterklaar ?<br />
Plant deze maand zoveel mogelijk lelies<br />
Maar wie denkt tussen de lelies aan mijn eenzaamheid<br />
Begin met spruiten op zware grond<br />
Zwaar is de grond, nog zwaarder mijn schreden.<br />
Nieuwgeplante stambomen moeten stevig worden gesteund<br />
En oud geplante stambonen waarop steunen die ?<br />
Scheur de wortels van de munt<br />
Maar mijn wortels, wie scheurde die ? en waarom<br />
Oktober is ook de maand van de bessen<br />
En de maand van oude snikken, welke is dat ?<br />
Houd slapende stronken vochtig<br />
Ik fluister en pleng de tranen uit mijn ogen<br />
Rotsplanten moeten tegen winterregen beschut<br />
Maar mijn hart, wie beschut mijn hart ?<br />
Begraaf éénjarig onkruid,<br />
En zestigjarig, wat doen we daarmee ?<br />
Oktober is de beste maand voor het leggen van zoden<br />
Voor het liggen eronder is het hele jaar goed<br />
Kies open plekken zonder overhangende bomen<br />
Wie zal er treuren als de treurwilg ’t niet doet ?<br />
Blijf doorgaan de planten weg te halen die hun beste tijd hebben gehad<br />
Wie zal ze bewenen, en wie herinnert zich hun beste tijd ?<br />
Jan Salie<br />
30<br />
colophon enzo<br />
Bladgroen is een onafhankelijk orgaan van A.T.V. <strong>Stadion</strong>.<br />
Verschijnt 4 maal per jaar in een oplage van 160 stuks.<br />
Bijdragen van tuinders zijn van harte welkom op bladgroen@hetnet.nl<br />
Redactie<br />
Staese Baars (redactie)<br />
Pauline Terreehorst (hoofdredactie)<br />
Jan Deering (redactie)<br />
Tessa Lavrijsen (fotografie cover & opmaak)<br />
Addy de Meij (redactie)<br />
Ine Dijkhof (redactie)<br />
Contactgegevens van de vereniging<br />
A.T.V. <strong>Stadion</strong><br />
Postbus 85235<br />
3508 AE Utrecht<br />
atvstadion@hetnet.nl<br />
www.atvstadion.nl<br />
Ook werkten mee:<br />
Anneloes van den Brink<br />
Woudie Blok<br />
(beide ledenadministratie)<br />
Evert Muntslag<br />
(bestuur)<br />
A.T.V. <strong>Stadion</strong> bestuur<br />
* Evert Muntslag (voorzitter) 030-2711160 (tuin 31)<br />
* Harry Smit (complexbeheer) 030-2314770 (tuin 25)<br />
* Sebastiaan Westphal (tuin 80)<br />
* Gertia Haerkens (secretariaat) gertiahaerkens@casema.nl<br />
* Joke Goossens 06-30096303 (tuin 64)<br />
2012 jaar van de bij
afzender:<br />
A.T.V. stadion<br />
postbus 85235<br />
3508 AE utrecht