jg 22 jaarboek 2 - Reynaertgenootschap

De zaak Hucker
~ 89 ~
Tiecelijn 22
Is er dan geen mogelijkheid om hier iets meer over te weten te komen? Is er
geen ouder spoor? Jawel. Dat is er. Maar daar kunnen we niet aankomen. Dat
wordt geheim gehouden. Nee, dit is geen paranoïde samenzweringstheorie. Dit
is echt. En ongelooflijk.
De feiten.
In 1975, twee jaar na de ophefmakende publicatie van Honegger, heeft een
Duitse hoogleraar, Bernd Ulrich Hucker, bij een veiling in Hamburg een oude
Ulenspiegeldruk gekocht. Hij heeft hierover bericht in Philobiblon in 1976. Wat
wil het geval? Zijn Ulenspiegeldruk bevat 77% van… de S1510/11 van Honegger!
Dus terwijl Honegger amper een kwart bezat, bezit Hucker bijna de volledige
druk. Halleluja, zou je denken. Maar nee. Hucker houdt zijn postincunabel
voor zich, gaat erop zitten als een kloek op een ei. Publiceert zijn boekje niet.
Zegt dat hij het gaat doen, later, in het kader van een editie van de verzamelde
werken van Herman Bote. Maar hij doet het niet. Hij heeft het nog steeds niet
gedaan.
Daardoor frustreert hij al drie decennia het Ulenspiegelonderzoek. Alles wat
er sindsdien over Ulenspiegel gepubliceerd wordt, ook door Schulz-Grobert,
heeft daardoor het karakter van voorlopige wetenschap. We weten dat er een
belangrijke oude druk bestaat (de volledigste, oudst bekende druk), maar niemand
krijgt hem te zien.
Het is ongelooflijk. Het lijkt wel, nee, het is een literair gegeven uit het echte
leven. We hebben van deze rare zaak dan ook het vertrekpunt gemaakt van een
overigens geheel fictionele roman: Kisling & Verhuyck, Kwelgeest, 2008 (cfr.
infra).
Charles de Coster
De Vlaamse, Franse en Engelse vertalingen van Ulenspiegel zijn als gezegd
in de zestiende eeuw in Antwerpen ontstaan, hetgeen meestal verklaard wordt
vanuit de handelsbetrekkingen die de Scheldestad met de Duitse Hanzesteden
onderhield. Maar de niet-Duitse bundels bevatten meestal slechts 46 historiën
in plaats van 94 (volgens sommige onderzoekers vormen die 46 het oorspronkelijke
corpus).
Van de oudste Franse Ulenspiegel, die rond 1530 is ontstaan, hebben Jelle
Koopmans en ikzelf in 1988 de eerste kritische editie bezorgd. Daarbij viel ons