Over - De Omroeper / Stichting Vijverberg

Over ‘roosjens’, ‘bollenrasernie’ en vlechtbanddecoraties
De oudste knopen uit de bodem van Naarden
Olaf Langendorff
Vijf eeuwen geleden werd kleding voor het eerst gesierd met verfijnd bewerkte metalen
knopen. Functioneel waren de sieraadjes toen nog niet. Ze werden louter als decoratie
genaaid op het goed van mensen die het konden betalen. Sinds de intrede van het knopentijdperk
hebben onvoorstelbaar veel mensen hun knopen verloren. In groten getale
zijn ze in de bodem terechtgekomen, waaruit detector-amateurs ze nu weer opgraven.
Ook in Naarden lijkt de bodem er rijkelijk mee gevuld. Stadgenoot Olaf Langendorff
vond er binnen onze gemeentegrenzen vele honderden terug. Daar was overigens wel
25 jaar speurwerk voor nodig. De knopen maken deel uit van zijn indrukwekkende
collectie Naardense metalen bodemvondsten. In dit artikel beperken we ons tot de
16de- en 17de-eeuwse exemplaren. Deze zijn gemaakt van geel- en roodkoper, tin, nikkel
en soms ook van zilver. Gouden exemplaren bestonden ook, maar die heeft onze
onderzoeker in Naarden nog niet aangetroffen. (Red.)
Fibula is het mooie woord voor een speld waarmee de mens al sinds de bronstijd
zijn mantel dichtdeed. De Romeinse
keizer Caesar staat met zo’n versierde
‘veiligheidsspeld’ ter hoogte van zijn
schouder op diverse Romeinse munten.
Allengs werd de mantelspeld steeds
fraaier van uitvoering. Tot ver in de Middeleeuwen
moeten ook de bewoners
van het Gooi er hun mantels en later
ook andere kledingstukken mee hebben
vastgezet.
Ook fraai gedecoreerde haken en ogen
raakten in de late Middeleeuwen in de
mode. De knoop moest toen nog aan
populariteit winnen.
Olaf Langendorff met zijn ‘pieper’ op
zoek naar Naardense bodemschatten.
21